قناري را همه مي شناسيم.پرنده اي که شهرت آن به آواز دلنشين وموزون آن است.البته زيبايي رنگهاي اين پرنده را نيز نبايد فراموش کرد.رنگهاي سبز(سوخته و چمني)،دارچيني،سرخ،زرد، طلائي، سفيد، طوسي و آهويي ازجمله اين رنگ هاي اين پرنده اند.اما قناري هايي با مخلوطي از اين رنگها نيز هستند که به آنها ابلق گفته مي شوند.اغلب قناري هاي ابلق با اختلات نژاد ها به وجود آمده اند.من از همين آغاز بحث از شما خواهشمندم که در نگهداري و تکثير اين پرنده نژاد آن را مورد توجه قرار دهيد و به ساده ترين صورت مي شود گفت که پرنده هايي را تهيه کنيد که رنگ و فرم بدني يکساني داشته باشد(طوري که خواهر و برادر يا برادر و مادرو بالعکس نيز نباشند).متاسفانه به اين موضوع در ايران توجهي نشده و حالا دغدغه ما و بسياري از عشقباز ها اصلاح نژاد و باز گرداني درست اين پرنده است.
در اغلب کشور ها پرورش اين پرنده رواج دارد و به آن بهاي زيادي مي دهند.اما در تاريخچه ي اين پرنده کشف و شناخت اوليه ي آن را به اسپانيايي ها نسبت داده اند.
انواع گوناگوني از اين پرنده موجودند که مهمترين آنها عبارتند از:جيور،يورک( يا يورکشار)،فري و انواع معمولي آن که به نام رسمي مشهور اند.
نگهداري از اين پرنده کار پيجيده اي نيست و بر خلاف تصور عام شما مي توانيد با نگهداري مطلوب ازآن در خانه از وجودش لذت برده و براي پرنده هم زندگي خوبي فراهم کنيد.

تاريخچه انواع قناري:

قناري وحشي در زبان لاتين سرينوس کاناريوس Serinus Canarinus گفته مي شود . پرنده اي کوچک ،سبز خاکستري رنگي است که حدود يازده سانت طول دارد زندگي مي کنند. ( Azores ) و آزور ( Maderia) مادييرا ( Canary) و در جزاير قناري نخستين بار در اوايل سال 1400 ميلادي (قرن پانزدهم) يعني ششصد سال پيش به خاطر آواز زيبايش به اروپا آورده شد.گويا دريانوردان اسپانيائي اين پرنده را همراه آواز دل انگيزش به مردم اسپانيا معرفي کردند و بيشتراز يک قرن فروش قناري نر به ساير کشورهاي اروپائي در انحصار اسپانيا ئي ها بود . در قرن شانزدهم از جزاير البا نيز قناري به اروپا آورده شد . 1599- در کتابي که در سالهاي 1609 " Aldrovanous" شخصي به نام آلدرو وانوس نوشته به نوعي قناري با پاهاي سياهرنگ و سينه و زير شکم زرد طلائي که در جزيره البا است اشاره دارد. به گفته ي وي اين پرنده ها محموله يک کشتي تجارتي بوده اند و از جزاير قناري به ايتاليا حمل مي شدند . در بين راه و در نزديکي اين جزيره کشتي دچار سانحه شده و
تعدادي از اين پرندگان فرار و به البا آمده اند و در آنجا به توليد مثل و تکثير پرداخته اند . بعدها از اين جزيره قناري صيد و به ايتاليا برده شد. تنها ايتاليائي ها به پرورش و تکثير قناري در قفس موفق شدند و مازاد توليد خود را به کشورهاي ديگر اروپا چون آلمان ، فرانسه ، سوئيس و بالاخرخ انگلستان صادر نمودند . پس از مدتي آنها نيز به اسرار توليد مثل قناري دست يافتند . در نيمه ي دوم قرن شانزدهم قناري بازهاي سبک امروزي پيدا شدند و تمامي همّ خود را در سال 1675 در کتاب خود مي گويد " Gent " بر بهتر نمودن آواز پرنده به کار بردند. گنت که در اين سالها پرورش قناري در ايتالياو آلمان بيش از هر جاي ديگر مرسوم بوده است ونگهداري آنها صرفا به خاطر صدايشان بود . قناريها آن زمان سبز بودند .
در کتاب پرنده شناسي خود ضمن تائيد مطلب فوق اضافه ميکند " Willoghby " ويلوگبي که صادرات قناري از آلمان به حدي بود که آنرا " پرنده آلماني " مي خواندند . صداي حيوان در آن موقع نسبت به آنچه از جزاير قناري آورده مي شد ، تفاوت بسيار يافته بود . " Hervieux " در سال 1709 ميلادي اولين کتاب جامع در اين زمينه توسط هرويوکس در فرانسه منتشر گرديد و چندي بعد به بسياري زبانهاي ديگر از جمله انگليسي ترجمه شد. تا قرن هيجدهم خريد و پرورش قناري صرفا در ميان طبقات متمول و ثروتمند اروپا که از قدرت مالي لازم برخوردار بودند رايج بود . از قرن 18 به بعد تکثير اين پرنده به حدي رسيد . که امکان از همان اوايل قرن شانزدهم پرورش دهندگان قناري در اروپا همه ي تلاش خود را صرف بهبود صداي قناري نمودند و با بسياري از وسايل و آلات موسيقي چون فلوت يا ابزارهاي ديگر آموزش مي دادند . عده اي نيز صداي بلبل را به قناري مي آموختند و امروزه خلف همان قناري هاست . در عين حال عده اي ديگر با انتخاب " Roller" قناري رولر قناريهاي به خصوص در تلاش براي به وجود آوردن قناري با شکلهاي مختلف برآمدند .
قديميترين اسناد در اين باره به موسيو لومبو تعلق دارد که مطابق آن ابتدا پرنده اي به نام مالينوس بلژيک که جد بوسوي بلژيک و فري هاي قديمي هلند است به وجود آمد . مالينوس امروزه به نوعي پرنده خوش آواز بلژيک اطلاق مي شود که کنفدراسيون جهاني پرنده شناسي آنرا نژاد به خصوصي از پرندگان آواز خوان شناخته است .
با اختلاط بوسوي بلژيک و فري هاي قديمي هلند پرنده اي به نام فري روباکس به وجود آمد که خود منشاء فري هاي وين،سوئيس و مونيخ است.فري " Roubaix Frill " پاريس،معروفترين انواع قناري فري،حاصل جفت گيري فري هلندي با فري روباکس است .
حتي گفته مي شود جد قناري هاي خوب انگليسي چون ليزارد يا قناري سوسماري و فنسي لندن 1685 به انگلستان آورده شده اند . چه بلاکستون - از فرانسه است که در بين سالهاي 1695 در کتاب خود در سال 1877 تحت نام " قناريها و پرندگان قفسي" دفعتا اشاره " Blakston " به پرنده ي خال خال قشنگي مي کند که عوام بدان قناري فرانسوي نام نهاده بودند . فري هلندي اولين قناري فري جهان است و تولد آن به قرن هجدهم باز مي گردد . اما کشيده ترين و معروفترين قناريهاي فري ، فري پاريس است و جديدترين انواع قناري فري ، فري ژاپني است که بسيار کوچک است. قناريهاي فري در چند سال اخير تغييرات بسيار کرده اند .قناريها از نظر فر پرها به سه دسته تقسيم مي شوند :
قناريهايي که فر آنها قرينه است و از پشت به طرف بدن يعني سر و شانه ها آمده است . قناري هايي که بيشترين فر را در سينه دارند و پرها با حالتي خاص به طرف جلو سينه متمايل شده اند و در قسمت سينه شکلي شبيه به غنچه يا صدف را به
وجود آورده اند . آنهايي که بيشترين فر را در قسمت ران دارند به طوريکه تقريبا بالها را نيز مي پوشاند . اينکه قناري فري چگونه به وجود آمده است معلوم نيست ولي اولين بار در قناريهاي هلندي به وجود آمد . فر نيز مانند کاکل تغييري بود که ناگهان پديد آمد و دائمي است و ژن آن قابل انتقال به جوجه است.
پرورش و تکثير قناري بر اساس فرم بدن , رنگ و آوازشان صورت ميگيرد.امروزه با بررسي پرورش قناريهاي دنيا مي توان نژاد هاي مختلف آن را وابسته به اختلاف فرهنگي مناطق مختلف دانست . بيش از120 گونه قناري شناسائي شده است که بيشتر آنها متعلق به گونه هاي رنگي ميباشند.به طور کلي مي توان آنها را به سه دسته تقسم نمود.

1- نژادهاي آواز خوان ( Song Canaries )

- نژاد رولر هارتس آلماني (harz Roller )
-نژاد آبزن بلژيکي (water Slager)
- نژاد تيم برادو اسپانيايي ( Spanish Timbrado)
- نژاد آواز خوان امريکائي ( American Singer)
- نژاد آواز خوان روسي يا مسکوي (russian Singer)
- نژاد آواز خوان ايراني يا موقوم (persian Singer)

2- نژادهاي رنگي (color Canaries )

- رنگهاي کاروتني
- قرمز(red Factor)
- موزائيک
- موزائيک قرمز
- برنزي و ...
- رنکهاي ملا نيني
- زرد
- طلائي
- اوپال
- ايزابل و ...
- رنگهاي آلبينيسم
- سفيد خالص
- سفيد قهوه اي پاستل
- سفيد توپاس و...

3- نژادها با فرم بدني خاص ( Type Canaries )

- نژاد لانکشاير(lanc Shire)
- نژاد يورکشاير(york Shire)
- نژاد نورويچ( Norwich)
- نژاد کا کلي کرستد (crest)
- نژاد کاکلي گلستر(gloster)
- نژاد فري پاريسي ترمپت (parisin Frill)
- نژاد فري پاريسي مرينگر (meringer)
- نژاد فري شمال هلند (northern Dutch Frill)
- نژاد فري جنوب هلند ( South Dutch Frill)
- نژاد فري سوئيسي ( Swiss Frill)
- نژاد فري ميلاني ( Milanese Frill )
- نژاد فري پادوآئي ( Paduan Frill )
- نژاد فري ماکيژ ژاپني (makigh )
- نژاد جيبر ايتاليائي ( Gibber Italicus )
- نژاد جيبوسو اسپانيائي ( Giboso Espanol )
- نژاد ملادو تينرفنو ( Melado Tinerfeno )
- نژاد هوسو ژاپني ( Japanes Hoso )
- نژاد بوسو بلژيکي ( Belgian Bossu )
- نژاد مونيخي ( Munich Canaries )
- نژاد برني ( Bernese Canaries )
- نژاد رازا اسپانولا ( Raza Espanola )
- نژاد ليزارد ( Lizard Canaries )
- نژاد اسکات فنسي ( Scotch Fancy )
- نژاد بوردر فنسي ( Border Fancy )
- نژاد فايف فنسي ( Fife Fancy )
- نژاد کولومبوس فنسي ( Columbus Fancy )
- نژاد فنسي ايرلندي ( Irish Fancy )
- نژاد فنسي لندني ( London Fancy )
- نژاد رسمي ايراني (persian Canaries )

پرنده آواز خوان

اغلب اشخاص به خاطر آواز دلنشين پرنده اقدام به نگهداري قناري مي نمايند.

راهنمايي اوليه :

در ماههاي آبان يا آذر اقدام به خريد قناري نر جواني که تازه آوازخواني را آموخته نماييد. در صورت امکان حق تعويض را با فروشنده شرط کنيد. تا مثلا اگر قناري آواز خوان خوبي نبود آنرا با ديگري عوض نماييد. آوازخوان هاي با استعداد در فروشگاه هاي مناسب داخل محفظه هاي انفرادي نگهداري مي شوند. بدين ترتيب خريدار امکان شنيدن صداي تک تک آنها را داشته و مي تواند بسته به دلخواه يکي را انتخاب نمايد. قدري وقت صرف نموده و به پرنده مورد نظر خود گوش فرا دهيد. در صورتي که جزييات آواز پرنده برايتان اهميت دارد از شخص متخصص کمک بگيريد. به همان گونه که تمامي قناري ها زرد نمي باشند همه شان نيز داراي آواز خوش نيستند. برخي داراي صوتي بلند و تند بوده که خصوصا در آپارتمان هاي کوچک اسباب مزاحمت نگهدارنده خواهند شد. اغلب قناري هاي رنگي که زيبايي ظاهر در مورد آنها در درجه اول قرار مي گيرد داراي چنين مشخصه اي هستند. البته با تکثير حساب شده مي توان زيبايي و خوش آوازي را در هم جمع نمود.

نر يا ماده ؟

براي مبتديها اختلاف جنسيت تنها از روي آواز قابل تشخيص است. اگر قناري نر به اصطلاح (لال) نباشد جنسيتش از روي آواز قابل تشخيص است. صرف نظر از برخي استثناءها معمولا جثه نر از ماده بزرگتر بوده و رنگ دور چشمش جلاي بيشتري دارد. در نرهاي آماده جفت گيري (مي تواند در آذر ماه باشد) پوست مخرج قدري کيس بر مي دارد. ماده فاقد چنين علامتي بوده و يا تنها در انتهاي مخرجش به ميزان کم مشهود خواهد بود. در صورتي که در تشخيص از ماده مطمئن نيستيد از فروشنده کمک بگيريد.

آب تني

قناري هاي آزاد در طبيعت دوست دارند که بر روي چمن هاي مرطوب غلت بزنند و بدين ترتيب خودشان را تميز کنند. در برخي از موارد به علت طولاني شدن فواصل بين آب تني ممکن است برخي از پرنده ها ميل به آب تني را از دست بدهند و يا جوجه هايي که براي اولين بار با ظرف آب تني آشنا مي شوند ممکن است رغبتي به اين کار نشان ندهند. اما کلا آب تني خصوصا در فصول گرم سال و هنگام پر ريزي بسيار ضروري است. چرا که موجب تحريک رشد سريع پرهاي جديد مي گردد. آب تني پرنده ماده در اواخر دوران خوابيدن بر روي تخم ها باعث مرطوب شدن سطح پوسته آن شده و ضمن کاهش از دست رفتن آب موجب خروج راحت تر جوجه از تخم مي گردد. بعد از استحمام پرنده به آراستن خود مي پردازد. پرهاي خود را پوش داده مي لرزاند و با نوک خود آنها را مرتب مي کند. سپس به کمک منقارش مواد چربي مترشحه از غده خاصي که در بالاي محل اتصال دم به بدنش قرار دارد و اوروپيژيال (Uropygial) ناميده مي شود را روي کليه پرهايش مي مالد. اين روغن باعث براقي پرهاي قناري شده و به عنوان يک ماده محافظ طبيعي عمل مي کند. بعضي از پرنده هاي دست آموز عادت به استحمام در زير شير آب ظرفشويي آشپزخانه دارند و از ريزش جريان آب بر روي بدنشان بسيار لذت مي برند. از اينرو بسيار طبيعي است که با شنيدن صداي جريان آب به سوي ظرفشويي پرواز کنند. يکي از راه ها آشنا کردن پرندگان با ظرف آب تني گذاشتن برگ کاهوي مرطوب در کف قفس است تا پرنده خود را بر روي آن ماليده و پر و بالش را تميز نمايد. راه ديگر گذاشتن يک قطعه يخ بر روي قفس و قرار دادن ظرف آب تني (با مقدار کمي آب) در زير آن بر روي کف قفس است تا با آب شدن يخ و چکيدن قطرات آب پرنده نسبت به آب تني تحريک شود. همچنين مي توان ظرفي حاوي آب با درجه حرارتي حدود دماي اتاق و با عمقي کم به طوري که پرنده بتواند داخل آن آب تني کند کف قفس قرار داده تا پرنده درون آن استحمام نمايد. پس از استحمام به علت ريختن آب بر روي کف قفس خشک کردن و يا تعويض پوشش کف آن ضروري مي باشد.

