مقدمه :
زيردريايي يک وسيله? نقيله شناور است که ميتواند در زير سطح آب حرکت کند. شناوري است که همانگونه که از نامش پيداست توانايي شنا در زير آبها را دارد. زير دريايي براي نخستين بار در زمان جنگ داخلي آمريکا استفاده شد. در جنگهاي جهاني اول و دوم بويژه جنگ جهاني دوم نبرد زير درياييها يکي از ويژه ترين نبردهاي آن جنگ شمرده ميشود که از آن فيلمهاي زيادي ساخته شده. در دوران جنگ سرد آمريکا و اتحاد جماهير شوروي هر کدام روي به ساخت زير دريايي اتمي کردند. اين زير درياييها توانايي ترابري و شليک موشکهاي بين قارهاي با کلاهک هستهاي هستنداما نام زير دريايي هستهاي بخاطر داستن موتور با سوخت هستهاي است که اين زير درياييها را از سوخت گيري دوباره بينياز ميکند. کشورهاي انگليس و فرانسه نيز داراي اين زير دريايي ميباشند و به تازگي هند با خريد دو فروند زير دريايي هستهاي از روسيه به جمع کشورهاي داراي اين زير دريايي پيوسته. نوع ديگر و قديمي تر زير درياييها زيردريايي موتور ديزل است که ايران نيز با خريد مدل نهنگ از روسيه و ساخت وارون اين نمونه به فن آوري ساخت دست يافته.کشورهاي زيادي از جمله هلند، آلمان، کشورهاي اسکانديناوي، مصر و اسرائيل داراي اين کلاس زير دريايي هستند. کلاس آخر زير درياييهاي عملياتي هستند که بعد از جنگ جهاني دوم کمتر ساخته يا از آن بهره برداري شده. اين زير درياييها کوچک و بيشتر براي عمليات واکنش سريع يا در آبهاي کم ژرفا بهره برداري ميشوند. در جنگ جهاني دوم ژاپن با بهره گيري از اين گونه زير دريايي به بندر پرل هاربر در خشکچههاي هاوايي آمريکا پاتک زد.
تاريخچه ساخت زيردرياييها :
در زيردرياييهاي اوليه از نيروي دست براي حرکت دادن زيردريايي در اعماق کمک گرفته ميشد. در سال 1620 شخص بنام ون دربل اولين زيردريايي را ساخت که ميتوانست در عمق 5/4 متري حرکت کند.
حجم داخل اين زيردريايي بسيار کم بود، بطوريکه فقط يک نفر ميتوانست داخل آن قرار گيرد و براي حرکت دادن آن در عمق به يک فرد بسيار نيرومند نياز بود تا بتواند پرههاي جلو و فوقاني را بچرخاند
درحدود سال 1770، ديود باشنل زيردريايي را طراحي کرد که ميتوانست بکمک دست و پدالهاي پايي حرکت کند. حدود 30 سال بعد روبرت فولتون، زيردريايي ديگري ساخت که 3 نفر گنجايش داشت و براي اولين بار، بالهايي براي تنظيم عمق در زيردريايي تعبيه شد.
فولتون سپس تلاش کرد تا زيردريايي ديگري با موتور بخار بسازد. مشکل طراحي اين موتورها در آن بود که در زير آب اکسيژن نبود. بنابراين موتوري طراحي شد که ابتدا آب در سطح آب داخل مخزني با موتور ديزل (با سوخت گازوئيل) داغ و تبديل به بخار ميشد، سپس موتور خاموش ميشد و زيردريايي به داخل آب شيرجه ميزد و تا وقتي که بخار داخل مخزن سرد نشده بود، زيردريايي ميتوانست با موتور بخار در عمق دريا حرکت کند.
در سال 1860 زيردريايي ديگري طراحي شد که بطور کامل زير آب نميرفت و از طريق لولهاي که به سطح آب راه داشت، اکسيژن را براي سوخت موتور به داخل زيردريايي مکش ميکرد.
- در سال 1904 اولين زيردريايي که با موتور ديزل- الکتريکي کار ميکرد، در فرانسه ساخته شد. موتورهاي ديزل در سطح آب، باطريهاي الکتريکي را شارژ ميکردند و سپس زيردريايي در آب فرو ميرفت در اين هنگام موتور ديزل خاموش ميشد و موتور الکتريکي بکمک باطريهاي شارژشده، زيردريايي را حرکت ميداد.
مشکل اين نوع زيردريايي در آنجا بود که اولاً باطريها خيلي بزرگ و سنگين بودند و ثانياً پس از گذشت چندساعت زيردريايي مجبور بود به سطح آب بيايد تا موتور ديزل روشن شده و باطريها را دوباره شارژ کند. اسيد داخل باطريها هم در ترکيب با آب دريا، بخار خطرناک و کشندهاي توليد ميکردند.
- درسال 1954 اولين زيردريايي با سوخت هستهاي ساخته شد. از مزاياي اين زيردرياييها، عدم نياز به هوا است. اين نوع زيردرياييها ميتوانند به مدت طولاني (حتي سالها) زير دريا بمانند و فقط درصورت نياز به سطح آب بيايند و نيز با سرعت بالاي 50 کيلومتر در ساعت در زير و يا سطح دريا حرکت کنند. در اين موتورها، حرارت راکتور از طريق لولههاي آب به توربين بخار ميرسد و آن را ميچرخاند. در نمونه زيردريايي شکل زير، دو مدار گردش آب طراحي شده است. در مدار اولي، آب در اثر حرارت زياد (عمل شکافت هستهاي) راکتور، به شدت داغ ميشود و با گردش آب در مدار اوليه محفظه تبديل هم داغ مي شود. سپس محفظه تبديل ، آب مدار ثانويه را تبديل به بخار ميکند و آن را سوي توربين بخار ميفرستد.
بخار آب ، توربين را ميچرخاند تا نيروي محرکه و برق زيردريايي تامين شود. سپس بخار آب در محفظه تراکم تبديل به آب ميشود و دوباره به محفظه تبديل بخار ارسال ميشود.
زير دريايي چگونه کار ميکند
زيردرياييها از شگفتانگيزترين اختراعات بشر هستند. طي صدها سال دريانوردان فقط ميتوانستند روي عرشه کشتيها کار کنند. اختراع زيردريايي به انسان اجازه داد تا بتواند همچون موجودات دريايي براي مدت طولاني (ماهها و حتي سالها) در زير دريا زندگي کند. ما اختراع زيردرياييهاي پيشرفته را مديون مسابقه تسليحاتي جنگ سرد بين دو ابرقدرت شرق و غرب در قرن بيستم هستيم!
دانشمندان براي ساخت و حرکت دادن زيردرياييها از چندقانون استفاده کردند. ما ابتدا به بررسي دو قانون مهم ميپردازيم:
***1) قانون ارشميدس:
طبق قانون ارشميدس بر هر جسم (کمي يا کاملاً) غوطهور در سيال معادل وزن سيال جابجاشده نيرو وارد ميشود. همواره وزن جسم بطرف پائين و نيروي شناوري سيال بطرف بالا ظاهر ميشوند. هرگاه اين دو نيرو با هم برابر باشند (مانند کشتي روي دريا) جسم روي سيال شناور خواهد شد و اگر نيروي وزن بيشتر از نيروي شناوري سيال (مانند سنگ در آب) باشد، جسم کاملاً در سيال فرو خواهد رفت.
چگالي جسم به وزن بر حجم تعريف ميشود. هرگاه چگالي جسم از چگالي سيال (آب) بيشتر باشد، جسم در سيال فروخواهد رفت.
***2) قانون بويل:
طبق اين قانون در دماي ثابت، حجم و فشار يک سيال رابطه عکس با هم دارند . يعني هرگاه فشار وارد بر سيال دوبرابر شود، حجم سيال نصف خواهد شد.
برهرجسم داخل سيال، فشاري به تمام سطح جسم (متناسب با عمق سيال) بطور مساوي وارد ميشود. هرچه عمق سيال بيشتر باشد، فشار وارد بر جسم نيز بيشتر خواهد شد و طبق قانون بويل حجم آن بايد کم شود. براي مثال اگر بالون پر از هوايي را به عمق اقيانوس ببريم، فشار عمق آب باعث کم شدن حجم بالون و متراکم شدن هواي داخل بالون خواهد شد.
و بر عکس اگر بالون را رها سازيم تا به آسمان برود، چون فشار هوا در ارتفاع کمتر از سطح زمين است، حجم بالون افزايش خواهد يافت. بياييد اين قانون را درمورد خطرات غواصي در عمق بررسي کنيم:
درشکل زير (سمت چپ) ريههاي غواصي را درحال شنا در سطح آب ميبينيد. هرچه غواص به عمق بيشتري برود، فشار وارد بر بدن و ريههاي او افزايش مييابد. اگر دماي آب را حدود 04 ثابت درنظر بگيريم، بايد حجم ريههاي غواص کم شود. ولي حجم ريهها کم نميشود و درعوض براي خنثي کردن فشار عمق سيال، ريهها هواي بيشتري را جذب ميکنند تا فشار داخل ريه با محيط يکسان شود.
در عمق 40 متري حجم هواي فشرده شده درون ريه به 4 برابر سطح آب افزايش مييابد که اين موضوع ميتواند باعث پاره شدن رگها و رسوب نيتروژن در خون و خطر حمله قلبي براي غواص بوجود آورد. به همين دليل غواص ها نمي توانند براي مدت طولاني در عمق بيشتر از 30 متري شنا کنند.
اجزاء زيردريايي:
اجزاء بيروني زيردريايي شامل بدنه استوانه بيضي شکل با دوبال افقي در جلو و دوبال عمودي در عقب براي شيرجه رفتن به عمق و اوج گرفتن به سطح آب، يک سکان براي حرکت به چپ و راست ، يک پروانه در دم بدنه براي توليد نيروي محرکه زيردريايي و يک بادبان براي ورود و خروج خدمه به سطح آب است.
درضمن يک آنتن راديويي براي تماس با زيردرياييها و کشتيهاي ديگر و يک پريسکوپ براي مشاهده سطح آب از زير دريا روي بادبان تعبيه شده است.
بدنه زيردريايي از دو پوسته (قشر) ساخته شده که مابين آنها خالي است. به اين فضاي خالي، مخزن بالاست (سنگيني) ميگويند. روي قشر بيروني و بالاي بدنه، دريچهاي براي خروج هوا (دريچه اصلي) و در پائين بدنه هم دريچهاي براي ورود و خروج آب به مخزن بالاست تعبيه شده است
داخل زيردريايي هم مخزن گاز فشرده با دو دريچه خروج هوا به مخزن بالاست روي قشر دروني تعبيه شده است. وزن زيردريايي با مخزن بالاست خالي، کمتر از نيروي شناوري آب درياست و بنابراين زيردريايي در اين حالت مانند کشتي روي سطح آب باقي خواهد ماند.
براي فرورفتن زيردريايي در آب، دريچه خروج هوا (دريچه اصلي) و دريچه ورود آب را باز ميکنند تا آب دريا وارد مخزن بالاست شود. به اين ترتيب وزن زيردريايي بيشتر از نيروي شناوري ميشود و زيردريايي در آب فروميرود.
براي بالا آمدن زيردريايي دريچه اصلي را ميبندند و دريچه گاز فشرده شده را باز ميکنند تا هوا وارد مخزن بالاست شود. با ورود گاز به مخزن و خروج آب از دريچههاي پائيني، وزن زيردريايي کم ميشود و نيروي شناوري آن را بطرف بالا ميبرد.
پروانه نصبشده در انتهاي دم زيردريايي با چرخش خود، زيردريايي را به جلو و با چرخش برعکس به عقب! هدايت ميکند. براي شيرجه رفتن بطرف پائين (درهنگام حرکت به جلو) انتهاي بالهاي جلو بطرف بالا و انتهاي بالهاي عقب بطرف پائين کج ميشوند و براي اوج گرفتن نيز انتهاي بالهاي جلو بطرف پائين و انتهاي بالهاي عقب زيردريايي بطرف بالا کج ميشوند تا (مانند پرواز هواپيما در هوا ) مسير سيال عبوري (آب) از بالها براي حرکت به مسير دلخواه تغيير يابد و نيروي بالابر يا پائينبر توليد شود
براي حرکت به چپ و راست نيز از سکان عقب کمک گرفته ميشود. مثل حرکت کشتي و هواپيما (درهنگام حرکت به جلو ) با کج کردن سکان به چپ، زيردريايي به چپ و با کج کردن سکان به راست، زيردريايي بطرف راست خواهد چرخيد.
پريسکوپ داخل زيردريايي هم از 2 آينه کج با زاويه 045 درجه ساخته شده تا خدمه بتوانند با چرخاندن آن، کشتيهاي سطح آب را مشاهده کنند
از آنتن راديويي هم براي ارسال سيگنال به اطراف و برقراري ارتباط با ديگر زيردرياييها و کشتيهاي ديگر و نيز از فرستنده ديگري ( رادار ) براي تشخيص موانع سرراه زيردريايي کمک ميگيرند.
آشنايي با عملکرد زيردريايي
بدون شک زيردريايي يک از جنگ افزارهاي رايج با کاربرد بسيار است و براي بسياري از علاقه مندان به جنگ افزار همواره اين پرسش وجود داشته است که زيردريايي ها چگونه کار مي کنند و راز غوطه وري و چگونگي انجام اين عمل در چيست ؟ براي پاسخ به اين پرسش و قبل از شروع بحث معرفي زيردريايي هالازم است تا با تصاويري ساده طرز کار آنها را نمايش دهيم.
1) در اين تصوير نماي برش خورده و ساده يک زيردريايي را مشاهده مي کنيد. وزن زيردريايي و مخازن هوا در آن به گونه اي محاسبه مي شود تا زيردريايي در هنگام خالي بودن مخازن ، بين ديواره داخلي و خارجي بصورت شناور بر روي سطح آب قرار بگيرد.
2) با شروع غوطه وري دو يا چند دريچه که در بالاي بدنه قرار دارد باز شده و موجب مي شود تا آب در اثر وزن زيردريايي و پمپاژ آب به داخل مخازن بين ديواره داخلي و خارجي وارد شود.
3) اين کار تا پر شدن مخازن ادامه پيدا مي کند بگونه اي که در اثر وزن آب ، وزن کل زيردريايي زياد شده و آرام در آب غوطه ور شود. (البته براي غوطه وري بيشتر در عمق ، مخازن بيشتري را از آب پر مي کنند.)
4) در اين تصوير پر شدن آب در مخازن بين ديواره داخلي و خارجي ديده مي شود و زيردريايي غوطه ور شده است.
5) سپس دريچه هاي تعبيه شده در بالا بسته مي شود.
