ASP.NET فراتر از يک نسخه تکميل شده در مقايسه با نسخه قبلي خود يعني ASP کلاسيک است . ASP.NET يک محيط کامل جهت پياده سازي نرم افزارهاي تحت وب است . با اينکه ASP.NET از لحاظ گرامر با ASP کلاسيک شباهت هائي را دارد ولي تکنولوژي فوق با ارائه يک مدل جديد برنامه نويسي بهمراه زير ساخت هاي لازم ،امکان ايجاد نرم افزارهاي تحت وب را با امنيت و استحکام بيشتر فراهم مي آورد.
ASP.NET برخلاف ASP کلاسيک ترجمه مي گردد. در محيط دات نت مي توان با استفاده از هر يک از زبانهاي برنامه نويسي حمايت شده نظير : Visual basic.Net,C#,Jscrip.Net اقدام به نوشتن برنامه ها نمود.برنامه هاي ASP.NET از تمامي توان و پتانسيل هاي ارائه شده توسط دات نت استفاده مي نمايند. در ASP.NET مي توان از ويرايشگرها ي ويژوال و ساير ابزارهاي برنامه نويسي نظير ويژوال استوديو دات نت استفاده نمود.
پياده کنندگان نرم افزارهاي تحت وب بکمک ASP.NET مي توانند از دو تکتولوژي عمدهء فرم هاي وب (Web Forms) و سرويس هاي وب (Web service) براي ايجاد نرم افزار استفاده نمايند.
• فرم هاي وب (Web Forms) . با استفاده از تکنولوژي فوق مي توان صفحات وب متکي بر فرمهاي وب قدرتمندي را ايجاد نمود. در زمان ايجاد صفحاتي از اين نوع مي توان از کنترل هاي سرويس دهنده ASP.NET براي ايجاد عناصر معمولي در طراحي رابط کاربر (UI) و برنامه نويسي آنها براي انجام عمليات خاص استفاده نمود.استفاده از کنترل هاي سرويس دهنده باعث سرعت در امر پياده سازي فرم هاي وب خواهد داشت.
• سرويس هاي وب XML . اين نوع سرويس ها امکان دستيابي به قابليت ها و پتانسيل هاي سرويس دهنده را از راه دور فراهم خواهندکرد. با استفاده از سرويس هاي فوق مي توان بخش منطق وسياست هاي راهبردي نرم افزارها و همچنين دستيابي به داده ها را مديريت نمود.سرويس هاي وب XML امکان مبادله داده بين سرويس گيرنده و سرويس دهنده و يا بين دو سرويس دهنده را بوجود مي آورد.براي تبادل اطلاعات مي توان از پروتکل هاي ارتباطي استانداري نظير http و يا پيامهاي XML استفاده نمود. نکته قابل توجه در رابطه با سرويس هاي فوق توانائي هر برنامه ( صرفنظر از زبان استفاده شده ) و تحت هر نوع سيستم عامل براي استفاده از سرويس هاي فوق است.
دو مدل فوق قادر به استفاده از تمامي مزاياي تکنولوژي هاي ASP.NET خواهند بود. بديهي است استفاده از پتانسيل هاي محيط دات نت نيز در اين زمينه وجود دارد. در ادامه به برخي از اين ويژگي هاي ASP.NET اشاره مي گردد.
? سرويس هاي وب XML . اين نوع سرويس ها امکان دستيابي به قابليت ها و پتانسيل هاي سرويس دهنده را از راه دور فراهم خواهندکرد. با استفاده از سرويس هاي فوق مي توان بخش منطق وسياست هاي راهبردي نرم افزارها و همچنين دستيابي به داده ها را مديريت نمود.سرويس هاي وب XML امکان مبادله داده بين سرويس گيرنده و سرويس دهنده و يا بين دو سرويس دهنده را بوجود مي آورد.براي تبادل اطلاعات مي توان از پروتکل هاي ارتباطي استانداري نظير http و يا پيامهاي XML استفاده نمود. نکته قابل توجه در رابطه با سرويس هاي فوق توانائي هر برنامه ( صرفنظر از زبان استفاده شده ) و تحت هر نوع سيستم عامل براي استفاده از سرويس هاي فوق است.
دو مدل فوق قادر به استفاده از تمامي مزاياي تکنولوژي هاي ASP.NET خواهند بود. بديهي است استفاده از پتانسيل هاي محيط دات نت نيز در اين زمينه وجود دارد. در ادامه به برخي از اين ويژگي ها
ASP.NET اشاره مي گردد.