بهداشت

براي داشتن قناري هاي سالم رعايت بهداشت الزامي است وبايد به نکات ذيل توجه نمود:
1.قناري هايي که تازه خريداري نموده ايد را تا اطمينان از سالم بودنشان در قرنطينه نگهداري نماييد.
2.به محض مشاهده علائم بيماري درهر کدام از قناري ها آن را از بقيه جداکنيد سپس به مداوايش بپردازيد.
3.سعي کنيد از ميله هاي و ظروف غذا خوري پلاستيکي و بدون درز و شکستگي استفاده کنيد چون باعث زخمي شدن قناري و محلي براي تجمع شپشک ميباشد.
4.از گذاشتن وسايل تزئيني داخل قفس خودداري کنيد.
5.از قفس مخصوص نگهداري قناري(50.30.40) استفاده کنيد قفسهاي کوچک باعث بي تحرکي ودر نتيجه چاقي قناري و همچنين شکستگي و بي نظمي پرها ميشود.
6.ظرف غذاخوري و ميله را در جهت مخالف يکديگر و در طول قفس قرار دهيد تا فاصله پرواز بيشتر باشد وامکان تحرک پرنده زيادتر شود.)ارتفاع ميله با جا داني برابر و هر دو بر روي سيم افقي قسمت پايين قفس باشند)
7. سعي کنيد از گذاشتن بيشتر از يک ميله در قفس خودداري کنيد چون ممکن است در مسير پرواز، قناري باآنها برخورد کرده و زخمي گردد در ضمن فاصله پرواز نيز کم ميشود.
8. ميله ها در جاي خود کاملاً محکم شوند و حتي الامکان دو سر آن باز باشد تا شپشک در آن جمع نگردد و حداقل دو هفته يکبار ميله ها وظروف غذاخوري را ازقفس بيرون آورده ضد عفوني کرده و در صورت شکستگي تعويض نماييد.
9.حد اقل دو روز يک بار آب را تعويض و ظرف آن را تميز کنيد توجه داشته باشيد بعضي اوقات آب لوله کشي داراي مقدار زيادي کلر ميباشد از اين آب هرگز به قناريهايتان ندهيد.
10.سه روز يکبار دان قناري را بيرون آورده و اضافات و پوسته ها را دور ريخته و دان جديد اضافه نماييد.
11.هر ماه يکبار قناري را به قفس ديگري هدايت و قفس را دور از محل نگهداري قناريها ودر جائي که جريان هوا نباشد ابتدا با اسپري هاي حشره کش يا مواد ضد عفوني کننده ضد عفوني کنيد وپس از يک ساعت کاملاً با آب و مواد شوينده آن رابشوييد و بگذاريد با نور خورشيد خشک شود.
12.به جاي روز نامه از کاغذ سفيد براي کف قفس استفاده کنيد زيرا قناريها آن را ميخورند و ماد چاپي روزنامه باعث بيماريهاي روده اي در قناري ميشود در ضمن سه روز يکبار کاغذ را تعويض و پلاستيک ته قفس را بشوييد.
13.قناري بايد در جايي قرار بگيرد که نور غير مستقيم خورشيد به آن برسد ،در معرض باد نباشد وهوا نيز به طور مداوم تهويه شود وچند مدت يکبار زمانيکه شدت گرماي خورشيد کم است براي مدت کوتاهي قناري را جلوي نور خورشيد قرار دهيد.
14. هفته اي دو بار ظرف حمام براي قناري بگذاريد(البته در جاي گرم و غير اززمان جفتگيري)
15.حتي الامکان از به دست گرفتن قناري در مواقع غير ضروري بپرهيزيد.

تغذيه

اصلي ترين دانه مصرفي که مي بايست هميشه در اختيار قناري قرار گيرد تخم کتان است . تخم کتان دانه اي مقوي و پرانرژي است ولي اين دانه بتنهايي نمي تواند تمامي نياز هاي يک موجود زنده را برآورده سازد بنابراين براي بر طرف شدن اين نيازها مي بايست دانه ها و سبزيجات و مکملهاي ويتاميني و پروتيني گوناگوني را تهيه و در اختيار پرنده قرار دهيد . دانه هايي نظير ارزن - شلغم - کلم - کاهو خرفه - ترب و شاهدانه . سبزيجات و ميوه هايي نظير برگ کاهو- ترب - اسفناج - کرفس - گشنيز - کلم - کدو - سيب - هويج - هلو و ليمو شيرين از منابع مهم کربوهيدراتها , چربيها , پروتينها و ويتامينها به حساب مي آيند .
بخش ديگري از غذاي قناري که بصورت دستي تهيه مي شود دان نرم ناميده مي شود . ممکن است ارزش غذايي دانه ها به مرور زمان و برحسب شرايط نگهداري تغيير کرده و کاهش يابد بنابر اين چهارمين بخش مواد غذايي افزودني هايي مانند مکملهاي پروتيني و ويتامين ها مي باشند که براي جلوگيري از کمبود احتمالي آنها در خوراک پرنده مورد استفاده قرار مي گيرند .
استفاده از كف دريا وسنگريزه در برنامه غذايي پرنده بسيار ضروري مي باشد و كمتر مورد توجه قرار ميگيرد سنگريزه يا صدف خرد شده شامل مواد معدني و عناصر مورد نياز قناري مي باشد كه در سنگدان قناري ذخيره شده و به عنوان يك عامل كمكي در هضم غذا به خصوص دانه ها به كار گرفته مي شود . كف دريا پوسته حاوي كلسيم مي باشد و باعث استحكام ئوك و همچنين پوسته تخم ها در هنگام توليد مثل مي گردد.ضمنا پرنده هنگام استفاده از كف دريا نوك خود را به مي كشد كه مانع رشد بيش از حد آن مي شود.
تغذيه را ميتوان به چند دسته تقسيم بندي کرد:
1)تغذيه دوران جوجگي(قبل از شصت روزگي)
2)تغذيه دوران بلوغ (غير از زمان پرريزي)
3)تغذيه دوران پرريزي (تولک)
4)تغذيه دوران بيماري
5)تغذيه قناريهاي سرخ و پرتقالي (تغذيه رنگي)

1)تغذيه دوران جوجگي(قبل از شصت روزگي)

در اين دوران علاوه بر دان معمولي که همان کتان و ارزن است هفته اي دو بار هفت تخم نيز در اختيار والدين و جوجه ها قرار دهيد(البته جوجه ها تا حدود يک ماهگي توسط والدين تغذيه ميشوند و تا دو ماهگي به خوردن دان سخت عادت ميکنند)
از داروهاي تقويتي مخصوص اين دوره که در قسمت داروها معرفي شده اند استفاده شود
از هفته دوم از ميوه جات و سبزيجات استفاده شود
از ابتداي صبح روز اول از دان نرم استفاده شود و تا دو ماهگي هر روز در اختيار جوجه ها قرار گيرد
از يک ماهگي به بعد از جوانه ها استفاده شود

روش ساخت و استفاده دان نرم :

متناسب با تعدادقناريها بايد ساخته شود به طوري که تا قبل از سه روز مصرف شود ودر اين مدت بايد در يخچال نگهداري شود و مقداري در اختيار جوجه ها قرار بگيرد که تاحدود چهار الي پنج ساعت مصرف شود و در طول روز سه مرتبه تعويض شود تا فاسد نگردد.
ابتدا تخم مرغ را پس از پاک نمودن آلودگيها به مدت نيم ساعت در آب مي جوشانيم سپس پوسته آن را جدا نموده و مي گذاريم به طور کامل خشک شود بعد آنرا آسياب مي کنيم تا پودر شود تخم مرغ را رنده ميکنيم به طوريکه به حالت خلال درآيد، به اندازه حجم تخم مرغ هويج رنده ميکنيم (قبل از رنده کردن هويج آنرا شسته و به طور کامل خشک ميکنيم) اکنون هويج و تخم مرغ را مخلوط کرده و در يخچال قرار ميدهيم.در هفته اول مقداري آرد سوخاري + پودر پوسته تخم مرغ قبل از گذاشتن در قفس روي مخلوط تخم مرغ و هويج توسط نمکدان يا چيزي شبيه آن ميپاشيم به طوري که با مخلوط به دست آمده دانه دانه باشد و به هم نچسبد . از هفته دوم به حدو د 50 گرم آرد سوخاري ،2 عدد بادام خام و 2 عدد پسته خام پودر شده + حدود 5 گرم آرد برنج + 5 گرم شکر + 10 گرم سرلاک و 20 گرم جو پوست کنده آرد شده ميتوان اضافه نمود .

2)تغذيه دوران بلوغ (غير از زمان پرريزي)

دراين دوران معمولاً از يک ترکيب ثابت شامل سه واحد تخم کتان+نيم واحد ارزن + نيم واحد تخم کلم قمري در فصل گرما و سه واحد تخم کتان+نيم واحد ارزن + نيم واحد تخم شلغم در فصل سرما استفاده نمود .ميوه و سبزيجات هفته اي دو بار و دانهاي تقويتي (هفت تخم) هفته اي يک بار به مقدار کم به طوري که در همان روز مصرف شود(با اندازه پر يک عدد انگشتي)

3)تغذيه دوران پرريزي (تولک)

1. خارج نمودن تمامي غذاهاي گرم از رژيم غذايي قناري(بجز تخم کتان)
2. هفته اي سه بار و هر بار پنج قطره مولتي ويتامين از طريق آب آشاميدني به قناري خورانده شود(از قطره مولتي ويتامين انساني هرگز استفاده نشود چون چرب بوده و باعث بيماريهاي روده اي در پرنده ميشود)
3.استفاده از سبزيجاتي چون برگ اسفناج ، برگ كلم ، برگ کاهو (اول شسته و پس از خشک شدن به اندازه يک انگشت به يک قناري بدهيد)
4.استفاده از تخم کاهو ،تخم خرفه ،تخم اسفرزه و تخم کلم قمري
5.استفاده از جوانه ها مانند جوانه گندم و ... براي تهيه جوانه ابتدا بذر را به مدت 24 ساعت در آب مي ريزيم سپس از آب خارج نموده روي يک ظرف مسطح مانند بشقاب ريخته و يک پارچه نمدار روي آن قرار ميدهيم. تا وقتي که جوانه ها حدود نيم سانتيمتر رشد کردند بايد به پارچه نم داده شود اکنون جوانه قابل استفاده است. (تا حدود سه روز ميتوان جوانه را در ظرف در بسته و در يخچال نگهداري کرد در ضمن وقتي مخواهيد از جوانه ها براي پرنده استفاده کنيد نبايد جوانه ها خيس باشند)
6.قرار دادن ظرف آب جهت حمام كردن قناريها هفته اي دو بار (از پودر هاي ضد شپشک که مخصوص استفاده در آب حمام قناري ساخته شده نيز استفاده شود)

4)تغذيه دوران بيماري

در اين دوران بايد از داروهاي متناسب با بيماري استفاده شده و دوره درمان را کامل کرده و دستور مصرف دارو رعايت شود. دماي محيط را بايد مد نظر قرار داد.در اکثر بيماريها مخصوصاً در بيماريهاي روده اي تا بهبودي کامل قناري ، ميوه و سبزيجات و دانهاي اضافي را از جيره غذايي قناري حذف کرده و فقط از کتان استفاده شود.

5)تغذيه قناريهاي سرخ و پرتقالي (تغذيه رنگي)

تغذيه مواد رنگي به قناري از اين نظر اهميت دارد تا پرهاي قناري كه پس از دوره پر ريزي ، در حال تشكيل و رشد هستند ، رنگ سير و درخشنده پيدا نمايند.
تغذيه مواد رنگي چند روز قبل از شروع دوره تولك بايد شروع شده تا خون قناري از مواد رنگي اشباع شده و بتواند آن را به نسوج پرهاي جديد در حال رشد برساند. بنابراين بهتر است از اول تيرماه ، هفته اي يكي دو مرتبه غذاي رنگي به قناريهايي كه لازم است داده شود.
براي تغذيه قناري با مواد رنگي ابتدا غذاي تخم مرغي يا همطراز آن را تهيه كرده و به ازاي يك قاشق چايخوري غذاي تخم مرغي ، دو قاشق چايخوري غذاي رنگي اضافه نماييد و آنرا بخوبي مخلوط كنيد. در صورتي كه از غذاي رنگي تجاري مانند(Insensive Red ) استفاده مي كنيد طبق بروشور آن عمل نماييد.
در دوره تولك ، غذاي رنگي بايد روزانه به قناري داده شود. در موقع پرريزي قناري ، ميزان غذاي رنگي اضافه شده به غذاي تخم مرغي بايد سه قاشق چايخوري باشد. با شدت يافتن پر ريزي قناري ميزان غذاي رنگي به چهار تا پنج قاشق غذا خوري مي رسد. البته اين ميزان به مدت كمي ادامه مي يابد و با گذشت دوره بحران پرريزي قناري ، ميزان آن به مرور كم مي شود. بهترين طريق استفاده از مواد رنگي رعايت نظم و ترتيب در زياد و كم كردن ميزان آن در تغذيه قناري مي باشد. براي با دوام و ثابت كردن رنگ پرهاي قناري بعد از دوره تولك ، بايد يك حبه كوچك از (( كريستال سولفات دوفر )) كه بزرگتر از يك شاهدانه نباشد در هفته ، دو يا سه مرتبه در آب آشاميدني پرنده حل نموده و براي جلوگيري از ابتلا پرنده به يبوست ، يكروز پس از دادن سولفات دوفر ، 12 قطره گلسيرين به آب آشاميدني قناري اضافه نمود يا اينکه هفته اي يک بار هويج يا فلفل دلمه قرمز داد(استفاده زياد فلفل براي قناري مضر است)

طرز تهيه غذاي رنگي :

براي تهيه غذاي رنگي ميتوان طبق اين دستور عمل نماييد:
يك قاشق چايخوري فلفل قرمز شيرين را با ده قاشق چايخوري بيسكويت (يا آرد سوخاري) ، تخم مرغ آب پز رنده شده و هويج رنده شده،مخلوط نماييد و قدري عسل يا شكر به آن اضافه كنيد. براي تحريك قناري به خوردن اين غذا ميتوانيد چند دانه خشخاش بر روي آن بپاشيد.
توجه: از اين غذا متناسب با تعداد قناريهايتان تهيه کنيد به طوري که قبل از سه روز(درصورتي که در يخچال و در ظرف در بسته نگهداري شود) تمام شود و آنقدر از اين غذا در قفس بگذاريد که قبل از غروب تمام بشود.

