فنر بندي براي خودروهايي که با شتاب نسبي زيادي حرکت مي کنند به دلايل زير ضروري ميباشد
الف: جذب ضربات چرخ که از جاده وارد مي شود و کاستن انتقال ان به اتاق و سرنشينان
ب: استهلاک ضربات چرخ ها و جلوگيري از انتقال ان ها به اتصالات و مفصل ها
ج: فشردن دائم چرخ ها به سطح زمين و نتيجه افزايش نيروي کششي چرخ ها محرک
د: تماس چرخ هاي جلو با سطح جاده و تسلط راننده بر هدايت و کنترل بهتر خودرو
وزن فنر بندي شده : وزن قسمت هايي از خودرو که روي فنرها قرار دارد را گويند
وزن فنر بندي نشده : وزن قسمت هايي از خودرو که زير فنرها قرار دارد
فنر سخت شونده : فنري که با نيروي کم تغييرات طولي زيادي داشته باشد و با افزايش نيرو تغييرات
طولي ان کاهش يابد فنر سخت شونده گويند اين فنردر خودروهاي سنگين کاربرد دارد
فنر نرم شونده : فنري که ابتدا در مقابل بار کم داراي تغييرات طولي کم و سپس با افزايش بار
داراي تغييرات طولي زيادي باشد فنر نرم شونده گويند
انواع فنر : الف : فنرهاي فولادي : اين نوع فنر از فولادهايي با الياژ منگنز . سيليسيم . کرم و
غيره مي باشد فنرهاي فولادي به صورت شمشي و مارپيچي و پيچشي در تعليق خودروها به کار
مي رود ب: فنرهاي غير فولادي : فنرهاي غير فولادي به صورت لاستيکي . پنوماتيکي . روغني و
گازي ميباشد
فنر شمشي يا برگه اي
بيشتر در خودرو هاي سنگين و سواري مثل پيکان و اريا که اکسل ان ها يک پارچه است در جهت
طولي نصب ميشود و مقداري از وزن را تحمل مي نمايد براي زياد کردن نيروي فنر از چند شمش
که روي هم بسته مي شوند استفاده مي کنند البته تعداد شمش ها تابع نيروي است که به محور
جلو يا عقب خودرو وارد ميشود بزرگترين فنر را شاه فنر گويند که دو سر ان قوس بيشتري دارند
از اين رو براي بستن ان ها روي هم بايد نيروي زياد تري مصرف کرد و توسط يک پيچ و مهره بلندي
به نام سنتر بولت يعني پيچ وسط و بست ها يا گيره هاي مخصوص در طرفين مهار مي شوند براي
نصب اين نوع فنرها در قسمت جلو به شاسي از طريق قامه فنر و يک پيچ و مهره و بوش قامه فنر
که از جنس برنج است استفاده مي شود و در طرف ديگر توسط گوشواره به رام وصل مي گردد
براي جلوگيري از سايش اتصالات گريس کاري مي شوند وظيفه گوشواره اين است که امکان تغيير
طول فنر در اثر نوسانات خودرو را فراهم مي کند بين لايه هاي فنر ها فيلمي از روغن گرافيت قرار
مي دهند تا لايه ها به راحتي بتوانند روي هم بلغزند و خاصيت نوسان گيري ان زياد شود و
همچنين از زنگ زدگي فنر ها جلوگيري مي شود اخيرا به جاي گريس با گذاشتن ورقه هاي
مخصوص از جنس پلاستيک بين لايه هاي فنرها اين کار را انجام مي دهند
فنر مارپيچي يا لوله اي

اين فنرها در بيشتر خودرو هاي سواري کاربرد دارند زيرا به خاطر اين که فضاي کمتري را اشغال
مي کنند همچنين وزن کم انها کمتر به مراقبت و نگهداري دارند تنها عيبي که اين فنرها دارند اين
است که نيروي کششي يا فشاري را نمي توانند منتقل نمايند به اين جهت بايد حتما در سيستم
تعليق به کار رود که در ان نيروهاي عرضي به کمک طبق با اهرمي به شاسي منتقل شوند دو
انتهاي فنرهاي مارپيچي مسطح اند تا در بشقابک هاي مخصوص در طبق يا محل خود بهتر مستقر
شوند فنرهاي مارپيچي فاقد خاصيت ضربه گيري هستند و بايد مکمل ان يک کمک فنر باشد تا بتواند
نوسانات خودرو را به سرعت گرفته و راحتي سفر را فراهم نمايد
فنر پيچشي
اين نوع فنر معمول ا با پيچش حول محور طولشان تغيير فرم مي دهد و به شکل ميله يا تسمه اي
هستند در خودروهايي مثل فولکس واگن کاربرد دارند به اين صورت است که فنر داخل يک پوسته اي
ياتاقان شده که از يک طرف به کمک هزار خاري محکم ميشود و از طرف ديگر به کمک اهرمي به
چرخ متصل و نهايتا موجب پيچش فنر ميگردد فنرهاي جلوي فولکس واگن به شکل تسمه اي هستند
که داخل دو پوسته محکم شده اند و اين فنرها درجهت عرضي خودرو قرار گرفته اند ولي ميتوان
انها را در جهت طولي هم به کار برد