6) براي شناور شدن در سطح آب کافي است تا آبي را که به داخل مخازن وارد شده است به خارج پمپاژ نمود. براي انجام اين کار دريچه هاي تعبيه شده داخلي باز مي شود تا فشار هوا بتواند موجب خروج آب از دريچه هاي پايين زير دريايي شود.
7) در اين مرحله آب داخل مخازن خارج شده و زيردريايي که مجداداً سبک تر شده است به سطح آب بر مي گردد.
تأمين نيرو(توان) زيردريايي
زير دريايي هاي هسته اي از راکتورهيي هسته اي ،توربين هاي بخار و گيربکس هاي کاهشي براي حرکت دادن شفت اصلي ملخ استفاده مي کنند که نيروي تراستي به سمت جلو و يا عقب را توليد مي کند همچنين از يک موتور الکتريکي نيز که کار يکساني انجام مي دهد در مواقع اضطراري کمک مي گيرند.
همچنين زير دريايي ها نياز به نيروي الکتريکي دارند که بتوانند تجهيزات الکتريکي را به کار گيرند که براي اين کار زير دريايي ها مجهز به موتور هاي ديزل (که سوخت را مي سوزانند)و يا راکتورهاي هسته اي (که هسته اتم را مي شکافند)هستند.
همچنين زير دريايي ها مي توانند از نيروي باتري استفاده کنند که خود اين باتري ها توسط باتري هاي ديزل و يا راکتورهاي هسته اي شارژ مي شوند
در مواقع ضروري از نيروي الکتريکي باتري ها فقط براي حرکت اوليه زير دريايي استفاده مي شود. زير دريايي هاي ديزلي مثال هاي خوبي از ترکيب نيرو هستند چرا که اغلب از تعداد دو يا بيشتر موتور ديزلي استفاده مي کنند. ممکن است همه موتور ها با هم کار چرخاندن شفت ملخ و شارژ باتري ها را انجام دهند و يا ممکن است يک موتور شفت ملخ را بچرخاند و بقيه موتورها ژنراتور را بچرخانند.
موتور هاي ديزلي براي کار نياز به هوا دارند بنابرين زير دريايي بايد روي سطح آب باشد و در هنگام غوطه ور شدن کامل زير دريايي با موتور ديزلي باتري ها بايد کاملاً شارژ باشند و محدوديت در تکنولوژي شارژ باتري ها به طرز شديدي بر مدت زماني که زير دريايي با موتور ديزلي مي تواند در زير آب باشد تأثير گذاشته و آن را دچار محدوديت مي کند.
حال آن که به کار گيري نيروي هسته اي مزيت بزرگي در زير دريايي ها دارد ژنراتورهاي هسته اي به اکسيژن نيازي ندارند بنابرين يک زير دريايي هسته اي تا هفته ها مي تواند در زير آب بماند همچنين مدت زمان نگهداري (طول عمر)سوخت هسته اي بسيار بيشتر از سوخت ديزلي است و يک زير دريايي هسته اي براي سوخت گيري مجدد نيازي به آمدن به سطح آب را ندارد.
راکتور با توليد گرما بخار کمورد نياز يک توربين بخار را تأمين مي کند و توربين شفت ملخ را به خوبي موتور الکتريکي حرکت مي دهد.
دو تفاوت عمده مابين راکتورهاي تجاري و راکتورهاي به کار رفته در کشتي هاي هسته اي وجود دارد:
_راکتور موجود در کشتي ها کوچکتر است.
_راکتور در کشتي هسته اي از سوخت غني شده استفاده مي کند تا بتوان با راکتوري کوچکتر انرژي بيشتري دريافت کرد.
آشنايي با يک سلاح ضد زير دريايي
در اوائل قرن نوزدهم با پيشرفت سريع زير دريايي ها و افزايش توانايي آنها در درگيري با شناور هاي مختلف اهميت اين سلاح نوظهور به تدريج آشکار گرديد .
پس از به کارگيري اژدرها توسط زير دريايي ها به منظور هدف قرار دادن کشتي ها به خصوص در جنگ جهاني اول کشور هاي صاحب ناوگان دريايي قدرتمند مانند انگلستان از اين نقطه آسيب پذير گرديدند . از ابتدايي ترين ايده ها براي مواجهه با اين خطر جديد مين هاي انداختني(Draping mine) بودند که پس از انداختن به داخل آب منفجر مي گرديدند .
در سال 1916 اولين خرج عميق (Depth charge )توسط آکامي علوم دريايي پورتس موث ساخته شد . اين سلاح در حقيقت يک محفظه ي بشکه مانند بود که درون آن انباشته از مواد منفجره اي مانند تي ان تي (TNT) يا آماتول( Amatol) بود که پس از رسيدن به عمق خاصي توسط يک فيوز هيدرواستاتيک منفجر ميگرديد . شوک ايجاد شده توسط انفجار در سيال ملقب به ضربه ي قوچ يا (Water hammer) که به صورت سه بعدي منتشر مي گردد آنقدر قدرتمند است که مي تواند در شعاع وسيعي صدمات مرگباري به زير دريايي وارد سازد که البته بستگي به قدرت انفجارو فاصله ي زير دريايي از مرکز انفجار دارد .
انواع اوليه ي سلاح حاوي 150 کيلوگرم ماده ي منفجره براي کشتي هاي سريع تر و 55 کيلو گرم خرج براي کشتي هاي کند تر بودند تا بتوانند از مهلکه بگريزند . در سال 1916 کشتي ها فقط 2 عدد Depth charge حمل ميکردند که در سال 1918 اين تعداد به 40 عدد افزايش يافت. عدم اطلاع دقيق از مکان وعمق زير دريايي ونيز جابجايي زير دريايي در خلال رسيدن Depth charge به عمق مورد نظريکي از مشکلات اوليه در بکارگيري Depth charge بود . براي اين منظور کشتي ها مجبور بودند تعداد زيادي Depth chargeرا به صورت پراکنده به عمق آب بفرستند. با تجهيز زير دريايي ها در خلال جنگ جهاني دوم به سيستم سونار آنها مي توانستند صداي موتور کشتي ها و نيز برخورد Depth charge به سطح آب را حس کرده وبه سرعت از مهلکه بگريزند. براي مقابله با اين ترفند Depth charge ها سنگين تر شدند براي مثال mark x ساخت انگلستان حاوي 1383kg ماده ي منفجره ي TNT بود. همچنين با تغيير فرم آنها از حالت بشکه اي به حالت آيروديناميک سرعت فرو روي و رسيدن به عمق مورد نظر افزايش يافت .همچنين مکانيزمي براي پرتاب آنها به فواصل مورد نظر در اطراف کشتي به نام K gun ابداع گرديد تا فرصت عکس العمل زيردريايي ها کمتر از پيش گردد .
با جايگزيني HBX ، Tropex بجاي TNT با قدرت 1.5 برابر انقلابي در زمينه ي Depth charge پديد آمد وبه تدريج سرنوشت نبرد در دريا را رقم زد . امروزه براي مواجهه با زير دريايي ها Depth charge هايي با خرج
هسته اي پديد آمده که قدرتي بسيار مهيب وغير قابل تصور دارند که توسط هواپيماهاي ضد زير دريايي به درون آب پرتاب مي گردند.
کشور هاي امريکا ، روسيه و انگلستان از اين سلاح ها در اختيار دارند که به NDB مشهورند (Nuclear Depth Bomb). همچنين فيوز هاي سونار جايگزين فيوز هيدرواستاتيک شده است تا سلاح در نزديکترين عمق به زير دريايي منفجر گردد . همچنين در فيلم ضميمه شاهد تست نوعي Depth charge مدرن خواهيم بود .
زيردريائي هاي جنگي
انواع زيردريائي ها طبيعتا اشکال مختلفي دارند ولي اين اشکال گوناگون از يک چهار چوب خاص خارج نمي شوند مگر تغييراتي که به علت نوع مأموريت يا اهدافي که زيردريائي براي آن ساخته شده د ر ساختار آن داده مي شوند.زيردريائي ها به روشهاي گوناگوني طبقه بندي مي شوند. مي توان آنها را براساس نوع سلاحي که حمل مي کنند طبقه بندي کرد، بر اساس اين شيوه، زيردريائي هايي که داراي موشکهاي قاره پيماي اتمي در کنار ساير تسليحات متعارف هستند را اصطلاحا (SSNG) مي گويند اين زيردريائي ها از لحاظ نيروي محرک نيز اتمي هستند .
تعداد زيردريائي هاي اين نوع که هر کشور صاحب آن حق دارد که داشته باشد توسط پيمان هاي منع گسترش سلاحهاي هسته اي مشخص ومحدود گشته است.
اما زيردريائي هايي که فقط پيشرانه ي اتمي دارند اصطلاحا (SSN) نام دارند وداراي سلاح هسته اي نيستند. در طبقه بندي زيردريائي ها از ديدگاه اندازه و مأموريت هاي محوله زيردريائي ها يا هجومي سريع که زيردريائي هاي شکارچي ناميده مي شوند که سبک وزن هستند وبا خدمه اي محدود که تسليحات آنها شامل فقط اژدرهاي سبک و تندرو مي باشد و يا زيردريائي هاي بزرگ وباتسليحات فراوان.
از ديدگاه پيشرانه ها مي توان زيردريائي ها را به اتمي وديزل وبرخي نيز برقي هستند تقسيم کرد.
در مقابل زير دريايي هاي سنگين داراي بيش از110 نفر پرسنل هستند و طول آنها بين 250 تا 400 پا متغير است که ويژگي اين زيردريايي ها , به خصوص نوع اتمي آن توانمندي در باقي ماندن طولاني مدت در زير آب و توانايي کار در اعماق زياد واعماق کم به يک اندازه است.
البته نا گفته نماند که زيردريايي هاي کوچک يک نفره هم وجود دارد که در شناسايي وديگر ماموريت هاي ويژه کاربرد دارد.
از آنجايي که يک زيربزرگ دريايي داراي سلاح هاي گوناگون از قبيل موشکهاي اتمي وغير اتمي ،بالستيک وکروز دوربرد واژدرهاي سنگين وسبک وموشکهاي ضد کشتي ونيز توانايي مين گذاري و مين روبي مي باشد، بنابرين بايد داراي سيستم کنترل تسيحات وآتش قدرتمندي باشد تا بتواند بر اين همه سلاح متنوع پيشرفته مطابق ويژگي هاي جنگي هر کدام از آنها کنترل داشته وآنها را هدايت نمايد.
اولين واحد اين سيستم ،پايگاه قوي اطلاعاتي از اهداف دريايي ، زميني و هوايي دشمن که شامل محل استقرار ،ويژگي ها وسرعت وتوانمندي هاي هدايتي راداري ،ليزري ،مادون قرمز ويا ويديويي آنها ويا ساير ويژکي هاي آنها .
اين اطلاعات توسط سيستم هاي قوي فعال وغير فعال دريافت مي شود ،سيستم هاي گيرنده ي فعال با ارسال سيگنال ، بازخورد آنرا گرفته وتحليل مي نمايد ولي سيستم ير فعال صرفاًبه دريافت سيگنال هاي وارده مي پردازد ، بهرحال سيگنال هاي دريافت شده توسط پردازشگرهاي سيار قوي مورد پردازش قرار گرفته و اطلاعات انحرافي مورد تشخيص و جدا سازي قرار مي گيرد اين سيستم هاي پردازشگر بايد بسيار قدرتمند باشند تا باتوجه به حجم بسيارعظيم اطلاعات دريافتي بتوانند چندين فعاليت پردازشي را براي چندين هدف به طور همزمان انجام داده و نتايج را روي نمايشگرها ومونيتورهاي چند کاره نمايش دهد تا خدمه بتوانند تصميمات لازم ومناسب را در کوتاهترين زمان وبا توانمندي بالا اتخاذ کنند.
انواع مختلف زيردريايي و اطلاعاتي از آنها
زير دريايي CSS kilo (در حال خدمت در نيروي دريايي ايران)
زير دريايي هاي کلاس کيلو روسي براي اولين بار در 1980 وارد خدمت شد اين زير دريايي ها توسط دفترطراحي مرکز دريايي روبين در سن پترزبورگ طراحي گرديد نوع 877EKM که براي جايگزيني برخي از انواع 636 طراحي گرديده بود وکلا تاکنون 24 فروند زير دريايي کلاس کيلو وارد خدمت گرديده که از اين تعداد بيشتر آن در خدمت روسيه 3 فروند درخدمت ايران 2 فروند در خدمت چين و 6 فروند در خدمت هند است(البته روماني الجزاير ولهستان هم انواع قديميتر را دارند)
مدل 877EKM کلاس کيلو اساسا به عنوان يک زير دريايي هجومي ضد زير دريايي و ضد کشتي طراحي گرديد .
اين زير دريايي دارايي يک گروه شناور با دو مخزن هوا در طرفين است قسمت سينه ي زير دريايي در موقعيت بسته نسبت به ميان کشتي براي کارايي بهتر سونار قرار دارد دريچه هاي غرق سازي در فاصله ي کمي از جلوي زير دريايي واقع هستند با يک سيستم جديد آزاد کننده ي هوا بدنه ي زير دريايي با يک پوشش لاستيکي ضد سونار(کم پيدا در برابر سونار) پوشيده شده مدل 877EKM قابليت پيمايشي تا 2,300 در زير آب و t 3,950t در روي آب را داراست و بيشترين عمقي که ميتواند برود 300m است و بيشترين سرعت آن در زير آب 10 knots knotsو در روي آب 17 مي باشد .
از نظر تجهيزات از يک کامپيوتر MVU-110EM با قابليت ردگيري 5 هدف بطور همزمان که قفل روي 2 هدف اتوماتيک و 3 هدف دستي است .
اين مدل زير دريايي داراي 6 دريچه ي شليک اژدر 533 ميليمتري که دو بدو شليک ميشوند (بجز شش فروند آماده براي شليک 12 فروند هم رزرو دارد) که ميتواند با دو هدف بطور همزمان درگير شود همچنين ميتواند با سيستم TEST-71MKE TV دو اژدر تلوزيوني شليک کند که بطور دستي کنترل مي شوند اين اژدر ها ميتوانند تا عمق 500 متري و برد 40 کيلومتري هر هدفي را مورد حمله قرار دهند .
اين زير دريايي براي دفاع از خود در برابر اهداف هوايي همچون هواپيما ها و هليکوپتر ها يک لانچر با هشت موشک Strela-3(اسم ناتو SA-N-8) با برد شش کيلومتر يا Igla (اسم ناتو SA-N-10 ) با برد 5 کيلومتر و سرعت 1.65 ماخ دارد که اين موشک ها نيز ساخت دفتر طراحي روبين هستند البته در انواع در خدمت هند از موشک هاي ضد کشتي 3M-54E1 با برد 230 کيلومتر نيز استفاده شده(که مشخصا براي زمانهاييست که زير دريايي در سطح است)
اين زير دريايي از يک سيستم تدابير متقابل الکتريکي و پشتيباني) و پش اخطار رادار نيز استفاده ميکند .