انواع دانه هاي مورد استفاده براي قناري

دقت در تنظيم يك رژيم غذايي متعادل و استفاده از دانه هاي مخلوط و رعايت اعتدال در خوراندن آن ، موجب مي شود تا ضمن استفاده پرنده از خواص مفيد دانه ها ، به عوارض ناشي از مصرف زياد آنها نيز مبتلا نگردد. بهتر است براي اين منظور از ظروف انگشتي مخصوصي كه در فروشگاهها نيز وجود دارد استفاده كرده و در هر نوبت يك قاشق چايخوري از دانه مورد نظر به قناري داده شود.

1.دانه ها با طبيعت گرم :

تخم كتان كه به دانه قناري مشهور است طبيعتي گرم دارد و حاوي انواع ويتامين و تركيبات كربو هيدرات و املاح معدني مي باشد.
تخم شلغم طبيعتي گرم داشته و سرشار از ويتامين C و املاح معدني و ضد چاقي بوده و برطرف كننده سرماخوردگي و آسم مي باشد.
تخم منداب طبيعتي گرم دارد و سرشار از املاح معدني بوده و مانع از پيچيدن تخم در شكم قناري مي شود.
تخم گشنيز طبيعتي گرم داشته و اشتها آور و ضد انگل است.
تخم شاهدانه طبيعتي گرم دارد . پرچرب و محرك است و بهتر است در جيره غذايي قناري كمتر وارد شود.
تمامي اين دانه ها براي قناريها قابل استفاده مي باشند اما اگر توازني بين مخلوط اين دانه ها وجود نداشته باشد ميتواند موجب بيماري پرنده گردد.

2.دانه ها باطبيعت سرد:

تخم ارزن طبيعتي سرد و خشك دارد و دانه ايي است قليايي و سرشار از پروتئين و منبعي غني از ويتامين A و فسفر و املاح معدني گوناگون.
تخم كاهو كه طبيعتي سرد دارد و داراي املاح معدني غني ، تامين كننده آهن ، اشتها آور ، ضد يبوست و بر طرف كننده برونشيت است.
تخم خرفه طبيعتي سرد دارد و داراي املاح معدني بوده و خاصيت تمييز كنندگي دستگاه گوارش و ضد انگل روده را دارد.
تخم كلم قمري طبيعتي سرد دارد و داراي املاح معدني مفيد بوده و يك پاك كننده موثر است
تخم اسفرزه نيز داراي طبيعتي سرد بوده و حاوي املاح معدني و ويتامين هاي مختلف مي باشد.

3. دانه ها باطبيعت معتدل:

تخم چغندر اين دانه معتدل مي باشد و سرشار از ويتامينها و املاح معدني بوده و خاصيت پاك كنندگي دارد.

خواص ميوه ها و سبزيجات

در استفاده از سبزيجات و ميوه ها بايد توجه داشت كه قبل از استفاده ، آنها را كاملا شسته و تمييز كرده و ورطوبت آنها گرفته شود. سبزيجات و ميوه ها بايد بدون لك بوده و مانده و پلاسيده نباشند.
ميوه ها و سبزيجات را ميتوان هفته اي يك تا دو بار در جيره غذايي قناريها استفاده كرد.
جوانه ها كامل ترين و حيات بخش ترين غذاها هستند. دانه ها در هنگام جوانه زدن ،‌مملو از ويتامينها و پروتئين ها ، املاح معدني غني ، كربوهيدراتها و قندهاي طبيعي شده و براي مصرف قناريها و مخصوصا جوجه هاي يكماهه بسيار مفيد هستند.
مصرف سبزيجات و ميوه هاي تازه نيز در جيره غذايي قناري بايد وجود داشته باشد اما طبق يك برنامه منظم .
در اين بخش درباره خواص و طبيعت بعضي از سبزيجات و ميوه ها توضيح ميدهيم:
برگ كاهوي بدون رطوبت تامين كننده كلسيم و آهن و اشتها آور و ضد يبوست مي باشد. برگ كاهو طبيعتي سرد دارد.
برگ تازه و جوان اسفناج ،‌ طبيعتي معتدل داشته و تامين كننده آهن و ضد يبوست مي باشد.
برگ و ساقه كرفس نيز طبيعتي گرم داشته و حاوي سديم ، پتاسيم و كلسيم مي باشد و به مقدار كم به قناريها داده مي شود.
برگ گشنيز تازه طبيعتي سرد داشته و حاوي ويتامين C و A و املاح معدني مي باشد.
برگ تيزك شاهي نيز طبيعتي گرم دارد و حاوي ويتامين C ، كلسيم و يد بوده و ضد آسم مي باشد.
برگ تيزك آبي نيز همان خاصيت تيزك شاهي را دارد اما مقدار يد آن بيشتر مي باشد و در درمان برونشيت و آسم بسيار مفيد است.
سيب درختي شيرين طبيعتي معتدل دارد و سرشار از ويتامينهاي گوناگون بوده و در درمان يبوست و اسهال مفيد است.
گلابي طبيعتي معتدل داشته و مملو از ويتامين ها و املاح معدني مي باشد.
پرتقال شيرين طبيعتي معتدل دارد و حاوي ويتامين C و املاح معدني مي باشد و در بهبود و درمان بيماري آسم و سرماخوردگي و برونشيت ميتوان از آن استفاده كرد.
هويج تازه طبيعتي گرم دارد و سرشار از ويتامين A و املاح معدني و رنگدانه است كه جلا دهنده پرهاي قناري مي باشد.
چنانچه مقداري پوست خشك شده ي تخم مرغ را كوبيده و هر 15 روز كمي از آن را به قناريها بدهيد باعث مي شود تا علاوه بر صحت مزاج ، قناريها ي ماده در فصل تخم گذاري ، تخم بدون پوسته نگذارند و به يبوست نيز مبتلا نشوند.

پر ريزان (تولک)

پر ريزان را نمي توان به عنوان بيماري تلقي نمود بلکه پديده اي است طبيعي که در آن پرهاي قديمي ريخته و توسط پرهاي جديد جايگزين مي شوند. اما پرنده در زمان تولک رفتن نسبت به بيماري ها بسيار ناتوان است. بروز بيماري نيز اختلالاتي در امر پرريزان بوجود خواهد آورد. پرنده در وضعيت پرريزان طبيعي آواز نمي خواند. پس از تعويض پرهاي پوشش بدن پرهاي کوچک عوض مي شوند. هنگامي که پرهاي پرواز در بالها و پرهاي هدايت در دم نو گشتند پرنده شروع به تعويض پرهاي بزرگ خود خواهد کرد. تولک رفتن در فاصله اواخر مرداد تا اوايل مهر ماه انجام مي شود. پرنده بايد ظرف مدت 6 الي 8 هفته پرهايش را کاملا تعويض نمايد. در صورتي که اين مدت زمان بطور محسوسي به درازا انجامد سوخت و ساز بدن پرنده صحيح انجام نگرفته و خلاصه ايرادي در امر نگهداري وجود داشته است. تنظيم و تصحيح اين مسئله از امروز به فردا ميسر نمي باشد. الگوي ريختن و درآمدن پرها به اين صورت است که از ناحيه سر شروع شده و بعد گردن و تنه و پاها و بالاخره در آخر دم و بالها را شامل مي شود. اين امر پرواز پرنده را محدود کرده و يک بار اضافي بر روي متابوليسم بدن پرنده مي باشد. بعضي وقت ها تولک رفتن بي موقع پرنده مي تواند ناشي از قرار گرفتن پرنده در معرض گرماي شديد باشد. البته گاهي نيز به علت ترس و يا مصرف دانه هاي نامناسب بروز مي کند. در اين مواقع بايد پرنده را از منابع گرمازا و رادياتور ها دور نمود و غذاي او را چک کرده تا از نظر ترکيب و کيفيت مناسب باشد.

تغذيه زمان تولک

لازمه پرريزان منظم و نرمال تغذيه صحيح و متنوع توام با ويتامين ها و املاح معدني و مواد ديگر است. اما به هر صورت مي توان پرنده را براي پشت سر گذاردن پر ريزان بد و ناقص کمک کرد. براي اين منظور ميتوانيد از موادي نظير آويزانول (Avisanol) و ويتالينوکوئل (Vitalinoquell) و يا داروهاي تقويتي ديگر مخصوص تولک رفتن استفاده کرده و به آب و خوراک آنها اضافه نماييد. همچنين غذاهاي آماده و مناسبي براي جايگزين شدن سريع پرها در بازار هاي بين المللي موجود است که مي توان تهيه و مصرف نمود. جهت تقويت پرنده مي توان روزانه يک قطره روغن ماهي به غذاي او اضافه نمود. ولي بايد توجه داشت که مقدار دانه آغشته به روغن آنقدر کم باشد که در طي 12 الي 24 ساعت مصرف شود. همچنين ميزان کمي ويتامين E نيز به جيره اضافه شود تا دچار اختلالات توليد مثلي نشود. در عين حال بايد مراقب بود تا مبادا پرنده بيش از حد چاق شده و زير پوست شکم و بالطبع ساير نواحي بدن چربي ذخيره شود. ممکن است پس از هربار تولک رفتن پرنده قدرت و ميزان خواندنش کمتر شود که در اين رابطه کار اساسي نميتوان انجام داد. بجز اينکه رژيم غذايي او چک شده تا بيش از حد چرب يا پر انرژي نبوده و باعث چاق و تنبل شدن پرنده پرنده نگردد.

تولک و توليد مثل

بطور کلي وقتي پرنده ها تولک مي روند يک سري فعل و انفعالات سوخت و سازي (آنابوليکي و متابوليکي) در بدن به وقوع مي پيوندد که در اکثر موارد موجب مي شود ضايعات جزيي موجود در اندام هاي مختلف بدن برطرف شده و اندام ها و عضو هاي بدن با تجديد قواي دوباره شروع به فعاليت کنند. شايد تا حدودي بتوان آن را به روند خزان درختان در فصل پائيز و رويش مجدد در ابتداي بهار تشبيه کرد. البته شدت تغييرت در دوران لک در حد تغييرات درختان به هنگام خواب زمستاني نيست ولي تا حدودي غير فعال شدن و فعاليت مجدد دستگاه توليد مثلي پرنده در طي دوران لک مشابه با روند خزان درختان مي باشد. به عبارتي همانطور که درخت برگ آفت زده و ناتوانش را با برگ هاي سالم و جوان تعويض ميکند پرنده نيز در ظاهر پرهاي شکسته و کهنه خود را با پرهاي جديد و سالم تعويض مي کند. در حين اين روند سلولهاي فرسوده و ناتوان دستگاه تناسلي نيز از بين رفته و بعد از لک توسط سلول هاي جديد و جوان فعال جايگزين مي شوند. بدين ترتيب اگر ضايعات جزيي در دستگاه هاي مختلف بدن از جمله دستگاه تناسلي موجود باشد در طي دوران لک از بين مي رود.

