مراقبت از لاستيك

لاستيك سالم و مناسب ايمني اتومبيل و سرنشينان را افزايش مي دهد. رعايت كامل نكانت زير توصيه مي شود :
1- فشار باد لاستيك چرخها مهمترين عاملي است كه در عمر لاستيك اثر مي گذارد. فشار باد لاستيك را بايد در زماني كه لاستيك ها سرد است تنظيم نمود. چنانچه جلوبندي اتومبيل سالم و ميزان باشد و چرخها نيز بالانس باشد با نگهداشتن باد لاستيك ها در فشار صحيح مي توان عمر آنها را تقريبا دوبرار نمود.
2- لاستيك هاي جلو جلو اتومبيل را هدايت کرده و قسمت اعظم نيروهاي اتومبيل در سرپيچ ها را تحمل مي کنند در حالي که لاستيک هاي عقب نيروي رانش را تحمل کرده و به همين دليل است که لاستيک چرخهاي جلو بيشتر در قسمت بيروني آج خورده مي شوند و لاستيک چرخهاي عقب در وسط .
3- هميشه سالم ترين لاستيک ها را در چرخهاي جلو استفاده نمائيد تا امکان ترکيدن کمتر باشد زيرا ترکيدن لاستيک هاي جلو خطرناک تر از ترکيدن لاستيک عقب بوده و در سرعت بالا امکان واژگون شدن اتومبيل را چند برار مي نمايد .
4- قبل از مسافرت از سالم بودن لاستيک ها و چرخ زاپاس اطمينان کامل حاصل نمائيد. هرگاه عمق آج لاستيک کمتر از 5/1 ميلي متر باشد لاستيک را بايد تعويض نمود.
5- فشار باد زياد و فشار باد کم هر دو موجب آسيب رساندن به لاستيک مي گردند. پايين بودن فشار باد به هنگام رانندگي باعث اصطکاک بيشتر و در نتيجه توليد حرارت بيش از حد در لاستيک مي شود و عمر آن را کاهش مي دهد. چنانچه لاستيک از دو طرف خورده شود ولي در قسمت وسط سالم بماند نشانه کم بودن فشار باد لاستيک در طول رانندگي و اگر فقط در وسط سائيده شود نشانه زياد بودن فشار باد لاستيک مي باشد.
6- معمولا پس از رانندگي طولاني و به دليل گرم شدن لاستيک فشار باد افزايش مي يابد بنابراين در اين حالت چنانچه فشار باد لاستيک از حد توصيه شده فراتر رفت هيچ گاه آن را کم نکنيد . پس از خنک شدن مجددا آن را کنترل کنيد.
7- هنگام خريد لاستيک به توع وسيله نقليه اندازه و نوع رينگ توجه کنيد رينگ حتما بايد استاندارد اتومبيل شما بوده و يا اينکه از نظر پهنا و قطر رينگ مشابه آن باشد.
8- هنگام استفاده از لاستيک هاي بدن تيوب حتما توجه داشته باشيد که اين نوع لاستيک ها را فقط مي توان بر روي رينگ مناسب آن استفاده نمود و رينگ نبايد تعمير و يا جوشکاري شده باشد.
9- استفاده از لاستيک ها با اندازه هاي مختلف و يا مارک هاي متفاوت ( مثلا راديال و معمولي ) در يک محور اشتباه بوده و در سرعت هاي بالا خطرناک است. توجه داشته باشيد که لاستيک هاي با ساختار متفاوت و حتي ساخت شرکتهاي مختلف از نظر ارتفاع و پهناي لاستيک با يکديگر فرق دارند.
10- لاستيک نخ زده به هيچوجه قابل اطمينان نيست. زماني که لاستيک اتومبيل شما نخ زده شد به منظور حفط جان خود و ايمني خودرو سريعا آن را تعويض نمائيد.
11- بار سنگين و زياد عمر لاستيک را کم مي کند زيرا به منجيت ( نسوج بافتگي ) بيش از اندازه فشار وارد مي شود. براي طول عمر لاستيک آن را از روغن ، بنزين و بنزل دور نگهداريد .
12- فشار باد لاستيک اتومبيل بايد به اندازه اي باشد که از سوي کارخانه سازنده اتومبيل توصيه شده است. باد لاستيک ها را به طور منظم بررسي نماييد که کمتر از حد تعيين شده نباشد زيرا در اين صورت حرارت زيادتري توليد مي شد و اين حرارت بزرگترين دشمن لاستيک است. علاوه بر آن فرسايش لاستيک را در دو طرف افزايش داده و مصرف سوخت را بالا مي برد. اين بدان معني نيست که باد لاستيک را بالا نگهداريد زيرا در اين صورت نيز اتومبيل مي کوبد و رانندگي مطلوبي نخواهيد داشت. پس در شرايط معمولي فشار باد لاستيک وفتي که سرد است بايد درست به همان اندازه توصيه شده باشد.
13- از رينگ هاي زنگ زده – پوسيده – تاب دار و جوشکاري شده به هيچوجه استفاده نکنيد.
14- حرکات غيرعادي اتومبيل نظير کشيده شدن به يک طرف و يا لرزش و غيره را جدي گرفته و درصدد رفع نقص فني اتومبيل خود برآييد.
15- عمق آج لاستيک هاي خود را مرتبا بررسي و کنترل نماييد. بهتر است قبل از اينکه کاملا صاف گردد آن را از زير خودرو خارج کنيد. با اينکار از به مخاطره افکندن سلامتي خود جلوگيري کرده و ضمنا امکان روکش مجدد لاستيک نيز وجود خواهد داشت.
16- از قرار دادن لاستيک در محيط باز و در معرض تابش مستقيم نور خورشيد به مدت طولاني پرهيز کنيد و نيز از نگهداري در نزديکي منبع گرمايي و يا در جوار مواد شيميايي اجتناب نمائيد.
