محققاني از چين و سنگاپور با استفاده از نانوذرات طلا و «آپتامرهاي» DNA، روشي سريع و قابل ‌حمل براي آشکارسازي مقادير بسيار کوچک کوکايين و ساير مولکول‌هاي کوچک ابداع کرده‌اند. اين روش، بر پايه تغيير رنگِ مشخصه نانوذرات طلا و آپتامرها(که در حضور کوکايين، از قرمز به آبي تغيير رنگ مي‌دهند) استوار است.
آپتامرها پذيرنده‌هاي اسيدنوکلئيکِ مصنوعي‌اي هستند که وابستگي بالايي با برخي از ليگاندهاي مشخص دارند. در اين تحقيق، چونهاي فان از مؤسسه فيزيک کاربردي شانگ‌هاي با همراهي همکارانش يک آپتامر ساخته‌اند که شامل دو بخش تصادفي است. اين آپتامر يک DNA تک‌رشته‌اي سکه‌شکل است که وابستگي بالايي با مولکول‌هاي کوکايين دارد.
بنا به اظهارات فان با اتصال کوکايين به اين آپتامتر، وابستگي بين آپتامتر و نانوذرات طلا تغيير مي‌كند؛ اين امر، متعاقباً بر روي پايداري نانوذرات طلا در محلول نمکي، تأثير خواهد گذاشت. در غياب کوکايين، اين آپتامتر به نانوذرات طلا متصل مي‌شود. اين مجموعه آپتامترنانوذرات پايدار و قرمزرنگ است. در حضور کوکايين، اين ماده به آپتامتر متصل شده، نانوذرات را از آپتامتر جدا مي‌کند. اين فرايند موجب مي‌شود تا نانوذرات در محلول به صورت توده دربيايند و به همين دليل، رنگ قرمز به رنگ آبي تبديل مي‌شود.
اين روش به‌خوبي در دماي اتاق قابل اجراست و مي‌تواند مقادير ميکرومولار کوکايين را در عرض چند دقيقه آشکارسازي کند، همچنين با بهره‌گيري از گونه‌هاي مختلف آپتامترها مي‌توان اين روش را براي آشکارسازي ساير مواد گسترش داد. تاکنون فان و گروهش توانسته‌اند تا به‌صورت موفقيت‌آميزي، آدنوسين و پتاسيمِ در محلول را با استفاده از آنتي‌آدنوسين و آپتامرهاي «جي‌کوآرتت» آشکارسازي کنند.
هم‌اکنون اين روش تنها در آزمايشگاه و با محلول‌هاي نسبتاً خالص قابل‌ اجراست. فان در اين باره گفت:«ما در تلاشيم تا روشي گزينشي‌تر ارائه کنيم که بتواند در محيط‌هاي بسيار پيچيده مانند سرمِ خون به‌درستي قابل اجرا باشد.»
نتايج اين تحقيق در نشريه Small به چاپ رسيده‌است.
منبع: نانو تکنولوژي