نکاتي در مورد توليد مثل

براي جفتگيري و جوجه كشي مناسب از قناري به نكات ذيل توجه نماييد :
1- قناري نر و ماده بايد کاملاً آماده باشند .
2- قناري نر به قفس قناري ماده هدايت شود.
3- محيطي آرام و به دور از رفت و آمدهاي غير ضروري براي جفتها فراهم شود.
4- دو ماه قبل از جفتگيري قناريها تحت رژيم غذايي مناسب قرار گيرند تا جوجه هاي سالم و قوي بدهند و و خودشان نيز در اين دوران بيش از حد ضعيف نشوند.
5- دو قناري كه داراي عيب مشترك مي باشند نبايد با يكديگر جفت شوند.
6- از نظر جثه بايد هر دو يا يكي از جفتها داراي اندامي قابل ملاحظه باشد.
7- براي جفتگيري از دو قناري با رنگهاي مخالف يا متباين استفاده شود.
8- قناريها بايد کاملاً سالم و قوي باشند و اثري از کسالت و بيماري در آنها نباشد.
9- دماي محيط براي جفتگيري بين 21 تا25 درجه سانتيگراد باشد.
10- بهترين موقع براي جفت كردن قناريها نيمه فروردين ماه است و حتي الامكان از اسفند ماه نبايد زودتر جفتگيري انجام شود. اما اگر درجه حرارت اتاق قناريها ثابت باشد و آمادگي قناريها براي جفت گيري زياد باشد بايد هر چند روز هم از موعد جفت گيري زودتر باشد ، از اين عمل جلوگيري ننمود چون باعث خراب شدن و تولک رفتن قناري مي شود.
11- پرنده هايي را براي جفت انداختن انتخاب كنند كه در رده هاي مختلف سني قرار دارند. يك نر جوان را با ماده اي كه يكسال دارد در و يا بر عكس جفت کنيد .
12- در حد امکان يکي از جفتها تجربه يک دوره جفتگيري موفق را داشته باشد.در صورت امکان از قناري ماده اي که سابقه بزرگ کردن جوجه را دارد استفاده کنيد .
13- مصرف برگ کاهو در زمان جفتگيري فراموش نشود.
14- لانه تخمگذاري را روزچهارم يا پنجم در قفس بگذاريد چون ممکن است قناري ماده تا زمان تخمگذاري چند بار لانه را بسازد و خراب کند و در نهايت خسته شده و لانه مناسبي نسازد و يا اينکه تخم بدون نطفه بگذارد.
15- هفته اييک بار و به مقدار کم هفت تخم در ظرف شصتي در اختيار جفتها و جوجه هايشان قرار گيرد.
16- وقتي قناري ماده تخم گذاشت هر چه زودتر و به آرامي آنرا با تخم مصنوعي يا تخم بدون نطفه يا فاسد شده عوض کنيد واين کار را تا آخرين تخم تکرار کنيد وقتي قناري آخرين تخم را گذاشت تخمهاي اصلي را به زير قناري ماده برگردانيد تا جوجه ها در فاصله زماني کوتاهي ازهم متولد شوند.
17- هفته اي دو بار غذاي تخم مرغي دراختيار جفتها قرارگيرد و به محض تولد جوجه ها هر روز از غذاي تخم مرغي استفاده شود.
18- از قناري خوش آواز جهت آموزش جوجه ها استفاده شود تا قناريهاي خوش آوازي تکثير شوند.
19- از داروهاي تقويتي اين دوره به طور صحيح استفاده گردد.
20- از قفسهاي استاندارد(50.40.30)استفاده گردد.
سعي کنين که قناريهاي روشن رو با هم جفت کنين. البته رنگهاي تيره هم خواهان خاص خودشو داره. اما اوني که مهمه اينه که سعي کنين جوجه هاي تک رنگ به وجود بيارين. پس رنگهاي تيره رو با رنگهاي روشن قاطي نکنين.در حال حاضر رنگهاي سرخ ،پرتقالي، طلايي و سفيد طرفداران بيشتري داره . پس اگه کسي امکان انتخاب داره و هنوز قناري نخريده مي تونه در مورد انتخاب رنگ دقت کنه و در صورتي که مايل باشه از اين رنگها خريداري کنه.
اما در مورد زمان جفت کردن قناريها بايد عرض کنم که تا زماني که کاملا قناريها آماده نشدن اونها رو جفت نکنين.پيش مي ياد که ماده آماده هست اما نر کاملا آماده نيست . در اون صورت احتمال نطفه نگرفتن تخمها زياده . و ماده ممکنه از روي مستي تخم بذاره در حاليکه جفت گيري کامل صورت نگرفته.
در صورتيکه نر آماده باشه اما ماده آماده نباشه در اين صورت نري که کنار ماده باشه و ماده آماده نباشه خراب مي شه و از مستي مي يفته. اونوقته که در فصل جفت گيري از اون نر هيچ منفعتي به دست نمي ياريد.
وقتي ديدين که نر محکم مي خونه و مستي نشون مي ده قفس ماده رو نزديک قفس نر گذاشته و بذارين صداي همديگه رو بشنون اما همديگه رو نبينن.
بعد از مدتي که گذشت و اين شدت مستي نر وماده شديدتر شد اونها رو روبروي هم بذارين که همديگه رو ببينن.
اين رو بدونين که قناري هم احساس داره. پس امکان اينکه نر و ماده از جفتي که شما براش انتخاب کردين خوشش نياد . در اين صورت با هم جفت نمي رن. پس بذارين مدتي کنار هم باشن و همديگه رو ببينن. اگه باز مستي کردن و نسبت به هم واکنش نشون دادن اونوقته که مي تونين اونها رو کنار هم بندازين.
معمولا در اين زمان قناري ماده رو به قفس نر راهنمايي مي کنن . اما به نظر مي رسه که اگه نر رو وارد قفس ماده کنين بهتره . مدتي که طول مي کشه تا اولين تخم گذاشته بشه بستگي به شدت آمادگي نر و ماده داره.
اونچه که مهمه اينه که از همون اول چال نذارين. اين خيلي مهمه. چون اگه زود چال رو بذارين ماده مي ره مي خوابه و اگه خيلي آماده باشه از روي مستي تخم مي ذاره واونوقت نطفه نمي گيره. علاوه بر اينکه از ابتدا که شروع به ساختن لونه مي کنه تا زمان تخم گذاري چند بار چال رو مي سازه و خراب مي کنه . اونوقت موقعي که تخم مي ذاره مشاهده مي کنين که مي ره تخمشو کنار چال مي ذاره يا حتي مي ره جاي ديگه از قفس خارج چال مي ذاره. اين بدين خاطره که قناري موقعي که زمان تخم گذاريش نزديک مي شه شروع به درست کردن لونه مي کنه. پس بايد بدونين که قناري کي جفت رفته تا زمان تخميني تخم گذاشتنش رو حدس بزنين. سه روز قبل از اينکه تخم بذاره چال رو براش بذارين تا بره و لونه خودش رو بسازه. ماده زماني که مي خواد تخم بذاره پشتش ورم مي کنه و حالت اون عوض مي شه سنگين حرکت مي کنه و فضله اون آبکي مي شه. در اين زمان دادن مقداري برگ کاهو براي راحت گذاشتن تخم مفيده. وقتي اولين تخم رو گذاشت اون رو بردارين و جاش چيزي مثه تخم بذارين. (اين کار رو به آرامي و بدون ايجاد وحشت انجام دهيد) و همين طور تا آخرين تخم همين کار رو بکنين .وقتي تخم آخر رو گذاشت همه تخمها رو يه جا بذارين زير پاي قناري تا اينکه جوجه ها با هم در بيان.
جوجه قناري در روزهاي اول خيلي سريع رشد مي کنه واسه همين هم جوجه هايي که با فاصله دو يا سه روز از تخم در مي ياد امکان داره زير پاي جوجه هاي قبلي له شن و ازتغذيه شدن کمتري هم برخودارن. چون جوجه هاي بزرگتر اجازه نمي دن ماده به جوجه هاي کوچکتر غذا بده .پس در اومدن با هم خيلي مهمه.
به ندرت تخمهاي چهارم به بعد نطفه داره. پس اگه قناري شما بيشتر از 4 تخم مي ذاره احتمال در اومدن بيش از 4 جوجه بعيده. اگه بتونين اين ريسک رو بپذيرين واسه اينکه ماده بتونه خوب تخمها رو نگه داره و بگردونه بيشتر از 4 تخم زير پاش نذارين . يعني تخمهاي چهارم به بعد رو کنار بذارين.
وقتي ماده رو تخم خوابيده و نر در قفس ماده هست امکان داره به تخم خوري عادت کنن. پس هرازگاهي مقدار کمي غذاي تخم مرغي براي اونها بذارين که تخمهاي خودشون رو نخورن.
معمولا ماده هاي جوان در نگه داري جوجه ناشي هستن. پس اگه مي خوان تا حدودي از ماده خودتون خيالتون راحت باشه ماده اي بخرين که يه فصل جوجه کشي رو طي کرده باشه .
اما برعکس اون نر بايد جوان باشه. چون نر بايد داراي نطفه باشه. معمولا قناريهاي داراي سن بالا نطفه ضعيف دارن. مخصوصا که تغذيه خوبي هم نداشته باشه.
پس نر جوان و ماده با تجربه خريداري کنين. ماده جوان رو مي تونين از ماده کارکرده به خوبي تشخيص بدين. ماده اي که قبلا تخم گذاشته از پشت اون کاملا معلومه. وبرآمده است اما ماده اي که تا به حال تخم نذاشته پس اون خشکه . يعني حالت برآمدگي چنداني نداره.
اما نکته اي رو قبلا گفته بودم که اگه کسي صبر کنه و جوجه هاشو بعد عيد بگيره خيلي بهتره. من بر نظر خودم پافشاري مي کنم. اما اين بدين معنا نيست که اگه قنارياتون آماده هستن اونها رو جفت نکنين . چون در اين صورت از مستي مي يفتن. و مي رن تو پرريزي. اما اگه بتونين طوري قنارياتون رو نگه داري کنين که نزديکاي عيد آماده جفت شن اين خيلي بهتره.
اينطور که نرها رو در يه قفس و ماده ها رو هم در يه قفس ديگه نگه دارين. و نذارين که چراغ توي اتاق تا ديروقت روشن باشه. اگه قناريهاي با رنگ روشن دارين سعي کنين در جايي که نور شديد نداره نگه داري کنين.و از دادن دانه هايي که باعث مستي مي شه پرهيز کنين.

جورکردن جفت هاي مناسب براي جوجه کشي

دونکته اساسي راکه مورد قبول وتصديق همه است يادآورمي شويم :
1- دوقناري که داراي عيب مشترک هستندنبايد باهم جفت گردند . مثلا هر دو داراي سربدقواره وزشت باشند .
2 -دوزرد سيريا دو زرد کم رنگ يا دوابلق يا دوهمرنگي که از هرلحاظ رنگهاي آنها مشابه هم ميباشد نبايد باهم جفت شوند .
دو قناري زردرنگ به نظرمي آيدکه بايد جوجه هاي خوشرنگ و خوبي بدهند ولي تجربه نشان داده است که اگر در نسل اول بعضي از جوجه هاي آنها داراي رنگ قابل ملاحظه اي باشند در عوض از لحاظ شرايط ديگر داراي مزاياي خوبي نخواهند بود .
اگر کسي بخواهد جوجه قناري زرد خوش رنگ و باشرايط خوب بدست آورد بايد يک قناري زرد کم رنگ را بايک قناري زرد پررنگ جفت نمايد .اگر چه لانه پر از جوجه هاي زرد پررنگ نخواهد شد ولي هرچه زرد پررنگ يا زرد کم رنگ است ازنوع بهتر و داراي آواز و شرايط عالي و پر خوب خواهد بود .
براي اينکه نتيجه جفت گيري مطابق ميل شما باشد از سابقه و شچره قناري باخبر باشيد. مثلا اگر منظور شما از جفت کردن دو قناري زرد کم رنگ و زرد پررنگ داشتن جوجه زرد يکدست باشد و شچره قناري نشان بدهد که درميان پدران و مادران گذشته قناري ابلق يا سبز وجود داشته ممکن است به جاي جوجه زرد در لانه جوجه ابلق يا سبز ديده شود .
يک جفت خوب عبارت است از يک ماده قناري زرد کم رنگ با يک قناري نر ابلق يا زرد سير . رنگ سبز تيره پدر اغلب در جوجه ها به رنگ قهوه اي تيره تبديل ميشود .از نقطه نظر علمي رنگ مسلط بيشتر رنگ زرد است نه رنگ سبز . علايم ولکه هاي رنگي طرف نر درجوجه ها درتشکيل رنگ تاثيري ندارند مگر اين که اجداد طرف ماده درهمان علايم ولکه ها سهم مشترکي داشته باشند .
خلاصه اينکه جفت گيري صحيح عبارتست از جفت نمودن دو رنگ متباين ومخالف بايکديگر .
ازنقطه نظر درشتي قناري هم بايد هردو يا اقلا يکي داراي جثه قابل ملاحظه باشد و هيچ وقت نبايد از دوقناري کوچک انتظار جوجه درشتي را داشت و اگر هم چنين اتفاقي بيفتد در نسلهاي بعد اندازه جوجه به اجداد خود برخواهد گشت .
عمده علل مرگ جنين قناري در مرحله پاياني رشد
1- نوسان حرارتي و يا بلند شدن مکرر قناري ماده از روي تخم ( نامناسب وغير يکنواخت خوابيدن پرنده برروي تخم ها ) .
2- رطوبت کم يا خيلي زياد اتاق نگهداري پرنده ها .
3- ضعف وفقر تغذيه والدين .
4- بيماري هاي مختلف ميکروبي .
عمده علل مرگ جنين قناري در مرحله خروج از تخم
در اين مرحله جوجه قناري کامل شده وحتي پوسته تخم را نوک زده ولي توانايي خروج از آنرا نداشته وتلف شده است که مي تواند به علل زير باشد :
1- عدم رطوبت کافي اتاق نگهداري قناري ها .
2- عدم آبتني پرنده ماده در روز آخر خوابيدن بر روي تخم ها .
3- عفونت باکتريايي .
4- ضخامت نامناسب پوسته تخم و کلفت بودن آن .

علل عدم موفقيت در جوجه كشي قناري ها

الف - عدم آماده سازي قناري هاي نر وماده براي جفت گيري وامتناع آنها از جفت گيري .
ب – جفت گيري موفق قناري هاي نر وماده ولي عدم تشكيل نطفه در تخم ها .
ج – جفت گيري موفق قناريهاي نروماده همراه با تشكيل نطفه در تخم ها ولي مرگ جنين در داخل تخم ويا ظرف چند روز پس از خروج از آن .

عوامل موثر در آماده سازي قناريها براي جفت گيري

1- وجود بيماريهاي مزمن در بين پرندههاي نر وماده .
2- عدم تغذيه صحيح در دوران تو لك وپس از آن .
3- مصرف آنتي بيوتيكها وموادشيميايي مضر .
4- عدم رعايت محدوديت جوجه كشي در فصل جفت گيري يا به عبارتي جوجه كشيدن بيش از توان قناري ها در فصل قبل .
5- وجود سموم قارچي ناشي از كپك زدگي در دان .
6- رعايت نكردن برنامه صحيحي روشنايي با افزايش تدريچي مدت طول روشنايي در طي 24 ساعت .
7- كهولت سن يا عدم بلوغ جنسي پرنده .

