اورانيوم ضعيف شده چيست؟

اورانيوم ضعيف شده 3 ويژگي دارد که آن را براي استفاده هاي نظامي مورد توجه قرار داده است. اول، اورانيوم داراي چگالي زيادي است (07/19گرم بر سانتي متر مکعب) که دو برابر چگالي سرب است. يعني اين که مرمي هاي توليد شده با اورانيوم داراي همان وزن مرمي هاي سربي هستند اما اندازه شان نصف آن است که موجب تمرکز انرژي جنبشي اصابت گلوله در مساحت کمتري مي شود و به اورانيوم اجازه مي دهد که در زره پوش هاي دشمن بهتر نفوذ کند. دومين ويژگي قابليت اشتعال آن است. اورانيوم مي تواند به راحتي مشتعل شود و با دمايي بالاتر از شش هزار درجه سانتي گراد بسوزد. سومين ويژگي اورانيوم ضعيف شده هم که خيلي خوشايند است اين که زباله ارزان قيمتي است. اين ماده ضايعاتي است که در فرآيند غني سازي اورانيوم به دست مي آيد و استفاده غير نظامي کمي دارد.
اورانيوم طبيعي عمدتا ترکيبي از 3 ايزوتوپ است: اورانيوم 238 (2/99 درصد)، اورانيوم 235 (7/0 درصد) و اورانيوم 234 (05/0 درصد). براي استفاده در بمب ها و راکتورها اورانيوم بايد غني شود به اين معني که درصد اورانيوم 235 در آن بالا رود. راکتورهاي هسته اي به حداقل غلظت 3 درصد از اورانيوم 235 نياز دارند، درحالي که براي استفاده در بمب ها تاجايي که مي شود بايد غني شود(حداقل 70درصد). در طي فرآيند غني سازي اورانيوم، اورانيوم به دو قسمت داراي غلظت کم و زياد اورانيوم 235 تقسيم مي شود. نتيجه اين مي شود که در يک طرف اورانيوم غني شده ودر طرف ديگر اورانيوم ضعيف شده داريم. اورانيوم ضعيف شده شامل 8/99 درصد اورانيوم 238 و 2/0 درصد اورانيوم 235 و 01/0 اورانيوم 234 است. همه اين ايزوتوپها خاصيت راديو اکتيو دارند اما اورانيوم 234 بر خلاف ميزان کمش در اين زباله ها، بيشترين نگراني را ايجاد کرده است چرا که نيمه عمر کوتاهي دارد. يعني تشعشعات بيشتري ساطع مي کند.
استفاده از اورانيوم ضعيف شده به علت پتانسيل بالاي خطر آن براي سلامتي، به شدت بحث بر انگيز است. وقتي يک پرتابه با زره برخورد مي کند، مشتعل مي شود و تبخير مي شود. نتيجه غبار اکسيد اورانيوم است، که مي تواند کيلومترها جابجا شود و به وسيله باد پخش شود. در اين صورت نه تنها توسط سربازان حاضر در ميدان جنگ، که توسط غير نظاميان هم استنشاق خواهد شد. در داخل بدن، تشعشعات آلفا ميتواند مستقيما سلامت جسمي را به مخاطره اندازد. اين خطر وقتي مهمات حاوي اورانيوم ضعيف شده را انبار کرده اند وجود ندارد، چرا که تشعشعات آلفا از روکش گلوله ها به بيرون نمي تواند سرايت کند.
مخالفان، اورانيوم ضعيف شده را ماده اي غير مجاز مي دانند و استفاده از آن را جنايت جنگي مي دانند. گزارش هايي مبني بر افزايش ميزان سرطان و تولد هاي ناقص در عراق وجود دارد. تشعشعات ناشي از غبار اورانيوم به عنوان فاکتور مؤ ثر در باره اين مشکلات در عراق، همچنين سندرم بالکان و جنگ خليج فارس شناخته شده است( نيروهاي آمريکايي از اورانيوم ضعيف شده در کوزوو هم استفاده کرده اند.). بعضي موارد تحقيق شده با اثار تشعشعات راديو اکتيو به طور کامل همخواني دارد. تا کنون ايالات متحده از اين که اورانيوم ضعيف شده را به عنوان عاملي براي اين مشکلات قبول کند، خود داري کرده است. و گزارشاتي ارائه کرده است که اورانيوم ضعيف شده بي ضرر است مدعي شده که در اين مورد مدارک محکم علمي وجود ندارد. به همان دلايل هم از رفع آلودگي از مناطق آلوده هم سرباز زده است.