زير دريايي 877EKM از يک سونار از نوع MGK-400 که توانايي ردگيري و هشدار در مورد سيگنالهاي سونار رادارد(اعلام وظعيت از روي سيگنالهاي سونار دشمن) براي کاستن از اشتباه از دو کانال براي جستجو بهره ميبرد که بهمراه يک رادار فعال جداکننده ي حدف عمل ميکند .
از نظر نيروي محرکه اين زير دريايي از دو ژنراتور 1000 kW و يک موتور 5,500 hp ساخت Elektrosila و Kolomensky Zavod روسيه استفاده مينمايد .
زير دريايي تهاجمي كلاس "كيلو" ايران (ساخت روسيه)
زير دريايي روسي كلاس"كيلو" به وسيله دفتر طراحيهاي دريايي روبين واقع در "سن پترزبورگ" طراحي و نخستين بار در اوايل دهه 1980 ميلادي وارد خدمت شد.
پس از توليد اوليه، در مراحل بعدي انواع زيادي از اين نوع زير دريايي توسط روس ها توليد شد و آخرين نوع توليد شده اين زيردريايي، 877EKM و نوع 636 است كه در كارخانه كشتيسازي "آدميرالتي" در سن پترزبورگ ساخته شدند.
تاكنون تعدادي از زير دريايي هاي كلاس "كيلو" به به ايران، چين، هند، لهستان، روماني و الجزاير فروخته شده به طوري كه در حال حاضر 3 كشور چين، ايران و هند هركدام داراي 2،3 و 10 فروند زير دريايي 877EKMهستند.
طراحي زير دريايي كلاس "كيلو"
اين زير دريايي داراي سيستم جديد آزاد سازي گاز است و بدنه خارجي آن با نوعي كاشي لاستيكي ضد امواج سونار پوشانده شده تا خطر رديابي آن كاهش پيدا كند.
زير دريايي "كيلو" داراي قدرت جابجايي 2300 تن آب به هنگام حركت در سطح و قدرت جابجايي 3950 تن آب به هنگام غوطهوري است.
سرعت اين زير دريايي به هنگام حركت در سطح آب 5/18 كيلومتر، هنگام غوطهوري 5/31 كيلومتر در ساعت و حداكثر عمق غوطهوري اين زير دريايي 300 متر است.
برد زيردريايي مذكور 9 هزارو 654 كيلومتر در سطح آب (با سرعت 13 كيلومتر) و 5/643 كيلومتر در حالت غوطهوري( با سرعت 5/5 كيلومتر) است.
اژدرها
زير دريايي كلاس كيلو داراي 6 لوله پرتاب اژدر 533 ميليمتري و 18 اژدر سنگين است كه معمولاً 6 اژدر در لولههاي پرتاب و 12 اژدر در جايگاه هاي ويژه نگهداري ميشوند.
يك دستگاه خودكار سريع، اژدرها را در درون لولههاي پرتاب جاي ميدهد و زير دريايي قادر است اژدرها را بطور همزمان عليه دو هدف بكار گيرد.
اين لولهها قادرند اژدرهاي هدف يابي را كه داراي سيستم سونار فعال و هدايتگر تلويزيوني هستند را شليك كنند. اين سيستم به كاربران زير دريايي امكان ميدهد كه به طور مستقيم، مسير اژدر را به سوي يك هدف تعيين كنند. وزن اين اژدر 1820 كيلوگرم و وزن سر جنگي آن 205 كيلوگرم است.
زير دريايي مذكور همچنين قادر به پرتاب اژدرهاي هدف ياب " "UGSTبا برد 40 كيلومتر و عمق جستجوي 500 متر است اين در حاليست كه از لولههاي پرتاب اژدر زير دريايي "كيلو" ميتوان براي رها كردن 24 مين دريايي نيز استفاده كرد.
موشك ها
زير دريايي "كيلو" داراي پرتاب كنندهاي براي 8 فروند موشك سطح به هواي كوچك از نوع " استرلاـ3" يا "ايگلا" است.
اين موشك بوسيله دفتر طراحي"فاكل" واقع در "كالينينگراد" روسيه توليد ميشوند.
استرلاـ3 (با نام نات SN-N-8گيملت) موشكي با هدايت مادون قرمز اما سنگينتر است كه بردي معادل 5 كيلومتر و سرعتي معادل 65/1 برابر سرعت صوت دارد.
شناورهاي "كيلو" هندي همچنين مجهز به موشكهاي ضد كشتي "نوواتور" (4) 3M-54E1هستند كه از سيستم موشك روسي "كلاب اس" (Club-S) الگو برداري شده است. برد اين موشك 220 كيلومتر با سر جنگي به وزن 450 كيلوگرم است.
برخي گزارش هاي تائيد نشده كه توسط منابع غربي منتشر شده حاكي از مجهز بودن زير دريايي هاي "كيلو" ايران به موشك هاي Club-Sاست.
سونارها
اين زيردريايي ها به يك سونار از نوع MGK-400كه امواج منعكس شده از شناورهاي دشمن را دريافت ميكند مجهز هستند. به اين ترتيب كه سيگنالهاي سونارهاي فعال دشمن را رديابي كرده و امواج ارتباطي زير دريايي را شناسايي ميكند.
اين سونار داراي يك سيستم كانالي دوگانه است كه باعث كاهش اشتباه در عملكرد و بهبود رديابي امواج مي شود. اين سيستم داراي يك نشانگر بسامد (فركانس) جهت آسان كردن شناسايي هدف و همچنين يك رادار فعال با سيستم جداسازي اهداف است.
پيشرانه
زير دريايي "كيلو" از نوع 877EKM به يك موتور ديزل الكترونيك با دو ژنراتور ديزل 1000كيلوواتي و يك موتور پيشرانه با قدرت 5 هزار و 500 اسب بخار مجهز است.
اين موتورها به وسيله كارخانه "الكتروسيلا" و "كلومنسكي زاوود" روسيه ساخته شدهاند. اين شناور همچنين يك موتور كم مصرف با قدرت 190 اسب بخار و دو سيستم پيشرانه رزرو (هميشه آماده) با قدرت 120 اسب بخار دارد.
زيردريايي 705 Alfa class
هدف از ساخت اين کلاس درگيري و انهدام زيردرياييهاي دشمن و کشتيهاي جنگي انان و در صورت لزوم مقابله با نيروي ساحلي است .
اين زيردريايي داراي يک پروانه و بدنه اي از جنس الياژ تيتانيوم است که توسط موسسه متالورژي I.V.Gorynin طراحي شده بود . فلز تيتانيوم موجب کاهش خواص مغناطيسي شده و انعکاس امواج را کاهش ميدهد اما نکته مهم اين بود که بر خلاف انتظار زيردريايي ان طور که انتظار مي رفت اکوستيک و بدون انعکاس نبود . پروژه زيردريايي در اواسط دهه 60 اغاز شده بود و در ابتدا فوق محرمانه بود . وزارت دفاع روسيه در جريان جنگ سرد قصد داشت تا زيردريايي تهاجمي قدرتمندي براي مقابله با حمله احتمالي زيردرياييهاي امريکا بسازد .
اين زيردريايي اولين زيردريايي نظامي دنيا ست که مجهز به کابين خروج اضطراري است .
( ESC ) (emerging saving chamber ) که مي تواند تمام پرسنل را يکجا در خود جاي داده و حتي از اعماق از زيردريايي جدا شود .
در کل اين زيردريايي در سالهاي دهه 60 طراحي و ساخته شد و ان را ميتوان شاهکار تکنولوژي زمان خود در دوران جنگ سرد قلمداد کرد . شوروي داراي چند فروند از اين زيردريايي بود اما به دليل فرسودگي بيشتر انها اوراق شده اند و تنها يک فروند هنوز در حال خدمت است که در سال 1980 وارد خدمت شد .
ويژگي اين زيردريايي سرعت بالا و قابليت مانور ان است که مي تواند به سرعت با گردش به طرفين اژدرهاي خود را به اهداف شليک نمايد . همچنين اين زيردريايي مي تواند در مدت 42 ثانيه در حالي که با حداکثر سرعت در حال حرکت است 180 دجه چرخيده و به جهت عکس قبلي حرکت نمايد .
مشخصات :
وزن : 2900 تن در روي اب
4320 تن در زير اب
سرعت : 15-20 گره بر روي اب
40 – 45 گره در زير اب
حداکثر عمق عملياتي : 450 متر
بيشترين عمق از لحاظ تئوري : 900 متر
ابعاد :
طول : 81 متر
عرض : 9.5 متر
ابخور : 7.6 متر
موتور : يک راکتور liquid-metal با قدرت 40 هزار اسب بخار متصل به يک پروانه 5 تيغه
پرسنل : 45 نفر
تسليحات :
21 81R (SS-N-15) or 12 Vodopad (SS-N-16)
6 مقر اژدر 533 ميليمتر در دماغه با 65 اژدر 53-65K يا 20 اژدر VA-111
24 مين دريايي
تجهيزات :
رادار Topol MRK.50 براي پوشش سطح
رادار ناوبري Sozh
سيستم مخابراتي زيردريايي MG-21
سيستم مخابراتي ماهواره اي Molniya
انتنهاي مخابراتي Vint & Tissa
سيستمهاي کنترل اتش Leningrad-705
سونار Okean
سونار مين ياب MG-24
سيستم ESM/ECM Bukhta
سيستم IFF شناسايي دوست از دشمن .
زيردريايي استراتژيک OHIO CLASS
زيردريايي استراتژيک کلاس اوهايو امريکا
اين زيردريايي در دهه 80 ساخته شد اما به دليل مشکلات مالي توليد 4 فروند ان مدتي طولاني مسکوت ماند و يک فروند نيز توليد نشد . 3 فروند باقي مانده نيز تا سال 2003-2004 غير فعال بودند تا اينکه نيروي دريايي ايالات متحده تصميم گرفت که اين زيردرياييهارا با تغييراتي عمده تبديل به زيردرياييهاي استراتژيک پيشرفته نمايد تا قابليت شليک موشکهاي هدايت شونده کروز را داشته باشد .
اين پروژه 4 سال طول کشيد و در طي ان 3 زيردريايي اين کلاس در سال 2007 عملياتي شدند . اهداف اين پروژه انجام حمله به اهداف بوسيله نيروهاي ويژه ، قابليت دفاع و حمله به زيردرياييهاي متخاصم و شناسايي و تجسس وکنترل بر شعاع گسترده عملياتي مي باشد .
براي اين اهداف زيردريايي مجهز به موشکهاي تاکتيکي تامي هاوک شده است که مي توانند از دريا هدفهاي زميني در خشکي را مورد هدف قرار دهند . همچنين زيردريايي قابليت حمل و نگهداري 66 نفر از تفنگداران ويژه نيروي دريايي SOF را براي حملات سريع و ويژه داراست که يکي از ويژگيهاي اين زيردريايي مي باشد .
زيردرياييهاي فعال اين کلاس 3 فروند هستند به نامهاي :
USS OHIO
USS MICHIGAN
USS FLORIDA
مشخصات :
سازنده : (General Dynamics Electric Boat Division. ) شرکت کشتي سازي جنرال دايناميکز
موتور : يک راکتور با توربين گازي متصل به يک پروانه
طول : 170 متر
عرض : 12.8 متر
وزن روي اب : 16764 تن
حداکثر سرعت زير اب : 20 گره
پرسنل : 144 نفر بعلاوه 66 تفنگدار ويژه دريايي
تسليحات :
مقر پرتاب موشکهاي تامي هاوک
4 مقر پرتاب اژدر مدل MK 48 .
سري زيردرياييهاي استراتژيک Type 094 (ناوگان زيرسطحي چين 5
سري زيردرياييهاي Type 094 (يا Type 09-IV کد ناتو: Jin class) دومين نسل از زيردرياييهاي اتمي با قابليت شليک موشک بالستيک "SSBN" ناوگان PLAN محسوبميشوند، که در واقع جانشين زيردريايي SSBN کلاس Xia يا Type 092 که در سال 1983 وارد خدمتشده،خواهندشد. زيردرياييهاي Type 094 توسط موسسهي تحقيقاتي طراحي شناورهاي دريايي CSIC’s Wuhan (موسسهي 719) واقع در استان Hubei طراحيشدهاند. ساخت زيردرياييها توسط کارخانهي ساخت شناورهاي سنگين CSIC’s Bohai واقع در Huludao از استان Liaoning انجامشدهاست.
ساخت اولين زيردريايي از اين کلاس در سال 1999 شروع شد و در ژولاي سال 2004 بهآب انداختهشد. احتمالا ساخت دومين زيردريايي در سال 2002 آغاز شده و در سال 2007 بهآب انداختهشدهاست. سازمان اطلاعاتي نيروي دريايي ايالات متحده ONI قبلا ساخت اين زيردرياييها را پيشبيني کرده و اعلام کرده بود جمهوري خلق چين جهت تقويت قدرت اتمي/بالستيک زيرسطحي خود نياز به 5 فروند زيردريايي اتمي دارد تا در هر زمان يکي از آنها آمادهي شليک موشکهاي خود باشد.
زيردرياييهاي Type 094 SSBN تا حد زيادي به زيردرياييهاي اتمي/تهاجمي Type 093 شباهتدارند به همين دليل گمان ميرود هر دو کلاس بر يک اساس و مبنا طراحيشدهباشند. ديسپليسمنت زيردرياييها در حالت غوطهور 8000 تا 9000 تن برآورد ميشود. انتظار ميرود زيردرياييهاي اين کلاس کم صداتر از زيردريايي Type 092 باشند و حسگرهاي پيشرفتهتري بر روي آن نصب شدهباشد. بنابر بعضي گزارشات ساخت و توسعهي زيردرياييهاي Type 092 و Type 094 با مساعدت شرکت روسي طراحي زيردرياييهاي اتمي Rubin Central Design Bureau انجامشدهاست.
در تصاوير منتشرشده تعداد 12 مقر شليک موشک بالستيک در پشت برجک زيردريايي ديدهميشود که در دو رديف ششتايي و در عرشهاي برجسته قراردارند. اين زيردرياييها قادر به شليک موشکهاي بالستيک JL-2 (چيني: Julang-2، کد ناتو: CSS-NX-4) هستند. موشک JL-2 از مشتقات موشک زميني بالستيک، بينقارهاي و سوخت جامد DF-31 محسوبميشود. گفتهميشود برد اين موشکها 8000 کيلومتر است و قادر است چند هدف را با استفاده از سه کلاهک هستهاي خود مورد اصابتقراردهد. به هر حال چيزي مشخص است اين است که پروژهي ساخت توسعهي اين موشکها هنوز در حال اجراست. طبق گزارشات برخي منابع در ميانهي سال 2004 آزمايش موشک ناموفق بود.