? اگر داراي تجاربي در زمينه پياده سازي نرم افزار هاي تحت وب بکمک تکنولوژي ASP باشيد ،در اولين نگاه به ASP.NET حتما" متوجه برخي شباهت هاي موجود خواهيد شد. البته مدل اشياء ASP.NET بصورت کاملا" آشکار با ASP کلاسيک تفاوت داشته و مي توان اين ادعا را داشت که ASP.NET بمراتب ساختيافته تر و شي گراء تر شده است . با توجه به مسئله فوق مي بايست به اين نکته نيز اشاره گردد که ASP.NET با ASP کلاسيک بطور کامل سازگار نبوده و تقريبا" تمامي صفحات ASP موجود مجبور خواهند بود شاهد برخي تغييرات باشند تا امکان اجراي آنان تحت ASP.NET فراهم گردد. يکي ديگر از تغييرات مهم در اين زمينه ،وجود Visual Basic.NET است .در صفحات ASP فعلي از VBscript استفاده شده است که بنوعي اين زبان در دات نت مورد توجه قرار نگرفته و VisualBasic.NET جايگزين شده است .
? دستيابي به بانک هاي اطلاعاتي از طريق برنامه هاي ASP.NET بعنوان يک نياز اساسي براي اغلب برنامه هاي تحت وب مورد توجه خاص قرار گرفته است . در اين راستا ASP.NET امکانات بيشتر و بمراتب راحت تر از لحاظ بکارگيري را پيش بيني کرده است و حتي امکان مديريت بانک اطلاعاتي از طريق کدهاي نوشته شده نيز وجود خواهد داشت.
? ASP.NET با ارائه يک مدل ساده به پياده کنندگان نرم افزارهاي تحت وب اين امکان را خواهد داد که منطق برنامه هاي خود را نوشته و آنها را در سطح Application اجراء نمايند. کدهاي فوق را مي توان در يک فايل متني با نام Global.asax و يا در يک کلاس کمپايل شده که بعنوان يک اسمبلي بکار گرفته مي شود ،استفاده نمود.
? ASP.NET امکانات لازم براي دستيابي به Application State و Session state را ارائه نموده است.
? براي پياده کنندگان حرفه اي تر که قصد استفاده از API را دارند ( ISAPI رابط برنامه نويسي است که در نسخه قبلي ASP از آن استفاده مي گرديد) رابط هاي جديدتر و کامل تر ي را با نام IHttpheandler و IHttpmodule را ارائه نموده است .
? ASP.NET از امکانات و پتانسيل هاي موجود در دات نت و CLR بمنظور افزايش کارائي برنامه ها بخوبي استفاده مي نمايد. تمامي کدهاي ASP.NET ترجمه مي گردنند( تفسير نمي گردنند) در ASP.NET مي توان ماژول هائي را که ارتباطي با برنامه ندارند حذف نمود(factorable) . ASP.NET از سرويس هاي پيشرفته Caching براي افزايش سرعت و کارائي برنامه ها بخوبي استفاده مي نمايد. ASP.NET بهمراه يک شمارنده براي سنجش ميزان کارائي عملکرد برنامه ها ، ارائه شده است . شمارنده فوق اين امکان را فراهم مي آورد که پياده کنندگان و مديران سيستم يک برنامه دات نت، عملکرد شاخص هاي لازم براي افزايش کارائي برنامه ها را مشاهده ، بررسي ودر صورت لزوم تجديد نظرهاي لازم را اعمال نمايند.
? اشکال زدائي برنامه هاي نوشته ASP.NET بکمک ديباگر براحتي انجام خواهد گرفت .در اين حالت مي توان با افزودن چندين خط ديباگ در يک صفحه وب نقطه بروز اشکال را بسرعت و بسادگي تشخيص و در نهايت برطرف نمود. ASP.NET در اين راستا کلاس جديدي با نام TraceContext را ارائه نموده که پياده کنندگان در زمان نوشتن برنامه ،قادر به درج دستورات خاص ديباگ در برنامه براي رديابي خطاهاي احتمالي خواهند بود.دستورات فوق صرفا" در زماني که امکان Tracing فعال شده باشد( براي يک صفحه وب و براي تمام برنامه ) ،اجراء خواهند شد.
? دات نت و ASP.NET داراي امکانات لازم براي Authorizaing و Authentication مناسب براي برنامه هاي تحت وب مي باشند. امکانات فوق را مي توان بسادگي اضافه و يا با ساير مدل هاي موجود و مورد نظر جايگزين نمود.
? مقادير مربوط به تنظيمات و پيکربندي برنامه هاي ASP.NET در فايل هاي XML ذخيره مي گردنند با توجه به ماهيت فايل هائي از اين نوع خواندن و نوشتن درون آنها بسادگي انجام خواهد يافت . هر برنامه مي تواند داراي يک پيکربندي مجزاء بوده که در ادامه حيات برنامه و با توجه به نيازهاي مطرح شده اعمال تغييرات بسادگي انجام خواهد گرفت .
? برنامه هاي ASP.NET همانند ساير برنامه هاي تحت وب از مجموعه اي فايل با نوع هاي متفاوت و دايرکتوري تشکيل مي گردند.اين فايل ها مي توانند صفحات ASP.NET ،کنترل هاي کاربر (User Controls) ، فايل هاي سرويس هاي وب و فايل هاي تنظيمات و پيکربندي و اسمبلي باشند.