17- اگر خودرو براي مدت طولاني متوقف و مورد استفاده قرار نمي گيرد بهتر است لاستيک ها را از زير خودرو خارج ساخته و يا با زدن جک از قرار گرفتن سنگيني خودرو بر روي لاستيک ها جلوگيري کيند.
18- حتي المقدور لاستيک ها را به صورت تيغه اي انبار و نگهداري کنيد.

رينگ و لاستيک

اغلب افراد آنچه برايشان در درجه اول اهميت دارد، زيبايي است و نه ايمني. آنها سعي مي كنند رينگها كمي بزرگتر، لاستيكهائي پهن تر و با ديواره كوتاه انتخاب كنند و صد البته رينگي را انتخاب مي كنند كه به سليقه خودشان زيباتر از بقيه باشد. عده اي ديگر فكر مي كنند براي خارج نشدن از استاندارد خودرو نبايد سايز رينگ را تغيير داد و فقط لاستيك را عوض مي كنند و يا از رينگي با قطر مشابه استفاده مي كنند. عده اي ديگر اعتقاد دارن كوتاه كردن ارتفاع لاستيك نيز چرخش فرمان را مشكل و مصرف سوخت را بالا مي برد و بدين خاطر فقط به تعويض رينگ مي پردازند.
حرف P مخفف Passenger و نشان دهنده سواري بودن خودرو است، در اين قسمت كدهاي LT و T نيز وجود دارند كه خارج از بحث ما مي باشند و البته در اكثر لاستيكهاي موجود در كشور اصلا اين كد اوليه را نخواهيد ديد، 3 عدد بعدي معرف پهناي لاستيك (Section Width) به ميلي متر است، 2 رقم بعد از آن نسبت ظاهري (Aspect Ratio) مي باشد و نشان دهنده نسبت ارتفاع لاستيك (Section Height) به پهناي آن است. به عبارت ديگر مشخص مي كند كه ارتفاع لاستيك چند درصد از پهناي آن است. حرف R نشان دهنده راديال بودن لاستيك و عدد 15 قطر رينگ (Rim Diameter) را نشان مي دهد. عدد 95 نشان دهنده ميزان بار قابل تحمل براي هر لاستيك مي باشد. حرف H نشان دهنده حداكثر سرعت مجاز براي لاستيك (Speed Symbol) است. ميزان بار، سرعت مجاز و پهناي رينگ (Rim Width) براي هر خودرو بر روي برچسب كناري داخل درب خودرو (سمت راننده يا شاگرد) نوشته شده است. يكي از مهمترين شاخص ها در هنگام تعويض رينگ و لاستيك ثابت نگه داشتن قطر مجموعه رينگ و لاستيك در ميزان استاندارد كارخانه است، چرا كه تغيير قطر كلي چرخ باعث ايجاد خطا در كيلومتر شمار و اخلال در نحوه تعويض دنده ها (خصوصا در خودروهاي اتوماتيك) مي شود و در خودروهاي مجعز به ABS نيز در كار ECU اخلال بوجود مي آورد و مي توان گفت تنها مزيت در هنگام بزرگتر شدن چرخ، افزايش شتاب خودرو در حد ناچيزي است. براي كمك به ثابت نگه داشتن قطر چرخ در هنگام تعويض رينگ و لاستيك، راهنمائي به نام PLUS در نظر گرفته شده و آن را با واحدهاي PLUS 1, PLUS 2, PLUS 3,… نامگذاري كرده اند كه هر كدام نشانه افزايش 1 اينچ به قطر رينگ مي باشد و با استفاده از اين راهنما در ازاي افزايش قطر رينگ، ارتفاع لاستيك، كوتاهتر انتخاب مي شود تا قطر كلي چرخ تا حد ممكن ثابت بماند. مطلب قابل توجه ديگر پهناي رينگ است، بايد بدانيد كه براي داشتن استاندارد بهينه و فيت شدن دقيق لاستيك رو رينگ و داشتن هندلينگ بهتر بايد در ازاي افزايش هر 5 ميلي متر پهناي لاستيك، پهناي رينگ را 0.5 (نيم) اينچ افزايش داد، البته ميزان پهناي رينگ براي هر سايز لاستيك مي تواند تا حدود 1.5 (يك و نيم) اينچ كه مقدار زيادي است در نوسان باشد. مساله مهم ديگر چگومگي قرار گرفتن چرخ روي سيستم تعليقي است و يا به عبارتي ساده تر، برخورد بيرون زدگي چرخ با لبه گلگير در سمت بيروني و برخورد چرخ با متعلقات داخل گلگير كه باعث بروز مشكلاتي چون پارگي لاستيك و نچرخيدن فرمان مي شود، بديهي است كه با بزرگ كردن بيش ار حد لاستيك و رينگ با اين مشكل مواجه خواهيم شد اما در مواردي با افزايش تنها 1 سايز PLUS به چرخ و يا حتي با خريد رينگي با سايز مشابه با رينگ اصلي نيز با اين مشكل مواجه خواهيم شد و دليل آن رعايت نشدن Offset در رينگ است.

حال ببينيم Offset چيست؟

فاصله بين وسط رينگ تا محلي از رينگ كه بر روي ديسك پيچ مي شود را Offset مي گويند. 3 نوع مختلف Offset وجود دارد كه در شکل دوم مي بينيد.
حالت Zero : زماني است كه محل پيچ شدن چرخها دقيقا در وسط رينگ قرار دارد.
حالت Positive : حالتي است كه بيشتر خودروها و خصوصا خودروهاي ديفرانسيل جلو دارا هستند و در اين حالت پهناي چرخ و خط فرضي وسط رينگ به سمت داخل گلگير متمايل مي شود و مزيت اين نوع رينگها، جلوگيري از يرخورد لاستيك با لبه گلگير و جلوگيري از فشار آمدن به بلبرينگ چرخ و پيچ هاي چرخ است.