طبق تصاوير ماهوارهاي که چند سال پيش منتشر شدند يکي از زيردرياييها در لنگرگاه کارخانهي Bohai قرارداشت و ديگر زيردريايي که به صورت لکهاي در زير آب مشخص است در پورت نظامي Xiaopingdao واقع در استان Liaoning قراردارد. در ماه آپريل سال 2008 وبسايت فدراسيون دانشمندان ايالات متحده FAS.org اعلام کرد که زيردريايي جديد کلاس Jin ناوگان PLAN در پايگاه دريايي در نزديکي شهر Sanyang واقع در جنوب جزيرهي Hainan قراردارد.
خصوصيات
(با توجه به مخفي کاري شديد چينيها سايتهاي مختلف آمار مختلفي ارائهدادند.)
تعداد: وجود حداقل دو فروند تاييد شده است.
طول: 140 متر
قطر: 10 متر
آبخور: 8 متر
ديسپليسمنت: 8000 تا 9000 تن (گلوبال سکيوريتي :1000 تا 12000 تن)
سرعت: 20 گره
برد عملياتي: نامحدود
تسليحات: 12 مقر موشک JL-2 و شش مقر اژدر در دماغه
پيشران: راکتور اتمي .
زيردريايي تهاجمي 671 RTM Victor III
ويکتور 1 طوري طراحي شده بود که بتواند با سرعت زيادي در زير اب حرکت کند . همچنين اين زيردريايي داراي 2 پروانه دوتيغه کوچک در قسمت پاشنه زيردريايي بود تا براي ماموريتهاي با سرعت پايين و بي صداتر از انها استفاده کند . اين کلاس داراي 2 مقر مخصوص اژدر با کلاهک اتمي نيز بود .
پس از اين کلاس قرار بود ويکتور 2 در توسعه و ادامه ويکتور 1 ساخته شود . اين کلاس نسبت به کلاس قبل داراي تسليحات و تجهيزات بيشتري بود و به ان سيستمهاي کنترل اتش نيز اضافه شده بود . اين کلاس داراي 8 بخش بود . انبار اژدرها – غذاخوري – بخش راکتور – بخش توربين – بخش توربو ژنراتور – بخش خوابگاهها – و بخش فرماندهي
اما بنا بر مشکلاتي اين کلاس ساخته نشد .
پس از مسکوت ماندن اين طرح ، در اواسط دهه 80 مجددا تصميم به ادامه اين طرح گرفته شد اما در ان تغييراتي به وجود امد و ان را نسبت به طرح قبلي مجهز تر نمودند و نام انرا
671 RTM Victor III گذاشتند .
طول ان نسبت به مدلهاي قبلي طويل تر شد و در ساخت بخشهاي دروني ان سعي شد با ايزوله کردن انها صداي ان بخشها را کاهش دهند خصوصا بخش مربوط به توربينها . همچنين در طراحي تمامي سيستمهاي الکترونيکي ، ناوبري و راديويي و ديگر تجهيزات ان بهبود صورت گرفت .
بدنه تمام ويکتور 3 ها 2 جداره است . اگرچه برخي منابع خبراز 8 بخش در اين زيردريايي ميدهند مانند ويکتور2 اما برخي منابع نيز به 9 بخش داخلي در زيردريايي اشاره کرده اند .
لايه بيروني زيردريايي از مواد انتي هيدرواکوستيک براي کاهش احتمال کشف توسط سونار پوشيده شده اند . در حال حاضر 4 فروند از اين کلاس در حال خدمتند که بين 1988 تا 1992 وارد ناوگان شده اند .
مشخصات
وزن روي اب : 5200 تن
وزن زير اب : 7250 تن
سرعت روي اب : 18-20 گره
سرعت زير اب : 29-30 گره
ابعاد
طول : 107.2 متر
عرض : 10.8 متر
ابخور : 8 متر
موتور
در راکتور OK-300 VM-4 به توان مجموع 75 مگاوات و قدرت 30 هزار اسب بخار
حداکثر عمق : 400 متر
استقامت در دريا: 80 روز بدون سوپلاي يا 1215 ساعت کار با تمام قدرت
پرسنل : 100 نفر
تسليحات
دو موشک انداز SS-N-15 Starfish يا دو SS-N-21 کروز
شش SS-N-16 Stallion يا شش P-100 Oniks/SS-N-22 Sunburn
دو مقر اژدر 533 ميليمتري
4 مقر اژدر 650 ميليمتري
2 مقر BA-111 Schkval
36 مين در صورت حمل نکردن اژدر
الکترونيک
رادار زميني MRK-50
رادار زير ابي MG-29
سيستم ناوبي ماهواره اي Tsunami-B
انتهاي مخابراتي PZKG-10 و Kiparis, Anis, Sintez
پريسکوپ هاي فرماندهي Vodopod
سيستم هاي کنترل اتش MGK-400
سونار active/passive مدل Akula flank
سيستم تشخيص مينهاي دريايي MG-24
سيستم ESM/ECM2 MG-74
UUV با سونار MT-70 .
زيردرياييهاي اتمي تهاجمي Type 093
سري زيردرياييهاي Type 093 (کد ناتو: Shan Class طبقهبندي چين: 09-III) نسل دوم از زيردرياييهاي اتمي تهاجمي SSN"" چين محسوب ميشوند که جايگزين زيردرياييهاي Type 091 (کلاس Han) خواهندشد. اين زيردرياييها توسط موسسهي تحقيقاتي طراحي شناورهاي دريايي Wuhan (معروف به موسسهي 719) واقع در استان Hubei طراحي شدهاست. کار ساخت توسط شرکت کشتيسازي Bohai واقع در Huludao از استان Liaoning انجامشدهاست. طبق آخرين اطلاعات منتشر شده هماکنون دو زيردريايي از اين کلاس به آب انداختهشدهاند.
جمهوري خلق چين پروژهي ساخت نسل دوم از زيردرياييهاي SSN خود را حوالي سال 1980 شروع کرد اما تا قبل از سال 1990 پيشرفت چنداني در اجراي پروژه حاصلنشد. البته اين احتمال به صورت قوي وجود دارد که يکي از نهادهاي اصلي طراحي زيردريايي روسي و شرکت طراح Rubin در انجام پروژه به جمهوري چين کمک کردهباشند. ميزان همکاري شرکت Rubin مشخص نيست اما به نظر ميرسد اين همکاري در حل مشکلات اصلي و مهم زيردريايي بودهاست که شامل کمک در ساخت بدنه، نصب موتور و ساير ماشينري، طراحي سيستم کنترل آتش و سيستم جنگافزاري و اقدام متقابل ميشود.
ساخت زيردريايي اول Type 093 حوالي سالهاي 1995 تا 1996 و به صورت کاملاً سري در کارخانهي Bohai آغازشد. اولين زيردريايي در دسامبر سال 2002 به آبانداختهشد، بعد از انجام آزمايشات دريايي مختلف که 4 سال طول کشيد؛ اين زيردريايي در دسامبر 2006 رسما به ناوگان زيرسطحي PLAN پيوست. زيردريايي دوم حوالي سال 2003 به آبانداختهشد و احتمالا در سال 2007 وارد خدمت شدهاست. (تاريخ دقيق بيان نشده.) موجوديت اين پروژهاي در سال 2003 توسط پنتاگون اعلام شد. دفتر اطلاعات نيروي دريايي ايلات متحده و پنتاگون پيشبيني کردهاند که تا سال 2010 PLAN مجهز به تعداد 3 تا 4 فروند از اين زيردرياييها خواهدشد در حالي که منابع ديگر پيشبيني کردهاند اين تعداد 6 تا 8 فروند خواهدبود.
در طول يک نمايشگاه در پکن که به مناسبت هشتادمين سالگرد تاسيس PLAN داير شدهبود، تصاويري مبهم از زيردرياييهاي Type 093 SSN به نمايش عمومي درآمد. بعدها مجلهي دريايي شناورهاي مدرن پکن تصاويري ديگر از اين زيردريايي در شمارهي ماه آگوست خود منتشرکرد.
پيشبيني ميشود زيردرياييهاي Type 093 SSN داراي ديسپليسمنت (وزن) حدود 6000 تا 7000 تن باشد. بر اساس تصاوير منتشرشده بدنهي زيردريايي طرحي قطرهاي شکل دارد و دو بالهي هيدروپلين در دوطرف برجک و 4 بالهي ديگر در انتهاي زيردريايي وجود دارد. سيستم سونار زيردريايي سيستمي پيچيدهاست که از يک سونار نصبشده در دماغه و سونار H/SQC-207 نصب شده در بدنه تشکيلشدهاست. به نظر ميرسدسه سونار H/SQC-207 در بدنه نصبشدهباشند.
زيردرياييهاي Type 093 داراي شش جايگاه اژدر 533 هستند که 4 مقر در قسمت فوقاني و دو مقر ديکر در قسمت زيرين زيردريايي قراردارند؛ به احتمال قوي اين زيردرياييها قادر به شليک انوع مختلفي از موشکهاي ضد واحدهاي سطحي و اژدرهاي ضدزيردريايي روسي و يا چيني خواهندبود. از اين مقرها ميتوان جهت شليک موشک ضدکشتي چيني YJ-82 نيز استفادهکرد، اين موشک داراي سيستم هدايت از داخل است و از سوخت جامد استفادهميکند. حرکت آن به شيوه ي Sea Skimming بوده و برد آن 42 تا 80 کيلومتر و سرعت آن 0.9 ماخ است. سر جنگي موشک 165 کيلوگرم بوده و از يک فيوز تاخير مجاورتي استفادهميکند. برخي اخبار مبني توانايي زيردريايي در استفاده از موشکهاي کروز حمله به اهدف زميني LACM وجود دارد اما اين خبر تاييد نشدهاست.
براساس برخي شايعات زيردرياييهاي Type 093 بر اساس زيردرياييهاي اتمي تهاجمي روسي کلاس Victor III ساختهشدهاست، اما شباهت چنداني بين دو زيردريايي ديده نميشود. به هر حال احتمال استفاده از فنآوري روسي در ساخت زيردرياييها رد نميشود.
گفتهميشود زيردرياييهاي کلاس شانگ در بعضي قابليتها مانند ميزان صدا همانند زيردريايي آمريکايي کلاس Los Angeles عملمي کند اما نسبت به زيردرياييهاي کلاس Seawolf و Virginia در سطح پايينتري قراردارد. به هر حال زيردرياييهاي اين کلاس نمايشي از قدرت اتمي زيرسطحي جمهوري خلق چين محسوب ميشوند که ميتوانند تهديد اصلي براي نيروي دريايي کشورهاي همسايهي چين و در درجهي بعد اقدام متقابل اين کشور در برابر نيروي دريايي ايلات متحده محسوب شوند.
ويژگيهاي تخميني
طول: 110 متر
قطر: 11 متر
آبخور: 5/7 متر
ديسپليسمنت(وزن): 8000 تا 6000 تن
حداکثر عمق حرکت: 400 متر
برد عملياتي: نامحدود
سرعت: 35 گره
خدمه: 100 نفر
موشک: کروز حمله به اهداف زميني LACM، موشک ضد کشتي YJ-82
اژدر: 6 مقر اژدر 533 ميليمتري
پيشران: راکتور اتمي از نوع HTGR "high-temperature gas-cooled nuclear reactor" .
زيردرياييهاي کلاس Song
زيردريايي Type 039 (کد ناتو: Song class) گونهاي از زيردرياييهاي ديزل الکتريک است که متعلق به PLAN "People Liberation Army Navy" ميباشد. زيردرياييهاي اين کلاس اولين زيردرياييهايي هستند که چينيها خود به تنهايي اقدام به ساخت آن نمودهاند که از اژدرهاي مدرن و پيشرفته استفاده ميکند.
طراحي
اين زيردرياييهاي اولين زيردرياييهاي توليدشده توسط جمهوري خلق چين ميباشند که در واقع از مشتقات زيردرياييهاي کلاس Remo شوروي سابق ميباشند. البته طرح اين زيردرياييها قديمي است و مربوط به سالهاي جنگجهاني دوم ميشود؛ بنابراين چينيها تصميم گرفتند خودشان اقدام به طراحي زيردريايي بزنند؛ نتيجهي تلاشهاي چينيها زيردرياييهاي Type 039 ميباشد.
اين کلاس زيردرياييها به گونهاي طراحيشدهاند که بتوانند هم واحدهاي زيرسطحي و هم شناورهاي دشمن را مورد هدف قرار دهند به همين دليل از طرح بدنهي قطرهاي شکل جهت افزايش کارايي برخوردارند. اين زيردريايي داراي تعداد 4 رادر (سکان) ميباشد و از يک پروانه بزرگ اريب استفادهميکند. همچنين براي عملکرد سريعتر موتور الکتريکي اين زيردريايي از دستگاه ايجاد شوک استفادهميکند. بدنهي زيردريايي جهت استتار با مواد ضدسونار (همانند زيردرياييهاي کلاس کيلوي روسي) پوشاندهشدهاست. البته پيشرفت پروژهي اين زيردرياييها با مشکلاتي روبرو شد، چينيها زماني که اقدام به آزمايش اولين زيردريايي نمودند با اين مشکل روبرو شدند. اين مشکلات شامل صداي ايجادشده توسط زيردريايي و عملکرد آن در زير آب بود، که البته با يک بازبيني در طراحي اين مشکلات حل شدند.
بهسازيهاي انجامشده باعث توليد زيردريايي Type 039G شد و اين زيردريايي به توليد انبوه رسيد و هفت فروند از آن توليد شد که همگي آنها عملياتي هستند. (اين آمار در حال حاضر تغيير کرده آمار کامل رو تو قسمت ليست ببينيد.) از بين بردن مشکلات طرح زيردريايي مربوط به برج هدايت پلکاني زيردريايي ميشد که با برطرفشدن مشکل گونهي G را ايجاد شد.
تا سال 2006 تعداد سه گونه از اين زيردرياييها ساختهشدهاند. گونهي اصلي Type 039، Type 039G و Type 039A. تفاوت اصلي مشهود بين سه گونه در برج هدايت آنهاست. به گونهاي که برج هدايت در گونهي Type 039 پلهاي است اما گونهي Type 039G اينگونه نيست و Type 039A نيز برجي مشابه Type 039G دارد. اما سکان افقي دو گونهي Type 039 و Type 039G با گونهي Type 039A تفاوت دارد.
