چرا ايران به دنبال انرژي هسته اي است ؟

ايران يکي از کشورهاي غني از انواع سوخت هاي فسيلي مانند نفت و گاز است . کمتر کسي است که با آوردن نام نفت و يا گاز به ياد ايران نيفتد . اما اکنون ايران نام خود را در رابطه با نوعي ديگر از انرژي نيز بر سر زبانها انداخته است ” انرژي هسته اي “. اکثر افرادي که مخالف دست يابي ايران به انرژي هسته اي هستند و برنامه هاي هسته اي ايران را زير سوال مي برند به اين نکته تاکيد دارند که : ” کشوري که دريايي از نفت و گاز است چه نيازي به انرژي هسته اي دارد ؟ ” . آيا واقعا اهدافي ديگر در پشت پرده نيست ؟
قبل از شوع بحث به آمار زير دقت کنيد :
1- ايران 30 هزار مگاوات نيروگاه دارد و در ده سال آينده، احتمالاً به60 هزار مگاوات نيروي برق نياز خواهد داشت .
2- روسيه در حالي که 8 ميليون بشكه نفت در روز توليد مي کند و اولين كشور در ذخاير گازي جهان است هم اکنون داراي 30 نيروگاه هسته اي است .
3- آمريكا با اينکه يکي از بزرگترين منابع نفت جهان را در اختيار دارد هم اکنون 105 نيروگاه هسته اي دارد،

مزايايي استفاده از انژري هسته اي :

انرژي در جهان امروز يك عامل راهبردي است و اغلب كشورهاي جهان به خصوص آنها كه به دنبال اعمال اراده و قدرت خود بر ديگر كشورها مي باشند از همين دريچه به مقوله انرژي مي نگرند.
سوخت هاي فسيلي مانند ذغال سنگ، مقدار قابل توجهي از انواع آلاينده ها همانند تركيبات كربن و گوگرد را وارد محيط زيست مي سازند كه براي سلامت انسان زيانبار است. از سوي ديگر با توجه به افزايش مصرف برق و پايان پذير بودن منابع سوخت فسيلي به نظر مي رسد استفاده از انرژي هسته اي بهترين گزينه موجود باشد.ايران 30 هزار مگاوات نيروگاه دارد و در ده سال آينده، احتمالاً به60 هزار مگاوات خواهد رسيد. بالا رفتن حجم توليد گازهاي گلخانه اي، هزينه هاي اجتماعي خاصي را ايجاد مي كند كه بالطبع بايد جلوي توليد گازهاي گلخانه اي را در نيروگاههاي فسيلي گرفت،
در حال حاضر روسيه 8 ميليون بشكه نفت در روز توليد و حدود 5 ميليون از آن را صادر مي كند. 30 نيروگاه هسته اي دارد و به سرعت هم به نيروگاههاي خود اضافه مي كند، در حالي كه اولين كشور در ذخاير گازي است و جمعيت آن هم تنها كمي بيشتر از دو برابر ايران است.
در اين شرايط آمريكا هم 105 نيروگاه هسته اي دارد، لذا فقط معيارهاي اقتصادي هم مطرح نيست و معيارهاي مختلف فن آوري تأثير گذار خواهد بود. در واقع تكنولوژي هسته اي، ميعاد گاه تكنولوژي هاي ديگر است. مثل صنعت خودرو كه اگر در يك كشور رونق خوبي داشته باشد، تقريباً بخش عمده اي از تكنولوژي را جلو مي برد، چرا كه بيشتر علوم و تكنولوژي ها مثل مكانيك، شيمي، مواد، برق و…
صنعت غني سازي هم عمر كمي ندارد و دست كم 40 سال است كه اين كار شروع شده است.
چون در غني سازي اورانيوم جهت استفاده در راكتورهاي هسته اي از علوم مختلف مهندسي، مكانيك، شيمي و… با نهايت دقت و قدرت استفاده مي شود. به طور كلي تعريف جديد مهندسي براساس ميزان دقت است و كشوري پيشرفته ناميده مي شود كه ميزان خطاي مهندسي آن كم باشد.
براي رسيدن به استقلال واقعي، بايد به سمت توليد فن آوري و علم رفت. البته اين روند بالطبع هزينه دارد. همه جاي دنيا هم، اين گونه است. به هر حال هزينه رسيدن به تكنولوژي هسته اي با اين همه عظمت، كار و فعاليت همه جانبه متخصصين ايراني و استفاده از تجربه كشورهاي دارنده اين صنعت را طلب مي كند.
مقوله انرژي براي كشورهاي سلطه طلب، نقش موتور محركه اقتصاد و توليد ملي و تعيين كننده جايگاه آنها در نظام سرمايه داري جهان را دارد و همچنين تضمين كننده منافع و امنيت ملي آنها است، براي كشور ما نيز چگونگي سامان دهي به سياستهاي بخش انرژي، نقش كليدي در فرآيند تحولات سياسي، اجتماعي و اقتصادي را داراست و لذا ضروري است كه براي انرژي و بخصوص نفت و گاز و به دنبال اينها انرژي هسته اي، برنامه و استراتژي انديشيده و متناسب با شرايط واقعي موجود داخلي و جهاني داشته باشيم.
دغدغه اصلي جهان عادت كرده به مصرف انرژي، در دو دهه آينده، توليد انرژي و ساخت نيروگاه اتمي به عنوان تنها راه خروج از بحران انرژي در دهه هاي آينده است. در اين بين از آن جا كه ساخت يك نيروگاه اتمي اغلب علوم و فنون را به كار مي گيرد،
نيروگاه برق اتمي، اقتصادي ترين نيروگاهي است كه امروز در دنيا احداث مي شود.
انرژي هسته‌اي در زمينه‌هاي مختلف پزشکي، موزه‌ها، شناسايي کوچکترين شکاف يا ناخالصي در مواد و موتور هواپيما و اتومبيل، پيشگيري از فساد زودرس محصولات کشاورزي و رشد گياهان کاربرد دارد.
علم طب شناخت خود را جهت درمان و پيشگيري از بيماري اشعه وسعت داد و همزمان از اشعه به صور مختلف در تشخيص و درمان بيماري‌ها از جمله سرطان استفاده کرد. راديوتراپي جايگاه ويژه در درمان سرطان‌ها پيدا کرد و طب هسته به عنوان يک رشته تخصصي در پزشکي روز وارد شد