حالت Negative : حالتي است كه بعضي از رينگ هاي اسپرت دارا هستند و پهناي چرخ و خط فرضي وسط رينگ به سمت خارج خودرو متمايل است، مزيت اين نوع رينگها به پهن تر شدن خودرو و پايداري بيشتر خودرو مي باشد و به دليل حالت تو رفته و قابلمه اي، ظاهر زيباتري نيز دارن. اما عيب آنها فشار آوردن بر روي بلبرينگ چرخ، فشار زياد بر پيچ هاي چرخ و همچنين احتمال برخورد انتهاي لاستيك به داخل گلگير در هنگام پيچاندن فرمان و برخورد قسمت خارجي لاستيك با لبه گلگير مي باشد، البته اين معايب براي خودروهائي كه بصورت استاندارد Negative Offset داشته باشند وجود ندارد و فقط زماني كه جايگزين رينگ Positive Offset مي شوند پديد مي آيد. زماني كه ميزان Offset از حالت استاندارد خارج مي شود، تغييراتي در نحوه هندلينگ خودرو بوجود خواهد آمد و خصوصا Offset كه توسط كارخانه سازنده خودرو نصب نشده باشد، باعث ايجاد مشكلات فني زياد خواهد شد. زماني كه از رينگي با سايز مشابه سايز قبلي استفاده مي كنيم، لازم است كه Offset رينگ جديد، دقيقا با Offset استاندارد برابر باشد اما زماني كه پهناي رينگ تغغير مي كند، ديگر مقدار Offset قبلي قابل قبول نيست و بايد نسبت به ميزان فضاي موجود در پشت لاستيك، همچنين فاصله تا لبه گلگير و سايز لاستيك و رينگ و با فرمولهاي خاص، Offset مطلوب را بدست آورد. با داشتن قطر و Offset رينگ قبلي و جديد مي توانيد از ميزان تمايل چرخ جديد به طرفين آگاه شويد. البته اين مقدار بايد هميشه بيشتر از مقدار قبلي باشد و سعي شود حتي المقدور تا جائي كه فضا وجود دارد، چرخ به داخل كشيده شود و از Negative Offset جلوگيري شود، البته اين كار تا زماني ممكن است كه به متعلقات سيستم تعليق برخورد نكند. اما بطور كل Offset نبايد بيشتر از 20% از حالت استاندارد كارخانه سازنده خودرو خارج شود. بطور كلي، افزايش بيش از حد پهناي لاستيك، با گير كردن تاير به گلگير و يا متعلقات داخلي چرخ و يا هر دو (بسته به ميزان Offset) باعث پارگي لاستيك مي شود، همچنين باعث افزايش مصرف سوخت و انتقال بيشتر ضربات دست اندازها به اتاق مي شود و استهلاك بيشتر و فرمان سفت تري را نيز سبب مي شود ولي در عوض كنترل بهتري را در اختيار راننده قرار مي دهد و در پيچ ها نيز بسيار راحت تر عمل مي كند و بر عكس، لاستيكهاي باريك تر كنترل كمتري دارند و در پيچ ها ضعيف تر عمل مي كنند اما ضربات وارده را كمتر به اتاق منتقل مي كنند. از نظر ارتفاع لاستيك نيز، لاستيكهاي ديواره كوتاه كنترل بهتري دارند و اين بدين دليل است كه ارتفاع كمتر، ارتعاش كمتري دارد و فرمان، سريعتر و نرمتر فرمان مي برد. اما در زمينهاي خيس كنترل خوبي ندارند.
در پايان لازم به ذكر است كه تقريبا تمام لاستيكهاي اسپرت داراي ميزان تحمل فشار و عدد حداكثر سرعت (Speed Symbol) بالائي هسند اما با اين حال هميشه در هنگام تعويض لاستيك اين اعداد را با اعداد نوشته شده بر روي برچسب داخل درب خودرو چك كنيد و هميشه از اعدادي بالاتر يا مساوي استفاده كنيد و از خريد لاستيكهاي با تحمل فشار كمتر و عدد حداكثر سرعت پايين تر خودداري كنيد.

تنها راه تشخيص يک لاستيک تازه توليد شده با لاستيک انباري

از دغدغه ها ونگراني ها رانندگان در زمان خريد لاستيک، خريد يک لاستيک تازه توليد شده است.
متاسفانه در کشور ما لاستيک هاي خارجي بيشماري وجود دارد که بيش از پنج سال از تاريخ ساخت انها گذشته است.اين مورد براي لاستيک هاي ساخت داخل کمتر وجود دارد.
خطرات اين لاستيک ها با توجه به شرايط اب و هوائي گرم و جاده هاي پر دست انداز،رعايت نکردن سرعت مطمئنه و خانواده هاي پر جمعيت و تکميل ظرفيت کامل خودرو توسط افراد خانواده، ... باعث ناامني استفاده از اين لاستيک ها در جاده هاي کشور به خصوص در زمان مسافرت و استفاده از خودرو در مدت زمان و ساعت بيشتر مي گردد.
از دغدغه ها ونگراني ها رانندگان در زمان خريد لاستيک، خريد يک لاستيک تازه توليد شده است.
متاسفانه در کشور ما لاستيک هاي خارجي بيشماري وجود دارد که بيش از پنج سال از تاريخ ساخت انها گذشته است. اين مورد براي لاستيک هاي ساخت داخل کمتر وجود دارد.
خطرات اين لاستيک ها با توجه به شرايط اب و هوائي گرم و جاده هاي پر دست انداز،رعايت نکردن سرعت مطمئنه و خانواده هاي پر جمعيت و تکميل ظرفيت کامل خودرو توسط افراد خانواده،... باعث ناامني استفاده از اين لاستيک ها در جاده هاي کشور به خصوص در زمان مسافرت و استفاده از خودرو در مدت زمان و ساعت بيشتر مي گردد.
