نمايشگر که يکي از عناصر سخت‌افزاري مهم در رايانه است و متداول‌ترين دستگاه خروجي در رايانه‌هاي شخصي به‌شمار ميشود. همه کاربران براي مشاهده اطلاعات داخل رايانه نيازمند استفاده از يک نمايشگر مطلوب هستند. اولين نمايشگرها که فقط متن را نشان مي‌دادند، در سال 1970 به‌منظور استفاده در رايانه‌هاي شخصي ارايه شدند. از سال 1970 تاکنون، مدل‌هاي متفاوتي از نمايشگرها با بهره‌گيري از فناوري‌هاي متفاوت و ارايه قابليت‌هاي مختلف، توليد و عرضه شده‌اند.
فناوري نمايش
شركت آي‌بي‌ام در سال 1981 نمايشگرهاي با فناوري CGA1 را معرفي‌کرد که قادر به نمايش چهار رنگ با وضوح تصوير 320 پيكسل افقي و 200 پيكسل عمودي بود. سپس در سال 1984 نمايشگرهايي با توان نمايش 16 رنگ و وضوح تصوير 350*640 (EGA2) و در سال 1987 نمايشگرهايي که قادر به نمايش 256 رنگ و وضوح تصوير 600*800 (VGA3) و در سال 1990 سيستمي با وضوح تصوير 600*800 قادر به ارايه بيش از 16 ميليون رنگ و با وضوح تصوير 768*1024 قادر به نمايش 65536 رنگ (SVGA4) است.
انواع نمايشگر
CRT
نمايشگرهاي 5CRT از دو نوع فناوري لامپ تصوير استفاده مي‌کنند. در نمايشگرهاي قديمي CRT از فناوري Shadow mask استفاده شده است .Aperture grille ، فناوري ديگر در رابطه با لامپ تصوير بوده که شفافيت و وضوح تصوير به‌مراتب بهتري را ارايه مي‌کند و در نمايشگرهاي مسطح ازاين فناوري استفاده ميشود و انعکاس نور را کم مي‌کند.
در اين نمايشگر پرتاپ پرتوهاي با فركانس بالا از لامپ كاتدي و برخورد آن با صفحه نمايش، موجب روشن شدن يك نقطه (پيكسل) بر نمايشگر ميشود و ايجاد ميدان مغناتيسي پيرامون اين پرتو، موجب انتقال سريع آن به نقاط دلخواه روي صفحه و در نتيجه نمايش يك تصوير مي‌گردد.
LCD
در نمايشگرهاي LCD 6 از فناوري کريستال مايع استفاده ميشود. كريستال‌هاي مايع موادي هستند كه به طور فيزيكي داراي خاصيت‌هاي جامد و مايع هستند. يكي از خاصيت‌هاي جالب آنها توانايي آنها در تغيير موقعيت بسته به ولتاژ اعمال شده به آنها است. در اين نمايشگر آدرس دهي پيكسل‌ها در صفحه به‌صورت ماتريسي است. به‌عبارت ديگر، صفحه نمايش مانند يك محور مختصات آدرس‌دهي شده و نقاط تقاطع x و y باعث روشن يا خاموش شدن پيكسل‌ها ميشود.
در نمايشگر هاي LCD مبناي كار كريستال مايع بوده و نيز احتياج به يك سيستم نور دهي در پس زمينه ميباشد تا نور ايجاد شده بتواند از دو صفحه دو قطبي كه با اختلاف 90 درجه از هم قرار گرفته اند عبور كند . در اين حالت در وضعيت حادي نوري از مابين اين دو صفحه عبور نميكند و تنها در هنگامي كه پيغام الكتريكي مبني بر آزاد شدن كانال نمايشي دريافت شود زاويه و ادرس مورد نظر داده شده و نور بر اساس زاويه داده شده در صفحه قطبي عبور كرده و با تحريك لايه نمايشي رنگ مورد نظر به صورت نقاط كروي پديد ميايد . اين حالت را شكل گيري پلاسما نيز ميگويند .
