توجه : بدليل استفاده کردن از اسيدها و نيترات ها نقره اندود کردن آينه ها کاري بس خطرناک است . اگر از شيمي زياد سررشته نداريد از اين کار صرف نظر کنيد . و اگر مي خواهيد آنرا انجام دهيد به اين مقاله اکتفا ننماييد. با کمک يک متخصص شيمي از درست بودن واکنش ها اطمينان حاصل کنيد. (((گروه مهرگان هيچ گونه مسوليتي را در قبال عواقب اين آزمايش نمي پذيرد.)))

لوازم و مواد مورد نياز براي اندود

21 گرم نيترات نقره (AgNO3)
محلول آبي آمونيوم هيدروکسيد 90 درصد.
14 گرم پتاسيم هيدروکسيد.
4 ليتر آب مقطر
60 گرم شکر دکستروز
سيتريک اسيد.
براي تميز کردن آينه
مايع ظرفشويي
استون
نيتريک اسيد رقيق شده
ابزارآلات مورد نياز
ميله همزن
دستکش
سيني
پنبه هيدروفيل
شيشه ها و بطري هاي کوچک براي درست کردن محلول
2 قطره چکان
عينک محافظ چشم
نوار سلوفان (2 تا 3 اينچ پهنا)
سطل پلاستيکي بزرگ
محلول ها
محلول نيترات نقره : 21 گرم نيترات نقره در 250 گرم آب مقطر.
100 گرم آمونيوم هيدروکسيد 90 درصد . (از درصدهاي مشابه و نزديک نيز مي توان استفاده نمود)
محلول پتاسيم هيدروکسيد : 15 گرم پتاسيم هيدروکسيد در 250 گرم آب مقطر.
محلول اينورت شکر : 60 گرم ساکاروز را در 500 گرم آب حل کنيد و سپس 10 گرم سيتريک اسيد به آن اضافه نماييد . آنرا براي 30 دقيقه به آرامي بجوشانيد . تکرار مي کنم به آرامي چون نمي خواخيم آبنبات درست کنيم! حجم محلول تاقريبا 23 برابر مي شود . پس ظرف نسبتا زرگي براي جوشاندن انتخاب کنيد . سپس بگذاريد محلول خنک شده و به دماي اتاق برسد.
حال تمامي محلول ها آماده اند و نوبت آنست که آينه را تميز کنيد . همه مراحل بايد پي در پي انجام شوند و آينه پس از مراحل استفاده از نيتريک اسيد نبايد خشک شود.

تميز کردن آينه

1) آينه را با آب ولرم و مايع ظرفشويي بشوييد و آب کشي کنيد.
2)آينه را با آب ولرم و مايع ظرفشويي بشوييد و آب کشي کنيد.
3) آينه را با آب ولرم و مايع ظرفشويي بشوييد و آب کشي کنيد.
4) اين نراحل را با حوصله انجام دهيد چون نمي خواهيم به علت کثيف بودن کارتان با مشکل مواجه شود. هر چه به تعداد بيشتري آينه را بشوييد بهتر است . مثلا 6-5 بار
5) يک چوب بستني برداريد و ببه دور سر آن پنبه بپيچيد و يک قلم کوچک بسازيد بوسيله آن سطح آينه را با استون تميز کنيد . اين کار را چند بار تکرار نماييد تا همه چربي ها و کثيفي ها پاک شوند . قلم هاي استفاده شده را بگذاريد بيرون از اتاق خشک شوند . توجه کنيد که استون اشتعال پذيري زيادي دارد و بسيار فرار است . حال عينک ايمني را بر چشم بگذاريد (مخصوصا اگر از لنز استفاده مي کنيد) . نبايد بخار استون در چشمانتان برود. صبر کنيد تا آينه و جارو ها کاملا خشک شود.
6) يک قلم جديد بسازيد و آينه را با نيتريک اسيد رقيق شده تميز کنيد. قسمت دور آينه را تميز نکنيد تا خشک باشد (براي اينکه بتوانيد به دور آينه نوار سلوفان بپيچيد)
7) با يک قلم ديگر سطح آينه را با آب مقطر تميز کنيد تا اسيد نيتريک ها شسته شوند . سطح آينه را مرطوب نگه داريد.
8 ) مراحل 5 و 6 را دوباره انجام دهيد (حداقل سه بار)
9) نوار را به دور آينه بپيچيد تا سطح آينه و نوار دور آن تشکيل يک کاسه بدهند. اين کار را بسرعت انجام دهيد تا سطح آينه خشک نشود. لبه نوار بايداز سطح آينه يک اينچ بلندتر باشد يعني کاسه ما يک اينچ عمق داشته باشد. حال اگر ديديد رطوبت سطح آينه قطره قطره شد سرتان را به ديوار بکوبيد ! چون آينه تان را خوب تميز نکرده ايد .
10) هنگامي که کاسه حاضر شد ، کمي آب مقطر در آن بريزيد تا از سطح آينه در برابر گرد و غبار محافضت شود .
حال آينه شما کاملا تميز شده و عاري از هرگونه چربي و آلودگي است .