چگونگي ايجاد قناريهاي رنگي :

از سال 1720 تا اوايل قرن بيستم در اروپا گزارشهايي دال بر وجود قناري رنگي هست ولي به علت توجه به آواز و کيفيت صدا و بي توجهي نسبت به رنگ توسعه انواع رنگي اين پرنده متوقف مانده بود . اينکه قناري ليموئي و زرد اولين بار در کجا و به وسيله ي چه کساني درست شد معلوم نيست اما بهر حال در طي زاد و ولد هاي مکرر و انتخاب شده در طي چندين سال از قناريهاي سبز به وجود آمده است . از آنجائيکه قناريهاي اصلي و وحشي جزاير قناري يکدست سبز خاکستري رنگ بودند بنابراين بيشترين افتخار بايد نصيب آنهايي مي شد که موفق به توليد قناري ليموئي شدند .قناري طوسي در سال 1899 در اتاقهاي قناري باز شهير هلندي به نام به دنيا آمد . به وجود آمدن اين قناري از آن جهت اهميت داشت که بدون " Helder " هلدر هيچ رابطه اي صرفا در اثر تغيير به وجود آمده بود . احتمالا اين عمل قبل از آن تاريخ نيز اتفاق افتاده ولي مورد توجه قرار نگرفته بود و از طرف ديگر برانگيزنده نظرها در توليد قناري هاي رنگي ديگر به شمار مي رفت . قناري سفيد نخستين بار در سال 1908 در زلاند نو به دنيا آمد گرچه در ايتاليا و آلمان نيز قناري سفيد به وجود آمده بود ولي آنها به کلي از بين رفتند . قناري سفيد زلاندنو هم معلوم گرديد زايل شدني است . يعني با ساير قناريها قادر به توليد قناري سفيد نيست . درست پس از جنگ جهاني اول در آلمان قناري سفيدي به دنيا آمد که با هر قناري ديگري مي توانست قناري سفيد بدهد .
اکنون زمينه وسيعي براي توليد قناري رنگي باز شده بود و قناري بازها به فکر قناري کتابي درباره ي به ارث " Dr.H.Dun ker" هايي با رنگهاي جديد افتادند . دکتر دان کر رسيدن رنگ نوشت که توجه بسياري را به خود جلب نمود . عقايد دان کر به وسيله ي همکار و بعد بوسيله ي دانشمند انگليسي گيل " Bruno Malten " ديگر آلماني او براون ماکرون مورد تاييد قرار گرفت . به نظر آنها پيوند قناري با پرنده اي به نام سيسکين " A.K.Grill " باعث به وجود آمدن قناري قرمز ميشد. " Red Siskin " قرمز اين سه نفر با موفقيت آزمايشهايي را به عمل آوردند و جفت کردن نر اين پرنده با قناري ماده ليموئي رولر آلمان در سال 1926 جوجه هاي قرمز را براي اولين بار در آخر بهار همان سال به دست آورد. رنگ قرمز اين پرنده ها با قناريهاي قرمز کنوني تفاوت بسيار داشت .
با تزويج اين جوجه ها با يکديگر در طي ساليان دراز رنگ آنها تدريجا غليظ تر شده است. قناري خود فاقد ژن قرمز است و اين ژن را از سيسکين قرمز به ارث برده است . از اختلاط قناريهاي رنگي با يکديگر ساير اختلاط رنگها و همچنين رنگهاي جديد پديد آمد . اين تقريبا تاريخ روشني از قناري تا امروز است . تاريخي از رنگ ، اندازه ، شکل و نوع آن. تاريخي از تحول پرنده سبز وخاکستري رنگي که نمونه هايي ازآنها همچنان در جزاير قناري، مادييرا ، آزور و جزيره البا زندگي مي کنند .

چند نكته در مورد قناري

1-بهترين زمان واسه خريدن قناري براي جوجه كشي و ازدياد نسل پاييز است .
2-الزاما بايد جفت ها حداقل شش هفته قبل از اغاز دوره جفت گيري انتخاب و آماده بهره برداري
شود . در طول اين مدت جفت ها در عين حال قادر خواهند بود تا خود را با آب و هوا و شرايط محيطي موجود وقف داده و با آرامش خاطر جفت گيري كنند .
3-قناري داران با تجربه ترجيح مي دهند پرنده هايي را جهت جفت گيري به كار گيرند كه در رده مختلف سني قرار دارند . مثلا يك نر جوان با ماده اي كه متجاوز از يك سال عمر كرده است را با هم قرار مي دهند و يا بالعكس . چون تجربه اي كه پرنده سالخورده داره موجب ميشه تا مراحل جفت گيري به آساني طي بشه .
4-به طور معمول مي توان دو جوجه كشي در سال را حد طبيعي دانست .
5-در هنگام خريد براي شناسايي جنس و قدرت باروري پرنده :
پرنده را گرفته و با دهان به پرهاي ناحيه شكم قناري بدميد يك پرنده سالم نر كه آمادگي لازم واسه جفت گيري رو داره داراي زائده خاصي (spike) در اطراف كلوآك يا ناحيه مقعدي( ( cloacaاست كه اين زائده به صورت يك برجستگي در پرنده آماده واسه جفت گيري به وضوح ديده مي شود .ناحيه شكمي كمي فرو رفته بوده و داراي رنگ گوشت طبيعي مي باشد
چنانچه روده ها متورم بوده و به وضوح در زير پوست قابل رويت باشه (احتمالا به رنگ قرمز و ملتهب ) مي توان يقين حاصل نمود كه پرنده بيمار است . استخوان جناغي بايد كاملا به وسيله عضلات جانبي در ميان گرفته شده باشد و با تماس نوك انگشتان بايد احساس شود كه تمامي ناحيه سينه پر و فاقد حفره و فرو رفتگي باشد.چنانچه استخوان جناغ به صورت يك استخوان تيز بيرون زده باشه نشانه بارزي از لاغري مفرط پرنده است و يك چنين پرنده اي را مي توان بيمار و نامناسب تشخيص داد .
بدن پرنده ماده تا حدي كشيده تر بوده و ناحيه مقعد يا كلوآك آن به واضحي پرنده نر نيست چنانچه در ناحيه مزبور برجستگي ديده شود بيشتر متوجه دم پرنده است .

تاريخچه قناري در ايران :

درباره تاريخ ورود قناري به ايران اطلاع دقيقي در دست نيست . البته بايد گفت اروپائيان در زمان صفويه به ايران رفت و آمدهايي داشتند و پرتغاليها که از دريانوردان آن زمان بودند حتي جزاير جنوب ايران را در اختيار گرفته بودند . اين تقريبا کمي بعد از پيدايش و رواج قناري در اروپا بوده است . با اين حال هيچ نشانه اي از وجود قناري در دوره ي صفويه در
دست نيست . گرچه بعيد مي نمايد که قناري در آن سالها به ايران وارد شده باشد . اگر چنين اتفاقي نيز افتاده باشد حتما بر اثر عدم اطلاع کافي در نگهداري آن از بين رفته اند . اولين تاريخي که از ورود قناري به ايران ذکر شده به دوران قاجاريه و زمان ناصرالدين شاه است. ناصرالدين شاه تقريبا اولين پادشاهي بود که مسافرتهاي زيادي در عصر خود به اروپا و کشورهاي خارج کرد . مي گويند پس از سفر انگلستان در هلند ميهمان ملکه هلند بود و هنگام بازگشت به ايران تعداد بيست عدد قناري همراه ملازمي مخصوص براي نگهداري آنها از آن کشور وارد کرد.
پس از او معير الممالک اقدام به ورود قناري مي نمايد و به اين ترتيب پرورش قناري در ميان اعيان و اشراف رواج پيدا مي کند . منتها تعداد قناري از تعداد اعيان و اشراف کمتر بود. گر چه مدارک مستدلي دال بر صحت مطالب فوق وجود ندارد ولي اين گفته بهر صورت خالي از حقيقت نيز نمي تواند باشد.چه در ميان بسياري اين نکته که قناريهاي قديمي ايران هلندي
بوده اند اتفاق نظر وجود دارد.
قناري مسکوئي بايد همراه مهاجرين ايراني از روسيه پيش از انقلاب کمونيستي در آن کشور به آذربايجان و تبريز و بعد از آن در دوران انقلاب مشروطيت که رفت و آمدهاي بين دو کشور افزايش يافت به ايران رسيده باشد. در آن اوان قناري سبز و ابلق کم بود و اصولا به آن گنجشکي مي گفتند . لفظ قناري مخصوص زرد و طلائي يا ليموئي آن بود . همچنانکه امروزه در زبان فارسي هنگاميکه کلمه قناري برزبان رانده شود در ذهن همه ي شنوندگان ، بي اختيار پرنده اي زرد کشيده ، صاف و دلنشين تداعي مي گردد.
در اوايل دوره ي پهلوي يعني شايد حدود 1310 شخصي به نام حسن سيلاخوري قناري طلائي کشيده و پابلند در ضمن صدادار براي اولين بار بوجود آورد و در اين باب نيز شهرتي کسب کرد. شخص ديگري موسوم به سيد تقي خان لاريجاني نيز توانست قناريهايي کشيده و صدادار فردار البته به رنگ ليموئي به وجود آورد. علي خان خوراک پز از جفت کردن قناري ماده سيد تقي خان با يک قناري لال نر طلائي سيلاخوري موفق شد جوجه هايي پر صدا و ساده به دست آورد که نه تنها در زمان خود شهرت و آوازه اي کسب کرد ، بلکه هم چنان امروزه نيز قناري علي خاني زبانزد خاص و عام است و قناريهاي صدادار را به قناريهاي علي خاني نسبت مي دهند.

مشخصات و خصوصيات قناري :

به خانواده فينچ ها ( Passeres) پرنده اي از رسته گنجشکها ( Serinus ) قناري در جزاير ( Serinus Canaria canaria) تعلق دارد . قناري وحشي ( Fingi llidae) زندگي مي کند . اين قناري از اغلب انواع ( Azoren) و آزورن ( Medeira) ماديرا پرورشي کوچک تر بوده و طولش از منقار تا انتهاي دم حدود 13 سانتيمتر است . پرهاي زرد خاص انواع اهلي ، در انواع پرورشي نيز يافت شده ولي شديدا با رنگهاي سبز زرد ، سبز و سياه مخلوط مي باشد.ماده ها رنگ آميزي مات تري نسبت به نر ها داشته و با نوع آفريقائي خويشاوندي ( Serinus Serinus ) خاکستري قهوه اي هستند.قناري اروپايي
نزديک دارد . آنها را مي توان با هم جفت کرد و ماحصل آنها نيز تکثير پذير هستند . زيستگاه طبيعي اين پرندگان کوچک مراتع سرسبز ، مزارع ميوه و دامنه هائي است که داراي رستني هاي اندکي هستند . در طبيعت منابع تغذيه بيشماري براي پرندگان وجود دارد که گردآوردن آن براي پرنده اي در قفس کاري بس دشوار است . اين منابع از بسياري گياهان و علفها از قبيل خانواده چليپائيان ، کانيها ، خشخاش و ارزن گرفته تا کرمها و نوزادان پروانه ها همه نقش اساسي را در تغذيه حيوان به عهده مي گيرند .
در حاليکه براي پرنده ايکه در قفس به سر مي برد همه اختيارات در دست نگهدارنده آن است و چيزي بيشتر از آنچه که در اختيارش گذارده مي شود نمي تواند برگزيند . در مورد آواز پرندگان وحشي و مقايسه آن با آواز انواع اهلي اختلاف عقيده وجود دارد . برخي را عقيده بر آن است که اهلي ها خوش آواز ترند و عده اي ديگر عقيده اي عکس آن را دارند . زمان جفت گيري قناريها ي وحشي در وطنشان در محدوده اواسط بهمن تا اواسط فروردين ماه آغاز مي شود . در اين ماهها آواز نوع نر شدت مي يابد .در اين زمان پرواز و جهش هاي مخصوص جفت گيري همانگونه که در قناريهاي اهلي مشاهده مي شود ، به چشم مي خورد ( آواز لاينقطع همراه با پرواز بين شاخه درختان ). به محض يافتن يک ماده آماده جفت و جفت شدن ، ماده شروع به ساختن لانه خواهد کرد . براي اين منظور دو شاخه اي را نزديک به تنه درختي در ارتفاع دو تا سه متر انتخاب مي کند . لانه از اجزاء گياهان ، علوفه و مواد نرم ديگر ساخته شده و داخل اين محيط نرم تا پنج تخم گذارده مي شود . قناريهاي ماده به تنهايي سيزده روز تمام روي تخمها خواهند خوابيد .نوع نر در اين فاصله تغذيه ماده را به عهده مي گيرد . والدين هر دو در پرورش جوجه نقشي به عهده مي گيرند .
معمولا در يکسال 2 و حتي 3 بار تخم گذاري و جوجه کشي انجام مي شود . با مستقل شدن جوجه هاي نوبت آخر، قناريها تشکيل گروههاي بزرگي داده و براي پيدا کردن خوراک ، زمستان را در اطراف جزاير قناري به جستجو مي پردازند .
مرگ و مير قناريهاي جوان بسيار زياد است . در حد فاصل تولد و روز استقلال کامل ، فاصله زماني پر مخاطره اي وجود دارد . تنها تعداد کمي به سن يکسالگي مي رسند . البته اين امر در پرندگان کوچک غير عادي نمي باشد . زنده ماندن والدين و دو تا از جوجه ها براي بقاء نسل کافي است . دشمنان قناري بسيارند ؛ پرندگان شکارچي ، پستانداران شکارچي و مارها از دشمنان درجه اول نوزادان مي باشند . بسياري نيز در اثر بدي آب و هوا در کوتاه مدت و يا سوانح اولين پرواز به دام مرگ خواهند افتاد . از نظر رفتار شناسي قناري اصولا پرنده اي چندان اجتماعي نيست . جفت به هنگام جفت گيري و تخم گذاري داراي منطقه مشخصي بوده و تحمل قناري ديگري را در آن ندارد. اما پس از آن در پائيز ، پير و جوان تشکيل گروههاي بزرگي را مي دهند . اين گروهها تنها در زمستان پايدار بوده و بيشتر تجمعي حفاظتي در مقابل دشمنان مي باشند . در زمان جفت گيري نيز هر کس جفت مطلوب را نيافت مانند برخي قناريهاي وحشي مي تواند يکسال را بدون خانواده سپري کند . نتيجه آنکه شايد قناري ايده آل ترين جانوران خانگي باشد ، زيرا بدون نگراني درباره سرحال بودنش ، مي توان مدتي تنهايش گذارد . البته اين بدان معني نمي باشد که همه چيز براي قناري بي تفاوت است . جانوران هر قدر هم که غير اجتماعي باشند به برخي پديده هاي اطراف خو گرفته و از آنها ياد مي گيرند . قناري به زودي تشخيص خواهد داد که چه کسي به او آب و دانه ميدهد .
چه کسي به او دانه لذيذ مي دهد و چه کسي همدم اوست . پرنده نياز به هيجان و تحول دارد . بدين ترتيب بيدار، سرحال و نکته سنج مي شود . لذا نزديکي شما با قناري بسيار مطلوبش خواهد بود (مشروط بر اينکه با صداي ميز و يا صداي بلند تلويزيون موجب وحشت وي نگرديد) . اما رابطه نزديکي نظير آنچه بين مرغ عشق و انسان پديد مي آيد ، هرگز بين انسان و
قناري به وجود نخواهد آمد .