چه کشورهايي از اورانيوم ضعيف شده استفاده مي کنند؟

حداقل 18 کشور از اورانيوم ضعيف شده استفاده مي کنند:
1- انگليس
2- آمريکا
3- فرانسه
4- روسيه
5- چين
6- يونان
7- ترکيه
8- تايلند
9- تايوان
10- رژيم صهيونيستي
11- مصر
12- بحرين
13- کويت
14- عربستان سعودي
15- هند
16- بلاروس
17- پاکستان
18- عمان
بيشتر اين کشورها اورانيوم ضعيف شده خود را از آمريکا خريده اند، اگرچه انگليس، فرانسه و پاکستان مستقلا آن را توليد کرده اند.
تنها انگليس و آمريکا از اورانيوم ضعيف شده در ميدان جنگ استفاده کرده اند. از اورانيوم ضعيف شده در اين جنگها استفاده شده است: جنگ خليج فارس(1991)، اشغال عراق(2003)، بوسني هرزگوين(1990)، جنگ ناتو عليه صربها در 1999. اگرچه گفته مي شود که از اين ماده در جنگهاي ديگري(از جمله جنگهايي که اسرائيل در آن درگير بوده است)استفاده شده است، اما اين گزارشات هرگز تأييد نشده است.( در هر صورت در برخي نبردهاي اسرائيل در تصاوير تلويزيوني دود ناشي از اورانيوم ضعيف شده به وضوح ديده مي شود.)

خطراتي که اورانيوم ضعيف شده براي سلامتي انسان دارد؟

1- اورانيوم ضعيف شده هم ماده اي شيميايي و سمي است و هم ماده اي راديو اکتيو. در مطالعات آزمايشگاهي، ثابت شده که اين ماده به سلول هاي انسان آسيب مي زند، موجب جهش DNA مي شود و سرطان زا است.
2- گزارش هايي مبني بر افزايش ميزان سرطان و متولد شدن بچه هاي ناقص الخلقه بدو.ن شک نشان از استفادهاز اين ماده، در چنين مناطقي است.
3- نمايندگان دولتهاي عراق و صربستان مشکلات سلامتي به وجود آمده در ميان غير نظاميان را در ارتباط با اين ماده دانسته اند.
4- بسياري از نظاميان کهنه کار که تا الان زنده مانده اند، مشکلاتي را که از زمان جنگ تا کنون براي سلامتي شان پيش آمده را ناشي از اين نوع مواد مي دانند.
اطلاعاتي که از آزمايش بر روي حيوانات به دست آمده، نشان مي دهد اين ماده مي تواند موجب چندين نوع مختلف سرطان بشود. در موشهاي صحرائي، اورانيوم ضعيف شده در استخوانها، ماهيچه ها، جگر، طحال، کليه ها و مغز انباشته مي شود. در آزمايشات ديگري مشخص شده است که اين ماده هم به ديواره هاي رگهاي خوني مغز آسيب مي رساند، هم به جفت. که آشکارا بر سلامت جنين تأثير دارد. به طور کلي، اورانيوم ضعيف شده براي سلامتي زنان وبچه ها بيشتر از مردان سالم خطر دارد.
در سال 2008 طي يک تحقيق توسط مؤسسه پزشکي آمريکا گزارشي از وضعيت علم پزشکي را منتشر شد که در آن اولويت اصلي مطالعه بر روي ارتباط تشعشات اورانيوم ضعيف شده با اين بيماري ها مشخص شده بود: سرطان کليه، سرطان بيضه ها، سرطان ريه، بيماري هاي ريه، اختلال سيستم عصبي ومشکلات جنسي و رشدي.

