امروزه از اينترنت در ابعاد گسترده و با اهدافي مختلف استفاده بعمل مي آيد . يکي از نکات قابل توجه اينترنت ، تنوع استفاده کنندگان آن در رده هاي سني مختلف و مشاغل گوناگون است. در ساليان اخير و به موازات رشد چشمگير استفاده از اينترنت خصوصا" توسط کاربران خانگي ، مشاهده شده است به محض شيوع يک ويروس و يا کرم جديد ، اغلب قربانيان را کاربراني تشکيل مي دهند که فاقد مهارت هاي لازم در جهت استفاده ايمن از اينترنت بوده و داراي يک سطح حفاظتي مناسب نمي باشند . کاربران اينترنت همواره در تيررس مهاجمان بوده و هميشه امکان بروز حملات وجود خواهد داشت .
براي استفاده ايمن از اينترنت ، مي بايست اقدامات متعددي را انجام داد . قطعا" استفاده از فايروال يکي از اقدامات اوليه و در عين حال بسيار مهم در اين زمينه است . استفاده از اينترنت بدون بکارگيري يک فايروال ، نظير بازنگهداشتن درب ورودي يک ساختمان است که هر لحظه ممکن است افراد غيرمجاز از فرصت ايجاد شده براي ورود به ساختمان استفاده نمايند . با نصب و استفاده از يک فايروال ، ضريب مقاومت و ايمني کاربران در مقابل انواع حملات افزايش خواهد يافت .
شرکت مايکروسافت اخيرا" Service Pack 2 ويندوز XP را عرضه نموده است ( نسخه هاي Professional و Home ) . يکي از ويژگي هاي مهم SP2 ، نصب پيش فرض يک فايروال است.
فايروال ويندوز XP که از آن با نام ( ICF ( Internet Connection Firewall نيز ياد مي گردد به صورت پيش فرض ، فعال مي گردد. پس از فعال شدن فايروال ، شاهد بروز تغييراتي گسترده در رابطه با عملکرد ويندوز بوده و ممکن است برخي برنامه ها ، ابزارها و يا سرويس ها در زمان اجراء با مشکلاتي مواجه گردند (بلاک شدن برخي از پورت هاي استفاده شده توسط برنامه ها و يا ساير ابزارهاي کاربردي ) .
در اين مطلب قصد داريم به بررسي نحوه استفاده از فايروال ويندوز XP پرداخته و به برخي از سوالات متداول در اين زمينه پاسخ دهيم . احازه دهيد قبل از هر چيز با فايروال ها و جايگاه آنان در استفاده ايمن از شبکه هاي کامپيوتري ( اينترانت ، اينترنت ) بيشتر آشنا شويم .
فايروال چيست ؟
فايروال يک برنامه و يا دستگاه سخت افزاري است که با تمرکز بر روي شبکه و اتصال اينترنت ، تسهيلات لازم در جهت عدم دستيابي کاربران غيرمجاز به شبکه و يا کامپيوتر شما را ارائه مي نمايد. فايروال ها اين اطمينان را ايجاد مي نمايند که صرفا" پورت هاي ضروري براي کاربران و يا ساير برنامه هاي موجود در خارج از شبکه در دسترس و قابل استفاده مي باشد. به منظور افزايش ايمني ، ساير پورت ها غيرفعال مي گردد تا امکان سوء استفاده از آنان توسط مهاجمان وجود نداشته باشد . در برخي موارد و با توجه به نياز يک برنامه مي توان موقتا" تعدادي از پورت ها را فعال و پس از اتمام کار مجددا" آنان را غيرفعال نمود . بخاطر داشته باشيد که به موازات افزايش تعداد پورت هاي فعال ، امنيت کاهش پيدا مي نمايد .
فايروال هاي نرم افزاري ، برنامه هائي هستند که پس از اجراء ، تمامي ترافيک به درون کامپيوتر را کنترل مي نمايند( برخي از فايروال ها علاوه بر کنترل ترافيک ورودي ، ترافيک خروجي را نيز کنترل مي نمايند) . فايروال ارائه شده به همراه ويندوز XP ، نمونه اي در اين زمينه است . فايروال هاي نرم افزاري توسط شرکت هاي متعددي تاکنون طراحي و پياده سازي شده است . تعداد زيادي از اينگونه فايروال ها، صرفا" نظاره گر ترافيک بين شبکه داخلي و اينترنت بوده و ترافيک بين کامپيوترهاي موجود در يک شبکه داخلي را کنترل نمي نمايند .
ضرورت استفاده از فايروال
يک سيستم بدون وجود يک فايروال ، در مقابل مجموعه اي گسترده از برنامه هاي مخرب آسيپ پذير است و در برخي موارد صرفا" پس از گذشت چندين دقيقه از اتصال به اينترنت ، آلوده خواهد شد . در صورتي که تدابير و مراقبت لازم در خصوص حفاظت از سيستم انجام نگردد ، ممکن است کامپيوتر شما توسط برنامه هائي که به صورت تصادفي آدرس هاي اينترنت را پويش مي نمايند ، شناسائي شده و با استفاده از پورت هاي فعال اقدام به تخريب و يا سوء استفاده از اطلاعات گردد .
بخاطر داشته باشيد با اين که استفاده از فايروال ها به عنوان يک عنصر حياتي در ايمن سازي محيط هاي عملياتي مطرح مي باشند ولي تمامي داستان ايمن سازي به اين عنصر ختم نمي شود و مي بايست از ساير امکانات و يا سياست هاي امنيتي خاصي نيز تبعيت گردد . باز نکردن فايل هاي ضميمه همراه يک Email قبل از حصول اطمينان از سالم بودن آنان ، پيشگيري از برنامه هاي جاسوسي معروف به Spyware و يا نصب برنامه هاي Plug-ins که با طرح يک پرسش از شما مجوز نصب را دريافت خواهند داشت ، نمونه هائي از ساير اقدامات لازم در اين زمينه است .