مشخصات قناري مورد پسند در ايران ( قناري رسمي )

• تنه كشيده و باريك با طول مناسب
• طول مناسب دم
• پاهاي بلند
• پرهاي صاف
• كله كوچك وداراي گردن نمايان
• بال چسبيده به تنه با طول مناسب
• زاويه ايست بين 45 تا 60 درجه
• عدم برآمدگي در ناحيه سينه پرنده
• نداشتن ابرو

نژاد هاي مختلف قناري

• نژاد هاي آواز خوان (song canaries)
• رولر(Harz roller) (Harzer Ederlroller ) :
• قديمي ترين و مشهورترين نژاد آوازه خوان است که ابتدا در تايرول بوجود آمد و سپس از آنجا به کوه هاي هارز برده شد و از قرن 19 تا به حال در کشور آلمان تکامل يافته است. از آنجايي که اين نژاد همواره بر اساس نوع خواندن به گزيني شده است امروزه توانايي خواندن نغمه هاي مختلف را دارد و بيشتر به رنگ هاي سبز و زرد ديده ديده ميشود.چهار نوع آواز اصلي براي اين نژاد شناخته شده است که عبارتند از : Hollow roli و Bass (صداي بم) و Flute (صداي زير ني لبک مانند) و Hollow bell (صداي زنگ تو خالي). برخي از انواع قناري هاي رولر توانايي ايجاد صداي غل غل کردن آب و همچنين ايجاد صداهايي مانند جريان آب را نيز دارند. بايد توجه داشت که اين نژاد همواره با دهاني بسته آواز ميخواند.
• واتر اسلگر (Water slager) (Water warbler) :
• جزو قناريهاي آوازه خوان طبقه بندي ميشود. از نظر اهميت در مرحله بعد از رولر قرار گرفته و در بلژيک پرورش داده ميشود. از نظر شکل کلي بدن شبيه قناري رولر مي باشد ولي کمي درشت تر از آن است. تفاوت اصلي بين اين دو نژاد در طرز خواندنشان است که در نژاد واتر اسلگر با صداي هق هق يا بغض همراه ميباشد و به نظر بلند و گوشخراش مي آيد. همانطور که گفته شد قناري رولر تنها 4 نوع آواز اصلي دارد ولي قناري واتر اسلگر 17 نوع آواز دارد که البته همه آنها در يک پرنده جمع نمي شود. اين نژاد بر خلاف قناري رولر براي خواندن برخي آوازها دهانش را باز نگه مي دارد. تنها رنگ موجود در اين نژاد زرد روشن است و رنگ ديگري ندارد.
• تيم برادو اسپانيايي(Spanish timbrado) :
• اين نژاد نيز جز قناريهاي آواز خوان است و همانطور که از نامش بر مي آيد به کشور اسپانيا تعلق دارد. ظاهر آن شبيه قناري وحشي است و طولش به 13 سانتي متر مي رسد و فرم کلي بدن و سر او خيلي گرد و دوست داشتني مي باشد. آواز هاي متعدد مي خواند که با ساير نژاد هاي آواز خوان قناري تفاوت دارد و صدايش مانند زنگ است.
• آمريکايي(American) :
• نژاد تازه اي به نام آمريکايي نيز وجود دارد که هنوز در ابتداي راه اصلاح نژاد است ولي داراي پر وبال رنگي بوده و صدايش نيز شبيه قناري رولر است.
• قناري آواز خوان(موقوم):
• آواز خواندن قناري نر امري طبيعي است كه بوسيله آن با افراد اجتماع خود ارتباط برقرار مي كند و اين شايعه كه آواز خواندن قناري در هنگام ناراحتي و افسرد گي پرنده با آواز خواندن در زمانهاي ديگر متفاوت است نادرست ميباشد زيرا پرنده افسرده آواز نمي خواند و هيچگاه آواز غمگين و حزن آلود سر نميدهد ولي نوع آواز خواندن پرنده تحت تاثير صداي محيط اطراف و همچنين آموزش مي تواند تغيير يابد ,يعني صداهاي مختلف محيط در فراگيري و تند خواني و كند خواني و يا زير خواندن و يا بم خواندن وحتي كشش صداها موثر است حتي مي تواند لحن خواندن ( طنين يا آكوستيك ) را تغيير دهد .بيشتر اين تغييرات اكتسابي هستند . يكي از معروفترين نژادها يي كه جهت خواندن نگهداري و تربيت مي شوند ,نژاد رولر آلمان است كه تنها آواز خاصي را آموزش مي بيند .نژادهاي ديگري نيز وجود دارند كه براي اين كار آموزش مي بينند وهر يك علاقمندان خاص خود را دارند ولي در ايران هيچ يك از اين نژادها مورد پسند قرار نگرفته است .اساتيد محترم به آواز خواني گله اي و معمولي و بدون اصول (دهن رسمي )مي گويند. اين اساتيد به پرورش و آموزش نوعي آواز بنام مو قوم مشغولند و زحمت بسياري را براي تربيت يك قناري در طول يك سال متحمل مي شوند ولي پرنده هايي را كه جهت آموزش انتخاب مي كنند داراي نژاد خاصي نيستند اما ترجيح مي دهند قناري انتخاب شده داراي خصوصيات زير باشد .
1-جثه قناري ميانه باشد نه خيلي درشت و نه خيلي ريز.
2-داشتن مقداري فر(رگ) د ر تنه پرنده بسيار خوب است.
3- سري گرد و بزرگ وچشماني درشت داشته باشد .
4-بسياربهتر خواهد بود كه سابقه و استعداد يادگيري در نسل هاي گذشته را داشته باشد .
5-رنگ پرنده تاحد امكان روشن باشد.نظير سفيد, ليمويي, پرتقالي كمرنگ, ماستي (تاكيد بر روي رنگهاي سفيد و ماستي بيشتر است ) احتمالا نام موقوم برگرفته شده از مقام يا مقام دار مي باشد كه بمرور زمان در زبان محاوره به موقوم تغيير پيدا كرده است.آواز خواندن دراين سبك داراي رديف مخصوص به خود مي باشد اگر قناري موقوم بخشهاي آواز را رديف بخواند موقوم است واگر رديف نخواند باز هم موقوم مي باشد اما از رديف خارج خوانده است ولي اگر تكه اي از آواز قناري هاي رسمي را بجاي يكي از بخشها ي رديف اضافه كند ديگرموقوم نيست و به آن دهن دار مي گويند. يك قناري موقوم ممكن است بخشي از آوازش را بر حسب طنين و بمي و لطافت صدايش بسيار زيبا تر از بخشهاي ديگر بخواند .يكي سر دهن را يكي وسط دهن را و ديگري پس دهن .اما بخش اصلي و اساسي در موقوم و رابط اتصال بخشهاي مختلف آواز در موقوم خواني وجود قسمت زنگي آن است يعني اگر درآواز قناري زنگي نباشد ديگر موقوم نيست بخش آواززنگي به سه دسته تقسيم مي شود زنگي لوله اي- زنگي نعلبكي - زنگي گيلاسي) واگر درهنگام خواندن - قناري موقوم دو زنگي مختلف را پشت سر هم بخواند به آن برگردان مي گويند .بطور كلي رديف آواز موقوم به چهار بخش تقسيم مي شود .اسامي هر يك از اين بخشها برمبناي ظرافت وبمي صدا وكشش صداي پرنده تغيير مي يابد ولي رديف اصلي يكي مي باشد دراين رديف زماني كه پرنده مشغول به خواندن بخش جام جام است اين عمل5 باريا 5 واحد زماني تكرار مي گردد.پرنده هايي كه جام جام را تند تر مي خوانند براي رعايت فاصله زماني صداي زيري را به انتهاي بخش اضافه مينمايند. بدين وسيله هم فاصله زماني رعايت ميشود و هم بخش جام جام به بخش لي لي لي لي بهتر و دلنشين تر اتصال مي يابد.ميتوان گفت كه هم شمارش مي دانند و هم زمان را مي شناسند .بخش لي لي لي لي نيز بهتر تيب قبل اجرا مي گردد و بعد از آن جام جام سنگين تراز نوبت اول تكرار شده و در انتها با صداي زير به زنگي تبديل مي شود به اين ترتيب يك زنگي اجرا شده است و اگر لي لي لي و جام جام و زنگي دوباره تكرار گردد دو زنگي بحساب مي آيد . اگر اين رديف را رعايت نكنداصطلاح از وسط دهان خوانده است را به كار مي برند.اسامي هر چهار بخش آوازي با تغيير لهجه و طنين و كلفتي و نازكي صدا تغيير مي يابد .سر دهن معمولا بصورت لي لام هور و بعد ازآن پيس قور و يا بدون لي لام هور و تنها با پيس قور و يا تنها با صداي بلبل آغاز مي گردد .پرنده اي كه سردهن را بم ميخواند اگر بلافاصله سردهن را تكراركند به قسمت دوم آن زير مي گويند ممكن است قناري سردهن را با زنگي اغاز كند كه آوازش را برحسب نوع زنگ نامگذاري مي كنند. جام جام را بر حسب كلفتي و نازكي صداومحل خواندن آن در طول رديف چاپ چاپ, چيا چيا نيز مي گويند. لي لي لي لي نيز به همين گونه نام گذاري مي شود و آن را لولولولو و يا ليوليو نيز مي نامند. در موقوم بازي دو اصل اساسي :آواز شناسي و آموزش آواز وجود دارد كه هر فرد با علاقه اي مي بايست با آن اشنا باشد .آواز شناسي تنها با تهيه پرنده آواز خوان و گوش دادن به صداي پرنده و يا با تهيه نوارهايي كه مخصوص اين كار وجود دارد امكان پذير است و نمي توان در چند جمله و يا با چند توصيه كوتاه آن را آموخت ,اما براي آموزش آواز موقوم به قناري مي توان از جزوه ها و توصيه هاي اساتيد اهل فن استفاده نمود و از آن سود جست .بخشي از نكات مورد توجه اساتيد به شرح زير مي باشد . براي آغاز كار ابتدا بايد يك تا دو جوجه كه تازه شروع به خوردن تخم مرغ كرده اند تهيه نمود.سن جوجه ها در اين زمان بين22 تا25 روز ميباشدانها را به محيطي كوچك و خلوت و بدون سروصدا كه صداي هيچ پرنده ديگري شنيده نشود برده و توسط نوار كاست آموزش را آغاز كرده و يا اينكه آنها به يك قناري موقوم ديگركه به استاد معروف است سپرده شوند و سراسر سال را توسط استاد آموزش ببينند,اگراز نوار كاست استفاده ميشود بايد صداي پخش صوت بسيار كم باشد معمولا از پخش صوت هاي دولبه براي اين كار استفاده مي شود . روزانه بين 2 الي 3 ساعت آموزش كافي است اما قبلا لازم است كه دور موتور پخش صوت را كمي پايين آورده تا سرعت خواندن مقداري كند تر از حالت معمولي شده باشد .اگر قناري موقوم در اختيار نداريد و قصد استفاده از پخش صوت را داريد حداقل به دو عدد نوار كاست نياز خواهيد داشت كه يكي بصورت ريزه خواني و بزوار كپي شده باشد و نوار ديگر آواز اصلي پرنده را در خود جاي داده باشد .جوجه ها را ميبايست حدودا تا 4 ماهگي با نوار ريزه خواني و از 4ماهگي به بعد با نوار اصلي آموزش داد . اساتيد فن در همان 3يا4 ماه اول از روي ريزه خواني جوجه ها پي ميبرند كه آنها آواز موقوم را فرا ميگيرند و يا براي اين كار مناسب نيستند.همين نكته تفاوت بين حرفه اي ها و افراد آماتور را مشخص مي كند بنا براين سعي كنيد با مراجعه به اين اساتيد و استفاده از تجربيات آنها نسبت به پرورش موقوم اقدام نماييد تا نتيجه كاري را كه يكسال تمام وقت شما را خواهد گرفت به درستي ببينيد .بخاطر داشته باشيد كه جوجه هاي شما ممكن است موقوم را بخوانند اما بدليل زير بودن صدايشان مورد پسند واقع نگردند پس سعي كنيد جوجه هاي انتخاب شده با مشخصاتي كه مورد نظر موقوم بازان است تطبيق داشته باشند, به اين روش آموزش روش چسبنده مي گويند .روش آموزش ديگري نيز وجود دارد كه به روش چكيده معروف است .منظوراز چكيده اين است كه جوجه ها متعلق به پدري باشند كه موقوم مي خواند وهمان پرنده خودعهده دار بزرگ كردن جوجه ها شده باشد و هنگاميكه جوجه ها تخم مرغ خور شد ند با پرنده نر به مكاني ديگر منتقل شوند و يا ماده را ازآن محل دور كرده باشند تا جوجه ها صداي جيك مادر را نشنوند .معمولا براي اين كار از ماده هايي استفاده مي كنند كه سروصداي زيادي ندارند اساتيد اعتقاد دارند كه در روش چسبنده جوجه ها قبل از تولد يعني حتي درون تخم هم نبايد صداي قناري بيگانه اي راغيراز قناري موقوم بشنوند تا آواز دلنشين و مسحور كننده موقوم بوجود آيد .

نژاد هاي رنگي (Color canarie)

• رنگ طبيعي و اوليه قناري (همانند انواع وحشي آن) سبز بوده است. اولين رنگ بوجود آمده از قناري هاي سبز وحشي در قرن 17 رنگ زرد مي باشد که حتي امروزه نيز بسياري از مردم قناري را با رنگ زردش مي شناسند و اين رنگ محبوبيت خاصي در نزد عوام دارد. بلافاصله بعد از آن با جفت کردن قناري هاي زرد و در اثر موتاسيون در سال 1667 قناري سفيد نيز در آلمان توليد شد. قناري سفيد آلماني داراي ژن غالب سفيدي و نوع انگليسي آن که از سال 1912 بوجود آمد داراي ژن مغلوب است. قناري قرمز- نارنجي از حدود سال 1920 و با جفت کردن قناري با سهره سرخ بوجود آمده است. از سال 1950 رنگ کرم مات از امتزاج قناري نر قرمز-نارنجي با قناري ماده قرمز کم رنگ در کشور آلمان بوجود آمد. قناري مشکي نيز وجود دارد که کليه شاهپر ها و پرهاي دم او به رنگ قهوه اي تيره (متمايل به سياه) بوده و فقط لبه هاي اين پرها يک نوار باريک زرد متمايل به قهوه اي دارد. رنگ خاکستري تيره نيز از سال 1990 در کشور هلند بوجود آمده است. ساير رنگ هاي متفرقه نيز به تدريج بوجود آمده اند که از آن جمله ميتوان از رنگ هاي سوخته و شتري و آهويي و ليمويي و پرتقالي و صورتي و زيتوني و آبي نام برد.

• نژاد هاي با فرم بدني خاص (type canaries)

• لانکشاير(Lancashire) :

• داراي جثه بزرگ بوده و طول آن به 19 تا 23 سانتي متر مي رسد. ناحيه پشت سر آن صاف تر از نورويچي و يورکشاير است و دو نوع کاکل دار بدون کاکل دارد. تنها رنگ هاي خالص آن رنگ زرد و به ندرت سفيد است. تصور مي شود که براي اولين بار در ناحيه لانکشاير از نژاد هلندي بوجود آمده است و سر منشا ساير نژادهاي درشت انگليسي مثل يورکشاير مي باشد.