اين لاستيک ها که در بازار به اصطلاح لاستيک انباري شناخته مي شونند.به دلايل مختلفي نظير توقيف محموله هاي قاچاق، عدم فروش در يک کشور به دلايل مختلف و انتقال انها به يک کشور ثالث و يا لاستيک هائي که در يک سري ساخت در کارخانه مشکل فني داشته که توسط توليد کنندگان به کشورهاي جهان سوم قاچاق مي گردنند.و دلايل بسيار ديگر که فقط سازندگان از ان باخبر هستند.
اين لاستيک هاي انباري توسط فروشندگان جزئي با قيمتي در حدود ده الي بيست هزار تومان کمتر از لاستيک هاي تازه توليد شده از عمده فروشان لاستيک خريداري مي گردد.در زمان خريد فروشندگان از وضيعت انباري بودن ان اطلاع مي يابند.متاسفانه اين صداقت در زمان فروش به مشتريان وجود ندارد و بدون اطلاع به مشتري و با همان قيمت لاستيک تازه توليد شده به مشتري از همه جا بيخبر فروخته مي شود.
اين لاستيک هاي انباري هيچ تفاوت ظاهري با يک لاستيک تازه توليد شده ندارند. وازنظر شکل ظاهري نمي توان تشخيص انباري بودن ان را داد.
سازندگان خودرو جهت مشخص نمودن زمان توليد لاستيک ملزم به ثبت تاريخ ساخت هستند. متاسفانه اين تاريخ به گونه ائي برلاستيک درج شده که توسط مصرف کننده به راحتي قابل تشخيص نيست.با مطالعه مطلب ذيل به راحتي ميتوانيد زمان توليد لاستيک را متوجه شويد.
در جداره بيروني لاستيک ها يک عدد چهار رقمي درج شده است که مشخص کننده زمان توليد ان است. اين عدد بر اساس سال توليد و تعداد هفته است. دو رقم اول تعداد هفته و دو رقم اخر سال توليد را نشان مي دهد.
فرضا درج عدد 2106بر روي يک لاستيک يعني اين لاستيک در بيست و يکمين هفته سال 2006 توليد شده است.اگر اين عددسه رقمي باشد به معناي توليد قبل از سال 2000 مي باشد.

كاربرد فناوري نانو در صنعت لاستيك

تاكنون در دنيا در صنايع پليمري تحقيقات بسيار زيادي انجام شده است. از جمله آنها تحقيقات در زمينه فناوري نانو در صنعت لاستيك است. موارد استفاده از فناوري نانو اعم از نانوفيلرها و نانوكامپوزيت است كه به لاستيكها خواص ويژه اي مي دهد.
بازار نانوكامپوزيت در 2005 به ميزان 200 بيليون يورو و در سال 2015 بر اساس آمارBSF به ميزان 1200 بيليون يورو پيش بيني شده است. در سال 2002 كشوري مثل ژاپن 1500 ميليون يورو در تحقيقات در زمينه فناوري نانو صرف كرده است. تحقيقات در زمينه فناوري نانو را بدون شك نمي توانيم رها كنيم. اكثر كشورهاي دنيا تحقيقات و فعاليت در زمينه نانو را شروع كرده است، به عنوان مثال كشور هند توليد نانوكامپوزيت SBR را شروع كرده است.
همچنين صنايع خودرو در دنيا به سمت استفاده از نانو) PP نانوپلي پروپيلن( سوق پيدا كرده است و علت اصلي آن خواص مناسب از جمله سبكي، مقاومت حرارتي و مقاومت ضربه اينگونه مواد است. بنابراين رسيدن به خواص مطلوب ضرورت توجه به آن را بيش از هرچيز ديگر براي ما نمايان مي سازد.
2- (کاربردهاي فناوري نانو در صنعت لاستيک):
با توجه به تحقيقات به عمل آمده چهار ماده نانومتري هستند كه كاربرد فراواني در صنعت لاستيك سازي پيدا كرده اند. چهار ماده موردنظر عبارتنداز : اكسيدروي نانومتري(NanoZnO)، نانوكربنات كلسيم، الماس نانومتري، ذرات نانومتري خاك رس.
با اضافه كردن اين مواد به تركيبات لاستيك، به دليل پيوندهايي كه در مقياس اتمي بين اين مواد و تركيبات لاستيك صورت مي گيرد، علاوه بر اين كه خواص فيزيكي آنها بهبود مي يابد، مي توان به افزايش مقاومت سايش، افزايش استحكام، بهبود خاصيت مكانيكي، افزايش حد پارگي و حد شكستگي اشاره كرد.در زيبايي ظاهري لاستيك نيز تاثير گذاشته و باعث لطافت، همواري، صافي و ظرافت شكل ظاهري لاستيك مي گردد. همه اينها به نوبه خود باعث مي شود كه محصولات نهايي، مرغوبتر، با كيفيت بالا، زيبايي و در نهايت بازارپسند باشند و توانايي رقابت در بازارهاي داخلي و جهاني را داشته باشند.
3- كاربرد اكسيدروي نانومتري (NanoZnO) درلاستيك:
اكسيدروي نانومتري مادهاي غيرآلي و فعال است كه كاربرد گسترده اي در صنعت لاستيك سازي دارد.كوچكي كريستالها و خاصيت غيرچسبندگي آنها باعث شده كه اكسيدروي نانومتري به صورت پودرهاي زردرنگ كروي و متخلخل باشد.
از خصوصيات استفاده از اين تكنولوژي در صنعت لاستيك، مي توان به پايين آمدن هزينه ها، بازدهي بالا، ولكانيزاسيون(Volcanization) خيلي سريع و هوشمند و دامنه دمايي گسترده اشاره كرد.
