در بخش اول با عناصر سخت افزاري پايه نظير هاب و سوئيچ كه از آنها به منظور ايجاد يك شبكه كامپيوتري استفاده مي گردد ، آشنا شديم . همچنين اشاره گرديد كه چگونه تمامي كامپيوترهاي موجود بر روي يك سگمنت مي توانند يك محدده آدرس IP ر ا به اشتراك گذارند .
در بخش دوم پس از آشنائي با جايگاه روتر در يك شبكه كامپيوتري به اين موضوع اشاره گرديد كه در صورت تمايل يك كامپيوتر به دستيابي اطلاعات بر روي كامپيوتر موجود بر روي يك شبكه و يا سگمنت ديگر ، اين وظيفه روتر است كه بسته هاي اطلاعاتي ضروري را از شبكه محلي به شبكه ديگر نظير اينترنت منتقل نمايد .
در اين بخش ، با توجه به جايگاه برجسته سرويس دهنده DNS ( برگرفته از Domain Name System ) در شبكه هاي كامپيوتري خصوصا" اينترنت ، با نحوه عملكرد آن بيشتر آشنا خواهيم شد .

چرا به يك سرويس دهنده نام نياز داريم ؟

در صورتي كه قصد دستيابي به يك وب سايت خاص را داشته باشيد ، در ابتدا لازم است كه يك برنامه مرورگر نظير Internet Explorer را فعال نمائيد. مرورگر به منظور اتصال به وب سايت درخواستي ، مي بايست از آدرس IP آن آگاهي داشته باشد . توجه داشته باشيد كه صرفا" پس از آگاهي از آدرس IP وب سايت مورد نظر است كه آدرس فوق در اختيار روتر قرار داده خواهد شد تا با توجه به مسئوليت خود بسته هاي اطلاعاتي درخواستي را به مقصد مورد نظر هدايت نمايد . با اين كه هر وب سايت داراي يك آدرس IP است است ولي به منظور بازديد يك سايت ضرورتي ندارد كه كاربران از آدرس IP آن آگاهي داشته باشند . شايد براي شما اين سوال مطرح شود كه چگونه چنين چيزي محقق مي گردد . قبل از اين كه به اين سوال پاسخ داده شود لازم است مجددا" به اين نكته مهم اشاره گردد كه آگاهي از آدرس IP براي مبادله اطلاعات مبتني بر پروتكل TCP/IP بين دو كامپيوتر ، يك امر ضروري است .
زماني كه شما مرورگر را فعال و نام يك وب سايت ( كه به آن domain سايت و يا URL نيز گفته مي شود ) را در بخش آدرس آن تايپ مي نمائيد ، بدون اين كه شما مجبور به آگاهي از آدرس IP آن باشيد ، مرورگر مستقيما" به وب سايت مورد نظر خواهد رفت .
براي درك بهتر اين موضوع اجازه دهيد ادامه بحث را با يك مثال و مقايسه آدرس IP با آدرس پستي دنبال نمائيم . شما نمي توانيد بر روي پاكت نامه صرفا" نام دريافت كننده را بنويسيد و پس از ارسال ، اين انتظار را داشته باشيد كه نامه شما به درستي به مقصد برسد . اداره پست قادر به توزيع نامه شما به مقصد مورد نظر نخواهد بود ، مگر اين كه آن نامه داراي يك آدرس صحيح پستي باشد . مفهومي اينچنين نيز در رابطه با مشاهده و يا استفاده از وب سايت ها وجود دارد . كامپيوتر شما نمي تواند از يك وب سايت استفاده نمايد مگر اين كه از آدرس IP آن سايت آگاهي داشته باشد . بنابراين ، اگر كامپيوتر شما نيازمند آگاهي از آدرس IP يك وب سايت قبل از دستيابي به آن است و شما آدرس IP را در مرورگر تايپ نمي نمائيد ، آدرس IP از كجا و به چه صورت پيدا خواهد شد ؟ كليد حل اين موضوع در دست سرويس دهندگان DNS است كه مسئوليت آنها ترجمه اسامي domain به آدرس IP است.
در زمان پيكربندي پروتكل TCP/IP ( چه به صورت دستي و چه به صورت پويا و متاثر از خدمات ارائه شده توسط يك سرويس دهنده DHCP ) ،‌ اطلاعاتي نظير يك آدرس IP ، يك subnet mask و gateway پيش فرض تعريف و تنظيم مي گردد . همچنين در اين رابطه از يك گزينه پيكربندي ديگر در بخش تنظيمات پروتكل TCP/IP كه از آن با نام Preferred DNS server نام برده مي شود ، استفاده مي گردد .
شكل زير صفحه پيكربندي تنظيمات پروتكل TCP/IP را نشان مي دهد .
همانگونه كه در شكل فوق مشاهده مي نمائيد ، سرويس دهنده DNS ، بخشي از پيكربندي پروتكل TCP/IP بر روي يك كامپيوتر است . با تعريف و مقداردهي مناسب اين گزينه ، كامپيوتر شما همواره آدرس IP اولين سرويس دهنده DNS را مي داند . توجه داشته باشيد كه يك كامپيوتر قادر به برقراري ارتباط با كامپيوتر ديگر با استفاده از پروتكل TCP/IP نخواهدبود مگر اين كه آدرس IP كامپيوتر مقصد شناخته شده باشد .