• يورکشاير (Yorkshire) :

• جزء قناري هاي درشت مي باشد و طو لش به 17 الي 19 سانتي متر مي رسد براي اولين بار در سال 1870 از نژاد لانکشاير در انگلستان بلژيک و نروژ بوجود آمده است. سر آن گرد بوده و چشم ها در مرکز سر قرار داشته و پرهاي بالاي چشم حالت ابروي پهني را ايجاد مي کند. شانه هاي آن پهن و گرد است. از پشت سر تا انتهاي دم در يک امتداد قرار مي گيرد. پرهاي آن کوتاه ابريشمي پر پشت و چسبيده به بدن است. اين نژاد به خوبي جوجه هايش را پرورش مي دهد و نيازي به قناري پرستار(حمال) ندارد ولي بايد توجه داشت که به خاطر جثه درشتش بايد قفس جفت گيري و لانه بزرگتري در اختيار او قرار داد. در تغذيه جوجه ها پرنده نر نسبت به پرنده ماده نقش مهمتري دارد و از اينرو مي توان به پرنده ماده اجازه داد تا 2الي3 دوره تخمگذاري کند و مسئوليت ادامه پرورش جوجه ها را به جفت او واگذار کرد. اما بايد در نظر داشت که به پرنده ماده اي که فقط يکسال دارد بيش از يک دوره اجازه تخمگذاري نداد.

• نورويچي(Norwich) :

• اين نژاد متعلق به ناحيه نرويچ در شرق انگلستان بوده و جثه اي نسبتا درشت با طولي در حدود 15تا16 سانتي متر دارد ناحيه شانه ها سينه و پشت اين پرنده گرد است و نوک آن کوتاه مستحکم مخروطي و دم او باريک و کوتاه مي باشد. معمولا اين پرنده با زاويه 45 درجه نسبت به چوب زير پايش مي نشيند. پرهاي بدن بلند بوده و اکثرا اطراف مخرج را ميگيرد بدين جهت بايد در زمان جفت گيري کوتاه شود. اصولا والدين خوبي نيستند و تخمهاي آنها را زير قناري ديگري(قناري رسمي )مي گذارند جهت جفت گيري قفس آنهن بايد حدود 80تا90 سانتي متر طول داشته باشد تا نتيجه بهتري به دست آيد.

• کاکلي(crest) :

• از سال 1750 در انگلستان وجود داشته و بر روي سر او پرهايي به فرم چتري وجود دارد. البته نرويچ کاکل دار نيز وجود دارد که فرقش با اين نژاد در اندازه و طول بدن است به طوري که نژاد کاکلي طول بدنش بلندتر از 16 سانتي متر ولي نورويچ کوتاه تر از16 سانتي متر است.

• فري پاريسي(Parisian fril) :

• اين نژاد درشت ترين نوع قناري در حال حاضر مي باشد که طولش به 19الي24 سانتي متر ميرسد و در فرانسه بوجود آمده است ولي متاسقانه زمان و چگونگي ظهور اين نژاد به درستي مشخص نيست اما به نظر مي رسد که از قرن 17 در پاريس وجود داشته است پرها به صورتجداي از بدن و به حالت سيخ شده مي باشد و پاها با زاويه باز و تقريبا مستقيم قرار دارتد به علت جفت گيري هاي مداوم خويشاوندي عوارض نا بينائي در يک يا هر دو چشم و گاهي حالت ةب مرواريد و به ندرت فلجي هاي مادر زادي در بين آنها ديده مي شود. جهت پرورش جوجه ها به دو پرنده نر و ماده نياز است و يا در غير اينصورت از قناري پرستار(حمال) استفاده مي شود. بايد طول قفس آنها حداقل يک متر و ارتفاعش 60سانتي متر باشد.

• فري شمال هلند(Northern dutch frill) :

• اين نژاد در شمال فرانسه و هلند پا به عرصه وجود نهاده است. پرها با فاصله از بدن قرار مي گيرند و جثه پرنده را بزرگتر نشان مي دهند. دم او بلند و مستقيم مي باشد و طول بدنش حدود 17 تا 18 سانتي متر است. حرکات او خيلي آهسته و با تعمق است. تفاوت آن با نژاد فري پاريسي در اين است که نژاد اخير داراي پرهاي فري در ناحيه شکم مي باشد ولي نژاد فري هلندي در ناحيه شکم پرهايي صاف دارد. پرهاي ناحيه سر و گردن نيز صاف مي باشند. بر خلاف ساير نژادهاي فري قناري هاي اين نژاد والدين خوبي هستند و جوجه هايشان را به خوبي پرورش مي دهند. از اين رو براي کسب مهارت افراد کم تجربه مناسب مي باشند.

• فري جنوب هلند(Southern dutch frill) :

• برخي از صاحب نظران بر اين عقيده اند که اين نژاد از قناري فري پاريسي و قناري بلژيکي در حدود صد سال پيش بوجود آمده است. به هنگام ايستادن بر روي چوب پاها و پشت بدن به طور عمودي قرار گرفته و دم پرنده در امتداد پشت او بوده و به چوب زير پايش مي چسبد و سر و گردنش به طور افقي به طرف جلو قرار مي گيرد و بدن به شکل عدد هفت لاتين (7) در مي آيد. به همين دليل کوچکتر از نژاد فري شمال هلند به نظر مي رسد ولي طول آن حدود 16 الي 17 سانتي متر است. گردن پرنده باريک و بلند و سر او کوچک و بيضي شکل است. اين پرنده ها والدين خوبي نيستند و بهتر است بهتر است از قناري پرستار براي خوابيدن بر روي تخم ها و پرورش جوجه ها استفاده کرد.

• فري سوئيسي(Swiss fill) :

• از نظر ظاهري شبيه نژاد فنسي اسکاتلندي مي باشد ولي طرز ايستادن کماني شکلش شبيه نژاد جنوب هلندي است. حالت ايستادنش به طور خميده است و پاهايش را عمود نگه مي دارد. طول اين قناري 16 الي 17 سانتي متر مي باشد. سر پرنده کوچک و بيضي و گردن او باريک است.

• فري ميلاني(Milanese frill) :

• اين نژاد درشت فري با طولي برابر 18 سانتي متر يا بيشتر در کشور ايتاليا به وجود آمده است. اين پرنده به طور عمودي روي چوب مي ايستد و سر و گردن و پشت و دمش همگي در يک راستا قرار مي گيرند. کليه پرهاي بدن آن حالت فري دارند.

• فري پادوآيي(Paduan fril) :

• اين نژاد فري نيز ايتاليايي بوده و در ناحيه پادوآ بوجود آمده و دو نوع کاکل دار و بدون کاکل دارد. به درشتي فري ميلاني مي باشد و طولش حداقل 18 سانتي متر است ولي عمودتر مي ايستد. توليد جوجه و پرورش اين نژاد دشوار است و امتزاج بين نر و ماده کاکل دار باعث رسيدن ژن کشنده اي به جوجه ها ميشود که آنها را از بين مي برد. کاکل او تقريبا گرد بوده و روي چشم ها و منقار را ميپوشاند.

• جيبر ايتاليايي(Gibber italicus) :

• نژاد فري کوچکي است که طول بدنش 14 الي 15 سانتي متر است و از نظر شکل کلي مشابه با نژاد فري جنوب هلند مي باشد. اين پرنده به هنگام ايستادن بر روي چوب شبيه عدد هفت لاتين (7 )ميايستد و دم پشت او در يک امتداد و عمود بر چوب زير پايش مي باشد. پاهاي اين پرنده عريان و سرش کوچک و به طرف جلو است. پنجه هاي پاي اين قناري مانند عقاب بر روي چوب قرار مي گيرد و از هم باز مي ماند. پرورش اين نژاد نسبتا مشکل بوده و والدين خوبي نيستند. به همين علت معمولا براي خوابيدن بر روي تخم ها و پرورش جوجه ها از قناري پرستار استفاده مي کنند.

• جيبوس(Giboso) :

• از نظر ظاهري بسيار شبيه نژاد جيبر مي باشد. منشا نژاد جي بوس کشور اسپانيا است. جثه نژاد جيبوس نسبت به جيبر بزرگ تر است و زاويه بين سر و گردن با کل بدن در نژاد جي بوس کوچکتر از جيبر است.قناري نژاد جي بوس با زاويه اي حدود 60 درجه يعني سر و گردن به طرف پايين روي چوب قرار ميگيرد.

• ملادو(Melado) :

• علاوه بر نژاد جي بوس اخيرا نژاد جديدي به نام ملادو به علاقه مندان قناري معرفي شده که از نظر شکل ظاهري مشابه با نژاد جيبوس مي باشد. ولي از آن بزرگتر بوده و طول کل بدن آن به حدود 21 سانتي متر مي رسد. بطوريکه طول دم و شکم و پشت آن حدود 15 سانتي متر و سر و گردنش حدود 6 سانتي متر است.

• هوسوي ژاپني(Japanese hoso) :

• از حدود 50 سال قبل در ژاپن معرفي شده است و از امتزاج نژاد بژيکي با فنسي اسکاتلندي بوجود آمده است. تقريبا در رده قناري هاي نژاد بلژيکي و مونيخي قرار دارد و بطور قائم مي ايستد ولي اندازه بدن او کوچک و طولش در حدود 11 الي 12 سانتي متر است. فرم کلي بدن بسيار لاغر و کشيده و گردن او داراي خميدگي جزئي مي باشد که حالت نيم هلالي ايجاد مي کند. سر او گرد نوکش کوتاه و مخروطي و دمش باريک بلند و در انتها دو شاخه است.

• بلژيکي(Belgian) :

• بيش از 200 سال است که اين نژاد وجود دارد. از مشخصات اختصاصي آن حالت قوزکردگي دائمي پرنده است که حتي به هنگام بالا گرفتن سر نيز مشاهده مي شود. طول او بين 15 تا 17 ساتي متر است. کلا يک قناري قلمي و باريک است که امتداد دم و پشت او بر هم عمود مي باشند. سينه او نه خيلي گود و فرورفته و خيلي برآمده و گرد است. سر تا حدي صاف و شبيه مار مي باشد.

• مونيخي(Munich) :

• از سال 1870 در آلمان وجود داشته و داراي پرهاي فري بوده است. در زمان جنگ جهاني دوم به فرانسه برده شد و نژاد فري پاريسي و نژاد بلژيکي از آن مشتق شده اند. اين نژاد از نظر جثه جزو قناري هاي درشت مي باشد و حداقل طولش 16 سانتي متر است. سر او کوچک و گردن شانه و دور سينه اش باريک مي باشد. بال هاي او طويل و چسبيده به بدن است پاها و دم او نيز باريک و بلند مي باشد و دمش را همواره عمود نگه مي دارد.

• برني(Bernese) :

• حدود 80 سال قبل اين نژاد در شهر برن کشور سوئيس از قناري رولر مشتق شده است. از لحاظ جثه و شکل ظاهري بسيار شبيه نژاد يورکشاير مي باشد ولي تفاوت او در ناحيه گردنش است که به مراتب از نژاد يورکشاير نازکتر است و سرش نيز به گردي او نمي باشد. در ضمن نژاد برني برخلاف يورکشاير بالهايش را به طور کامل به هم نمي چسباند.

• رازا اسپانولا(Raza espanola) :

• منشا آن کشور اسپانيا است و از سال 1948 وجود داشته ولي در سال 1956 به جامعه بين المللي معرفي شد. جثه او کوچک بوده و طولش به 11 سانتي متر مي رسد. استخوان بندي پنجه پاي اين نژاد بسيار ظريف و کوچک بوده و به همين جهت براي علامتگذاري آنها بايد از حلقه پاي کوچک (با قطري در حدود 7/2 ميلي متر) استفاده کرد.

• ليزارد(Lizard) :

• در واقع از نظر شکل ظاهري مشايه با قناري هاي رنگي معمولي است ولي وجه تمايز آن رنگ آميزي پر و بالش است که مانند فلس هاي روي هم خوابيده مي باشد. در واقع به علت تيره بودن وسط پرها و روشن بودن حاشيه هريک از آنها مانند فلس به نظر مي رسند. منشا اوليه به وجود آمدن او به درستي معلوم نيست ولي تصور مي شود که براي اولين بار در انگليس پرورش يافته و از سال 1945 انجمن پرورش دهندگان اين نژاد در انگلستان تاسيس شده است. اين نژاد مستعد ابتلاء به بيماري اسهال ميباشند و از اين رو بايد در مصرف سبزيجات و ميوه هاي تازه حد اعتدال را در نظر گرفت و جهت جلوگيري از کمبود هاي احتمالي از مولتي ويتامين استفاده کرد.

• اسکات فنسي(Scotch fancy) :

• اين نژاد مربوط به ناحي گلاسکو کشور اسکاتلند بوده و بيش از 150 سال است که شناسايي شده است. از نظر شکل کلي شبيه نژاد بلژيکي مي باشد ولي تفاوتش در اين است که به جاي ايجاد دو محور عمودي بين دم با بدن در اين نژاد سه قسمت سر و پشت بدن و دم همانند يک کمان در امتداد هم قرار مي گيرند و طول بدن به حدود 18-17 سانتي متر مي رسد. سر پرنده کوچک و صاف و داراي پرها و نوک کوتاه مي باشد. به علت جفت گيري هاي خويشاوندي زياد ناراحتي هاي روده اي و ضعف عمومي در اين نژاد رايج است که بايد مورد توجه قرار گيرد.

• بوردر فنسي(Border fancy) :

• علت اين نامگذاري بدين جهت است که اين نژاد براي اولين بار در ناحيه مرزي بين انگلستان و اسکاتلند پرورش يافته است. از نظر ظاهري مشابه با قناري هاي رنگي بوده و طول آن حدود 14 سانتي متر است.

• فايف فنسي(Fife fancy) :

• شبيه نژاد بوردر فنسي است و از سال 1957 بوجود آمده است ولي از نظر جثه کوچکتر بوده و طولش به 11 سانتي متر مي رسد.

• کولومبوس فنسي(Columbus fancy) :

• براي اولين بار در آمريکا از نژاد بوردر فنسي در سال 1924 بوجود آمده و داراي کاکل مي باشد.

• فنسي ايرلندي(Irish Fancy) :

• ازنظر ظاهري شباهت زيادي به نژاد رولر دارد و خواننده بسيار توانايي است و فرم سر آن کمي گردتر و بالهايش به بدن چسبيده تر است. داراي رنگ هاي مختلف نيز مي باشد.