تسليحات
تسليحات اصلي گونهي Type 039 اژدر 533 ميليمتري Yu-4 torpedo است؛ اين اژدر، طراحي بومي دارد و سرعت آن برابر 74 کيلومتربرساعت است. اين اژدر در واقع نمونهي چيني اژدر روسي SAET-50 ميباشد. اين اژدر ميتواند همانند نمونهي روسي خود عمل کند. با اين اژدر ميتوان اهداف سطحي را از فاصلهي 15 کيلومتري مورد هدف قرارداد. اژدر ديگر قابل استفاده در اين زيردريايي اژدر هدايتشوندهي Yu-6 است که جهت هدف قراردادن اهداف زيرسطحي از آن استفادهميشود. همچنين به نظر ميرسد زيردريايي اين کلاس قادر به شليک موشکهاي ضدکشتي YJ-8 و موشکهاي کروز باشد که ميتواند آنها را از مقر اژدرها شليک کند و اهداف سطحي را از فاصلهي 80 کيلومتري مورد هدف قرار دهد. اين موشکها مافوقصوت بوده و داراي سرجنگي 165 کيلوگرمي ميباشند. جهت انجام عملياتهاي مينگذاري، زيردريايي قادر به حمل 24 تا 36 مين دريايي است. اين مينها را ميتوان از طريق مقر اژدرها جاگذاري کرد.
همچنين زيردريايي Type 039 موشکهاي ASW ضدزيردريايي CY-1 را همانند زيردرياييهاي کلاس Yuan با موفقيت شليک کردهاست. البته وضعيت اين موشکها مشخص نيست چراکه هيچ اخباري مبني بر توليد انبوه اين موشکها شنيدهنشدهاست. موشک ضدزيردريايي CY-1 ASW داراي برد 10 مايل دريايي (18 کيلومتر) هستند.
سونار
سونار اين زيردرياييها از نوع سونار بسامد متوسط است که در دماغهي زيردريايي نصبشده که داراي حالتهاي فعال و غيرفعال است و از آن براي دو هدف جستوجو و حمله استفادهميشود. علاوهبراين از اين سيستم داراي جهت ارتباط مخابراتي زيرآبي استفادهميشود و در صورتي که اژدري به سمت زيردريايي شليک شود سيستم پيش اخطار آن فعال ميشود. اين سيستم سونار در واقع ورژن چيني سونار فرانسوي Thomson-CSF TSM-2233 است. اين سيستم قادر است همزمان تعداد 4 تا 12 هدف را رهگيري نمايد، که البته اين بستگي به روش استفاده از سيستم دارد. براي افزايش کارايي حالت غيرفعال سيستم، دو سونار دون بسامد فرانسوي Thomson-CSF TSM-2255 در دو پهلوي زيردريايي نصبشدهاند که داراي برد حداکثر 30 کيلومتر بوده و قادر است همزمان 4 واحد را شناسايي و رهگيري نمايد. همچنين يک سيستم سونار چيني غير فعال و on board ديگر با نام H/SQG-04 به سيستم اضافهشدهاست. براي جستجوي سطحي زيردريايي مجهز به يک رادار باندI است.
جنگ الکترونيک
زيردرياييهاي اين کلاس اولين زيردرياييهاي چيني هستند که به سيستمهاي حمايت اکترونيکي "electronic support measures"، سيستم کشف امواج راديويي "radio direction finder" و سيستم اخطار راداري "radar warning receiver" مجهز است که اين سيستمها به صورت يکپارچه سيستم کشف راداري SRW209 باند S - Ku را تشکيل ميدهند که داراي نرخ بازيابي 100? است. سيستم SRW209 کاملا خودکار است و علاوه بر اين ميتواند توسط يک اپراتور از طريق يک سيستم رابط کنترل شود. کنسول رابط از يک نمايشگر رنگي CRT استفاده ميکند. اين سيستم قادر به رهگيري انواع تهديدات سطحي، زير سطحي و هوايي ميباشد.
پيشران
زيردراييهاي Type 039 از سه موتور ديزل الکتريک آلماني MTU 16V396SE84 استفادهميکنند. همچنين پروانهي اين زيردرياييها نسبتا بزرگ، غيرمتقارن، داراي هفت تيغه و اريب هستند که اين موارد صداي ايجادشده توسط زيردريايي را تا حد زيادي کاهش ميدهند.
اتفاقات
در 26 اکتبر 2006 يک زيردريايي چيني کلاس Song به اصلاح popped up شد؛ (حالتي که يک زيردريايي به سطح آب آمده و وضعيت آماده جهت شليک موشکها ويا اژدرها به خود ميگيرد.) در حالي که در فاصلهي 5 مايل دريايي (9کيلومتر) از ناوهواپيمابر USS Kitty Hawk (CV-63) در اقيانوس آرام قرارداشت.
خصوصيات
پيمانکار
طراح: موسسهي تحقيقات طراحي دريايي Wuhan
کارخانهي سازنده: شرکت صنعتي دريايي Wuhan، گروه کشتيسازي Wuhan Jiangnan، شانگهاي
خدمه: 50 الي 60 نفر (10افسر)
ابعاد فيزيکي
طول: 74.9 متر
عرض: 8.3 متر
آبخور: 5.3 متر
ديسپليسمنت(وزن) شناور: 1992 تن
ديسپليسمنت(وزن) غوطهور: 2250 تن
عملکرد
سرعت (شناور): 22 گره
سرعت (غوطهور): 15 گره
حداکثر عمق قابل تحمل: 300 متر
پايداري در زير آب: نامشخص
تسليحات
موشکهاي ضدکشتي: موشک YJ-82، کروز، با برد 40 کيلومتر، سرجنگي 165 کيلوگرمي، سرعت 0.9 ماخ و حرکتکننده در کف
اژدرها: شش مقر اژدر 533 ميليمتري، داراي 24 اژدر Yu-4، باسرعت 30 گره و برد 6 کيلومتر
مين: قابليت جاگذاري 24 الي 36 مين
حسگرها
رادار: جستجوي سطحي باندI
سونار: نصبشده در بدنه، فعال/غيرفعال، جستوجو و درگيري، بسامد متوسط و سيستم راداري دون بسامد و غيرفعال H/SQG-04
سيستم جنگ الکترونيک: سيستم پيشاخطار Type 921A
پيشران
نوع موتور: ديزل-الکتريک
موتور: داراي سه موتور آلماني MTU 16V396SE84 .
زيردرياييهاي اتمي Type 091
سري زيردرياييهاي اتمي Type 091 (کد ناتو: Han-class طبقهبندي چيني: 09-I) اولين سري زيردرياييهاي اتمي SSN نيروي دريايي چين PLAN هستند. طراح اصلي اين سري زيردرياييها آقاي Huang Xuhua است. اولين زيردريايي از اين کلاس در سال 1974 و آخرين آنها در سال 1990 وارد خدمتشد. اين زيردرياييها اولين نسل از زيردرياييهاي اتمي PLAN محسوب ميشوند.
اولين جهش چين به سوي ساخت زيردرياييهاي اتمي در سال 1958 شروع شد. مدتها قبل از اينکه اين کشور اقدام به ساخت زيردرياييهاي ديزل-الکتريک کند. با توجه به نبود هيچگونه کمک خارجي، پروژه با مشکلات فني و مالي فراواني روبرو شد و در سال 1963 به حالت تعليق درآمد. در سال 1965 رهبران چيني تصميم گرفتند ادامهي پروژه را با ساخت يک راکتور زميني جهت انجام شبيهسازيها، مجددا آغارکنند. همچنين PLAN تصميم گرفت پروژه را در دو شاخه ادامه دهد، اول ساخت زيردريايي اتمي تهاجمي و پس از آن ساخت زيردريايي اتمي با قابليت شليک موشکهاي بالستيک.
تيمي از محققان ارشد اتمي و مقامات عاليرتبهي دولتي تشکيل شد تا مراحل ساخت و طراحي زيردريايي را زير نظر بگيرند. تجهيزات مورد نياز جهت ساخت اواخر سال 1969 فراهمشدند که شامل راکتور اتمي زميني واقع در استان Sichuan، حوضچهي ساخت زيردريايي در Huludao واقع در استان Liaoning، تجهيزات آزمايشي اژدر، موشک بالستيک و سيستم سونار در يکي از بنادر شرقي، ميشد. ساخت و طراحي اولين زيردريايي از اين کلاس زيردريايي، زيردريايي تهاجمي ChangZheng 1 با شمارهي تخصيص 401 در سال 1968 آغاز شد. اولين راکتور اتمي جهت استفاده در زيردريايي در سال 1972 ساختهشد.
اولين زيردريايي با شمارهي تخصيص 401 در دسامبر 1970 به آب انداختهشد، در سال 1971 راکتور اين زيردريايي بهکارانداختهشد. آزمايشات دريايي زيردريايي در آگوست 1971 آغازشد. اين زيردريايي در آگوست 1974 رسما وارد ناوگان زيرسطحي PLAN شد. اما اين زيردريايي تا حوالي سال 1980 دچار مشکلات اساسي بود چرا که در شليک اژدرها و سيستم کنترل آتش نقص داشت. طبق اخبار (البته غيرموثق) بدستآمده از بعضي منابع چين از فرانسه جهت رفع اين مشکلات و همچنين در بدستاوردن فنآوري سونار و راکتور کمک گرفتهاست.
پس از موفقيت در ساخت زيردريايي اول 4 فروند زيردريايي ديگر "402 تا 405" در فاصلهي سالهاي 1977 تا 1990 بهآبانداخته شدند. تمامي 5 زيردريايي در ناوگان شمال خدمت ميکنند. محل اسقرار اين زيردرياييها در مقر مخصوص زيردرياييهاي اتمي واقع در غاري در کوههاي Qingdao است. دو زير دريايي اول يعني 401 و 402 در سال 1980 از خدمت خارجشده و پس انجام بروزرسانيها و تعميرات در سال 1990 مجددا وارد خدمت شدند. اين دو زيردريايي در سالهاي 2000 تا 2001 از خدمت خارجشدند. در سال 1998 دو زيردريايي 403 و 404 نيز جهت انجام تعميرات از خدمت خارجشده و در سال 2000 مجددا به ناوگان PLAN پيوستند
به نظر ميرسيد اين زيردرياييها نسبت به نمونههاي روسي و آمريکايي خود از عملکرد سطح پاييني در سيستمهاي آتش، سونار و مقدار صداي راکتور برخوردار باشد. به همين دليل بر روي اين کلاس بروزرسانيهايي انجام شد که به اين موارد ميتوان اشاره کرد: سطح زيردرياييها با لايهاي آکوستيک جهت ازبينبردن اثر صدا، پوشاندهشد، اين زيردرياييها به اژدرهاي هدايتشوندهي پيشرفتهاي مجهز شدند همچنين قابليت شليک موشکهاي ضدکشتي YJ-8 به زيردرياييها اضافهشد.
زيردرياييهاي تهاجمي Type 091 دراري طرح بدنهاي قطرهاي شکل و دولايه هستند. اين زيردرياييها از چهار سکان استفادهميکنند، انرژي مکانيکي مورد نياز توسط يک محور شفت بزرگ به پروانه منتقل ميشود. بدنهي زيردريايي توسط ديوارههايي (اصطلاحا Watertight Bulkhead) به هفت قسمت تقسيم ميشود که برج هدايت روي قسمت دوم قراردارد که در دو طرف آن دو باله ديدهميشود، همچنين در بالاي برج هدايت تعدادي دکل مربوط به پريسکوپ، آنتن راداري، آنتن راديويي و ارتباط ماهوارهاي و دکل ناوبري وجود دارد. طبق اطلاعات يکي از منابع در زيردرياييهاي شمارهي 403 به بعد 8 متر به طول زيردريايي در عقب برج هدايت افزودهشدهاست اما اين خبر تاييدنشدهاست.
مدتهاست که اين گمان وجود دارد که زيردرياييهاي شمارهي 403 به بعد داراي 8 متر طول بيشتر است تا بتواند موشکهاي YJ-82 را شليک کند و سيستم کنترل آتش بهتري روي آنها نصب شود. با وجود اينکه اين خبر تاييد نشده اما مشخص است که PLAN توانايي استفاده از اين موشک را در زيردرياييهاي خود دارد چراکه از اين موشکها در زيردرياييهاي Type 039 خود استفادهميکند.
موشک YJ-82 را مي توان از مقر اژدر 533 ميليمتري شليک کرد. اين موشک از سيستم راداري هدايت داخلي "active radar homing" استفادهميکند و داراي يک موتور سوخت جامد است. اين موشک داراي برد 42 تا 80 کيلومتر است، سرعت آن در حدود 0.9 ماخ است و شيوهي حرکت آن حرکت در سطح "Sea Skimming" ميباشد. سر جنگي موشک 165 کيلوگرم بوده و از يک فيوز تاخير مجاورتي "" time delayed impact proximity استفادهميکند.
زيردرياييهاي اين کلاس داراي شش مقر اژدر 533 ميليمتري بوده و تعداد 24 اژدر را حمل ميکنند. اين اژدر ها ميتوانند Yu-3 "SET-65E" (هدايت از داخل، برد 15 کيلومتر با سرعت 40 گره، سرجنگي 205 کيلوگرم) و يا Yu-1 "Type 53-51" (غيرهدايتشونده، برد 9.2 کيلومتر با سرعت 39 گره و يا 3.7 کيلومتر با سرعت 51 گره، سرجنگي 400 کيلوگرم)، باشند. علاوهبراين، اين زيردريايي ها قادر به حمل 36 مين هستند.
زيردرياييهاي Type 091 از يک سيستم کنترل آتش چندگانه استفادهميکنند که ميتواند کنترل شليک اژدرها (و موشکها؟) را انجام دهد. حسگرهاي زيردريايي شامل رادار کاوش سطحي باندI (کد ناتو: Snoop Tray)، سيستم سوناري فعال/غيرفعال و بسامد متوسط کاوش-درگيري، يک سيستم سونار غيرفعال دون بسامد DUUX-5، است. همچنين اين زيردرياييها از يک سيستم راداري پيشاخطار Type 921-A استفادهميکنند.
پيشران زيردريايي اتمي، توربو-الکتريک ارنج و شامل يک راکتور فشار بخارpressurized water"" PWR است و قدرتي معادل 90مگاوات توليد ميکند که از طريق يک محور شفت به پروانه منتقل ميشود.
خصوصيات
کلاس: Han
طول: 98متر
قطر: 10متر
آبخور: 7.3متر
سرعت
غوطهور: 25 گره (46 کيلومتربرساعت)
شناور: 12 گره (22 کيلومتربرساعت)
خدمه: 75 نفر
پيشران: اتمي توربو-الکتريک داراي يک راکتور فشاربخار و يک محور شفت، قدرت 90مگاوات يا 12000 اسب بخار
تسليحات
موشک سطح به سطح: C-801 کروز ضد کشتي هدايت از داخل با برد 22مايل دريايي با سرعت 9.0 ماخ
اژدر: داراي 6 مقر اژدر 533 ميليمتري با قبليت شليک SET-65E هدايت از داخل با برد 8.1 مايل دريايي با سرعت 39گره و اژدر Type 53-51 غيرهدايتشونده با برد 5مايل دريايي و سرعت 39 گره و يا 2 مايل دريايي 51 گره
مين: قابليت حمل 36 مين دريايي
حسگرها
رادار: کاوش سطحي باندI
سونار: سونار بسامد متوسط فعال/غيرفعال کاوش-درگيري و سونار درگيري غيرفعال DUUX-5
سيستم جنگ الکترونيک: رادار پيشاخطار type 921-A .