فرآيند دستيابي به يك سايت

زماني كه شما قصد دستيابي به يك وب سايت خاص را داشته باشيد ، ماجرا با فعال كردن مرورگر و درج آدرس سايت مورد نظر آغاز مي گردد . مرورگر مي داند تا زماني كه از آدرس IP وب سايت مورد نظر آگاهي پيدا ننمايد ، نمي تواند صرفا" با آگاهي از URL به آن دستيابي داشته باشد . بدين منظور ، آدرس IP سرويس دهنده DNS از طريق تنظميات پيكربندي TCP/IP بازيابي و URL درخواستي به سرويس دهنده DNS ارسال مي گردد . سرويس دهنده DNS در يك جدول به دنبال URL مي گردد . جدول فوق داراي دو ستون فرضي است كه در يك ستون URL و در ستون ديگر آدرس IP معادل آْن قرار داده شده است . سرويس دهنده DNS در صورت يافتن آدرس IP ، آن را برآي مرورگر وب برمي گرداند تا اين برنامه بتواند با وب سايت درخواستي ارتباط برقرار نمايد .
گرچه مطالب عنوان شده بيانگر يك فرآيند ساده است ولي در مجموع فرآيند ترجمه اسامي domain به آدرس IP با روشي اينچنين كار مي كند و سرويس دهنده DNS شامل ركوردي است كه مرتبط با يك وب سايت خاص شده است .
در صورت مشاهده يك وب سايت بطور تصادفي ، به احتمال بسيار زياد سرويس دهنده DNS شامل ركورد حاوي آدرس IP وب سايت درخواستي نخواهد بود و مي بايست اين درخواست در اختيار ساير سرويس دهندگان DNS گذاشته شود . با توجه به اين كه هم اينك ميليون ها وب سايت وجود دارد و هر روز نيز به تعداد آنها اضافه مي گردد ، عملا" روشي وجود ندارد كه بتوان با يك سرويس دهنده DNS ،‌ تمامي آدرس هاي IP را در آن ذخيره و اين سرويس دهنده نيز قادر باشد به هر درخواستي جهت اتصال به اينترنت پاسخگو باشد . علاوه بر اين ، ايده استفاده از يك سرويس دهنده متمركز مي تواند هدف خوبي براي مهاجمان به منظور از كارانداختن آن باشد .
در مقابل استفاده از يك سرويس دهنده DNS متمركز ، سرويس دهندگان DNS توزيع شده اند . بنابراين يك سرويس دهنده DNS داراي تمامي اسامي و آدرس هاي IP براي تمامي شبكه اينترنت نخواهد بود .
سازمان ICANN ( برگرفته از Internet Corporation for Assigned Names and Numbers ) ، مسئوليت ثبت تمامي اسامي domain بر روي اينترنت را برعهده دارد . با توجه به اين كه مديريت اسامي domain كار بسيار بزرگي است ، سازمان فوق ، مسئوليت بخش ها‍ ئي از آن را به سازمان هاي ديگر واگذار نموده است .به عنوان نمونه Network Solutions مسئوليت تمامي اسامي domain كه به com. ختم مي شوند را برعهده دارد . سازمان فوق ليستي بزرگ از آدرس هاي IP نگهداري مي نمايد . در اكثر موارد ،‌ سرويس دهندگان DNS سازمان فوق حاوي ركوردهائي مي باشند كه به سرويس دهنده DNS مرتبط به هر domain اشاره مي نمايد.