نژادهاي مخلوط

• پس از تکثير و پرورش قناري ها از نظر آواز و رنگ و فرم بدن پرورش نژاد هاي مخلوط مد نظر قرار گرفت. در صورت جفت شدن پرنده اي از خانواده فينچ با قناري آن را امتزاج دو نوع مختلف مي نامند. در شرايط طبيعي انواع مختلف پرنده تقريبا هرگز با هم جفت نمي شوند. نحوه زندگي و رفتار آنان متفاوت بوده و علاوه بر آن از هم نوعان به ميزان کافي موجود مي باشد. برعکس در شرايط قفس امتزاج دو نوع مختلف به خاطر کمي امکانات کار نادري نيست. در صورتي که قناري ماده اي را همراه با فينچ سبز يا سحره در منزل داشته و دسترسي به نر هم نژاد نداشته باشيد آنها جفت گيري کرده و بچه دار خواهند شد. در اين صورت نژادي مخلوط از قناري و فينچ هاي وحشي بوجود خواهد آمد. اما اغلب نوزادان نطفه نداشته و قادر به تکثير مجدد نيستند. از جمله پرندگاني که با قناري خويشاوندي نزديک دارند سرينوس ياسسک ميباشد. نرهاي چنين دورگه هايي داراي نطفه هستند. اين امر به خويشاوندي نزديک دو پرنده مرتبط مي شود. اغلب فناري را براي تصحيح آواز و رنگ با سحره (Carduelis) جفت مي کنند. قناري را مي توان با سحره سبز (cardeulis cholris ) با فلامه (Acanthis flammea) با کانابينا ( Acathis canna bina) با اريترينوس آفريقايي (Carpodactus erythrinus) و انواع آمريکايي فينچ جفت نمود. اما جفت کردن و عادت دادن چنين پرنده هايي زمان و حوصله بيشتري نسبت به دو قناري لازم دارد. پرندگان وحشي ترسو و خجالتي بوده و به سختي به شرايط زندگي در پاسيو يا قفس کوچک خو مي گيرند. خوراک آنان بايستي مخصوص بوده و روي هم رفته نگهداريشان مشکل تر است. اغلب نر پرندگان وحشي خشن تر از قناري هاي نر بوده و ماده را آزار مي دهند. با وجود اين ترکيب نر پرنده وحشي با ماده قناري بهتر از عکس آن است. ماده پرندگان وحشي سخت گير و مشکل بوده و اغلب آنچه براي لانه به آنها عرضه ميشود برايشان مناسب نمي باشد. تعداد پرندگان وحشي نزديک به قناري نسبتا زياد است. نوع موزامبيک (Serinus mozambicus) شباهت زيادي به قناري داشته و در آفريقاي جنوبي به عنوان پرنده خانگي نگهداري مي شود.
•

اصطلاحات

• آماده:

• به قناري نر مست و يا ماده مست آماده ميگويند.

• بيقوش:

• قناري موقومي بوده با صدايي بلندو زيبا كه بدليل كج بودن گردنش به بيقوش معروف شده بود (به كتاب پرندگان طلايه تاليف استاد ارجمند عباس شفيعي مراجعه شود).

• پررو:

• به قناري نري كه در هر مكاني مي آويزند بي محابا شروع به خواندن ميكند پررو اطلاق مي گردد .

• پرنرمه:

• پرهاي ريز و كوتاه اطراف سر و گردن پرنده است كه در زمان تولكي از بدن پرنده جدا ميشود.

• پس رفتن:

• در حين نزديك شدن به دوران توليد مثل اگر پرنده در حال آماده شدن در همان حالت بماند و به بلوغ نرسد و يا پرنده آماده ناگهان شروع به پرريزي نمايد و تا سال آينده بدون توليد بماند قناري پس رفته است .

• پس:

• به قسمت مخر ج و محوطه شكمي (پس )ميگويند .

• پشت دار:

• داراي نژاد اصيل و اجداد خوب .

• تاتي:

• در زمان جفتگيري و آميزش پرنده ماده سينه خود را به روي چوب مي چسباند و سرو دم را بسمت بالا مي آورد در اين هنگام بدن پرنده شكل منحني به خود ميگيرد به اين عمل ماده تاتي دادن ميگويند.

• تخم گرفته:

• به تخم نطفه داري كه بعد از 6 روز خوابيدن پرنده ماده در آن جنين تشكيل ميشود تخم گرفته ميگويند.

• تخم هرز:

• تخمهايي كه پرنده ماده در حا لت مستي وبدون وجود نر ميگذارد تخم هرز است.

• تور:

• به پرنده هايي كه در هنگام نزديك شدن به قفس آنها و يا در هنگام گرفتن آنها از ترس و بدون هدف و به قصد فرار خود را محكم به ديواره هاي قفس ميكوبند تور ميگويند.

• تولك:

• هر ساله در فصل تابستان پرهاي كهنه پرنده ها ريخته شده و بجاي آن پرهاي جديد ميرويد, گاهي در اثربيماري و ترس و يا تغيير رژيم غذايي نيز اين پديده بوقوع مي پيوندد كه تولك رفتن گفته ميشود.

• تيغ آله:

• در ابتداي شروع رويش پر در بدن جوجه ها پر هاي آنها شبيه به تيغ در جوجه تيغي ميباشد در اين حالت به جوجه ها تيغ آلو و يا تيغ آله ميگويند.

• جره:

• ريز نقش ترين پرنده از بين جوجه هاي يك جفت نر وماده را جره مينامند.

• جوجه كال:

• از زمانيكه بدن جوجه پوشيده از پر ميگردد تا زمانيكه بتواند از دانه هاي خشك تغذيه كند (كال )شناخته ميشود .

• جوجه گوشتي:

• به جوجه هاي تازه به دنيا آمده اي كه هيچ پري در بدنشان روييده نشده است اطلاق ميگردد .

• جيك مرد:

• جوجه اي كه درون تخم كليه اندامهاي بد نش كامل شده و مرده است را جيك مرد مينامند .

• چكيده:

• اگر جوجه قناري داراي پدري باشد كه موقوم ميخواند و جوجه توسط همان نر تغذيه شده باشد و موقوم را از زماني كه درون تخم بوده تا زماني كه بالغ ميشود زيرنظرهمان قناري نر آموزش ديده باشد و موقوم بخواند .به اين روش آموزش چكيده ميگويند .

• چسبنده:

• به روش آموزش جوجه ها از سن 25 روزگي به بعد توسط قناري موقوم و يا بوسيله نوار كاست را روش چسبنده گويند .

• حمال:

• آن دسته از قناري ها كه براي پرورش جوجه قنار يهاي گران قيمت و اصيل استفاده ميشوند به حمال معروفند .

• خنثي:

• هر گاه جنسيت پرنده نامشخص باشد آن پرنده خنثي است .معمولا اين كلمه را در مورد جوجه ها بكار ميبرند .

• دل زدن:

• سرعت تنفس پرنده را در هنگام بيماري و كسالت دل زدن ميگويند .

• دهن دار:

• در صورتي كه پرنده دوره آواز خواني را در كلاس موقوم گذرانده باشد ولي در آواز خود تكه اي از آواز رسمي داشته باشد دهن دار است اما موقوم نيست .

• ريزه خواني:

• صداي جوجه هايي كه هنوز آواز كاملي را فرا نگرفته اند و تنها مشغول به تمرين آواز هستند را ريزه خواني گويند .

• سر دهن دار:

• اگر قناري تنها ابتداي آواز را با صداي تقليدي از موقوم و يا مثلا بلبل آغاز كند و بقيه آواز را معمولي (رسمي) بخواند سردهن دار گفته ميشود .

• سرو ته دار:

• اندازه طول بدن قناري از سر تا انتهاي دم را بدون در نظر گرفتن بلندي پا و يا كلفتي بدن پرنده و يا حتي استيل پرنده سرو ته ميگويند به عبارتي به قناري هاي نژاد سنگين مانند يوركشاير سروته دار مي گويند .

• سوخته:

• قناريهاي(سبز ) تيره رنگي كه داراي زمينه رنگ قرمز خصوصا در ناحيه سينه سر و صورت هستند سوخته ناميده مي شوند.

• سينه زدن:

• رفتاري است در زمان لانه سازي قناري ماده و آن هنگامي است كه قناري ماده سينه خود را بر روي پنبه هاي محل تخمگذاري مي مالد و به آن فشار مي اورد تا شكل اوليه لانه بوجود آيد .

• شاه تخم:

• دوتعريف دارد :اول اينكه : به اولين تخم از اولين سري تخمگذاري شاه تخم ميگويند .دوم اينكه : اولين جوجه بدنيا آمده از اولين سري تخمگذاري نيز شاه تخم است .

• شق دهن:

• قناري هاي آواز خواني كه داراي صداي صاف و بلند و بسيار بم باشند را شق دهن مينامند.

• طعمه:

• پيدايش هر گونه غده ويا تومور و يا جمع شدن قسمتي از احشا داخلي (روده ها )پرنده به صورت توده اي انباشته در محوطه شكمي را كه مانع از توليد مثل ميگردد طعمه ميگويند .

• قرص خواني:

• قناري نري كه تمامي آوازش را با صداي رسا وبلند بخواند قرص خوان است .

• قناري گنگ:

• گاهي يك پرنده جوان پيش از رسيدن به سن بلوغ در شرايط نگهداري بدي قرار مي گيرد كه عوامل محيطي مختلف از جمله بيماريها و تغذيه و بي برنامگي در نور دهي نظم ساعت بيو لوژيكي پرنده را بر هم مي زند و باعث به بلوغ نرسيدن پرنده در سال اول زندگي ميشود . اگر در سال اول تولك رفتن اين معايب رفع نگردد موجب ميگردد كه پرنده دوران تولكي را ناقص پشت سر بگذارد و در سال دوم نيز به شرايط بلوغ نرسد در نتيجه بعلت كمبود و يا عدم ترشح هورمونهاي مورد نياز و اينكه دوسال پي در پي دستگاه تناسلي پرنده فعال نبوده است پرنده دچار نوعي بي تفاوتي و سر در گمي ميشود و در مقابل همنوعان خود خونسرد و بي علاقه و ترسو و گوشه گير ميگردد و خصوصيات جنسي خود را بطور طبيعي بروز نمي دهد اينگونه پرنده ها اگر موفق به خواندن شوند نميدانند براي چه مي خوانند و اگر مست شوند نمي دانند رفتار جنسي چيست و اگر با پرنده اي جفت اندازي شوند مدتي طول خواهد كشيد تا روش آميزش را فرا بگيرند به اينگونه پرنده ها گنگ مي گويند .

• قوام:

• نوعي مزايده بين دو شريك و يا بين يك فروشنده و چند خريدار ر خ ميدهد,در بين دوشريك با قيمت گذاري يكي از طرفين موفق به خريد ميگردد اما در بين يك فروشنده و چند خريدار اگر فروشنده شرط كند ميتواند در صورت تامين نشدن نظرش معامله را فسخ كند ,در غير اينصورت بايد به بالا ترين پيشنهاد رضايت بدهد.

• قيه:

• صداي جيك بلند و صاف قناري نر قبل از شروع به آواز را در قناري هاي موقوم ودهن دار قيه مينامند .

• كپه:

• لانه تخمگذاري قناري را كپه ميگويند .

• كرچي:

• حالتي راكه پرنده ماده بعد از بدنيا آمدن جوجه ها روي آنها مي خوابد و جهت تغذيه آنها اقدام نمي كند و باعث گرسنگي و مرگ آنها ميگردد كرچي ميگويند .

• كشيده بلند:

• قناري هاي استيل دار و پا داري كه داراي سروته خوب نيز باشند كشيده بلند نام دارند ,قناري كشيده بلند قناري رسمي مورد نظر قناري بازان نيست و خصوصياتي از نژادهاي ديگر نظير اخم و ابرو در آنها وجود دارد .

• كوتاه خواني (بزوار):

• به آواز جوجه هايي كه قسمتي از يك قطعه را با تن صداي ضعيف مي خواند بز وار گفته ميشود .

• كوتاه و بلند خواني:

• به آوازي كه در آن قسمتي از آواز بلند و قسمتي ديگر با صداي ضعيف تر خوانده ميشود كوتاه بلند خواني گفته ميشود .

• كهنه:

• پرنده كهنه پرنده اي است كه يكسال از عمرش گذشته باشد .

• لال:

• گاهي مادرزادي و گاهي بر اثر ترس يك پرنده نر نميخواند و يا صدايي از حنجره اش خارج نمي شودبه اينگونه قناري هاي نر لال مي گويند .

• لك تولك:

• اگر قبل از پايان دوران پرريز ي عاملي باعث پرريزي دوباره پرنده گردد پرنده لك تولك شده است .

• لون:

• هر سري تخمگذاري را يك لون مينامند .پرنده ماده در هر لون معمولا بين 3 تا 4تخم ميگذارد .

• لمبه :

• ماده قناري گاهي در اثر کمبود کلسيم و گاهي تخمگذاري زياد تخمهايي با پوسته نازک ميگذارد که ان را لمبه ميگويند .

• مست:

• مستي, دوره اي از زندگي پرنده را در بر مي گيرد كه هر سال يكبار تكرار ميشود .در اين دوره كه هنگام جفت يابي و توليد مثل پرندگان است ماده ها شروع به لانه سازي ميكنند و نر ها با ديدن ماده با آواز بلند نغمه سرايي مي كنند .

• ملخك:

• در زمان آمادگي ماده ها پرش هاي كوتاهي انجام مي دهند كه اين پرش ها با تعداد بال زدن هاي زيادي همراه ميباشد به اين نوع پرش ملخك گفته مي شود .

• موچول:

• پرنده اي را كه يك يا چند انگشت بسته همانند مشت بسته دارد موچول مينامند .

• موقوم:

• يا مقام نوعي آواز زيبا در رديفي خاص ميباشد كه قناري موقوم بايد آن رديف را فرا گرفته و به درستي اجرا نمايد.

• نرلاس:

• گاهي چند پرنده را از نظر ارزش مادي به دودسته مساوي تقسيم ميكنند اين عمل نرلاس كردن نام دارد .

• هفت تخم:

• مخلوطي از هفت دانه شامل كاهو ,كلم , شلغم ,خرفه ,ترب , بذرك ,شاهدانه را كه براي تقويت و تنوع در تغذيه استفاده ميشود هفت تخم مينامند .
منابع :
قناري http://www.canaryalireza.ir/
قناري http://www.canaryalireza.ir
آشنائي بيشتر با قناري ها http://canariiran.blogfa.com/
قناري http://www.saman-ghanari.blogfa.com/
قناري http://forum.patoghu.com
دانستني هاي قناري http://www.canaryalireza.ir
قناري http://www.phalls.com
/خ