اثرات سطحي و فعاليت بالاي اكسيدروي نانومتري ناشي از اندازة بسيار كوچك، سطح موثر خيلي زياد وكشساني خوب آن است.
استفاده از اكسيد روي نانومتري در لاستيك باعث بهبود خواص آن ميشود از جمله ميتوان به زيبايي و ظرافت بخشيدن به آن، صافي و همواري شكل ظاهري، افزايش استحكام مكانيكي لاستيك، افزايش مقاومت سايشي (خاصيت ضد اصطكاكي و سايش)، پايداري دمايي بالا، طول عمر زياد و همچنين افزايش حد پارگي تركيبات لاستيك اشاره كرد كه همگي اينها بصورت تجربي ثابت شده است.
براساس نتايج بدست آمده ميتوان نتيجه گرفت بهبود يافتن خواص فيزيكي لاستيك در اثر اضافه شدن ZnO ناشي از پيوند ساختار نانومتري اكسيد روي با مولكولهاي لاستيك است كه در مقياس اتمي صورت مي گيرد.
اكسيد روي نانومتري در مقايسه با اكسيد روي معمولي داراي اندازة بسيار كوچك ولي در عوض داراي سطح موثر بسيار زيادي مي باشد. از لحاظ شيميايي بسيار فعال و همچنين به دليل اينكه پيوندهاي بين اكسيدروي نانومتري و لاستيك در مقياس مولكولي انجام مي گيرد، استفاده از اكسيدروي نانومتري خواص فيزيكي و خواص مكانيكي از قبيل حد پارگي، مقاومت سايشي و ... تركيبات لاستيك را بهبود مي بخشد.
4- كاربرد نانوكربنات كلسيم در لاستيك:
نانوكربنات كلسيم به طور گسترده اي در صنايع لاسيتك به كار مي رود، زيرا اثرات خيلي خوبي نسبت به كربنات معمولي بر روي خواص و كيفيت لاستيك دارد.
استفاده از نانوكربنات كلسيم در صنايع لاستيك باعث بهبود كيفيت و خواص تركيبات لاستيك مي شود. از جمله مزاياي استفاده از نانوكربنات كلسيم مي توان به توانايي توليد در مقياس زياد، افزايش استحكام لاستيك، بهبود بخشيدن خواص مكانيكي )افزايش استحكام مكانيكي) و انعطاف پذير شدن تركيبات لاستيك اشاره كرد. همچنين علاوه بر بهبود خواص فيزيكي، تركيبات لاستيك در شكل ظاهري آنها نيز تاثير مي گذارد و به آنها زيبايي و ظرافت مي بخشد كه اين خود در مرغوبيت كالا و بازارپسند بودن آن تاثير بسزايي دارد.
نانوكربنات كلسيم سبك بيشتر در پلاستيك و پوشش دهي لاستيك به كار ميرود.
براي به دست آوردن مزاياي ذكر شده، نانوكربنات كلسيم به لاستيكهاي طبيعي و مصنوعي از قبيلNP، EPDM ،SBS ،BR ،SBR اضافه مي گردد. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه استحكام لاستيك بسيار بالا مي رود.
استحكام بخشي نانوكربنات كلسيم برخواسته از پيچيدگي فيزيكي ناشي از پيوستگي در پليمرهاي آن و واكنشهاي شيميايي ناشي از سطح تعميم يافته آن است.
نانوكربنات كلسيم سختي لاستيك و حد گسيختگي پليمرهاي لاستيك را افزايش داده و حداكثر تواني كه لاستيك مي تواند تحمل كند تا پاره شود را بهبود مي بخشد. همچنين مقاومت لاستيك را در برابر سايش افزايش مي دهد.
به كار بردن نانوكربنات كلسيم هزينه ها را پايين مي آورد و سود زيادي را به همراه دارد و همچنين باعث به روز شدن تكنولوژي و توانائي رقابت در عرصه جهاني مي گردد.
به طور كلي نانوكربنات كلسيم در موارد زيادي به طور كلي يا جرئي به تركيبات لاستيك جهت افزايش استحكام آنها افزوده مي شود.
5- كاربرد ساختارهاي نانومتري الماس در لاستيك:
الماس نانومتري به طور گسترده اي در كامپوزيت ها و از جمله لاستيك در مواد ضد اصطكاك، مواد ليزكننده به كار مي رود. اين ساختارهاي نانومتري الماس از روش احتراق توليد مي شوند كه داراي خواص برجسته اي هستند از جمله مي توان به موارد زير اشاره كرد:
1) ساختار كريستالي( بلوري)
2) سطح شيميايي كاملا ناپايدار
3) شكل كاملا كروي
4) ساختمان شيميايي بسيار محكم
5) فعاليت جذب سطحي بسيار بالا
در روسيه، الماس نانومتري با درصدهاي مختلف به لاستيك طبيعي ، Poly Soprene Rubber و FluorineRubber براي ساخت لاستيك هايي كه در صنعت كاربرد دارند از قبيل كاربرد در تاير اتومبيل، لوله هاي انتقال آب و ... مورد استفاده قرار مي گيرد. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه با اضافه كردن ساختارهاي نانومتري الماس به لاستيك ها خواص آنها به شكل قابل توجهي بهبود مي يابد از جمله مي توان به :
1) 4 الي 5 برابر شدن خاصيت انعطاف پذيري لاستيك
2) افزيش 2 الي 5/2 برابري درجه استحكام
3) افزايش حد شكستگي تا حدود 2 Kg/cm700-620
4) 3 برابر شدن قدرت بريده شدن آنها
و همچنين به اندازة خيلي زيادي خاصيت ضدپارگي آنها در دماي بالا و پايين بهبود مي يابد.
