Virtual Local Area Networks) VLAN) ، يکي از جديدترين و جالبترين تکنولوژي هاي شبکه است که اخيرا" مورد توجه بيشتري قرار گرفته است . رشد بدون وقفه شبکه هاي LAN و ضرورت کاهش هزينه ها براي تجهيزات گرانقيمت بدون از دست دادن کارآئي و امنيت ، اهميت و ضرورت توجه بيشتر به VLAN را مضاعف نموده است .

وضعيت شبکه هاي فعلي

تقريبا" در اکثر شبکه ها امروزي از يک (و يا چندين) سوئيچ که تمامي گره هاي شبکه به آن متصل مي گردند ، استفاه مي شود . سوئيچ ها روشي مطمئن و سريع به منظور مبادله اطلاعات بين گره ها در يک شبکه را فراهم مي نمايند.با اين که سوئيچ ها براي انواع شبکه ها ، گزينه اي مناسب مي باشند ، ولي همزمان با رشد شبکه و افزايش تعداد ايستگاهها و سرويس دهندگان ، شاهد بروز مسائل خاصي خواهيم بود . سوئيچ ها ، دستگاه هاي لايه دوم (مدل مرجع OSI ) مي باشند که يک شبکه Flat را ايجاد مي نمايند .
همانگونه که در شکل فوق مشاهده مي نمائيد ، به يک سوئيچ ، سه ايستگاه متصل شده است . ايستگاههاي فوق قادر به ارتباط با يکديگر بوده و هر يک به عنوان عضوي از يک Broadcast domain مشابه مي باشند. بدين ترتيب ، در صورتي که ايستگاهي يک پيام broadcast را ارسال نمايد ، ساير ايستگاههاي متصل شده به سوئيچ نيز آن را دريافت خواهند داشت.
در يک شبکه کوچک ، وجود پيام هاي Broadcast نمي تواند مشکل و يا مسئله قابل توجهي را ايجاد نمايد، ولي در صورت رشد شبکه ، وجود پيام هاي braodcast مي تواند به يک مشکل اساسي و مهم تبديل گردد . در چنين مواردي و در اغلب مواقع ، سيلابي از اطلاعات بي ارزش بر روي شبکه در حال جابجائي بوده و عملا" از پهناي باند شبکه،استفاده مطلوب نخواهد شد. تمامي ايستگاههاي متصل شده به يک سوئيچ ، پيام هاي Braodcast را دريافت مي نمايند . چراکه تمامي آنان بخشي از يک Broadcast doamin مشابه مي باشند .
در صورت افزايش تعداد سوئيچ ها و ايستگاهها در يک شبکه ، مشکل اشاره شده ملموس تر خواهد بود .همواره احتمال وجود پيام هاي Braodcast در يک شبکه وجود خواهد داشت .
يکي ديگر از مسائل مهم ، موضوع امنيت است . در شبکه هائي که با استفاده از سوئيچ ايجاد مي گردند ، هر يک از کاربران شبکه قادر به مشاهده تمامي دستگاههاي موجود در شبکه خواهند بود . در شبکه اي بزرگ که داراي سرويس دهندگان فايل ، بانک هاي اطلاعاتي و ساير اطلاعات حساس و حياتي است ، اين موضوع مي تواند امکان مشاهده تمامي دستگاههاي موجود در شبکه را براي هر شخص فراهم نمايد . بدين ترتيب منابع فوق در معرض تهديد و حملات بيشتري قرار خواهند گرفت . به منظور حفاظت اينچنين سيستم هائي مي بايست محدوديت دستيابي را در سطح شبکه و با ايجاد سگمنت هاي متعدد و يا استقرار يک فايروال در جلوي هر يک از سيستم هاي حياتي ، انجام داد .