گسترش تحقيقات جهاني

چيزي که در تصاوير به چشم نمي آيد، حجم بزرگي از تحقيقات است که بر روي تأثيرات اين ماده در حال انجام است( جايي که آثار منفي اورانيوم ضعيف شده بر روي سلامتي افراد آشکار مي شود). هيچ کدام از مطالعاتي که بر روي سربازان انجام شده است، آنقدر جامع و کافي نبوده است که بتواند نتيجه با معنايي به ما بدهد. همچنين هيچ تحقيق گسترده اي بر روي غير نظاميان انجام نشده است.
در عراق، جايي که بزرگترين حجم اورانيوم ضعيف شده استفاده شده است، دولتهاي آمريکا و انگليس مسئول اصلي شرايطي هستند که تحقيقات در زمينه ان مواد را غير ممکن ساخت و به محققان اجازه ادامه کار داده نشد.آنها جلوي تحقيقات بيشتر در اين مورد را گرفتند. در مقابل اين دولتها دلايل غير قابل استناد علمي را براي بي خطر بودن اين مواد و بي جا بودن نگراني در اين مورد را بيان مي کنند.
اما در جايي که پاي سلامتي انسان در ميان است، بايد روشي پيشگيرانه غالب شود. وقتي از نظر علمي در اين مورد شک وجود داشته باشد، بايد جلوي استفاده از اين مواد گرفته شود تا بي خطر بودن آن قطعي شود.