6- كاربرد ذرات نانومتري خاك رس در لاستيك:
يكي از مواد نانومتري كه كاربردهاي تجاري گسترده اي در صنعت لاستيك پيدا كرده است و اكنون شركت هاي بزرگ لاستيك سازي بطور گسترده اي از آن در محصولات خود استفاده مي كنند، ذرات نانومتري خاك رس است كه با افزودن آن به لاستيك خواص آن بطور قابل ملاحظه اي بهبود پيدا مي كند كه از جمله مي توان به موارد زير اشاره كرد :
1) افزايش مقاومت لاستيك در برابر سايش
2) افزايش استحكام مكانيكي
3) افزايش مقاومت گرمايي
4) كاهش قابليت اشتعال
5) بهبود بخشيدن اعوجاج گرمايي
7- ايده هاي مطرح شده:
1-7) افزايش دماي اشتعال لاستيك : تهيه نانوكامپوزيت الاستومرها از جملهSBR مقاوم، به عنوان مواد پايه در لاستيك سبب بهبود برخي خواص از جمله افزايش دماي اشتعال و استحكام مكانيكي بالامي شود و دليل اصلي آن حذف مقدار زيادي از دوده است.
2-7) كاهش وزن لاستيك : تهيه و بهينه سازي نانوكامپوزيت الاستومرها با وزن كم از طريق جايگزين كردن اين مواد با دوده در لاستيك، امكان حذف درصد قابل توجهي دوده توسط درصد بسيار كم از نانوفيلر وجود دارد. بطوريكه افزودن حدود 3 تا 5 درصد نانوفيلر مي تواند استحكام مكانيكي معادل 40 تا 45 درصد دوده را ايجاد كند. بنابراين با افزودن 3 تا 5 درصد نانوفيلر به لاستيك، وزن آن به مقدار قابل توجهي كاهش مي يابد.
3-7) افزايش مقاومت در مقابل نفوذپذيري گاز : نانوكامپوزيت الاستومرها بويژه EPDM بدليل دارا بودن ضريب عبوردهي كم نسبت به گازها بويژه هوا مي توانند در پوشش داخلي تاير و تيوب ها مورد استفاده قرار مي گيرد. زيرا يكي از ويژگيهاي نانوكامپوزيت EPDM مقاومت بسيار بالاي آن در برابر نفوذ و عبور گازها مي باشد. بنابراين اين نانوكامپوزيت ها مي تواند جايگزين مواد امروزي گردد. همچنين اين نانوكامپوزيت ها از جمله الاستومرهايي است كه مي تواند در آلياژهاي مختلف با ترموپلاستيكها كاربردهاي وسيعي را در صنعت خوردو داشته باشد.
4-7) قطعات لاستيكي خودرو : نانوكامپوزيت ترموپلاست الاستومرها مي تواند به عنوان يك ماده پرمصرف در صنايع ساخت و توليد قطعات خوردو بكار رود. از ويژگي هاي اين مواد، بالا بودن مدول بالا ، مقاومت حرارتي، پايداري ابعاد، وزن كم، مقاومت شعله مي باشد. لذا نانوكامپوزيت ترموپلاستيك الاستومرهاي پايهEPDM و PP مي توانند تحول چشمگيري را در ساخت قطعات خوردو ايجاد نمايد.
5-7) افزايش مقاومت سايشي لاستيك : استفاده از نانوسيليكا و نانواكسيدروي در تركيبات تاير سبب تحول عظيمي در صنعت لاستيك مي شود. بطوريكه با افزودن اين مواد به لاستيك علاوه بر خواصي ويژه اي كه اين مواد به لاستيك مي دهند، امكان افزايش مقاومت سايشي اين لاستيكها وجود دارد.
6-7) نسبت وزن تاير به عمر آن : با افزودن ميزان مصرف يكي از نانوفيلرها مي توان مصرف دوده را پايين آورد. به عبارت ديگر اگر وزن تاير كم شود، عمر لاستيك افزايش مي يابد. بنابراين جهت بالا بردن عمرلاستيك كافي است با افزودن يك سري مواد نانومتري به لاستيك عمر آن را افزايش داد.

لاستيك هوشمند احتمال پنچري خودرو را اعلام مي‌كند

پژوهشگران با تهيه يك تاير آزمايشي خودرو كه مي‌تواند آسيب را حس كند و راننده را از احتمال پنچري آگاه نمايد، تازه‌ترين پيشرفت در فناوري خودرو هوشمند را ارايه كردند.
، پيش از اين تايري ساخته شده بود كه مي‌توانست رانندگان را از كم بودن فشار لاستيك آگاه كند. اما محققان دانشگاه پوردو در "وست لافايت" در اينديانا راهي يافته‌اند كه كل لاستيك را به يك نوع سنجنده تبديل مي‌كند.
گري كروتز مدير مركز الكتروهيدروليك و استاد مهندسي زيست‌شناسي و كشاورزي دانشگاه پردو مي‌گويد وجود چند لايه مواد مختلف در كل لاستيك با خواص الكتريكي متفاوت امكان سنجش تمام قسمتهاي لاستيك را ميسر مي‌سازد.
اين سامانه مي‌تواند اشكالاتي نظير پارگي، سوراخ شدگي، نقايص توليد، عدم توازن، نصب غلط و خرابي را تشخيص دهد.
اين محققان سامانه سنجنده‌اي ابداع كرده‌اند كه مي‌تواند پيامهاي الكتريكي مجزا را در لايه‌هاي لاستيك شناسايي كند، تغييراتي را كه منجر به پنجري مي‌شود بيابد يا فرسودگي نظير فشار نابرابر هوا را كاهش دهد.
اين تايرها از لاستيك خاصي ساخته شده‌اند و اين فناوري از خواص خود مواد بهره گرفته است و اين شيوه‌اي است كه پيش از اين در تايرها انجام نشده بود.
