گروهي از شيمي‌دانان دانشگاه رايس، روش جديدي را براي توليد نانوميله‌هاي طلايي بسيار خالص کشف کرده‌اند. اين مواد، نانوذراتِ عصاشکل بسيار کوچکي هستند و هم‌اکنون کاربردهايشان(تشخيص بيماري و ارتقاي پرده‌هاي نمايش الکترونيکي) در بسياري از آزمايشگاه‌ها در سطح دنيا، در دست بررسي است.
كاشف اين روش به نام اوگن زوبارف، يک استاديار شيمي دانشگاه رايس، و همکارش بيشنو خانال، يک دانشجوي کارشناسي ارشد، است. روش جديدِ تصفية زوبارف، بيش از 99 درصد از ناخالصي‌هاي نانوميله‌هاي طلايي را تصفيه مي‌کند. اين روش، از نوع روش‌هاي فراورش و ساختي است که در گزارش مهم سال گذشتة دولت فدرال آمريکا در خصوص بررسي قابليت اقتصادي فناوري‌نانو، آورده شده‌است.
نانوميله‌هاي مطالعه‌شده به‌وسيلة زوبارف و خانال، حدود 25 نانومتر قطر و حدود 250 نانومتر طول دارند. قطر يک تک‌اتم طلا تنها در حدود يک‌سوم يک نانومتر است؛ از اين رو سطح‌ مقطع هر نانوميله، تنها از چند هزار اتم طلا تشکيل يافته‌است. اين نانوميله‌ها به‌دليل شکل تيز خود در معرض نور، الکتريسيته و ميدان‌هاي مغناطيسي، رفتاري متفاوت با کره‌ها يا ديسک‌هايي از خود نشان مي‌دهند که تعداد اتم مشابهي دارند.
نانوميله‌ها با ادغام چندين مادة شيميايي، در يک فرايند دقيق و چندمرحله‌اي ساخته مي‌شوند. در اين روش، شکل‌هاي ديگري از نانوذرات طلا نيز ساخته مي‌شوند که کره‌ها و صفحات تخت از اين دست به شمار مي‌روند. پيش از اين، محققان راهي براي جداسازي و حذف کره‌ها يافته بودند که در آن، نانوميله‌ها و نانوصفحات به‌تدريج در ته مخلوط ته‌نشين شده و کره‌ها همراه با مايع، از آنها جداسازي مي‌گردند.
زوبارف و خانال اشاره کردند که نانوميله‌ها و نانوصفحاتي که در باقي‌ماندة محلول وجود دارند، پس از اضافه ‌نمودن يک محلول از يون‌هاي طلا، به‌صورت توده درمي‌آيند. آنها دريافتند که نانوصفحات بسيار سريع‌تر از نانوميله‌ها توده مي‌شوند و کشف کردند که مي‌توان از طريق تنظيم و کنترل اين فرايند، نانوصفحات را جدا کرده، محلول‌هاي نانوميله‌اي توليد كنند که خلوصي بيشتر از 99 درصد دارند؛ اين در حالي است که بنا به اظهارت زوبارف، اين مقدار در بهترين روش‌هاي ساخت کنوني، تنها در حدود 20 درصد است. وي گفت:«شکل نانوذره‌ نقشي مهم در تعيين بسياري از خصوصيات فيزيکي و شيميايي آن دارد؛ از اين رو هنگامي که چهار ذره از پنج ذرة موجود در يک دسته، شکلي نادرست داشته باشد، مشکلات بسيار بزرگي را براي کاربردهاي عملي و تجاري‌سازي ايجاد خواهد كرد.»
تنظيم خصوصياتِ وابسته به شکل و اندازة نانوذرات، اهميت بسيار زيادي براي صنعت فناوري‌نانوي نوظهور در ايالات متحده دارد. اين کشور از سال 2000 تاکنون، بيش از هشت ميليارد دلار بر روي تحقيق و توسعة فناوري‌نانو سرمايه‌گذاري کرده‌است و بنياد ملي علوم پيش‌بيني مي‌کند که بازار جهاني محصولات فناوري‌نانو تا سال 2015 به حدود هزار ميليارد دلار خواهد رسيد. طبق برنامة راهبردي 2007 ايالات متحده، اين کشور نيازمند روش‌هاي فراورش و ساختي است که به تهية نانومواد باکيفيت و خالص مي‌انجامند.
نتايج اين تحقيق در نشرية Journal of the American Chemical Society به چاپ رسيده‌است.
منبع: نانو تکنولوژي