موضوع مقاله: ديكدر
كميت هاي اطلاعاتي گسسته در سيستم هاي كامپيوتر ديجيتال با كدهاي دودويي نشان داده مي شوند. يك كد دودويي 8 بيتي قادر است 2nعنصر مستقل اطلاعاتي كد شده را نمايش دهد. يك ديكدر مداري است تركيبي كه اطلاعات دودويي را از طريق n خط ورودي دريافت نموده و آنها را به حداكثر 2n خط خروجي مستقل منحصر بفرد تبديل مي كند.
اگر اطلاعات ديكد شده n بيتي تركيبات بلا استفاده يا بي اهميت داشته باشد در اينصورت ديكد داراي خروجي‌هاي كمتري از 2n خواهد بود.
ديكدرهايي كه در اينجا مورد بحث قرار گرفته‌اند ديكدرهاي n به m خطي نام دارند كه در آن 2n > m است.
هدف از بكارگيري آنها توليد 2n تركيب دودويي از n متغير ورودي است. ديكدر داراي n ورودي و m خروجي بوده و ديكدر m×n نيز ناميده مي شود. دياگرام منطقي يك ديكدر 3 به 8 در شكل زير نشان داده شده است.

سه ورودي داده A2و A1و A0 به هشت خروجي داده تبديل شده اند كه هر خروجي يكي از تركيبات سه متغير ورودي دودويي را نشان مي‌دهد. سه معكوس كننده، متمم ورودي ها را فراهم مي كنند و هر يك از هشت گيت AND يكي از تركيبات دودويي را توليد مي نمايد. كاربرد خاصي از اين ديكدر تبديل دودويي به هشتايي است متغيرهاي ورودي يك عدد دودويي را نشان مي دهند و خروجي‌ها، هشت رقم يك عدد سيستم هشتايي را نمايش مي دهند. با اين وجود يك ديكدر 3 به 8 خطي مي‌تواند براي ديكد كردن هر كد سه بيتي بكار رفته و هشت خروجي را كه هر بار يكي از تركيبات كد دودويي است، فراهم آورد.
ديكدرهاي تجاري داراي يك يا چند ورودي تواناسازي (فعال سازي) براي كنترل كار مدار هستند. ديكدر هنگامي فعال شده است كه E برابر 0 بوده ديكدر ناتوان (غير فعال) شده است. عملكرد ديكدر با استفاده از يك جدول ص 3 آشكارتر خواهد شد. هر گاه ورودي تواناساز E برابر 0 باشد تمام خروجي ها بدون توجه به مقادير سه ورودي داده، 0 خواهند شد. سه علامت × در جدول حالات بي اهميت ورودي ها را نشان مي دهند. اگر ورودي تواناساز، 1 شود، ديكدر در وضع عادي خود كار خواهد كرد. براي هر تركيب ممكن ورودي، هفت خروجي 0 و فقط يك خروجي 1 وجود دارد كه بيانگر عدد هشتايي معادل عدد دودويي در خطوط ورودي داده است.

ديكدر با گيت NAND

بعضي از ديكدرها بجاي گيت AND، گيت NAND ساخته مي شوند. چون گيت NAND عمل گيت AND را با خروجي معكوس انجام مي دهد. توليد خروجي هاي معكوس شده با ديكدر مقرون به صرفه تر است. يك ديكدر 2 به 4 همراه با ورودي تواناساز كه از گيت هاي NAND ساخته شده است در شكل صفحه 4 آمده است. مدار خروجي‌ها متمم بوده و با ورودي تواناساز متمم شده كار مي كند. ديكدر هنگامي تواناست كه E برابر 0 شود. همانطور كه از جدول به درستي پيداست، تنها در هر لحظه اززمان فقط يك خروجي برابر 0 و بقيه خروجي ديگر برابر 1 هستند. خروجي كه نماينده عدد دودويي واقع در ورودي ها A0 و A1 است داراي مقدار 0 است. هرگاه E برابر 1 باشد مدار صرف نظر از مقدار دودويي ورودي‌هاي ديگر غيرفعال خواهد بود. وقتي كه مدار غير فعال است، هيچ يك از خروجي ها انتخاب نمي شوند و تمام خروجي‌ها برابر 1 خواهند بود. بطور كلي، يك ديكدر ممكن است با خروجي‌هاي متمم شده يا نشده كار كند. ورودي تواناساز هم ممكن است با يك سطح سيكنال 0 يا 1 فعال شود. برخي ديكدرها داراي دو يا چند ورودي تواناساز هستند و براي فعال شدن مدار شرايطي منطقي معين بايد در آنها برقرار باشد.

جدول درستي براي ديكدر 3 به 8 خطي

ديكدر 2 به 4 خطي، گيت‌هاي AND
Nat AND