کاربرد فنر پيچشي : الف : به صورت فنر بندي عادي در خودروها استفاده ميشود ب: از اين
فنرها براي اهرم هاي طولي و عرضي وپانارد و ضد غلتش استفاده ميکنند اهرم ضد غلتش که به
غلط به ان موج گير مي گويند وقتي که خودرو در حال پيچيدن است در اثر نيروي گريز از مرکز چرخ
هاي خارج پيچ به فرو رفتن در زمين و چرخ هاي داخل پيچ به بلند شدن از زمين متمايل مي شوند
يک سر ميله ضد غلتش به يک طبق و سر ديگر ان با ميله ي قابل تنظيمي بر طبق ديگر وصل
مي شود وسط ميله به وسيله ي بوش به زير شاسي طوري وصل مي شود که امکان چرخش را
به ان بدهد وقتي که چرخ پيچ از روي زمين بلند مي شود در اين ميله انرژي پتانسيل ذخيره
مي شود و با برخاستن ميله مخالفت مي کند اين نيروي بالا برنده که باعث مقاومت پيچشي در
ميله ي ضد غلتش مي شود در سر ديگر ان نيروي پايين اورنده توليد مي کند و بدنه را که تمايل
نزديک شدن به زمين را دارد از زمين بلند مي کنداز معايب فنر پيچشي اين است که براي نرم
عمل کردن فنر بايد طول فنر بلند انتخاب شود لذا گشتاور زيادي در تکيه گاه فنر ايجاد ميشود و
به کف سازي نيرومندي نياز است
فنر پنوماتيکي
از خاصيت تراکم پذيري هوا و گازها ي ديگر به جاي فنر در تعليق خودروها استفاده مي شوداين
روش که بيشتر در خودروهاي سنگين و گاهي هم در خودروهاي سبک کاربرد دارد داراي نرمش
خوبي است دستگاه فنر هوايي از کمپرسور و محفظه با کيسه هوايي و لوله هاي انتقال هوا و
رگلاتور تنظيم فشار تشکيل شده است طرز کار اين سيستم به اين شرح ميباشد که اهرم متصل
به شاسي نسبت به ارتفاع ان بالا و پايين ميرود با حرکت اهرم رگلاتور به بالا يا پايين سوپاپ هاي
رگلاتور باز و بسته مي شود با حرکت اهرم سوپاپ ورودي باز شده هواي فشرده از مجرا به
کيسه هاي فنر ارسال مي شود وقتي که اهرم در جهت مخالف حرکت کند سوپاپ ورودي بسته
و سوپاپ خروجي باز مي شود در اين موقع باد کيسه فنر تا حدي خالي مي شود که اهرم در
حالت وسط قرار بگيرد بنابراين نسبت به افزايش بار خودرو فشار باد در کيسه هاي هوايي زياد
مي شود و با کاهش بار فشار هواي فنر کاهش پيدا مي کند با اين وصف مي توان فنرهاي هوايي
را نوع ايدال دانست زيرا در حالت سبک بودن شاسي فنر نرم است و در حالت سنگين بودن مانند
فنر سخت عمل مي کند براي اندازگيري فشار موثر باد فنرها از رگلاتور تنظيم فشار استفاده
مي کنند رگلاتور روي شاسي بسته شده اهرم ان به محور خودرو وصل مي شود با افزايش بار
خودرو شاسي به طرف محور چرخ نزديک مي شود در اين حالت شير هواي فشرده به کيسه باز
مي شود تا ارتفاع مجازي که رگلاتور را تنظيم کرده اند شاسي را بالا ببرد وقتي شاسي به
اندازه اي لازم بالا رفت رگلاتور شير را مي بندد در هنگام خالي شدن باد خودرو شاسي از محور
چرخ دور مي شود در اين اهرم شير ديگري را باز کرده مقداري از هواي کيسه ي فنر را به خارج
باز مي کند

 

منبع: سايت تخصصي مقالات اتومبيل www.khodroha.com