دور دنيا با يک کليک
_____________________________________
گذار از عصر صنعتي (industry revolution)به دوران طلايي عصر اطلاعات(communication revolution) ، فضاي جوامع اطلاعاتي (information society) را با تغيير روبرو کرده است . وقتي ابزارهاي نوين در ارتباطات و اطلاع رساني به خدمت شهروندان در مي آيند ، بايد منتظر تغيير در شيوه هاي زندگي روزمره بود. يکي از اين تغييرات ، دگرديسي در گردشگري و تولد گردشگري مجازي است.
*گردشگري مجازي
گردشگري مجازي (e-tourism) مقوله جالبي است که دو دهه از پديد آمدن آن نمي گذرد. گردشگري مجازي ، حضور در سرزمين ديجيتالي وب و مشاهده داده هاي صوتي ، متني و تصويري از دنياي فيزيکي پيرامون ما است .
دور دنيا که در نوشته ژول ورن ، نويسنده شهير فرانسوي در هشتاد روز امکان پذير شد ، امروز با ابر متن هاي اينترنتي ، با يک کليک امکان پذير است.
دور دنيا با يک کليک ، آرزويي بود که امروزه از مرحله واقعيت به حقيقتي غير قابل انکار مبدل شده است . بااستفاده از سايت هاي کاخ موزه ها ، اماکن باستاني جهان مي توان به دنيايي اطلاعات متني و تصويري از نمادهاي تاريخ باستان دست يافت. برخي از پايگاه هاي د-ول-تي در اينترنت ، امروزه سيستم هاي دوربين شهري خود را به سرزمين ديجيتال نيز پيوند داده اند.
بااين دوربين ها مي توانيد شهرهاي مختلف را به صورت زنده مشاهده کرده و حتي از ان ها عکس يادگاري بگيريد. شهرداري تهران و حتي سايت مرکز کنترل ترافيک استان تهران ، چنين سرويسي را در دسترس علاقمندان قرار داده است.
اما اين که چرا مجموعه ارزشمند پاسارگاد يا بيستون يا سعدآباد تهران ، از چنين سايت هاي مالتي مديا بي بهره اند ، پاسخي براي آن نيافتيم؟! خيلي از علاقمندان به بازديد از موزه هاي بزرگ جهان ، از هرميتاژ مسکو تا لوور پاريس ، از تارنماهاي اينترنتي ان ها براي مشاهده اطلاعات استفاده مي کنند.
حتي ، رزرو بليط هواپيما ، هتل ، مسابقات بين المللي ورزشي و جشنواره هاي فرهنگي هنري جهاني ، امروز با رفتارهاي سازماني الکترونيکي همراه شده است . ميليون ها کاربر از سراسر جهان ، به دنبال برگزاري تابستاني مسابقات جام جهان در شهرهاي آلمان ، امروزه از سايت هاي د-ول-تي و غير د-ول-تي گردشگري اين کشور استفاده مي کنند.
اين مسئله ، نقش قابل توجهي در آشنايي با فرهنگ و دانش و پتانسيل تجاري و س-ياس-ي و علمي د-ول-ت فدرال آلمان داشته است . وقتي کانال ARD DAS ERSTE آلمان ، پخش مستقيم مراسم قرعه کشي را چند ماه پيش پخش کرد ، بيش از 2 ميليارد بيننده از سراسر جهان و صدها ميليون کاربر اينترنت ، اين مراسم را نظاره گر بودند.
اين مسئله اي بود که تاثير زيادي روي ارتقاي سطح حداکثري علاقمندي براي سفر به کشور آلمان ايجاد کرد. به هر حال ، با ارتقاي سيستم هاي اطلاع رساني و ارتباطي د-ول-تي در اينترنت و گسترش د-ول-ت الکترونيکي (E-GOVERNMENT) روي سرزمين ديجيتال ، مي توان به توسعه توريسم اينترنتي و استفاده از ميليون ها دلار فوايد آن اميدوار بود.
*چند پرسش اينترنتي
اگر يک فرانسوي بخواهد به ايران بيايد ، سايت هاي د-ول-تي ما چه قدر به او کمک مي کند ؟ چه قدر راهنماي الکترونيکي کشور ايران در اينترنت ، کار ساز خواهد بود؟ چه قدر وب پيج هاي ايراني د-ول-تي يا خصوصي در زمينه گردشگري ايران ، به زبان فرانسوي يا انگليسي است ؟ اين ها پرسش هايي است که بايد مراکز مربوط به اين صنعت مهم در کشور به ان اهتمام کنند.
آيا موزه ها ، مراکز باستاني ، مراکز گردشگري مهم کشور و شهرهاي ايران ، داراي پايگاه هاي الکترونيکي مالتي مدياي چند زبانه براي اطلاع رساني از پتانسيل تمدن 2500 ساله ايران هست؟ متاسفانه با وجود بيش از 1000 سايت د-ول-تي ايران در اينترنت و بيش از 50 هزار سايت خصوصي فارسي در وب ، هنوز مجموع عملکرد د-ول-ت الکترونيکي ايران در حوزه گردشگري مجازي ، به سمت اشتغال زايي مولد و اطلاع رساني فراگير هدفمند پيش نرفته است.
سايت هاي سفارت خانه هاي ما در خارج از کشور ، وضعيت مطلوبي ندارند و سازمان هاي د-ول-تي ايران در اينترنت ، بستر ارتباط ديجيتالي خوبي با مخاطبان درون و برون سازماني خود نيستند.
