در بخش اول به اولين مرحله راه اندازي سيستم كه در اكثر كامپيوترهاي شخصي با پردازنده هاي اينتل و سازگار با آن مشابه مي باشد ، ‌اشاره گرديد . در اين بخش به بررسي ساير مراحل خواهيم پرداخت .

مرحله دوم : مقدار دهي و عمليات اوليه سيستم ( Initial start-up phase )

پس از تشخيص درايوي كه مي بايست از طريق آن سيستم عامل در حافظه مستقر گردد ( اين اولويت مي تواند شامل فلاپي دسيك ، هارد دسيك ، CD-ROM ، كارت شبكه و يا كنترل كننده هاي SCSI باشد ) ، در ادامه اقدامات لازم جهت استقرار سيستم عامل در حافظه انجام مي شود .
در صورتي كه سيستم از طريق هارد ديسك راه اندازي مي گردد ، اولين سكتور موجود بر روي آن كه به MBR معروف است ،‌ در حافظه مستقر خواهد شد . سكتور فوق شامل يك برنامه كوچك و جدولي براي تعريف پارتيش هاي اوليه است ( جدول پارتيشن ) . با استفاده از كد موجود در اين سكتور كه هم اينك در حافظه اصلي سيستم مستقر شده است ، پارتيش فعال ( Active Partition) شناسائي مي گردد . در ادامه اولين سكتور پارتيش فوق از روي هارد ديسك خوانده شده و در حافظه مستقر و كنترل به وي سپرده مي شود . كد موجود در بوت سكتور بسيار اندك بوده و صرفا" مسئوليت ارائه اطلاعات لازم به منظور شناخت فرمت پارتيشن جهت استقرار تعداد اندكي از فايل هاي مهم موجود در فهرست ريشه را برعهده دارد ( نظير فايل NTLDR ) .
براي استقرار سيستم عامل ويندوز 2000 و XP در حافظه به امكانات حياتي زير نياز مي باشد :‌
• يك حافظه جانبي ( نظير هارد ديسك ) كه بر روي آن سيستم عامل موجود باشد .
• در صورتي كه درايو مورد نظر هارد ديسك باشد ، يك جدول پارتيشن كه در آن پارتيشن فعال مشخص شده باشد .
• بوت سكتور پارتيشن فعال كه فرمت پارتيشن را مشخص مي نمايد.
• فايل NTLDR در فهرست ريشه پارتيشن فعال
در صورتي كه هر يك از امكانات اشاره شده موجود نباشد ، مراتب از طريق نمايش يك پيام خطاء به كاربر اعلام مي گردد . پيام هاي زير نمونه هائي در اين زمينه مي باشد كه با توجه به عدم وجود هر يك از امكانات اشاره شده ،‌ نمايش داده مي شوند :

invalid partition table       missing operating system      NTLDR missing

مرحله سوم : فعال شدن برنامه اوليه بوتينگ ( Boot loader phase )

پس از اين كه كنترل به NTLDR واگذار گرديد ، وي فرآيند استقرار سيستم عامل ويندوز 2000 و يا XP را آغاز مي نمايد :
• تغيير حالت حافظه از Real به 32 بيت : پردازنده هاي اوليه x86 ، هشت و يا شانزده بيتي و با توانائي آدرس دهي محدودي بودند. پردازنده هاي جديد و سازگار X86 ، همچنان دراين mode و به منظور سازگاري با مدل هاي قديمي عمليات خود را آغاز مي نمايند ، ولي قادر به آدرس دهي حافطه بيشتري مي باشند . اولين چيزي كه XP انجام خواهد داد ، سوئيچ از Real mode به Protect Mode مي باشد ( افزايش ميزان فضاي آدرس دهي حافظه ) .
• استقرار فايل Boot.ini در حافظه : Boot.ini ،‌ يك فايل مقداردهي اوليه است كه در نسخه هاي ويندوز NT ، 2000 و XP از آن استفاده مي گردد . اين فايل همواره در فهرست ريشه هارد ديسك primary وجود دارد . با استفاده از فايل فوق آدرس هر يك از سيستم هاي عامل نصب شده بر روي كامپيوتر و سيستم عامل پيش فرض مشخص مي گردد . در زمان راه اندازي‌ سيستم ، كاربران مي توانند از طريق منوي مربوطه يكي از سيستم هاي عامل نصب شده بر روي‌ سيستم خود را براي استقرار در حافظه انتخاب نمايند . كد زير محتويات يك فايل نمونه boot.ini را نشان مي دهد :

[boot loader] timeout=10 default=multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\WINNT [operating systems] multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\WINNT="Microsoft Windows 2000 Professional" /fastdetect