فايروال ها قادر به غيرفعال نمودن ويروس ها و کرم هاي موجود بر روي سيستم نبوده و همچنين نمي توانند نامه هاي الکترونيکي مخرب به همراه ضمائم آلوده را شناسائي و بلاک نمايند . به منظور افزايش ضريب ايمني و مقاومت در مقابل انواع حملات ، مي بايست اقدامات متعدد ديگري صورت پذيرد :
• نصب و بهنگام نگهداشتن يک برنامه آنتي ويروس
• استفاده از ويندوز Upadate ( برطرف نمودن نقاط آسيب پذير ويندوز و سرويس هاي مربوطه )
• استفاده از برنامه هاي تشخيص Spyware
• نصب Plug-ins از سايت هاي تائيد شده
نحوه فعال نمودن فايروال در ويندوز XP
در صورت نصب SP2 ويندوز XP ، فايروال به صورت پيش فرض فعال مي گردد . برخي از مديران شبکه و يا افرادي که اقدام به نصب نرم افزار مي نمايند ، ممکن است آن را غيرفعال کرده باشند .
براي آگاهي از وضعيت فايروال از پنجره Security Center استفاده مي شود . بدين منظور مراحل زير را دنبال مي نمائيم :
• Start | Control Panel | Security Center
• انتخاب گزينه Recommendations در صورت غيرفعال بودن فايروال
• انتخاب گزينه Enable Now به منظور فعال نمودن فايروال
در صورتي که ويندوز XP بر روي سيستم نصب شده است ولي SP2 هنوز نصب نشده باشد ، پيشنهاد مي گردد که در اولين فرصت نسبت به نصب SP2 ويندوز XP ، اقدام شود ( استفاده از امکانات گسترده امنيتي و فايروال ارائه شده ) .
نسخه هاي قبلي ويندوز نظير ويندوز 2000 و يا 98 به همراه يک فايروال از قبل تعبيه شده ارائه نشده اند . در صورت استفاده از سيستم هاي عامل فوق، مي بايست يک فايروال نرم افزاري ديگر را انتخاب و آن را بر روي سيستم نصب نمود .
ضرورت توجه به امکانات ساير فايروال هاي نرم افزاري
فايروال ويندوز ، امکانات حفاظتي لازم به منظور بلاک نمودن دستيابي غيرمجاز به سيستم شما را ارائه مي نمايد . در اين رابطه دستيابي به سيستم از طريق کاربران و يا برنامه هاي موجود در خارج از شبکه محلي ، کنترل خواهد شد . برخي از فايروال هاي نرم افزاري يک لايه حفاظتي اضافه را نيز ارائه داده و امکان ارسال اطلاعات و يا داده توسط کامپيوتر شما به ساير کامپيوترهاي موجود در شبکه توسط برنامه هاي غير مجاز را نيز بلاک مي نمايند ( سازماندهي و مديريت يک فايروال دوطرفه ) . با استفاده از اين نوع فايروال ها ، برنامه ها قادر به ارسال داده از کامپيوتر شما براي ساير کامپيوترها بدون اخذ مجوز نخواهند بود . در صورت نصب يک برنامه مخرب بر روي کامپيوتر شما ( سهوا" و يا تعمدا" ) برنامه فوق مي تواند در ادامه اطلاعات شخصي شما را براي ساير کامپيوترها ارسال و يا آنان را سرقت نمايد . پس از نصب فايروال هاي دوطرفه ، علاوه بر تمرکز بر روي پورت هاي ورودي ( Incoming ) ، پورت هاي خروجي ( Outgoing ) نيز کنترل خواهند شد.
آيا مي توان بيش از يک فايروال نرم افزاري را بر روي يک سيستم نصب نمود ؟
پاسخ به سوال فوق مثبت است ولي ضرورتي به انجام اين کار نخواهد بود. فايروال ويندوز بگونه اي طراحي شده است که مي تواند با ساير فايروال هاي نرم افزارهاي همزيستي مسالمت آميزي را داشته باشد ولي مزيت خاصي در خصوص اجراي چندين فايروال نرم افزاري بر روي يک کامپيوتر وجود ندارد . در صورت استفاده از يک فايروال نرم افزاري ديگر ، مي توان فايروال ويندوز XP را غير فعال نمود .
در صورتي که بر روي شبکه از يک فايروال استفاده مي گردد ، آيا ضرورتي به استفاده از فايروال ويندوز وجود دارد ؟
در صورت وجود بيش از يک کامپيوتر در شبکه ، پيشنهاد مي گردد که حتي در صورتي که از يک فايروال سخت افزاري استفاده مي شود ، از فايروال ويندوز XP نيز استفاده بعمل آيد . فايروال هاي سخت افزاري عموما" ترافيک بين شبکه و اينترنت را کنترل نموده و نظارت خاصي بر روي ترافيک بين کامپيوترهاي موجود در شبکه را انجام نخواهند داد . در صورت وجود يک برنامه مخرب بر روي يکي از کامپيوترهاي موجود در شبکه ، شرايط و يا پتانسيل لارم براي گسترش و آلودگي ساير کامپيوترها فراهم مي گردد. فايروال ويندوز XP علاوه بر حفاظت کامپيوتر شما در خصوص دستيابي غيرمجاز از طريق اينترنت ، نظارت و کنترل لازم در رابطه با دستيابي غيرمجاز توسط کامپيوترهاي موجود در يک شبکه داخلي را نيز انجام خواهد داد .
منبع: سايت شرکت مايکروسافت