بمب اتمي نام رايج وسايل انفجاري است که در آنها از انرژي آزاد شده در فرآيند شکافت هستهاي، ياگداخت هستهاي براي تخريب استفاده ميشود. بمب هاي اتمي که برمبناي گداخت کار مي کنند نسل نوين بمب اتمي هستند و قدرتي بسيار بيشتر از بمب هاي شکافتي دارند. مبناي آزاد شدن انرژي در هر دو نوع بمب اتمي تبديل ماده به انرژي (E = mc2)است اما در بمب هاي گداختي جرم بيشتري از ماده به انرژي تبديل مي شود.
نخستين بمب اتمي که بمبي پلوتونيومي(از نوع شکافتي) بود در سال 1945م در جريان جنگ جهاني دوم در آمريکا ساخته و در شانزدهم ژوئيهء1945م در صحراي آلاموگوردو در نيو مکزيکوي امريکا آزمايش شد. آمريکا تنها کشوري است که از بمب اتمي (شکافتي-اورانيومي در هيروشيما وشکافتي - پلوتونيومي در ناگازاکي) استفاده نظامي کرده است. شوروي در سال 1949 داراي بمب اتمي شد.
اختراع اين سلاح،ريشه طولاني در تاريخ علم فيزيک و شيمي دارد اما استفاده از دانش به دست آمده، براي ساخت بمب اتمي بيشتر به روبرت اوپنهايمر و ادوارد تلر نسبت داده مي شود.
نکاتي در مورد بمب اتمي
منطقه انفجار بمبهاي هستهاي به پنج قسمت تقسيم ميشود:1- منطقه تبخير 2- منطقه تخريب کلي 3- منطقه آسيب شديد گرمايي 4- منطقه آسيب شديد انفجاري 5- منطقه آسيب شديد باد وآتش. در منطقه تبخير درجه حرارتي معادل سيصد ميليون درجه سانتيگراد بوجود ميآيد و هر چيزي، از فلز گرفته تا انسان وحيوان، در اين درجه حرارت آتش نميگيرد بلکه بخار ميشود.
آثار زيانبار اين انفجار حتي تا شعاع پنجاه کيلومتري وجود دارد و موج انفجار آن که حامل انرژي زيادي است ميتواند ميليونها دلار تجهيزات الکترونيکي پيشرفته نظير ماهوارهها و يا سيستمهاي مخابراتي را به مشتي آهن پاره تبديل کند و همه آنها را از کار بيندازد.
اينها همه آثار ظاهري و فوري بمبهاي هستهاي است . پس از انفجار تا سالهاي طولاني تشعشعات زيانبار راديواکتيو مانع ادامه حيات موجودات زنده در محلهاي نزديک به انفجار ميشود.
پرتو راديو اکتيو از پرتوهاي آلفا، بتا، گاما و تابش نوتروني تشکيل شده است. نوع آلفاي آن بسيار خطرناک است ولي توان نفوذ اندکي دارد. اين پرتو در بافت زنده تنها کمتر از 100 ميکرون نفوذ مي کند اما براي آن ويرانگر است. پرتوي گاما از ديوار و سنگ نيز عبور ميکند.هر 9ميلي متر سرب يا هر 25 متر هوا شدت تابش ان را نصف مي کند. اين پرتو نيز با توجه به فرکانس بسيار بالا، انرژي بالايي که دارد اگر به بدن انسان برخورد کند از ساختار سلولي آن عبور کرده و در مسير حرکت خود باعث تخريب ماده دزوکسي ريبو نوکلوئيک اسيد يا همان DNA و سرانجام زمينه را براي پيدايش انواع سرطان ها، سندرمها ونقايص غير قابل درمان ديگر فراهم ميکند وحتي اين نقايص به نسلهاي آينده نيز منتقل خواهد شد. براي جلوگيري از نفوذ تابش گامابه حدود 10 سانتيمتر ديواره سربي نياز است.