زيردريايي اتمي Type 092 کلاس Xia
زيردريايي اتمي Type 092 Daqingyu (کد ناتو: Xia-class طبقهبندي چين: 09-II) اولين زيردريايي اتمي آسيايي با قابليت شليک موشکهاي بالستيک "SSBN" محسوب ميشود که توسط PLAN ساختهشدهاست. اين زيردريايي توسط آقاي Huang Xuhua طراحي شدهاست و از مشتقات زيردرياييهاي کلاسSSN Han محسوب ميشود.
اين زيردريايي قادر است تعداد دوازده فروند موشک بالستيک SLBM JL-1 را حمل نمايد و جز اولين اقدامات چين جهت توسعهي تسليحات هستهاي محسوب ميشود که قابليت تهاجم ثانوي second strike (اين اصطلاح معمولا براي تسليحات هستهاي بهکارميرود.) مناسبي را براي اين کشور فراهمکردهاست.
چين برنامهي ساخت زيردرياييهاي اتمي خود را حوالي سال 1960 آغاز کرد، در آن زمان اين کشور بخشي از اين پروژه را به فعاليت در ضمينهي ساخت زيردريايي با قابليت شليک موشک بالستيک اختصاص دادهبود. در ژوئن 1967، PLAN اين پروژه را به دو بخش تقسيم کرد، بخش اول منجر به ساخت زيردرياييهاي تهاجمي Type 091 شد و بخش دوم به ساخت زيردريايي SSBN اختصاص يافت، که در ساخت اين زيردريايي از تجربيات مهم ساخت زيردرياييهاي Type 091 استفادهشد. نتيجهي تلاشهاي PLAN منجر به ساخت زيردريايي Type 092 شد.
ساخت زيردريايي در سپتامبر سال 1970 و در حوضچهي Huludao واقع در استان Liaoning آغاز شد. طرح بدنهي اين زيردريايي تا حد زيادي با زيردرياييهاي Type 091 شباهت دارد با اين تفاوت که طول آن بيشتر بوده و مجهز به مقر شليک موشک بالستيک است. پيچيدهترين مساله در ساخت اين زيردريايي مکانيسم شليک موشک در زير آب بود، که اين فنآوري توسط موسسهي تحقيقاتي Wuhan-based 713 بدستآمد. همچنين طراحي و ساخت سيستمهاي ناوبري زيردريايي (مانند سيستمهاي ماهوارهاي) توسط موسسهي تحقيقاتي Tianjin-based 707 انجامشد.
به علت پيچيدگيهاي زياد و مشکلات فراوان، ساخت زيردريايي در سال 1970 آغازشد. اين مشکلات تنها به مسائل فني ختم نشد، مشکل جديدي که روبروي پروژه قرارداشت مشکلات سياسي بود که به علت وقوع انقلاب فرهنگي در چين بوجود آمد. اين زيردريايي در سال 1981 يعني تقريبا ده سال پس از شروع ساخت بهآبانداختهشد و در گوست 1983 رسما وارد ناوگان زيرسطحي PLAN شد، اما موفقيت در شليک موشکهاي بالستيک JL-1 SLBM تا مدتها موفقيتآميز نبود تا اينکه تست شليک در سپتامبر 1987 با موفقيت انجامشد. با اين وجود، اين زيردريايي به علت مشکل در بدنه تا مدتها به طور کامل عملياتي نشد.
تا کنون هيچ واحد ديگري از اين کلاس ساختهنشدهاست و ChangZheng 6 با شمارهي تخصيص 406 اولين و تنها زيردريايي کلاس خود محسوب ميشود. اين زيردريايي از سال 1980 در پايگاه دريايي Qingdao مستقر است. استفاده از ChangZheng 6 تاکنون تنها منحصر به محدودههاي دريايي چين بوده است و اين زيردريايي هرگز از محدودهي آبهاي چين خارج نشدهاست. در فاصلهي سالهاي 1995 تا 2001 يک سري بروزرسانيهاي پايهاي بر روي زيردريايي صورتگرفت تا بتواند موشکهاي جديد JL-1A SLBM را شليک کند.
به علت اينکه ChangZheng 6 يگانه زيردريايي کلاس خود است انجام پروژههاي موشکي مخصوص اين زيردريايي براي PLAN مقرون بهصرفه نيست. چراکه انجام چنين پروژههايي نيازمند به داشتن حداقل سه زيردريايي از يک کلاس است تا حداقل يکي از آنها در هر حال آمادهي شليک باشد. با اين وجود ساخت اين زيردريايي PLAN را به تجربيات مهم و گرانبهايي رساند که از آنها در ساخت زيردرياييهاي موشکي جديد Type 094 استفادهخواهدشد.
زيردريايي Type 092 قادر است 12 فروند موشک JuLang-1 (کد ناتو: CSS-N-3)، سوخت جامد، دومرحلهاي، و با قابليت شليک از زيردريايي را حمل کند. هر موشک مجهز به يک کلاهک هستهاي 25~50kT (اين واحد براي کلاهک هستهاي استفاده ميشه) است. جهت شليک اين موشکها دو رديف مقر شليک موشک در پشت برج هدايت زيردريايي و در عرشهاي برجسته قراردارد. موشک variant JL-1 داراي برد تقريبي 2500 کيلومتر است و دقت آن 600 متر است. (که البته براي يک موشک هستهاي چنين خطايي، اصولا خطا محسوب نميشود.) مدل ارتقا يافتهي اين موشک JL-1A با برد 2500 کيلومتر است که دقت آن افزايش يافتهاست.
اولين آزمايش موفقيتآميز اين موشک در خشکي و در سال 1981 اتفاق افتاد، اولين آزمايش دريايي توسط يک زيردريايي کلاس Golf و در اکتبر سال 1982 انجامشد و اولين آزمايش دريايي موشک توسط زيردريايي Type 092 در 15 سپتامبر سال 1980 انجام شد.
به عقيدهي سايت FAS.org و سايت ويکيپديا بروزرسانيهايي که در سال 1985 شروع شدند جهت ايجاد قابليت شليک موشکهاي JL-2 " CSS-NX-4" مجهز به چهار کلاهک 90kT يا يک کلاهک 250kT و داراي برد 8000 کيلومتر است. همچنين به گفتهي سايت مذکور زيردريايي دوم از اين کلاس نيز ساختهشد و در سال 1982 بهآبانداختهشد اما در حال حاضر وضعيت آن مشخص نيست. طبق بعضي اطلاعات غيرموثق اين زيردريايي در سال 1985 بر اثر يک تصادف از بينرفت.
اين زيردريايي داراي شش مقر اژدر 533 ميليمتري است، و در کل تعداد دوازده اژدر Yu-3 "SET-65E" (هدايت از داخل، برد 15 کيلومتر با سرعت 40 گره، سر جنگي 205 کيلوگرمي) را حمل ميکند و از يک سيستم کنترل/نبرد چندگانه استفادهميکند که وظيفهي کنترل آتش اژدرها و موشکها را به عهدهدارد.
همانند زيردرياييهاي Type 091، زيردريايي Type 092 از سوخت هستهاي استفادهميکند که داراي يک مخزن فشار بخار PWR است و قدرتي معادل 90کيلووات را ايجاد ميکند که توسط يک محور شفت به پروانه منتقل مي شود.
خصوصيات
محل ساخت: حوضچهي Huludao
خدمه: 140 نفر
طول: 120 متر
قطر: 10 متر
آبخور: 8 متر
ديسپليسمنت در حالت غوطهور(وزن): 6500 تن
سرعت در حالت غوطهور: 22 گره
حداکثر عمق حرکت: 300 متر
برد عملياتي: نامحدود
موشکها: 12 فروند موشک JL-1 ، با برد 2500 کيلومتر و خطاي 600 متر، مجهز به يک کلاهک هستهاي
اژدرها: شش مقر اژدر 533 ميليمتري واقع در دماغه با قابليت شليک اژدر Yu-3(هدايت از داخل با برد 15 کيلومتر و سرعت 40 گره)
رادار: کاوش سطحي باندI
سيستم جنگ الکترونيک: رادار پيشاخطار Type 921A
سونار: سونار فعال/غيرفعال، بسامد متوسط، کاوش/درگيري
پيشران: سوخت هستهاي، يک راکتور فشار بخار، توربو-الکتريک، قدرت 90مگاوات، يک محور شفت .
كلاس 941 تايفون
زير دريايي استراتژيک اتمي کلاس 941 تايفون يا اکولا
قبل از هر چيز ياداوري ميکنم 971 Akula /II class با اين کلاس تفاوت دارد .
اين زير درياي همانند کلاس دلتا جزو زيردرياييهاي استراتژيک روسيه محسوب ميشود .
يکي از ويژگيهاي اين زير دريايي وجود سيستم موشک انداز D-19 است که زيردريايي را قادر به پرتاب موشکهاي بالستيک R-20 با سوخت جامد و برد 10 هزار کيلومتر مينمايد .
تعداد موشکهاي قابل حمل اين زير دريايي 20 فروند ميباشد اما نکته تمايز ان نسبت به کلاس دلتا وجود 20 مقر پرتاب است ( دردلتا 16 مقر وجود داشت که همزمان قادر به پرتاب بودند )
از ويژگيهاي جالب زير دريايي يخ شکن بودن ان است . بدنه ان طوري طراحي شده که بتواند در زير ابهاي يخ بسته قطبي حرکت کرده و در صورت لزوم يخها را بشکند و به سطح اب بيايد . اين شکستن يخ توسط باله سکان مانند در انتهاي زيردريايي انجام ميشود و ان را با نوعي از الياژ محکم ساخته اند تا بتواند يخهاي سطح اب را بشکند .
اخيرا نيروي دريايي روسيه زير درياييها به سيستم موشکي SS-NX-30 Bulava مجهز نموده است و داراي 4 مقر اژدر 630 ميليمتري و 2 مقر اژدر 533 ميلينتري است و سيستم پيشرفته هيدرو اکوستيک SLOPE بر روي ان نصب شده که در يک زمان قادر به رهگيري 10-12 شناور دشمن ميباشد .
زيردريايي هاي کلاس 941 تايفون بزرگترين زيردرياييهاي اتمي دنيا محسوب ميشوند و از اين حيث رکورددارند. اين زيردريايي هم مانند برخي ديگر از زيردرياييهاي اتمي ساخت صنايع کشتي سازي Severodvinsk روسيه است . روسيه هم اکنون 3 زير دريايي از اين کلاس در اختيار دارد که همگي در درياي شمال مشغول خدمتند . ابتدا قرار بود 6 فروند ازاين زيردريايي پيشرفته ساخته شود که به دليل مسايل اقتصادي 3 فروند ان کنسل شد . 3 فروند حاضر نيز طي سالهاي 1981 تا 1989 تحويل نيروي دريايي شدند .
در سال 2005 هر 3 فروند به سيستم پرتاب موشک TK-208 براي پرتاب موشکهاي TOPOL-M مجهز شده اند . انتنها و سيستم ماهواره اي طوري طراحي شده اند که از عمق 400 متري و زير يخ قادر به برقراري ارتباط باشد .
مشخصات کلي :
حداکثر وزن روي اب : 24500 تن
حداکثر وزن زير اب : 48000 تن
سرعت روي اب : 12-16 گره
سرعت زير اب : 25-27 گره
حداکثر عمق قابل تحمل : 500 متر
طول : 172 متر
عرض : 23.3 متر
ابخور: 11.5 متر
موتور: دو راکتور هر کدام به قدرت 200 مگاوات – راکتور ابي – و قدرت هر يک 50 هزار اسب بخار – توربينهاي بخار- چهار توربو ژنراتور هريک به قدرت 3200 کيلو وات و دو ژنراتور ديزلي هريک به قدرت 800 کيلو وات
پيشبرنده : دو پروانه 7 تيغه
پرسنل : 150 نفر
استقامت در زير اب به مدت 120 روز متوالي بدون هواگيري
تسليحات :
20 موشک بالستيک RSM-52 (SS-N-20) با برد 8300 کيلومتر و دقت 500 متر داراي 10 کلاهک 100 کيلوتني – از سال 2005 بوسيله 20 موشک SS-NX-30 Bulava جاگزين شده اند .
22 موشک 81R (SS-N-15) يا Vodopad (SS-N-16)
4 مقر 533 ميليمتري اژدر از نوع VA-111 و 2 مقر 630 ميليمتري
سيستمهاي الکترونيک :
سونار داراي سيستم active/passive
رادار سطحي باند I/J
سيستم ESM (electronic support measures ) براي اخطار و جستجو
تجهيزات مخابراتي :
انتن راديويي – ماهوارهاي براي استراق سمع و دريافت و ارسال پيام از اعماق زياد ( 400 متر ) و زير يخ
زيردرياييهاي فعال : 3 فروند همگي در درياي شمال .
زيردريايي 677 Lada class / Amur-1650
استفاده از طراحي هاي نوين و نوآوريهاي مهندسي براي کاهش صداي زير دريايي ابتدا بر روي زيردريايي کلاس امور روسيه انجام گرفت و اين کار راه را براي ادامه اين مسير پيشرفته هموار کرد .
لذا روسها در ادامه توليد کلاس آمور زيرياييهاي ديگري را بر مبناي تکنولوژي بي صدايي و اکوستيک ساختند . ذيردريايي کلاس لادا را مي توان از فرزندان خلف کلاس آمور روسيه به حساب اورد .
تکنولوژي اکوستيک در اين زيردريايي به قدري پيشرفته است که اين زيردريايي از کلاس کيلو ( که خود جزو کم صدا ترين زيردرياييهاي ديزلي است ) اقلا چند بار بي صدا تر است .دليل اين امر وجود دو نوع موتور در اين کلاس است و زيردريايي اگر بخواهد فوق العاده بي صدا حرکت کند از موتور الکتريکي استفاده مي کند .
اين زيردريايي که جزو زيردرياييهاي نسل چهارم و جديد زيردريايي ها محسوب مي شود ، از دو موتور جديد و پيشرفته ديزل – الکتريک استفاده مي کند . ساخت و طراحي ان توسط شرکت Admiralteiskiye در بندر سن پطرزبورگ روسيه انجام شد و اولين فروند ان در سال 1997 به آب انداخته شد .
روسها طرحي هم براي مدل صادراتي اين زيردريايي دارند که نام آن Amur-1650 مي باشد . هر دو زيردريايي (Amur-1650 و 677 lada ) کاملا به هم شباهت دارند جز در برخي سيستمهاي فوق پيشرفته که در کلاس امور وجود ندارد و هم اينکه در Amur-1650 بر حسب سفارش مشتري و شرايط خدمت ممکن است سيستمهايي اضافه يا کم شوند .
