در بخش اول اين مقاله با وبلاگ و برخي ويژگي هاي مهم آن آشنا شديم . در بخش دوم به بررسي کاربرد وبلاگ ها ، نقش فن آوري هاي اطلاعات و ارتباطات در توسعه وبلاگ ها ، خواهيم پرداخت .
کاربرد وبلاگ ها
وبلاگ ها داراي مزايا و دستاوردهاي متعددي مي باشند که به برخي از آنان اشاره مي گردد :
• انتخاب مطلب ( داده ) : ميزان توليد و نشر اطلاعات در سطح جهان به سرعت در حال پيشرفت بوده و روندي کاملا" تصاعدي را طي مي نمايد . بديهي است در چنين وضعيتي ، حتي امکان مطالعه بخش اندکي از آنان نيز وجود نداشته و ما مستلزم استفاده از روش ها و مکانيزمهائي به منظور فيلترينگ اطلاعات و يافتن اطلاعات مورد نظر در يک رابطه خاص بدون از دست دادن منبع ارزشمند و محدود زمان مي باشيم . وبلاگ ها با تمرکز بر روي يک موضوع خاص مي توانند بستري مناسب براي ارائه اطلاعات را فراهم نمايند . با مطالعه و خواندن مطالب منتشر شده بر روي يک وبلاگ که توسط فردي با علايق مشترک با شما تهيه و منشتر شده است ، احتمال يافتن مطالب مورد نظر در زماني معقول فراهم مي گردد. با ترکيب و جمع بندي مطالب منتشر شده در ارتباط با يک موضوع خاص از چندين وبلاگ انتخابي، مي توان به مجموعه اي از اطلاعات مورد علاقه، دست يافت . با توجه به اينکه وبلاگ ها خلاصه اي از ساير موضوعات مربوط به ديگران را نيز ارائه مي نمايند ، آنان يک ديد اطلاعاتي مناسب در ارتباط با يک موضوع را به مخاطب خود منتقل مي نمايند. مطالب و موضوعاتي که در چندين وبلاگ مورد توجه قرار مي گيرد به خواننده امکان آگاهي از نقطه نظرات چندين وبلاگ نويس را در ارتباط با يک موضوع خاص ، خواهد داد . بدين ترتيب خواننده قبل از مطالعه تمام مطلب ، ديد مناسبي نسبت به آن را پيدا نمايد . به فرآيند فوق ، triangulation گفته مي شود .
• مديريت دانش و تجارب شخصي : محتويات وبلاگ به منزله يک بايگاني از افکار و انديشه هاي وبلاگ نويسان آن بوده که در مقاطع زماني متفاوتي نوشته شده و در صورت نياز به اطلاعاتي خاص مي توان با استفاده از مراکز جستجو و بر اساس يک کليد واژه خاص به آنان مراجعه نمود. وجود لينک ها ي متعدد مرتبط با يک موضوع خاص که توسط مولف يک وبلاگ مشخص مي گردد ، امکان دنبال نمودن وضعيت موجود در رابطه با يک موضوع خاص را در اختيآر علاقه مندان قرار مي دهد .
• ارتباط دو سويه : همانگونه که در بخش قبل اشاره گرديد ، وبلاگ ها به محيط و يا رسانه محاوره اي براي مباحث عمومي و تخصصي تبديل و امکان تعامل اطلاعاتي بين وبلاگ نويسان و خوانندگان از يکطرف و خوانندگان با خوانندگان از طرف ديگر فراهم مي گردد . ويژگي فوق از ماهيت دوطرفه بودن وب به نحو احسن استفاده و آن را در جهت اهداف خود بکار مي گيرد.
• جامعه شبکه اي : پديده وبلاگ نويسي فرصت ها و پتانسيل هاي مناسبي را در جامعه شبکه اي ، ايجاد مي نمايد. نويسندگان وبلاگ ها به مرور زمان توسط خوانندگان خود شناخته خواهند شد. بدين ترتيب آنان در معرض فرصت هائي قرار خواهند گرفت که شايد هرگز تصور آن را نمي کردند. در جامعه شبکه اي هر شخص مي تواند داراي سهمي در توليد و ارائه اطلاعات داشته باشد و خود نيز مي تواند از دستاوردهاي اطلاعاتي ديگران استفاده نمايد. شبکه فوق نظير شبکه هاي نظير به نظير بوده که يک کامپيوتر مي تواند در يک لحظه از منابع موجود بر روي ساير کامپيوترها استفاده نمايد و هم مي تواند منابع مورد نظر بر روي سيستم خود را جهت استفاده در اختيار ساير کامپيوترها قرار دهد . جامعه شبکه اي داراي ايستگاههائي ( انسان ) است که در آن هر يک سهمي در توليد و ارائه اطلاعات و استفاده از اطلاعات ديگران را بر عهده خواهند داشت .