معرفي VLAN

تمامي مسائل اشاره شده در بخش قبل را و تعداد بيشتري را که به آنان اشاره نشده است را مي توان با ايجاد يک VLAN به فراموشي سپرد . به منظور ايجاد VLAN ، به يک سوئيچ لايه دوم که اين تکنولوژي را حمايت نمايد ، نياز مي باشد . تعدادي زيادي از افراديکه جديدا" با دنياي شبکه آشنا شده اند ، اغلب داراي برداشت مناسبي در اين خصوص نمي باشند و اينگونه استنباط نموده اند که صرفا" مي بايست به منظور فعال نمودن VLAN ، يک نرم افزار اضافه را بر روي سرويس گيرندگان و يا سوئيچ نصب نمايند . ( برداشتي کاملا" اشتباه ! ) . با توجه به اين که در شبکه هاي VLAN ، ميليون ها محاسبات رياضي انجام مي شود ، مي بايست از سخت افزار خاصي که درون سوئيچ تعبيه شده است ، استفاده گردد (دقت در زمان تهيه يک سوئيچ)،در غير اينصورت امکان ايجاد يک VLAN با استفاده از سوئيچ تهيه شده ، وجود نخواهد داشت .
هر VLAN که بر روي سوئيچ ايجاد مي گردد ، به منزله يک شبکه مجزا مي باشد . بدين ترتيب براي هر VLAN موجود يک broadcast domain جداگانه ايجاد مي گردد . پيام هاي broadcast ، به صورت پيش فرض ، از روي تمامي پورت هائي از شبکه که عضوي از يک VLAN مشابه نمي باشند، فيلتر مي گردند . ويژگي فوق ، يکي از مهمترين دلايل متداول شدن VALN در شبکه هاي بزرگ امروزي است ( تمايز بين سگمنت هاي شبکه ) . شکل زير يک نمونه شبکه با دو VLAN را نشان مي دهد :
در شکل فوق ، يک شبکه کوچک با شش ايستگاه را که به يک سوئيچ ( با قابليت حمايت از VLAN ) متصل شده اند ، مشاهده مي نمائيم . با استفاده از پتانسيل VLAN سوئيچ ، دو VLAN ايجاد شده است که به هر يک سه ايستگاه متصل شده است (VLAN1 و VLAN2) . زماني که ايستگاه شماره يک متعلق به VLAN1 ، يک پيام Braodcast را ارسال مي نمايد ( نظير : FF:FF:FF:FF:FF:FF ) ، سوئيچ موجود آن را صرفا" براي ايستگاههاي شماره دو وسه فوروارد مي نمايد . در چنين مواردي ساير ايستگاههاي متعلق به VLAN2 ، آگاهي لازم در خصوص پيام هاي broadcast ارسالي بر روي VLAN1 را پيدا نکرده و درگير اين موضوع نخواهند شد .
در حقيقت ، سوئيچي که قادر به حمايت از VLAN مي باشد ، امکان پياده سازي چندين شبکه مجزا را فراهم مي نمايد ( مشابه داشتن دو سوئيچ جداگانه و اتصال سه ايستگاه به هر يک از آنان در مقابل استفاده از VLAN ) . بدين ترتيب شاهد کاهش چشمگير هزينه هاي برپاسازي يک شبکه خواهيم بود .
فرض کنيد قصد داشته باشيم زير ساخت شبکه موجود در يک سازمان بزرگ را به دوازده شبکه جداگانه تقسيم نمائيم . بدين منظور مي توان با تهيه دوازده سوئيچ و اتصال ايستگاههاي مورد نظر به هر يک از آنان ، دوازده شبکه مجزا که امکان ارتباط بين آنان وجود ندارد را ايجاد نمائيم . يکي ديگر از روش هاي تامين خواسته فوق ، استفاده از VLAN است . بدين منظور مي توان از يک و يا چندين سوئيچ که VLAN را حمايت مي نمايند ، استفاده و دوازده VLAN را ايجاد نمود . بديهي است ، هزينه برپاسازي چنين شبکه هايي به مراتب کمتر از حالتي است که از دوازده سوئيچ جداگانه ، استفاده شده باشد .
در زمان ايجاد VALN ، مي بايست تمامي ايستگاهها را به سوئيچ متصل و در ادامه ، ايستگاههاي مرتبط با هر VLAN را مشخص نمود. هر سوئيچ در صورت حمايت از VLAN ، قادر به پشتيباني از تعداد مشخصي VLAN است . مثلا" يک سوئيچ ممکن است 64 و يا 266 VLAN را حمايت نمايد.