•
همانگونه كه مشاهده مي گردد ، فايل Boot.ini از دو بخش boot Loader و operationg system ، تشكيل شده است . در بخش اول با استفاده از پارامتر timeout ، مدت زمان نمايش منو راه اندازي سيستم و با استفاده از پارامتر default ، سيستم عامل پيش فرض به منظور راه اندازي سيستم مشخص شده است . سيستم عامل مورد نظر (‌ Windows 2000 Professional ) در دايركتوري WINNT موجود و بر روي پارتيشن اول هارد ديسك شمار صفر نصب شده است .
در صورتي كه چندين سيستم عامل بر روي كامپيوتر نصب شده باشد ، آدرس هر يك از آنان در بخش دوم ( operating system ) مشخص مي گردد .
• نمايش منو انتخاب سيستم عامل :‌ در صورتي كه چندين سيستم عامل بر روي كامپيوتر نصب شده باشد ، در زمان راه اندازي سيستم يك منو نمايش داده مي شود كه كاربران مي توانند از طريق آن سيستم عامل مورد نظر جهت استقرار در حافظه را انتخاب نمايند. در صورتي كه پس از گذشت مدت زمان مشخص شده توسط پارامتر timeout ، گزينه اي انتخاب نگردد ، سيستم عامل پيش فرض ( مشخص شده توسط پارامتر default ) به صورت اتوماتيك انتخاب و در حافظه مستقر خواهد شد . كد زير محتويات فايل Boot.ini كامپيوتري را كه بر روي آن سه نوع سيستم عامل متفاوت نصب شده است را نشان مي دهد :

[boot loader] timeout=10 default=multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(3)\WINDOWS [operating systems] multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(3)\WINDOWS="Microsoft Windows XP Professional" /noexecute=optin /fastdetect multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(2)\WINNT="Microsoft Windows 2000 Advanced Server" /fastdetect C:\="Microsoft Windows"

• فعال كردن درايور SCSI در صورت نياز : در صورتي كه هارد ديسك تعريف شده در فايل Boot.ini از نوع SCSI باشد ، در ادامه NTLDR يك درايو اضافه ديگر با نام NTboot.sys را فعال تا مسئوليت مقداردهي اوليه و گفتگو با كنترل كننده SCSI را برعهده گيرد .
مرحله چهارم : تشخيص و پيكربندي سخت افزارهاي نصب شده ( Hardware detect and configure )
پس از استقرار NTLDR در حافظه ، فايل NtDetect.com از فهرست ريشه پارتيشن مربوطه در حافظه مستقر و اجراء مي گردد . در ويندوز NT و 2000 پيامي با اين مفهوم كه سيستم در حال بررسي سخت افزار است، نمايش داده مي شود ( NT Detect: checking hardware ) . برنامه فوق بررسي اوليه سخت افزارهائي نظير موس ، صفحه كليد ، آداپتورهاي كارت گرافيك و دسيك ها را انجام داده و در ادامه جزئيات مربوطه را در اختيار NTLDR قرار مي دهد.
در ادامه ، hardware extraction layer در حافظه مستقر خواهد شد ( قبل از استقرار فايل NtosKernel.exe موجود در فهرست systemroot\system32 و سپردن كنترل به وي ) .

مرحله پنجم :استقرار هسته سيستم عامل در حافظه ( Kernal load )

در اين مرحله هسته سيستم عامل در حافظه مستقر و عمليات زير را انجام خواهد داد :
• ntoskernel.exe ، فايل systemroot\system32\config\system را در حافظه مستقر و كليد ريجستري زير را ايجاد و اطلاعات مرتبط با آن خوانده مي شود . كليد ريجستري زير داراي زير كليد هاي متعددي نظير Last Know Good , Failed و Default مي باشد كه در ادامه فرآيند booting مقادير يكي از كليد ها مي تواند انتخاب گردد .

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM

• هسته در ادامه با استفاده از اطلاعات برگردانده شده توسط NtDetect ، كليد ريجستري زير را كه شامل جرئيات اطلاعات مربوط به سخت افزارهاي مختلف و منابع تخصيص داده شده است را ايجاد مي نمايد . همزمان با استقرار هسته سيستم عامل در حافظه ، پيشرفت عمليات در انتهاي صفحه نمايش داده مي شود.

HKEY_LOCAL_MACHINE\HARDWARE

• در ادامه و در صورت ضرورت،‌ سرويس هاي متفاوت سيستم كه در كليد ريجستري زير مشخص مي گردند فعاليت خود را آغاز مي نمايند .

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\servicename

• پس از انجام مراحل فوق ، هسته سيستم عامل فايل smss.exe را مقداردهي اوليه مي نمايد . فايل فوق ، مسئوليت نسبت دهي متغيرهاي محيطي ، سوئيچ از حالت متن به گرافيك و اجراي فايل winlogon.exe را برعهده دارد .

مرحله ششم :‌ورود به سيستم ( Logon )

در آخرين مرحله ، ( ‌ services subsystem (SCM و ( local security authority (LSA فعال و سيستم در انتظار فشردن كليدهاي CTRL+ALT+DEL مي ماند . پس از فعال شدن كليدهاي فوق و درج نام و رمز عبور ،‌ اطلاعات دريافتي به منظور تائيد در اختيار LSA قرار داده مي شوند. در صورت تائيد كاربر ، SCM اقدام به فعال كردن درايورها در حين اجراي winlogin مي نمايد .
پس از انجام موفقيت آميز login ، مقادير موجود در كليد دريحستري Last Known Good بهنگام مي گردند .