• روتينگ اطلاعات : وبلاگ ها داراي تاثيري مثبت در خصوص چرخش آزادنه اطلاعات در يک جامعه اطلاعاتي مي باشند . خواننده و نويسنده يک وبلاگ اغلب به يک جامعه و يا سازمان يکسان تعلق نداشته و براي ارتباط بين آنان مرز خاصي وجود نخواهد داشت . بدين ترتيب ما شاهد تقابل افکار ، انديشه ها در يک مقياس گسترده و جهاني بوده که زمنيه يک جامعه اطلاعاتي را ايجاد مي نمايد . ايجاد چنين روابطي در دنياي خارج از وبلاگ امري مشکل و گاها" غير ممکن است .
فن آوري و وبلاگ
فن آوري ها و مهارت هاي لازم در خصوص وبلاگ ها به سرعت در حال تغيير و تحول مي باشد.علت اين همه سرعت را مي توان در عوامل زير جستجو نمود :
• عدم وجود انحصار :عمليات يک وبلاگ به يک نرم افزار خاص و انحصاري و يا امکاناتي که صرفا" در اختيار يک سازمان خاص است ، وابسته نمي باشد. وبلاگ نويسان در حوزه عملکرد وبلاگ خود داراي آزادي عمل مناسبي مي باشند و در هر زمان مي توانند شکل ظاهري ، لي اوت و يا محتويات آن را تغيير داده و يا ويژگي هاي جديدي را بدون کسب اجازه يک مقام خاص به آن اضافه نمايند. .وبلاگ ها بستر لازم براي خلاقيت انسان را در تمامي زمنيه ها ارائه نموده و هر يک از ساکنين اين کره خاکي قادر به شکوفائي خلاقيت خود و آفرينش محصولات متفاوت اطلاعاتي ، خواهند بود.
• تعداد و تنوع گسترده کاربران : تمامي افرادي که در يک جامعه مدرن اطلاعاتي زندگي مي کنند ، تمايل به انتشار تجارب خود ، استفاده از تجارب ديگران ، دريافت بازخورد سريع نسبت به موارد منتشر شده ، ارزيابي نتايج و بهبود دانش و تجارب خود را دارند( فردايمان بهتر از امروز و امروزمان بهتر از ديروز ) . وبلاگ ها يک شبکه ارتباطي قدرتمند را ايجاد نموده و پس از طرح يک ايده و يا موضوع جديد در وبلاگ ، شاهد حرکت سريع آن در شبکه ارتباطي خواهيم بود. بدين تريتب درصورت ارائه يک مطلب ارزشمند و صحيح ، امکان استفاده از آن در سريعترين زمان ممکن براي ديگران فراهم شده و در صورتي که مطلب منتشر شده نادرست باشد ، نويسنده آن با دريافت سريع بازخوردهاي مورد نظر و بررسي آنان ، مي تواند اشتباه خود را در اسرع وقت تصحيح نمايد.
• ارتباط شغلي وبلاگ نويسان : تعداد زيادي از وبلاگ نويسان خود پياده کنندگان نرم افزار مي باشند . در چينين مواردي آنان به عنوان وبلاگ نويس قادر به تشريح ويژگي هاي جديد يک محصول با کيفيتي مطلوبتر و با استفاده از فن آورهاي متعدد خواهند بود .
چه تعداد بلاگ وجود دارد ؟
Blogcount.com ، از جمله مراکزي است که اطلاعات مناسب و دقيقي در رابطه با وبلاگ ها در سراسر جهان را جمع آوري و گزارشات متعددي را در اين خصوص ارائه مي نمايد. در ژوئن سال 2003 ، تعداد وبلاگ ها بين 4 / 2 تا 9 / 2 ميليون ، برآورد شده است . در صورتي که ظرفيت هر وبلاگ را معادل پنجاه کيلو بايت در نظر بگيريم ، blogosphere ظرفيتي معادل 81 گيگابايت را خواهد داشت .