در حقيقت براي اولين بار خبر طراحي اين زيردريايي در فوريه سال 1995 توسط نشريه اي نظامي منتشر شده بود ، که خبر از ساخت زيردريايي مدرني مي داد ، اين نشريه مصاحبه اي با سرپرست تيم طراحي اين زيردريايي ، " يوري کورميليتسين " انجام داده بود که وي در اين مصاحبه گفته بود : " زيردريايي اي که در حال ساخت داريم ، يک شکارچي واقعي در زير آب است ، چون مي تواند تمام اهداف اعم از ناوهاي دشمن ، کشتي هاي حمل ونقل نظامي و يا زيردرياييها را با استفاده از اژدرها و موشکها و مينهاي پيشرفته و همچنين غواصان خود نابود سازد . "
اين تيم سازنده از شرکت Rubin بودند که شاهکار قبلي طراحي آنها زيردريايي کلاس 887 کيلو بود که خود جزو زيردرياييهاي کم صداو پيشرفته ديزلي شناخته مي شود .
نکته قابل تامل در طراحي زيردريايي ، اتوماتيک و خودکار بودن بسياري از سيستمهاي آن از قبيل تسليحات و تجهيزات آن است و تمام آنها قابليت کنترل از اتاق فرماندهي را دارند .
نکته جالب در مورد ساخت اين زيردريايي مکان ساخت آن است . کشتي سازي Admiralteiskie که مکان ساخت آن در سنت پطرزبورگ است را از لحاظ ساخت زيردريايي ميتوان با تجربه ترين مرکز زيردريايي جهان محسوب کرد که تاکنون بيش از 300 زيردريايي در آنجا ساخته شده است .
در مورد هزينه ساخت اين زيردريايي اطلاعاتي در دست نيست اما سازندگان آن ادعا مي کنند که با شروع ساخت مدل صادراتي يعني AMUR-1650 بيشتر هزينه هاي ساخت و طراحي کلاس لادا جبران شده و ارزاوري زيادي نيز به همراه خواهد داشت .
اما در کل به خاطر مسايل امنيتي اطلاعات موجود از زيردريايي کامل نيست و حتي در برخي سايتها و منابع در ارقام تناقض ديده مي شود .اما اين مشخصات زيردريايي است که اميد وارم به آمار واقعي نزديک باشد .
مشخصات 677 Lada class / Amur-1650 :
وزن روي اب : 1675 تن در سطح ( بيرون آب )
وزن در زير آب : 2800 تن
حداکثر سرعت : 22 گره در زير اب
ابعاد
طول : 72 متر ( تقريبي )
عرض : 7.2 متر
ابخور : 4.4 متر
موتور : ديزل الکتريک ، ( 2 ديزلي و يک الکتريکي ) داراي يک پروانه
قدرت موتور : 3400-2700 اسب بخار
حداکثر عمق عملياتي : 250 متر
برد : 6000 مايل در حالت ديزلي
650 مايل در حالت بي صدا
تسليحات :
6 مقر اژدر 533 ميليمتر که قادر به حمل 16 تا 18 اژدر و يا حمل 16 موشک اونيک يا RPK-6/SS-N-16 Vodopod/Stallion ASROC هستند .
داراي ACTIVE / PASSIVE سونار در جلو و پهلوي زيردريايي
پرسنل : 37 نفر
تهيه و ارسال : FLANKER .
I-400 زيردريايي هواپيمابر
بلافاصله پس از حمله ي هفتم دسامبر 1941 به پل هاربر دريادار ( ايزورو کو ياماموتو ) فرمانده ي ارشد ناوگان نيروي دريايي ژاپن و طراح استراتژي حمله به پل هاربر براي اقدامات بعدي با افرادش ملاقات کرد. ياماموتو اين بار ايده ي استفاده از زير دريايي ها را در ذهن مي پروراند.از اين رو يک ماه بعد در 13 ژانويه 1942 مراکز فرماندهي کشتيهاي نيروي دريايي امپراطوري ژاپن درخواستي از سوي فرماندهي عمليات نيروي دريايي براي مطالعه بر روي احتمال طراحي يک زير دريايي با برد 7400 کيلو متر و توانايي حمل هواپيماهاي هجومي که هر يک مجهز به 800 کيلو گرم بمب يا يک قبضه اژدر باشند دريافت نمود.
در اوايل سال 1942 هم بخش زيردريايي مرکز فرماندهي کشتيها و هم کوگيشو (دفتر طراحي تکنيکي هوايي) مرکز فرماندهي نيروي هوايي شروع به کار بر روي يک زيردريايي هواپيمابر نمودند. مهندسان دو کلاس زيردريايي هواپيمابر به نام ((سن.توگو)) يا زيردريايي کلاس I-13 به وزن 3603 تن در سطح و برد 38890 کيلومتر و ديگري زيردريايي بزرگتر I-400 با طول 400 پا و وزن 5223 تن در سطح که برد ان به 67837 کيلومتر مي رسيد. هر يک از اين زيردريايي ها براي حمل دو فروند هواپيما در اشيانه ي لوله اي تعبيه شده بر بدنه طراحي شده بودند اما مدل I-400 براي حمل سه فروند تغيير يافت.سرانجام بعد از عمليات هاي ازمايشي گوناگون اين زير دريايي اماده و به اب انداخته شد.تا قبل اينکه نيروي دريايي امريکا زيردريايي هسته اي USS تريتون را به اب بياندازد I-400 بزرگترين زيردريايي جهان به شمار مي رفت. ياماموتو در ابتدا براي اين زيردريايي هدف هايي مانند نيويورک يا واشنگتن را در نظر گرفته بود ولي با وجود نيروي دريايي قدرتمند امريکا و انگليس بر روي هدف واقع گرايانه تري متمرکز شد .کانال پاناما. کانال پاناما جايي بود که يک حمله ي تکي در صورت موفقيت مي توانست از عبور ناوگان امريکا از اقيانوس اطلس به ارام جلوگيري نمايد. بنابرين اين زيردريايي ها رهسپار پاناما شدند.
هواپيماي مورد استفاده در اين زيردريايي از طرح هواپيماي SHI-17 بر گرفته شده بود و با مشخصه ي M6A1 شناخته مي شد و سرانجام ((سيران)) نام گرفت ( سي به معناي اسمان صاف و ران به معناي طوفان مي باشد بنابرين معناي ان طوفان از اسمان صاف مي باشد).
به دليل کمبود جا در زيردريايي طراحي اين هواپيما به گونه ايست که بال هاي ان 90 درجه چرخش کرده و به صورت عمود قرار ميگيرند سپس به سمت عقب جمع مي شوند و در کنار بدنه قرار جا ميگيرند انگاه هواپيما را در اشيانه ي لوله اي خود در زيردريايي مي گذارند.
و اما در مورد چگونگي بلند شدن هواپيما از روي زيردريايي به طور خلاصه اينكه هواپيما روي عرشه بعد از قرار گرفتن روي يک ريل به فلاخني متصل مي شده و پس از پرتاب با طي مسير 21 متري پرواز مي کرده است.در حال حاضر تنها I-400 باقي مانده از جنگ جهاني اول در ايالت مريلند امريکا مي باشد و با وجود ان عظمتش نتوانسته از چنگال زمان فرار کند و بارها مورد تعمير قرار گرفته است.
زيردريايي كلاس LOS ANGELES
تفکر ساخت اين زيردريايي در زمان جنگ سرد و در زماني شکل گرفت که يک زير دريايي اتحاد جماهير شوروي تا نزديکي درگيري با يک ناو هواپيمابر امريکايي در اقيانوس ارام پيش رفت .
در حقيقت اين زيردريايي براي اسکورت و مراقبت از رزمناوها و ناوهاي هواپيمابر امريکا ساخته شد .
اين زيردريايي ها کم صدا ، سبک و مجهز به اژدرهاي mk48 و موشک هاي ضد کشتي هارپون هستند که در کلاس خود (دفاعي) کلاس خوبي محسوب ميشوند .
اخيرا اين زيردرياييه مورد بهينه سازي و پيشرفت قرار گرفتند و به مجهز به موشکهاي تاکتيکي تاماهاوک شده اند که قابليت تهاجمي اين زيردريايي را اضافه کرده است .
زيردريايي داراي 4 بخش است که شامل
1- اتاقهاي موتور (Engine Room ) که راکتور و توربينها دران قرار دارد
2- اتاق کنترل (Control Room ) که قلب تپنده زيردريايي است وتمتم فرامين در مورد شليک و نبردها ازان صادر مي شود
3 – بخش غذاخوري ، خواب و درمانگاه (Mess Decks, Berthing, and Wardroom )
4- اتاق اژدرها (Torpedo Room )
مشخصات کامل :
سال ساخت اولين فروند : 1976
سازنده : شرکتهاي کشتي سازي Newport News و General Dynamics Electric Boat Division
ارزش هر فروند : 900 ميليون دلار
هزينه ساليانه هر فروند : 21 ميليون دلار
ماکسيمم سرعت زير اب : 30-32 گره
ماکسيمم سرعت روي اب 20-25 گره
حداکثر عمق عملياتي : 300 متر
ماکسيمم عمق قابل دسترسي : 450 متر
پرسنل : 116 تا 129 نفر
موتور : يک راکتور از نوع S6G به همراه توربين گاز به قدرت 35000 اسب بخار
ابعاد :
106 متر طول
10 متر عرض
8.6 متر ابخور
وزن روي اب : 6927 تن
وزن زير اب حدود 8000 تن
تسليحات :
مقر موشک ضد کشتي هارپون
مقر موشک ضد ساحل تاماهاوک
چهار مقر اژدر 533 ميليمتر مدل MK-48
تجهيزات :
سونار active/passive
انتن مواصلاتي ماهوارهاي
سيستم IFF
در حال حاضر نيروي دريايي ايالات متحده 46 فروند از اين زيردريايي داراست که به ترتيب زير در حال خدمتند :
4 فروند سان ديگو
1 فروند بندر پورتس موث
16 فروند بندر پيرل
9 فروند نورفولک
2 فروند خليج گوام
1 فروند برمرتون
13 فروند گروتون
در کل اين زيردريايي بيشتر به منظور اسکورت و دفاع از ناوهاي هواپيمابر و سواحل در برابر تهاجم زيردرياييها و ناوهاي دشمن ساخته شده و جز از نظر کم صدا بودن و سرعت در مابقي موارد از جمله تسليحات و تجهيزات نسبت به زيردرياييهاي کلاس نزديک مثل اکولا يا سي ولف انچنان قدرتمند محسوب نميشود .
زيردريايي هاي کلاس تريو مفانت
زيردريايي هاي کلاس تريومفانت، زيردريايي هاي اتمي حامل موشک هاي بالستيک قاره پيماي نيروي دريايي فرانسه هستند که به جاي زيردريايي هاي کلاس فلکسيبل ام 4 وارد خدمت شده اند. اين زيردريايي ها توسط کارخانه کشتي سازي دي سي ان در منطقه شربورگ فرانسه طراحي و ساخته شده اند. اولين عضو اين کلاس تريومفانت در جولاي 1993 به آب انداخته شده است و در سال 1997 وارد خدمت شد. دومين عضو اين کلاس تمراير در ژانويه 2000 وارد خدمت شد. سومين عضو از اين کلاس ويجيلانت در آوريل 2003 به آب انداخته شد و در نوامبر 2004 وارد خدمت شد. چهارمين فروند تريبل نيز قرار است که در سال 2010 وارد خدمت شود. در آوريل سال 2007 ميلادي کمپاني دي سي ان تبديل به دي سي ان اس شد. اين اتفاق در راستاي توافقي شکل گرفت که در طي آن شرکت تالاس در شرکت جديد داراي 25 درصد سهم شد و کمپاني دي سي ان نيز بخش دريايي کمپاني تالاس فرانسه را بدست آورد.
موشکها:
اين زيردريايي ها ، 16 موشک بالستيک پرتاب شونده عمودي ام45 را که توسط بخش فضايي کمپاني ائي اي دي اس در شهر لزموراکس فرانسه ساخته شده است را حمل ميکنند. سيستم پيشرانه اين موشکها يک موتور سه مرحله اي سوخت جامد است که سرعت هايپر سونيک ( توضيح مترجم: بيش از 5 ماخ ) را براي موشک فراهم مي کند. سيستم هدايت و کنترل داخلي اين موشک به وسيله يک کامپيوتر ديجيتال که توسط کمپاني تالاس ساخته شده است ، کنترل ميشود. اين موشکها داراي يک سرجنگي اتمي گرمايي هستند که شامل 6 کلاهک جدا شونده مدل تي ان _ 71 به قدرت 150 کيلوتن مي باشد.برد اين موشک 6000 کيلومتر است. موشکهاي جديد ام 51 قرار است که در سال 2010 وارد خدمت شوند و داراي وزني در حدود 50 تن هستند و از يک سر جنگي شامل 12 سرجنگي مستقل جدا شونده استفاده ميکنند و برد آن تا 8000 کيلومتر افزايش يافته است. اين زيردريايي ها براي کنترل موشک هاي ام 45 به يک سيستم اطلاعات استراتژيک مجهز شده اند. بخش هوا فضاي کمپاني ائي اي دي اس يک قرارداد توليد جديد در سال 2004 ميلادي دريافت کرد که مربوط به توليد شکل ديگري از موشکهاي ام 51 است که قرار است در سال 2010 وارد خدمت شوند. اين موشکها داراي يک تغيير هستند و آن هم کاهش تعداد سرهاي جنگي از 12 به 6 است. اين موشکها در ابتدا بر روي زيردريايي تريبل و سپس بر روي ديگر شناورهاي اين کلاس نصب خواهد شد. شرکت ساژم يک سيستم هدايت و جهت يابي جديد براي افزايش دقت موشک ام 51 طراحي کرده است. اولين شليک موفق موشک ام 51 بدون سرجنگي در نوامبر 2006 انجام شد.
موشک سطح به سطح اين زيردريايي ها مدل زيردريايي پرتاب موشک اگزوست مدل اس ام 39 است که به وسيله کمپاني ام بي دي اي ساخته شده است. اطلاعات مربوط به گراي و فاصله هدف از سيستم اطلاعات تاکتيکي و سيستم کنترل تسليحاتي در کامپيوتر اگزوست ثبت ميشود. موشک اگزوست مدل اس ام 39 در درون يک کپسول پرتاب قرار دارد و با استفاده از يک ژنراتور گازي از طريق پرتاب گر اژدر زيردريايي شليک مي شود. کپسول پرتاب از زيردريايي جدا شده و با استفاده از يک موتور سوخت جامد از سطح آب خارج ميشود. در اين مرحله موشک از کپسول جدا شده و موتور مرحله دوم فعال ميشود. موشک به صورت پرواز سينه مال و با سرعتي در حدود 0.9 ماخ ( 300 متر بر ثانيه) به محدوده هدف ميرسد. برد اين موشک 50 کيلومتر است. موشک اگزوست داراي يک سرجنگي به وزن 165 کيلوگرمي شديد الانفجار با خرج گود که با يک ماسوره ضربتي تاخيري و يک ماسوره مجاورتي تجهيز شده است، مسلح شده است.