OLED
OLED 7به‌معناي ديود نوري از جنس مواد آلي است. امروزه اين فناوري در حال جايگزين شدن با فناوري LCD در تجهيزاتي مانند PDAها و تلفن‌هاي همراه است چون اين نوع صفحه نمايش شفاف‌تر، نازك‌تر و سريع‌تر است و نور بيشتري نسبت به نمايشگرهاي LCD توليد مي‌كند و در عين حال مصرف برق آن هم پايين‌تر است به علاوه توليد انبوه آن ارزان‌ترتمام ميشود.
PLASMA
اين فناوي عمر چنداني ندارد و روش آدرس‌دهي نقاط در آن، شبيه به نمايشگرهاي LCD است. سيستم آشكارسازي در نمايشگر پلاسما بر پايه ريزحباب‌هايي از گازهاي راديون يا گزنون كار مي‌كند. اين حباب‌ها با تحريك الكتريكي ، فوتون نوري آزاد مي‌كنند كه ديده نمي‌شود. اما با برخورد به ذرات فسفري يا ديگر اشكارسازها نور مريي توليد مي‌كند.
لازم به ذكر است كه فناور نمايشگرهاي LCD و پلاسما به‌سرعت رو به پيشرفت و بهبود است و ممكن است كه برخي از محدوديت‌هاي آنها به‌زودي برطرف شود.
تفكيك‌پذيري8 چيست؟
به تعداد پيکسل‌هاي نمايش داده شده افقي و عمودي بر صفحه، گفته ميشود. هر اندازه توان تفكيك‌پذيري افزايش يابد، امکان نمايش تصاوير بيشتري روي نمايشگر فراهم مي‌آيد و تصوير واضح‌تر ميشود. تفكيك‌پذيري با اندازه صفحه نمايشگر رابطه دارد هر چه نمايشگر بزرگتر باشد، امكان دستيابي به كيفيت بالاتر، بيشتراست و جزييات بيشتري در نمايشگر ديده ميشود در يك دسكتاپ ويندوز اندازه آيكون‌ها را در رزولوشن 600*800 2 يا 3 برابر بزرگتر نسبت به رزولوشن 1024*1280 است. يك نمايشگر مي‌تواند چند درجه تفكيك‌پذيري را پشتيباني كند.
نکاتي براي تهيه نمايشگر
انتخاب نامناسب يک نمايشگر مي‌تواند در درازمدت آسيب جدي به چشمان کاربر وارد کند پس لازم است که در انتخاب نمايشگر دقت‌کرد. نمايشگر انتخابي، بايد داراي محدوده ديد قابل قبول و متناسب با نوع نياز کاربران باشد. نمايشگرهاي 19 و 17 اينچ CRT محدوده ديد مناسبي در ارتباط با کاربردهاي حرفه‌اي دارند.
با استفاده از پورت‌هاي USB، مي‌توان به‌سادگي و به‌سرعت تجهيزات جانبي را به رايانه متصل کرد. در برخي نمايشگرها، تعدادي پورت USB تعبيه شده است.
در تهيه نمايشگر LCD، انتخاب يک نمايشگر با زاويه ديد و كنتراست مناسب بسيار مهم است. زاويه ديد به زاويه افقي و يا عمودي که کاربر قادر به مشاهده تصاوير بدون کاهش کيفيت رنگ و شفافيت تصوير است، گفته ميشود. در حال حاضر توجه به ميزان برق مصرفي نيز مهم است.
پي نوشت :
1. Color Graphic Adapter
2. Enhanced Graphic Adapter
3. Video Graphic Adapter
4. Super Video Graphic Adapter
5. Cathod Ray Tube
6. Light Emitting Diode
7. Organic Light Emitting Diode
8. Resolution