تخريبات محيط زيستي

برنامه محيط زيست سازمان ملل(The UN Environment Programme (UNEP) چند مکان در بالکان را که به وسيله اورانيوم ضعيف شده آلوده شده بودند، مورد بررسي کامل قرار داد اما در عراق تنها به يک تحقيق سرسري موفق شد. گلوله ها و مهمات ضد زرهيکه عمل نکرده بودند، در زير زمين دفن شده بودند و در حال زنگ زدن بودند، در حالي که مواد داخل آنها به محيط زيست وارد ميشد.
معلوم نيست که اورانيوم ضعيف شده پس از مدت طولاني در چنين وضعيتي بودن، به چه حالتي مي رسد. مأموريت برنامه محيط زيست سازمان ملل(UNEP) در بوسني و هرزگوين اورانيوم ضعيف شده را در آب آشاميدني آنجا کشف کرد و پس از 7 سال از گذشت درگيري ها، اين ماده همچنان در هوا قابل تشخيص است. 7 سال طولاني ترين دوره اي پس از پايان در گيري ها در يک منطقه است که در آنجا به مطالعه محيطي در مورد اورانيوم ضعيف شده پرداخته شده است. اورانيوم نيمه عمر راديو اکتيوي در حدود چهار و نيم ميليارد سال دارد ( يعني چهار ونيم ميليارد سال طول مي کشد که نيمي از اتم هاي اين ماده در اثر فعاليت راديو اکتيويته به عنصر ديگري مبدل شوند.) بنابراين اورانيم اورانيوم ضعيف شده که در محيط زيست رها شده باشد، در بازه زماني غير قابل تصوري خطرناک است.
رفع آلودگي محيط هايي که در آن از اورانيوم ضعيف شده استفاده شده است نيازمند مشاهدات و تحقيقات خيلي دقيق به دنبال برداشتن و ريختن حجم زيادي از خاک و ديگر مواد است. بررسي آبهاي زيرزميني هم توسط برنامه محيط زيست سازمان ملل(UNEP) توصيه شده است. سازمان مبارزه عليه اورانيوم ضعيف شده ( Campaign Against Depleted Uranium= CADU) با کشورهايي که در اين مورد مسئول هستند، جلساتي داشته است.
اورانيوم ضعيف شده در لبنان
استفاده از اين ماده در لبنان توسط رژيم صهيونيستي طبق شواهد بسياري تأييد شده است. در صورتي که هنوز آثار آن مشخص نشده است. چرا که چند سال بايد بگذرد تا همانند عراق آثار ان بر بدن کودکان ناقص الخلقه و بي گناه در اشک چشم لبناني ها ديده شود. پس از آن توسط اسرائيلي ها بارها تکذيب شود و پس از سالها تلويحا بپذيرند و نهايتا در پيچ و تاب دعواهاي احزاب لبنان فراموش شود.
اورانيوم ضعيف شده در عراق
الان ديگر تأييد شده است که عراق واقعا حجم زيادي از اورانيوم را که آمريکابه وسيله بمباران در اين کشور ريخته است، پذيرا بوده در حالي که قبلا فقط در گزارش هاي غير رسمي به آن اشاره شده بود.(هم اکنون صحبت از استفاده آمريکا از يک بمب اتمي، تأ کيد مي کنم بمب اتمي خيلي کوچک در نزديکي بصره در طي حمله به عراق است) بر اساس اين گزارش ها بيش ازدو هزار تن اورانيوم ضعيف شده در عراق استفاده شده است و اين غير از 230 تني است که در سال 91 در عراق استفاده شد.
اين افشاگري وقتي جالب مي شود که بفهميد تمام اين مواد را ارتش آمريکا استفاده کرده است.تمام اين مواد به وسيله گلوله بر عليه اهداف عراقي استفاده شده است.
در سطور بالا از خطرات اين ماده براي انسان صحبت شد.اما باز هم با در نظر نگرفتن مشکلات تشعشعات راديو اکتيو و سمي بودن اين مواد، چيز وحشت انگيز ديگري هم در مورد اين قضيه وجود دارد.
آمريکا در جنگ به اصطلاح عليه تروريسم اش، مدعي شد که تروريستها قصد دارند که بمبي اتمي را در داخل يکي از شهر هاي آمريکا منفجر کنند.
مراحل ساخت يک بمب اتمي شامل بدست آوردن اورانيوم يا پلوتونيوم، غني سازي آنها و نهايتا ساخت بمب مي شود. آسان ترين قسمت، ساخت بمب است. به طوري که يک دکتر فيزيک، در صورتي که به يک کتابخانه دسترسي داشته باشد، مي تواند مراحل آن را بفهمد و دست به ساخت آن بزند. سخت ترين قسمت همان غني سازي اورانيوم است. اين کار نياز به آزمايشگاه هاي پيشرفته دارد و بسيار سخت، زمان بر و خسته کننده است.