وبلاگ ها متعلق به چه افرادي هستند ؟
بر اساس بررسي انجام شده توسط موسسه تحقيقاتي Jupiter ، تقريبا" دو درصد کاربران اينترنت داراي بلاگ مي باشند. اکثريب قريب به اتفاق افرادي که داراي وبلاگ مي باشند به صورت Dial-up به اينترنت دستيابي نموده و بيش از نيمي از آنان داراي درآمدي پائين تر از شصت هزار دلار در سال! مي باشند.هفتاد درصد بلاگ ها متعلق به افرادي است که بيش از پنج سال است که از اينترنت استفاده مي نمايند . ( منبع Blogging by the number ) . بيش از پنجاه درصد وبلاگ هائي که توسط موسسه بين المللي تکنولوژي و علوم انساني ، پيمايش شده است نشاندهنده اين واقعيت است که آنان به زبان انگليسي نوشته شده و ده زبان برتري که وبلاگ ها با آنان نوشته شده اند به ترتيب : پرتقالي ، لهستاني ، فارسي ، فرانسوي ،اسپانيائي ، آلماني ، ايتاليائي ، هلندي و ايسلندي مي باشند .
چه کساني وبلاگ ها را مطالعه مي نمايند ؟
موسسه تحقيقاتي Jupiter در بررسي خود اعلام نموده است که صرفا" چهار درصد از کاربران اينترنت ، اقدام به مطالعه و خواندن وبلاگ ها مي نمايند . وبلاگ ها ، عموما" توسط مردان خوانده مي شوند ( شصت درصد مردان و چهل درصد زنان ) . کاربران خانگي اينترنت که مجموع درآمد آنان بيش از شصت هزار دلار در سال مي باشد ، شصت و يک درصد از خوانند گان وبلاگ ها را تشکيل مي دهند . بيش از پنجاه و چهار درصد از گزينه Dial-up و چهل و شش درصد از گزينه Broadband براي دستيابي به اينترنت استفاده مي نمايند . هفتاد و سه درصد از خوانند گان وبلاگ ها بيش از پنج سال است که از اينترنت استفاده مي نمايند( منبع : Blogging by the Numbers )
نکاتي جالب در رابطه با وبلاگ ها
• بيش از ده هزار Domain ثبت شده در ريجستري whois داراي واژه "blog" مي باشد .
• بلاگ ها بطور متوسط در هر سه روز يک مرتبه بهنگام مي گردند . ( بر اساس مطالعه غيررسمي ارائه شده توسط BlogCount )
• بر اساس بررسي موسسه تحقيقاتي Nielsen/NetRatings ، در ماه مي سال 2003 ، LiveJournal ، شصت و پنجاهمين رتبه را در بين سايت هاي متداول بر روي اينترنت به خود اختصاص داده بود . ( هر ده روز يکصد د و هشتاد و چهار هزار بازديد کننده )
خلاصه
اشتراک دانش يکي از مهمترين دستاوردهاي فن آوري اطلاعات و ارتباطات مي باشد. بدين منظور مي توان از روش هاي متفاوتي نظير شرکت در همايش ها ، مباحث علمي ، کتاب ، روزنامه ها و ساير موارد ديگر ، استفاده نمود. هر يک از روش هاي فوق داراي مزايا و محدوديت هاي مختص به خود مي باشند . محدوديت زماني ، مکاني و ميزان تعامل اطلاعاتي با مخاطبان از جمله چالش هاي اساسي در ارتباط با هر يک از روش هاي فوق مي باشد . نشر اطلاعات و دانش شخصي با استفاده از پتانسيل هاي وب ( نظير انتشار مقالات ) و وبلاگ ها ، ضمن غلبه بر محدوديت هاي زماني و مکاني ، حق انتخاب مخاطب را ارج نهاده و بستري مناسب براي تعاملات اطلاعاتي دوسويه را فراهم نمايد. انتشار دانش و تجارب شخصي در قالب وبلاگ ها ، گزينه اي پيشرفته و مناسب در ارتباط با امر تحقيقات و اطلاع رساني صحيح و به موقع مي باشد. توسعه پايدار در هر کشوري مستلزم ارج نهادن به امر تحقيق و پژوهش و اطلاع رساني سريع و صحيح است . در صورتي که پديده وبلاگ نويسي را از اين زاويه مورد توجه قرار دهيم به جايگاه ارزشمند آنان در ايجاد شبکه هاي گسترده نشر دانش و ارتباطي بيشتر پي خواهيم برد( دريافت سريع بازخوردها در ارتباط با ايده هاي ارائه شده ، تسهيل در ارتباط بين محققين ، طبقه بندي محتوي در زمنيه هاي مختلف ) .