پزشکي هسته اي :

تصوير برداري در پزشکي هسته اي
توموگرافي تابش پوزيترون (PET)
(SPECT) توموروگرافي با استفاده از تابش تک فوتون
تصوير برداري قلبي عروقي
اسکن استخوان

پزشکي هسته اي و درمان بيماريها

يكي از روشهاي تشخيصي و درماني ارزشمند در طب، پزشكي هسته اي مي باشد. كه تبلور آن از ابتدا تا كنون تلفيقي از كشفيات مهم تاريخي بوده است
اولين استفاده كلينيكي مواد راديواكتيو، در سال 1937 جهت درمان لوسمي در دانشگاه كاليفرنيا در بركلي بود. بعــــــد از آن در 1946 با استــــــفاده از اين مواد توانستند در يك بيمار مبتلا به سرطان تيروئـــــيد از پيشرفت اين بيماري جلوگيري كنند.
در دهه 1970 توانستند با جاروب نمودن از ارگانهاي ديگر بدن مانند كبد و طحال، تومورهاي مغزي و مجاري گوارشي تصاويري را تهيه نمايند.
در دهه 1980 از راديو داروها جهت تشخيص بيماري هاي قلبي استفاده نمودند و هم اكنون نيز با ضريب اطمينان بسيار بالايي از پزشكي هسته اي در درمان و تشخيص و پيگيري روند درمان بيماريها استفاده مي گردد.
انرژي هسته اي کاربرداري زياد در پزشکي در علوم و صنعت و کشاورزي و… دارد. لازم به ذکر است انرژي هسته اي به تمامي انرژي هاي ديگر قابل تبديل است ولي هيچ انرژي به انرژي هسته اي تبديل نمي شود .موارد زيادي از کاربردهاي انرژي هسته اي در زير آورده مي شود .
نيروگاه هسته اي (Nuclear Power Station) :
يک نيروگاه الکتريکي که از انرژي توليدي شکست هسته اتم اورانيوم يا پلوتونيم استفاده مي کند. چون شکست سوخت هسته اي اساساً گرما توليد مي کند از گرماي توليد شده رآکتور هاي هسته اي براي توليد بخار استفاده مي شود از بخار توليد شده براي به حرکت در آوردن توربين ها و ژنراتور ها که نهايتاً براي توليد برق استفاده مي شود .
پيل هسته اي يا اتمي دستگاه تبديل کننده انرژي اتمي به جريان برق مستقيم است ساده ترين پيل ها شامل دو صفحه است. يک پخش کننده بتاي خالص مثل استرنيوم 90 و يک هادي مثل سيلسيوم.

کاربردهاي پزشکي:

در پزشکي تشعشعات هسته اي کاربردهاي زيادي دارند که اهم آنها عبارتند از:
• راديو گرافي
• گامااسکن
• استرليزه کردن هسته اي و ميکروب زدايي وسايل پزشکي با پرتو هاي هسته اي
• راديو بيولوژي

کاربرد انرژي هسته اي در بخش دامپزشکي و دامپروري :

تکنيکهاي هسته اي در حوزه دامپزشکي موارد مصرفي چون تشخيص و درمان بيماريهاي دامي ، توليد مثل دام ، اصلاح نژاد و دام ، تغذيه ، بهداشت و ايمن سازي محصولات دامي و خوراک دام دارد

کاربرد انرژي هسته اي در دسترسي به منابع آب :

تکنيکهاي هسته اي براي شناسايي حوزه هاي آب زير زميني هدايت آبهاي سطحي و زير زميني ، کشف و کنترل نشت و ايمني سدها مورد استفاده قرار ميگيرد. در شيرين کردن آبهاي شور نيز انرژي هستهاي کاربرد دارد.