آماده سازي محلول اصلي

1) در يک ظرف 1 ليتري 225 گرم نيترات نقره را حل و 25 ميلي ليتر از محلول را براي مراحل بعد ذخيره کنيد.
2) با قطره چکان آمونيوم هيدروکسيد را به آن اضافه نماييد . رنگ محلول نيترات نقره قهوه اي مي شود . آنرا به آرامي هم زده و با قطره چکان کم کم اضافه کنيد. حال محلول در نقطه اضافه کردن آمونيوم هيدروکسيد کمي شفاف مي شود . اضافه کردن آمونيوم هيدروکسيد را تا جايي انجام دهيد که محلول تماما شفاف شود .
3) هنگامي که محلول شفاف شد دوباره کمي نيترات نقره اضافه کنيد تا محلول کمي مات شود.
4) پتاسيم هيدروکسيد را به آرامي اضافه کنيد و محلول اصلي را هم بزنيد. اگر آن را به سرعت اضافه کنيد امکان بوجود آمدن مواد خطرناک ديگر وجود دارد . حال محلول دوباره کمي قهوه اي مي شود.
5) آمونيم هيدروکسيد را دوباره با قطره چکان و به آرامي اضافه کنيد . هنگامي که محلول شفاف مي شود، رنگ آن به قهوه اي روشن تغيير مي کند و ممکن است لکه هاي کوچک سياه رنگي در آن مشاهده شود.
6) کمي از نيترات نقره ذخيره شده را به آرامي اضافه کنيد تا مطمين شويد آمونيوم هيدروکسيد اضافي در محلول وجود ندارد.
7) محلول شکر را کم کم به محلول اصلي اضافه کنيد . رنگ آن ممکن است تغيير کند.

نقره اندود کردن

1) آب درون کاسه آينه را خالي کنيد.
2) محلول اصلي را به درون کاسه بريزيد.
3) کاسه را به آرامي تکان داده و محلول را يکنواخت کنيد. (حدود 8 تا 10 دقيقه)
4) حال رنگ محلول تغيير مي کند و در ته آن رسوب لجني تشکيل مي شود . حال آينه را برداريد و محلول را بيرون بريزيد و آينه را با آب ولرم شستشو دهيد و لجنها را با جريان آب از بين ببريد. هرگز با دست و يا … سطح آن را لمس ننماييد. نوار سلوفان را از دور آينه جدا کنيد بدون اينکه با سطح آينه تماس پيدا کند. نقره هاي روي آينه بسيار شکننده هستند.
5) قبل از اينکه آينه خشک شود آنرا در مقابل خود قرار دهيد و سطح آن را بازرسي کنيد. آنرا دوباره با آب مقطر بشوييد و بگذاريد خودش خشک شود . نبايد لک تبخير آب بر روي آينه بماند.
6) از مشاهده آينه خود لذت ببريد.

نکات

تميز بودن آينه قبل از کار مهمترين عامل براي کيفيت اندود شماست.
بهتر است همواره از آب مقطر استفاده کنيد زيرا کار شما تميزتر صورت مي گيرد. آب مقطر بعد از تبخير ردي از خود به جا نمي گذارد.
اندود نقره بسيار ظريف و شکننده است . بنابراين سطح آينه را به هيچ وجه با چيزي تماس ندهيد .

توصيه هاي ايمني

نيتريک اسيد بسيار خطرناک است . از آن با احتياط استفاده کنيد.
آمونيوم هيدروکسيد بدبوست
پتاسيم هيدروکسيد يک باز قوي و خطرناک است.
نيترات نقره سمي است و بر روي پوست لک ايجاد مي کند.
استون بسيار اشتعال پذير است.
حتما از دست کش و عينک و روپوش مخصوص استفاده کنيد.
اتاق شما حتما بايد سيستم تهويه خوبي داشته باشد.
از برگه ها و بروشورهاي ايمني آزمايشگاه ها نيز کمک بگيريد.
منبع:http://www.academist.ir /س