آجر يا آجور يا آگور واژه اي است يوناني و به خشت هايي مي گفتند كه احكام و فرامين دولتي روي آن نوشته مي شد و بوسيله پختن اين خشت ها نوشته ها را روي آن پايدار مي كردند. به دستي معلوم نيست كه آجر از چه زماني پيدا شده است ولي مي توان آنرا همزمان با پيدايش آتش دانست. بدين طريق كه گل موجود در كنار اجاق هاي انسان هاي اوليه پخته شده و سخت تر از كلوخ هاي همجوار خود ميگرديده و با مشاهده آن بشر اوليه قطعه اي از آجر را كشف نمود.
آجر يكي از مصالح ساختماني است كه با طبع و خوي بشر سازگار بوده و در هر دوراني از تاريخ به نوعي مورد استفاده او واقع شده است. از ابتدا كه بشر زندگي غارنشيني را پشت سر گذاشته است و فكر تهيه سرپناهي در مغز او ايجاد شده تا خود را از گزند عوامل جوي مانند باد و باران و سرما و گرما و هجوم جانوران درنده و گزنده نگاه دارد به تهيه مصالحي افتاد كه اولاً از لحاظ وزني سبك باشد كه بتواند آن را حمل نمايد و درثاني از لحاظ شكل پذيري طوري باشد كه شكل مورد نظر خود را به آن بدهد. ساده ترين تعريفي راكه بخواهيم براي آجر بنماييم آن است كه بگوييم آجر سنگي است مصنوعي كه از پختن خاك رس با استخوان بندي اصلي سنگ بدست مي آيد و ابعاد و تعداد آن مطابق احتياچ ما قابل تغيير مي باشد. مصرف آجر در ايران سابقه باستاني دارد و از زمان ساسانيان بناهايي بجا مانده كه در آنها آجر مصرف شده است مانند طاق كسري در بيستون و يا كف دالان مسجد جامع اصفهان كه براي فرش آن از آجرهايي استفاده شده است كه در آتشكده هاي ساخته شده در زمان ساسانيان بكار رفته بود.
مراحل پخت آجر :
1 ـ تهبه خاك رس 2 ـ بعمل آوردن خاك 3 ـ ساختن گل 4 ـ قالب گيري يا خشت زني
آجر پزي :
آجر پزي يعني گرفتن آب شيميايي خاك رس بطوريكه هيدرو سيليكات آلومينيم به سيليكات آلومينيم تبديل شود و در نتيجه خشت داراي استقامت شده و نيروي فشاري تا حدود 100 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع را تحمل نمايد اين عمل به وسيله حرارتي در حدود 900 درجه سانتيگراد و انجام شود بدين طريق كه تا 100 درجه سانتيگراد آب فيزيكي خشت خشك مي شود و تا اين درجه آب شيميايي خاك رس متصاعد مي گردد و تا 900 درجه ذرات خاك رس شروع به خميري شدن نموده و بدين طريق دانه هاي شن و ماسه درون خشت را به هم مي چسباند و آجر بدست مي آيد.
كوره هاي آجرپزي :
كوره هاي آجرپزي به سه دسته تقسيم مي شوند :
1 ـ كوره آجرپزي با آجر ثابت و آتش ثابت
2 ـ كوره آجرپزي با آجر ثابت و آتش رونده
3 ـ كوره آجرپزي با آتش ثابت و آجر رونده
انواع آجرها :
1 ـ آجرهاي رسي : الف : آجرهاي معمولي ب : آجرهاي نما ج : آجرهاي مهندسي
2 ـ آجرهاي نسوز
3 ـ آجر ماسه ـ آهك
4 ـ آجرهاي بتني
5 ـ آجرهاي مخصوص
منبع: http://khakzad.com/س