هفته پيش ، دبيرجامعه راهنمايان ايرانگردي و جهانگردي در گفت و گو با ايسنا ، از راه اندازي بانک جامع اطلاعات توريستي کشور به منظور دسترسي آسان به خدمات اطلاع رساني مراکز توريستي خبر داد. البته قرار است ، 44 وز-ي-ر جهانگردي براي شرکت دراجلاس UNWTO به زودي وارد تهران شوند که اميدواريم در اين همايش ، مسئولان نسبت به اهميت گردشگري مجازي نيز به تجربه اندوزي بپردازند. کشوري مثل تونس که يک صدم جاذبه گردشگري ايران را ندارد ، اما به گفته آمار ، 10 برابر ايران گردشگر دارد.
اين را سفير پيشين تونس در ايران ، در دي ماه امسال اعلام کرد ! چرا واقعا نبايد با پتانسيل سرزمين ديجيتالي وب ، واقعيت هاي گردشگري در کشور 4 فصل ايران را به دنيا اعلام کرد؟ به هر حال رسم درآمد زايي از صنعت فناوري اطلاعات ، فقط مربوط به توليد نرم افزار و سخت افزار نيست . همان طور که کتاب الکترونيکي و تجارت الکترونيکي ، نقش مستقيمي در توسعه درامد زايي دارند ، گردشگري مجازي هم به صورت غير مستقيم ، بازاريابي بين المللي در حوزه گردشگري است که بايد مورد توجه قرار بگيرد.
*چند نمونه جالب
سازمان گردشگري ايران در سايت http://www.itto.org ، مشهورترين سايت گردشگري ايران در وب است . اطلاعات جامع چند زبانه فرصت خوبي را براي علاقمندان به مشاهده ايران از طريق وب ايجاد کرده است. اما با وجود صدها سايت مربوط به هتل ها ، مراکز گردشگري و اطلاع رساني ايراني در وب ، هنوز به سايت جامع مطلوبي براي نيل به گردشگري مجازي درايران ، فراهم نشده است . براي تجربه اندوزي از سيستم گردشگري مجازي مي توان به سايت هايي که در ادامه معرفي مي شوند ، مراجعه کرد. يکي از اين سايت ها ، سايت درسهاي در گردشگري الکترونيکي است .
www.etourismnewsletter.com ، لينکهاي مختلفي را ارائه مي کند که جالب توجه است. دکترين گردشگري الکترونيکي در اروپا در سال 2003 در نشاني www.eyefortravel.com/etourism2003 در دسترس است .
آيا فکر مي کرديد که کشور آفريقايي نامبيا ، سايت اطلاع رساني براي توانمندي هاي گردشگري خود داشته باشد ؟ بله ، کشور چيتاهاي پر سرعت در نشاني www.e-tourism.com.na تارنماي خوبي را راه اندازي کرده است .
اين وضعيت براي کشور ديجيتالي مالزي ، هم صادق است . مالزي مجازي دات کام ياwww.virtualmalaysia.com نام پايگاهي است که قطب گردشگري آسيا را با برج هاي سر به فلک کشيده و دانشگاه هاي چند رسانه اي اش www.mmu.edu.my به مخاطبان اين کشور معرفي ميکند.
به هر حال ، 256 هزار وب پيجي که موتورهاي جست و جو براي گردشگري مجازي ارائه مي کنند ، عمق ارزش گذاري به موقله گردشگري مجازي را به ما نشان مي دهد .
*چه بايد کرد؟
بااين اوصاف ، براي ارتقاي صنعت گردشگري ايران زمين ، بايد به گردشگري مجازي توجه شاياني داشت . توسعه پايدار ، ارتقاي درامد ملي و افزايش حداکثري دانش جهاني از توانمندي و پتانسيل فرهنگي ، علمي و بومي ايران ، با گردشگري به بهترين شکل ممکن امکان پذير خواهد بود. بنابراين ، اشتغال زايي مولدي که از جانب فناور ي اطلاعات و ارتباطي روز ، مي تواند در اختيار رشد GNP ايران قرار بگيرد ، با وجود مولفه هاي اثر بخش E-TOURISM قابل حصول خواهد بود. پيشنهاداتي براي گسترش گردشگري مجازي در کشور در خاتمه ارائه مي شود که عبارتند از :
*ايجاد نهادي تحت عنوان مرکز گردشگري مجازي در سازمان ايرانگردي ايران
*بازبيني ، اصلاح و مديريت سايت هاي اطلاع رساني مراکز گردشگري ايران در اينترنت
*دخالت دادن وِزن گردشگري مجازي در چشم انداز گسترش صنعت گردشگري درايران
*ايجاد و تدوين دوره هاي آموزش الکترونيکي توسعه گردشگري در مراکز دانشگاهي
*تبليغ سايت هاي گردشگري رسمي ايران در کليه سايت هاي د-ول-تي کشور در وب
*راه اندازي پايگاه هاي اطلاع رساني ديجيتالي درون شهري
*ايجاد کارت هاي الکترونيکي اعتباري براي استفاده از مراکز گردشگري ايران و فروش ان از طريق وب براي مخاطبان داخلي و بين المللي
در يک کلام ، نبايد تعامل وزارت امور خارجه و ديگر نهادهاي د-ول-تي با سازمان ايرانگردي کشور را براي گسترش بسترهاي گردشگري مجازي که همانا توسعه ويزاي الکترونيکي ، رزرواسيون و مسائلي در اين وادي است ، فراموش کرد.