تروريستها براي ساخت بمب نياز به اورانيوم دارند اما از آنجائيکه تعدادي عقل سالم هنوز در گوشه و کنار دنيا پيدا مي شود، کسي به آنها اورانيوم نخواهد فروخت. اما خريد اورانيوم تنها راه تهيه آن نيست. اورانيوم به طور طبيعي عنصر فراواني است به طوري که 50 بار از طلا فراوان تر است. اورانيوم در خاکهاي سراسر کره زمين موجود است با ميانگيني حدود 3 گرم بر تن. بنابراين تروريستها مي توانند حتي با کندن حياط پشتي خانه شان هم به استخراج اورانيوم بپردازند. اورانيوم غني تر در معادن سنگ کانه اورانيوم يافت مي شود. اما تروريستها به اين معادن دسترسي ندارند و بايد خيلي خوش شانس باشند که در حياط پشتي خانه شان چنين معدني بيابند. خلاصه اين که استخراج اورانيوم کار سختي است و نياز به واحدهاي صنعتي و تجهيزات و امکانات دارد که نمي تواند براي سالها از چشم ديگران مخفي بماند. حتي در مناطق بسيار دور افتاده به وسيله ماهواره ها قابل کشف اند.
بنابراين وقتي فکرش را بکنيد، مي فهميد که دسترسي به اورانيوم براي تروريستها بسيار سخت تر از تصور است.
اما حالا بعد از دو جنگ خليج فارس( دو جنگ آمريکا عليه عراق)، تنها کاري که تروريستها براي يافتن اورانيوم خود بايد بکنند(انهم به صورت مجاني) اين است که در اطراف ميدانهاي نبرد در عراق به وسيله يک دستگاه شمارشگر گايگر-مولر راه بروند و محل اين مواد را کشف کنند و از زمين بيرون بکشند. اگر چه مهماتي که به هدف اصابت کرده اند قابل بازيافت نيستند، اما مهمات و گلوله هايي که هدف خود را از دست داده اند، در زير شنها جا خوش کرده اند. صدها گلوله حاوي اورانيوم ضعيف شده در فاصله نزديکي لز هر تانک منهدم شده عراقي قابل دسترس است. اين عمليات مبارزه با تروريسم نيست اين عمليات تقويت تروريسم است.
اين عمليات رياضي را انجام دهيد:
اگر آمريکا 2000 تن اورانيوم ضعيف شده مصرف کرده باشد که داراي 2/0 درصد اورانيوم 235 باشد مي شود، چهار هزار کيلو گرم اورانيوم 235 خالص خالص. بمبي که در هيروشيما منفجر شد، حدود 25 کيلوگرم اورانيوم 235 داشت. متخصصان معتقدند يک بمب پيشرفته اتمي مي تواند (به وسيله خرج هاي مصنوعي پيچيده براي فشرده کردن هسته اورانيوم در يک جرم بحراني)با يک کيلوگرم اورانيوم هم ساخته شود. اين تکنولوژي از دسترس تروريستها خارج است. پس تروريستها براي ساخت يک بمب اتم به حداقل 25 کيلوگرم اورانيوم نياز دارند. ار آنجائيکه نمي شود همه 2000 تن گلوله استفاده شده يا حتي نصف آن را جمع آوري کرد يا اورانيوم 235 را از اورانيوم ضعيف شده رها شده در عراق استخراج کرد، پس دست تروريستها براي تهيه مواد يک کلاهک هسته اي جنگي باز است.
پس با توجه به اين مطالب، ساخت يک بمب اتمي براي تروريست ها آسانتر شده است. اگرچه غني سازي کاري بسيار تخصصي است، و بسيار هزينه بر، وقتگير و سخت است، اما غير ممکن نيست. تروريستها مي توانند سالها بر روي توسعه يک بمب اتمي کار کنند و ميليونها دلار هم در اين راه خرج کنند.
اما تکنولوژي سطح پايين تر يعني جدا کردن مواد واقعا راحت تر است، شايد نيازمند تلاش باشد اما به واقع هيچ تخصصي نمي خواهد. کاري که همه تروريستها بايد انجام بدهند اين است که 10 تن از اورانيوم ضعيف شده را بردارند و آن را بکوبند تا به صورت گردي آماده در بيايد. در کنار آن يک خرج انفجاري قرار دهند و دراين زمان است که اگر در يک شهر بزرگ منفجر شود،گرد اورانيوم ضعيف شده يک بمب وحشتناک کثيف را ايجاد خواهد کرد. که بايد به خاطر آن چندين ميليون انسان را از شهر خارج کنند، همه جا را تميز کنند و سپس مردم بر گردند. تصور چنين کاري براي شهر هاي کوچک وحشتناک است چه برسد به شهري بزرگ.
در پايان از آمريکا تشکر مي کنم. حالا حس مي کنم جهان واقعا امن تر شده است. اين طور نيست؟
در پايان از تمامي دوستان به علت قرار دادن عکس هاي دلخراش معذرت مي خواهم.

 

منبع : اختصاصي راسخون