يك تراشه مخصوص داخل تاير، لايه‌هاي مختلف را بررسي مي‌كند و اطلاعات ايمني را به سرعت براي راننده ارسال مي‌كند.
اين كار كمتر از يك ثانيه به طول مي‌انجامد. اگر لاستيك شروع به خراب شدن كند از خيلي قبل به راننده هشدار مي‌دهد.
اين محققان پيش از اين يك شيلنگ هيدروليك ساخته‌اند كه خرابي را هشدار مي‌دهد و در حال تحقيق براي استفاده از اين فناوري در ابزارهاي ارتوپدي جهت تشخيص خرابي زانو و لگن مصنوعي هستند.
آنها دريافتند اين فناوري روي جنس لاستيك نيز كارايي دارد.
محققان پردو تاكنون ? 24?تاير ساخته‌اند. كروتز قصد دارد اين فناوري را به ثبت برساند و به توليدكنندگان عرضه نمايد. اولين استفاده از آن در خودروهاي چند ميليون دلاري مسابقه خواهد بود كه هزينه پنچري بالاست.
استفاده از اين فناوري براي توليدكنندگان در هر تاير يك دلار هزينه دربردارد كه هزينه هر تاير براي مشتري ? 50?دلار تمام مي‌شود.

لاستيك فلزي محصولي با كاربردهاي متنوع (83/09/30 )

چه ماده‌اي مي‌تواند مانند فلز، هادي جريان الكتريكي بوده و در عين حال همانند يك نوار لاستيكي قابليت ارتجاعي داشته و كش بيايد؟ اين سؤالي است كه ذهن شيميدانان را به خود مشغول كرده است.
در اوايل سال 2004 گروهي از محققان شركت نانوسونيك در بلاكسبرگ ويرجينيا پاسخ اين سؤال را يافتند؛ مادة قهوه‌اي رنگ نازكي كه مي‌تواند تا سه برابر طول اولية خودكشيده شده و در عين حال جريان برق را همانند يك ميلة فولادي از خود عبود دهد. دكتر ريك كلاوس ضمن اظهار اين مطلب بيان داشت كه آنها اين ماده را لاستيك فلزي (Metal Rubb ER نام نهاده‌اند.
تاكنون تعداد بسيار كمي از شركت‌هاي بزرگ برنامة رسمي خود را براي سرمايه‌گذاري در زمينة اين پليمر جديد اعلام كرده‌اند. شركت بين‌المللي SRI از جمله شركت‌هايي است كه در نظر دارد از لاستيك فلزي براي ساخت ماهيچه‌هاي مصنوعي و آينه‌هاي ستاره‌شناسي استفاده نمايد. همچنين بنابر برخي گزارش‌ها شركت لاكهيد‌‌ مارتين هم از آن براي ساخت بال هواپيما با كارايي بيشتر استفاده مي‌كند.
كاربردهاي بالقوة زياد ديگري براي اين مادة جديد مي‌توان تصور نمود؛ از جت‌هاي مسافربري گرفته تا ابزارهاي پزشكي بااستفاده از آنحتي مدارهاي الكترونيكي و صفحه نمايش‌هاي انعطاف‌پذيري را تصور نمود كه در رايانه‌هاي کيفي و تلفن‌هاي همراه به‌كار رفته و مرحلة جديدي از ضدضربه‌بودن را تجربه مي‌كنند و يا اندام‌هاي مصنوعي كه درست همانند مشابه‌ واقعي خود قابليت خم‌شدن دارند. در واقع مي‌توان گفت اقبال عمومي و حمايت از اين فناوري جديد روند رو به رشدي را طي مي‌كند و شركت نانوسونيك اميدوار است با توجه و تأكيد بر منافع و كاربردهاي متنوع لاستيك فلزي، بتواند سهم خود از بازار فناوري‌نانو را به دست آورد.
نكتة جالب توجه در مورد لاستيك فلزي آن است كه علاوه بر انعطاف‌پذيري و رسانش الكتريكي،‌ اين ماده بسيار سبك‌تر از فلزات ديگر است و وزن آن چيزي معادل يك درصد وزن قطعه‌اي فولادي با همان كارايي مي‌باشد. ضمن آن كه دانشمندان اميدوارند با توليد انبوه اين ماده قيمت آن به حدود يك هزارم تمامي رسانا‌هاي فلزي ديگر برسد.
همانند اغلب اختراعات، اين ماده ضمن انجام كار ديگري كشف شد و هدف اوليه و اصلي گروه تحقيقاتي نانوسونيك رسيدن به آن نبود، بلكه آنها به طور اتفاقي و در حالي كه سرگرم فعاليت و تحقيق و انجام ساير پروژه‌هاي نيروي هوايي آمريكا بودند، به اين كشف مهم دست يافتند. در واقع به نظر كلاوس،‌ لاستيك فلزي ايده‌اي نبود كه كسي حاضر باشد مستقيماً از آن حمايت كرده و روي آن سرمايه‌گذاري نمايد.
از ابتداي پيدايش لاستيك فلزي در سال 1998 نانوسونيك همواره در پي آن بوده تا با استفاده از روش خودساماني مولكولي
(molecular self- Assembly مواد جديدي را توليد نمايد.
با لايه‌نشاني متناوب مولكول‌هايي با بارالكتريكي مثبت يا منفي روي بستري چون شيشه يا پلاستيك، اين ماشين‌هاي سازندة ريز تدريجاً روي هم به صورت لايه‌اي جمع شده، مادة جديدي را تشكيل مي‌دهند.
در واقع مي‌توان لاستيك فلزي را نوعي پليمر پلاستيكي با يون‌هاي فلزي دانست. به گفته كلاوس يكي از مزاياي اين روش اين است كه وجود تنها يك درصد ناخالصي فلزي در اين پليمر براي رساناكردن آن كافي است. لذا مي‌توان در عين حفظ خاصيت كشساني (الاستيسيته) در استفاده از فلزات گران قيمت نيز صرفه‌جويي نمود.