کاربردهاي کشاورزي:

تشعشعات هسته اي کاربرد هاي زيادي در کشاورزي دارد که مهم ترين آنها عبارتست از:
• موتاسيون هسته اي ژن ها در کشاورزي
• کنترل حشرات با تشعشعات هسته اي
• جلوگيري از جوانه زدن سيب زميني با اشعه گاما
• انبار کردن ميوه ها
• ديرينه شناسي )باستان شناسي) و صخره شناسي )زمين شناسي) که عمر يابي صخره ها با C14 در باستان شناسي خيلي مشهور است

کاربردهاي صنعتي:

در صنعت کاربردها ي زيادي دارد از جمله مهمترين آنها عبارتند از:
• نشت يابي با اشعه
• دبي سنجي پرتويي(سنجش شدت تشعشعات ، نور و فيزيک امواج)
• سنجش پرتويي ميزان سائيدگي قطعات در حين کار
• سنجش پرتويي ميزان خوردگي قطعات
• چگالي سنج موادمعدني با اشعه
• کشف عناصر ناياب در معادن
تکنيکهاي هسته اي بر کشف مينهاي ضد نفر نيز کاربرد دارد. بنابرين ، دانش هسته اي با اين قدرت و وسعتي که دارد، هر روز بر دامنه استفاده از فناوري هسته اي و بويژه انرژي هسته اي افزوده مي شود. کاربرد انرژي در بخشهاي مختلف به گونهاي است که اگر کشوري فناوري هسته اي را نهادينه نمايد، در بسياري از حوزه‌هاي علمي و صنعتي ، ارتقاي پيدا مي کند و مسير توسعه را با سرعت طي مي نمايد.

انرژي هسته اي در پزشکي هسته اي و امور بهداشتي:

در کشورهاي پيشرفته صنعتي ، از انرژي هسته اي به صورت گسترده در پزشکي استفاده مي گردد. با توجه به شيوع برخي از بيماريها از جمله سرطان ، ضرورت تقويت طب هسته اي در کشورهاي در حال توسعه ، هر روز بيشتر مي شود. موارد زير از مصاديق تکنيکهاي هسته اي در علم پزشکي است:
تهيه و توليد کيتهاي راديو دارويي جهت مراکز پزشکي هسته اي
تهيه و توليد راديو دارويي جهت تشخيص بيماري تيروييد و درمان آنها
تهيه و توليد کيتهاي هورموني
تشخيص و درمان سرطان پروستات
تشخيص سرطان کولون ، روده کوچک و برخي سرطانهاي سينه
تشخيص تومورهاي سرطاني و بررسي تومورهاي مغزي ، سينه و ناراحتي وريدي
تصوير برداري بيماريهاي قلبي ، تشخيص عفونتها و التهاب مفصلي ، آمبولي و لختههاي وريدي
موارد ديگري چون تشخيص کم خوني ، کنترل راديو داروهاي خوراکي و تزريقي

کاربرد انرژي هسته اي در توليد برق :

يکي از مهم ترين موارد استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي ، توليد برق از طريق نيروگاههاي اتمي است. با توم به پايان پذير بودن منابع فسيلي و روند رو به رشد توسعه اجتماعي و اقتصادي ، استفاده از انرژي هسته اي براي توليد برق را امري ضروري و لازم مي دانند و ساخت چند نيروگاه اتمي را دنبال مينمايد.
ايران هر ساله حدودا به هفت هزار مگاوات برق در سال نياز دارد. نيروگاه اتمي بوشهر 1000 مگاوات برق را در صورت راه اندازي تامين مي نمايد. و احداث نيروگاههاي ديگر براي رفع اين نيازي ضروري است. براي توليد ميزان برق حدود 190 ميليون بشکه نفت خام مصرف مي شود. که در صورت تامين از طريق انرژي هسته اي ساليانه 5 ميليارد دلار صرفه جويي خواهد شد.

برتري انرژي هسته اي بر ساير انرژيها:

علاوه بر صرفه اقتصادي دلايل زير استفاده از انرژي هسته اي را ضروري مينمايد. منابع فسيلي محدود بوده و متعلق به نسلهاي آتي ميباشد. استفاده از نفت خام در صنايع تبديل پتروشيمي ارزش بيشتري دارد. توليد برق از طريق نيروگاه اتمي ، آلودگي نيروگاههاي کنوني را ندارد. توليد هفت هزار مگاوات با مصرف 190 ميليون شبکه نفت خام ، هزارتن دياکسيد کربن ، 150 تن ذرات معلق در هوا ، 130 تن گوگرد و 50 تن اکسيد نيتروژن را در محيط زيست پراکنده مي کند، در حالي که نيروگاه اتمي چنين آلودگي را ندارد.