مثال

براي آشنائي با فرآيند يافتن نام يك وب سايت ، فرض كنيد قصد مشاهده وب سايت http://www.google.com را داشته باشيم . پس از تايپ آدرس فوق ، مرورگر آدرس درخواستي را براي سرويس دهنده DNS كه توسط پيكربندي TCP/IP بر روي كامپيوتر شما مشخص شده است ارسال مي نمايد . فرض كنيد سرويس دهنده DNS شما نسبت به آدرس IP وب سايت فوق آگاهي نداشته باشد . بنابراين آن را براي سرويس دهنده DNS مربوط به ICANN ارسال مي نمايد . DNS فوق آدرس IP وب سايت فوق را نمي داند ولي از آدرس IP سرويس دهنده DNS مرتبط با نام domain كه به com . ختم مي شود آْگاهي دارد . در ادامه ، آدرس سرويس دهنده DNS مربوط به domain درخواستي (در اين مثال google.com ) براي مرورگر شما ارسال خواهد شد و در نهايت درخواستي براي سرويس دهنده DNS مربوط به domain ارسال تا آدرس IP كامپيوتري با نام www مشخص و براي متقاضي بازديد از وب سايت برگردانده شود .
براي يافتن آدرس IP يك وب سايت ، مي بايست مراحل متعددي با يك نظم خاص اجراء گردند . براي كمك در جهت كاهش تعداد درخواست هاي DNS ، نتايج آن با توجه به پيكربندي ماشين چندين ساعت و يا روز cache خواهد شد . بدين ترتيب ، كارآئي سيستم بهبود و در ميزان استفاده از پهناي باند به منظور ارسال و دريافت درخواست هاي DNS صرفه جوئي مي گردد .

خلاصه

در اين مطلب به نحوه عملكرد سرويس دهندگان DNS به منظور ترجمه اسامي domain به آدرس IP اشاره گرديد . توجه داشته باشيد كه ICANN و ساير سرويس دهندگان سطح بالاي DNS به منظور توزيع درخواست بين تعداد بسيار زيادي از سرويس دهندگان DNS از روشي موسوم به load balancing استفاده مي نمايند . با استفاده از روش فوق ، از حجم عملياتي سنگين بر روي يك سرويس دهنده پيشگيري و جهت پاسخگوئي به درخواست هاي DNS وابستگي به يك نقطه متمركز ايجاد نخواهد شد .
بدون وجود سرويس دهندگان DNS هر يك از ما مجبور خواهيم بود به منظور دستيابي به يك وب سايت آدرس IP آن را بدانيم . وجود ميليون ها سايت بر روي اينترنت ، بخاطر سپردن آدرس IP را به معظل بزرگي تبديل خواهد كرد.
سرويس دهندگان DNS با هدف حل چنين معظلي طراحي شده اند .