با اين روش لايه‌نشاني- معروف به ساماندهي الكترواستاتيكي (electrostatic- Assembly - توليد لايه‌هاي فوق‌العاده نازك به ضخامت در حد يك هزارم يك تار مو، چند روز به طول مي‌انجامد.
امّا آنچه باعث شده تا لاستيك فلزي منحصر به فرد شناخته شود آن است كه چنين خواص گسترده‌اي در ماده‌اي ضخيم‌تر و واقعي با كاربردي بيشتر جمع شده و صرفاً يك پوشش‌دهي نازك نمي‌باشد.
اگر چه نانوسونيك كليد دستيابي به اين اختراع را اعلام نكرده و آن را همچون يك راز علمي براي خود نگه داشته، اما جنيفر لالي مدير بخش نانوكامپوزيت اين شركت مي‌گويد: "او و تيم كاري‌اش مدت دو سال بود كه براي رسيدن به يك فرآيند پليمري بهتر تلاش مي‌كردند." به گفتة وي، به كمك اين روش‌هاي فرآوري جديد مي‌توان موادي به مراتب ضخيم‌تر ولي در زماني بسيار كوتاه‌تر - چند ميلي‌متر در ساعت به جاي چند نانومتر در مدت چند روز- توليد كرد. وي مي‌گويد ما به ماده‌اي دست يافته‌ايم كه در واقع مي‌تواند مثلاً براي ساخت آنتن و يا اتصالات بال يك هواپيما به كار رود.
بعد از تمام اين پيشرفت‌ها و تلاش‌ها و استفاده از تركيبات مختلفي از طلا و نقره،‌ آخرين نوع از انواع لاستيك فلزي در اواسط سال 2004 به ثمر رسيد و از آن هنگام دنياي تحقيق و پژوهش را به تكاپو واداشت.
شركت نانوسونيك علاوه بر رابطه‌اي كه با لاكهيد مارتين دارد، با چندين نمايندگي دولتي ديگر نيز همكاري داشته و تسهيلات و كمك‌هاي مالي را از DARPA، ناسا، دريافت داشته است. به ادعاي كلاوس،‌ آخرين اختراعات اين شركت همواره در بين محصولات شركت‌هاي برتري كه مجلة Fortune معرفي مي‌كند در نوع خود اولين بوده است. البته وي محصول مشخصي را نام نمي‌برد.
علاوه بر كاربردهاي فراواني كه اين لاستيك فلزي در صنايع هوا فضا و صنايع دفاعي دارد، پيش‌بيني مي‌شود كاربرد آن حتي به ابزارهاي زيست پزشكي،‌ ماهيچه‌هاي مصنوعي و نمايشگرهاي الكترونيكي نيز گسترش يابد.
همچنين پيش‌بيني مي‌شود اين ماده در وسايل الكترونيكي دستي،‌ اندام‌هاي مصنوعي،‌ اسباب‌بازي‌ها وبالاخره در هر كجا كه به اتصالات انعطاف‌پذير با هدايت الكتريكي مناسب نياز باشد مورد استفاده واقع شود.
دكتر روي كرن‌بلو مهندس و محقق عضو مؤسسة بين‌المللي SRI و متخصص توليد ماهيچه‌هاي مصنوعي اميدوار است بتواند در آيندة نزديك آزمايش‌هايي را با استفاده از اين ماده ترتيب دهد و دو كاربرد مستقيم آن را در كار خود را مشاهده نمايد؛ استفاده از لاستيك فلزي در صفحات رسانايي كه در ساخت نوع بخصوصي از ماهيچه‌هاي مصنوعي به كار مي‌رود و ديگر ساخت آينه‌‌هايي است كه در فضا براي ستاره‌شناسي و مقاصد ديگر به كار مي‌رود. لاستيك فلزي براي ساخت اين نوع آينه‌ها ماده‌اي ايده‌آل است.
وي معتقد است به دليل آنكه اين آينه‌ها بايد بزرگ و تا حد ممكن سبك باشند، مادة انعطاف‌پذير و بازتابنده‌اي چون لاستيك فلزي جايگزين مناسبي است.
شركت نانوسونيك هنوز در راه توليد انبوه اين محصول با مشكلاتي مواجه است كه بايد مرتفع شوند، خصوصاً آنكه انتظار دارد مشتريان بيشتري را براي اين محصول پيدا كند. حتي خود كلاوس هم تصديق مي‌كند كه توليد چنين محصولي به صورت انبوه آن هم در شرايطي كه اين شركت ظرف مدت يك روز و نيم تنها 12 اينچ مربع از آن را به صورت نمونه ساخته،‌ كاري بس دشوار است.
به هر حال اين شركت به دنبال سرمايه‌‌گذاران خطرپذيري است كه در كوتاه‌مدت روي اين طرح سرمايه‌گذاري كنند و احتمالاً براي توسعة بيشتر فناوري خود، به جذب سرمايه از طريق مشاركت‌هاي عمومي روي آورد. به عقيدة كلاوس در حال حاضر لاستيك فلزي قابليت كاربرد در محصولاتي چون اسباب‌بازي‌ها و تجهيزات پزشكي را دارد و مي‌تواند تا سال 2006 به بازار مصرف راه يابد. امّا فعلاً و زودتر از آن موقع نمي‌توان به توليد player MP3 از اين جنس اميدوار بود.
منابع
http://www.technologyreview.com
http://www.nano.ir
http://www.iritn.com
http://www.daneshju.ir
http://www.sheshmim.com
http://autoeram.blogspot.com
http://www.centralclubs.com
http://www.donya-e-eqtesad.com
http://daneshnameh.roshd.ir
http://www.saba.org.ir
http://www.tiktaak.blogsky.com/
تيونينگ تاک
/خ