اژدرها:
اين زيردريايي ها داراي 4 پرتاب گر اژدر 533 ميلي متري هستند و توانايي حمل ترکيبي از 18 اژدر مدل ائي سي اي ان ال 5 مد 3 و موشکهاي اگزوست را دارند. اين اژدر با يک سرجنگي به وزن 150 کيلوگرم مسلح شده است و داراي هر دو سيستم مسير يابي فعال و غير فعال است. برد اين اژدر در حدود 9 کيلومتر و سرعت آن در حدود 35 گره ( 18 متر بر ثانيه) است.
جنگ الکترونيک:
سيستم پشتيباني الکترونيک دي آر 3000 يو توسط کمپاني تالاس طراحي و ساخته شده است و وظيفه دريافت هشدار راداري را نيز به عهده دارد. اين سيستم در نيروي دريايي فرانسه آ آر يو آر _13 شناخته ميشود. اين سيستم از يک آنتن آرايه در بالاي دکل و يک آنتن جهت يابي چند جهته و مونو پالس و يک رادار دريافت هشدار مربوط به پريسکوپ استفاده مي کند. اين سيستم مسيريابي را به عهده دارد و داراي دقتي بيش از يک درجه است.
حسگرها:
اين زيردريايي ها با سيستم حسگر زير آبي مدل ام يو ايکس 80 در سينه زيردريايي و سيستم سونار آرايه جانبي مجهز شده است. سيستم دي ام يو ايکس 80 توانايي رهگيري و مسافت يابي اهداف به صورت فعال و غير فعال را دارد. سيستم سونار کششي اين زيردريايي قابليت کشف هدف برد بسيار بلند را فراهم ميکند. رادار جستجوي زيردريايي ساخت کمپاني تالاس است و در باند آي کار ميکند.
پيشرانه:
سيستم پيشرانه زيردريايي يک سيستم اتمي توربو الکتريک است که بر پايه يک راکتور آب سنگين مدل کا 15 به قدرت 150 مگاوات قرار دارد. سيستم پيشرانه کمکي ، سيستم ديزل الکترونيک است که شامل دو موتور ديزل مدل سمت پلستيک 8 پي اي 4 وي 200 اس ام است.
اين زيردريايي ها داراي سرعت زير آبي 25 گره و سرعت سطحي 20 گره هستند و عمق غوطه وري اين زيردريايي ها بيش از 300 متر است و ماندگاري آنها در دريا بيش از 60 روز است.
زير دريايي روسي آکولا : کوسه شکار
پروژه 971 که ناتو آن را آکولا به معني کوسه ناميده زير دريايي تهاجمي هسته اي است که در سال 1986 توسط شوروي سابق به خدمت در آمد. اين کلاس که بعضاً به يادبود يکي از اعضاي آن "بارس" خوانده مي شود بايد دقت کرد که همنام کلاس پروژه 941 نيروي دريايي شوروي سابق، که زير دريايي موشک هسته اي بالستيک بر است که توسط خود شوروي آکولا و توسط ناتو تايفون نامگذاري شده است. در اين کلاس سه زير کلاس وجود دارد که شامل مدل عمومي آکولا1 شامل هفت زير دريايي که بين سالهاي 1982 تا 1986 ساخته شده اند، آکولاي ارتقا يافته شامل 5 زير دريايي ساخته شده بين سالهاي 1986 تا 1991 و زير کلاس آکولا2 که از سال 1991 ساخته شده است مي باشد. سيستم خاص بدنه اين زير دريايي طوري است که سبکي و شناوري آن را تا سه برابر افزايش مي دهد.
کلاس آکولا کم صدا ترين زير دريايي تهاجمي اتمي روسها است که صداي تشعشع يافته از زير کلاس آکولا2 با نويز نسخه هاي اوليه کلاس زير دريايي معروف لوس آنجلس برابري مي کند. تمام زير دريايي هاي کلاس آکولا به چهار مجراي ميليمتري اژدر 533 مجهز هستند که مي توانند اژدر هاي تايپ 53 يا موشکهاي SS-N-15 استارفيش را شليک کنند. علاوه بر آن اين زير دريايي ها چهار مجراي 650 ميليمتري اژدر دارا هستند که آنها نيز مي توانند اژدر هاي تايپ 65 يا موشک هاي زد کشتي SS-N-16 را شليک کنند. اين مجراها در سه رديف چهار تايي قرار گرفته اند. همچنين زير کلاسهاي آکولا2 و آکولاي ارتقا يافته به شش مجراي اژدر انداز 533 ميليمتري خارجي مجهز شده اند که البته هنوز معلوم نيست آيا از اين مجرا ها براي شليک اژدر يا تله و مين گذاري استفاده مي شود. اين مجرا ها در يک رديف و بالاي مجرا هاي معمولي قرار گرفته اند. که براي پر کردن اين مجرا ها نيز بايد با کمک زير دريايي توشه رسان يا در بندر اقدام کرد. ناگفته نماند که تمام مجراهاي اين زيردريايي مي توانند مين گذاري کنند. در کل تا 40 اژدر، موشک و مين را اين زير دريايي ها مي توانند با خود حمل کنند. در زير دريايي هاي اين کلاس موشکهاي زمين به هواي شانه پرتاب نيز براي مقابله با جنگنده هاي دشمن در روي آب گنجانده شده است. اين زير دريايي عظيم 108 تا 117 متري (در سايتهاي مختلف متفاوت گفته شده است) داراي حداکثر سرعت 20 گره (37 کيلومتر در ساعت) در سطح آب و 35 نات(65 کيلومتر در ساعت) زير آب است. خدمه آکولا هم شامل 25 افسر و 26 سرباز وظيفه مي باشد.
وضعيت زير دريايي هاي آکولا بدون توجه به جزييات بسيار عالي است. اين مطلب توسط بسياري از سايتهاي مختلف تاييد شده است. از هفت زير دريايي آکولا1 تنها سه زير دريايي در حال خدمت مي باشد. زير دريايي رهبر K-284 پوما در سال 1995 به خاطر کمبود منابع مالي تجزيه شد. سه زير دريايي ديگر K-322، K-480، K-317 نيز در حالت رزرو قرار گرفته اند. به نظر مي رسد هر پنج زير دريايي آکولاي ارتقا يافته در حال خدمت باشند. آکولاي2 وپر نيز در حال حاظر تنها زير دريايي در حال خدمت زير کلاس آکولاي2 مي باشد. گپارد هم به نظر مي رسد همانند کوگار و نرپا از اين زير کلاس در وضعيت رزرو قرار گرفته باشد. نام پنجمين زير دريايي هم مشخص نيست ولي به نظر مي رسد در ساخت آن وقفه ايجاد شده باشد. در آخر اشاره کنم که هند نيز براي خريد اين زير دريايي اتمي از اين کلاس ابراز علاقه کرده بود که تا به امروز نتيجه خاصي نداشته است .
زير دريايي فوق پيشرفته 955/935 Borei class
پس از فروپاشي نظام کمونيستي شوروي بحران سياسي و اقتصادي روسيه را فرا گرفت . اين بحران سبب شد که روسها از نظر به روز کردن و تجهيز نيروهاي نظامي خود چند سال از رقيب ديرينه خود امريکا عقب بيفتند . مشکل اساسي روسها در ان زمان يعني اوايل دوران حکومت روسيه پس از فروپاشي ، فرسودگي و کهنگي ادوات و تجهيزات بود که با توجه به پايان عمر بسياري از تجهيزات ، گريبانگير انها شده بود . ضمن اينکه طرحهاي بسياري از زمان شوروي باقيمانده بود .
در اين اثنا روسها حتي مجبور شدند برخي پروژه هاي ناتمام که چيزي به اتمام انها نمانده بود را اوراق و به فروش برسانند . اين مشکلات اقتصادي در نيروي دريايي به دليل هزينه اورهال و نگهداري زياد بيشتر به چشم مي امد . مشکلات به قدري زياد بود که انها را مجبور کرد برخي از زيردرياييها و کشتي هاي جنگي را به دليل هزينه زياد نگهداري با اينکه عمر مفيدشان تمام نشده بود اوراق و از رده خارج کنند .
اين روند تا سال 1998 ادامه داشت .
در سال 1998 طبق برنامه ترميم و نوسازي ناوگان دريايي روسيه برنامه اي براي طراحي زيردريايي نسل چهارم استراتژيک که نسل جديد اين زيردرياييها به حساب مي ايد تدوين و در دستورالعمل قرار گرفت . اما به دليل وضعيت بد اقتصادي اين طرح مسکوت ماند چون عملا اجراي ان دران زمان امکان پذير نبود . اما بالا خره در سال 2004 اين پروژه شروع به کار کرد و تمامي طراحي ها و نقشه ها نيز به روز شد . اين پروژه به شرکت معتبر کشتي سازي Severodvinsk که سازنده بيشتر زيردرياييهاي اتمي استراتژيک روسيه است واگذار شد .
مهمترين نکته در مورد اين کلاس پيشرفته مجهز کردن ان به مجموعه سيستم پرتاب موشک بالستيک اتمي D-19UTH ميباشد .
اين سيستم جايگزين سيستم D-9 که در زير درياييهاي قبلي به کار گرفته ميشد شده است .
مزاياي اين سيستم شليک موشکهاي اتمي با سوخت کاملا جامد است که برد بيشتر و دقت بالاتري دارند و ميتوانند از روي اب و زير اب شليک شوند .
در حال حاضر روسيه 3 فروند را در حال ساخت دارد که بدين شرح ميباشند :
مشخصات زيردريايي YURI DOLGORUKY
شروع ساخت : جولاي 2003
پيشرفت : 60 درصد در سال 2007
تحويل: 2008
زيردريايي ALEKSANDR NEVSKIY
شروع ساخت : مارچ 2004
پيشرفت : 55 درصد در سال 2007
تحويل : 2009
زيردريايي : VLADIMIR MONOMAKH
شروع ساخت : مارچ 2006
پيشرفت : 12 درصد در سال 2007
تحويل : 2011
مشخصات ( مورد تاييد نميباشند)
وزن :
14720 تن روي اب
24000 تن زير اب
حداکثر عمق : 450 متر
سرعت روي اب : 15 گره
سرعت زير اب : 29 گره
ابعاد
طول : 170 متر
عرض : 13.5 متر
ابخور : 9 متر
الياژ بدنه : فولاد ضد مغناطيس
موتورها : 2 راکتور با تربين دنده اي گازي متصل به 2 پره
قدرت موتور : ؟
پرسنل : 107 نفر
استقامت در زير اب : 100 روز متوالي
تسليحات
20 موشک SS-NX-30 Bulava
8 مقر اژدر انداز 25.6 اينچي ( 650 م م ) مجموعا 24 اژدر به علاوه مين دريايي
راکت انداز RPK-7/SS-N-16 Veter
راکت اژدر ASROC VA-111 Schval
SAET-60M
اژدرهاي Type 65-76,Type 65K .
زيردريايي SSN-774 Virginia class
اين زيردريايي به نظر بسياري از کارشناسان انقلابي در صنايع زيردريايي نظامي ايجاد کرده و قدرت مطلقي را در زير اب در قرن 21 ايجاد خواهد کرد .
کامپيوتر قدرتمند براي پردازش اطلاعات در مواقع حساس و سرنوشت ساز ، رادارهاي قدرتمند ، سيستمهاي مونيتورينگ ، خطوط ارتباطي پيشرفته ، رديابي حرکت کشتيها از فواصل دوردست ، موشکها و اژدرهاي پيشرفته همگي قسمتي کوچک از توانمنديهاي اين زيردريايي تهاجمي نسل چهارم است .
اين زيردريايي به تمامي امکانات براي جنگهاي همزمان زيرسطحي و سطحي مجهز است .
مهمترين خصيصه ان برنامه ريزي براي جنگ با اهداف زياد است .با توجه به برنامه ريزي انجام شده به زودي امکانات بيشتري نيز بر روي ان نصب خواهد شد .
اولين فروند اين زير دريايي در سال 2004 به اب انداخته شد و سازندگان ان شرکتهاي کشتي سازي جنرال دايناميک الکتريکز و نورثروپ گرومن ميباشند .
امريکا در حال حاضر 3 فروند از اين زيردريايي در اختيار دارد که به نامهاي :
USS 776 HAWAII
USS 775 TEXAS
USS 774 VIRGINIA
البته به خاطر جديد بودن پروژه مشخصات زياد و دقيقي از اين زيردريايي در دست نيست .
مشخصات :
سازندگان : General Dynamics Electric Boat Division and Northrop Grumman Newport News
تاريخ به اب اندازي اولين فروند : 23 October 2004
موتور : يک راکتور اتمي داراي توربين گازي قدرت ؟
طول : 114.8 متر
عرض : 10.4 متر
مقدار اب جابجا شده هنگام غوطه وري : 7800 تن
سرعت : 25 گره در زير اب
پرسنل : 134 نفر
تسليحات :
38 نوع اسلحه و تجهيزات
4 مقر پرتاب اژدر 21 اينچي
12 مقرپرتاب موشک عمودي براي پرتاب موشک تاماهاوک براي هدفهاي ساحلي وکشتي ها
اژدرهاي MK-48
مينهاي دريايي
UUV (unmanned undersea vehicles )
الکترونيک :
سونار اکتيو / پاسيو
انتنهاي TB-16, TB-29
فرستنده هاي فرکانس بالا .
زيردريايي SSN-21 Seawolf class
هدف از ساخت اين زيردريايي مقابله و انهدام زيردرياييهاي استراتژيک اتحاد جماهير شوروي بود تا در صورت بروز جنگ به نبرد با انها بپردازد .
از ويژگيهاي خاص ان سرعت زياد ان است که سريعترين زيردريايي تاکتيکي ايالات متحده محسوب مي شود و داراي 8 مقر پرتاب اژدراست که مي توانند به طور همزمان اژدر شليک کنند .
اين زيردريايي جزو کم صداترين زيردرياييهاي دنيا محسوب ميشود و طي يک دوره 10 ساله از سال 1997 قرار است سه فروند از ان ساخته شود که تا کنون دو فروند ان ساخنه شده است و سومي در مراحل اخر ساخت مي باشد .
زيردريايي فوق 75 درصد کم صدا تر از مدل مشهور 688 لس انجلس ميباشد . اين زيردريايي گران قيمت ترين زيردريايي ساخت ايالات متحده مي باشد به طوري که هر فروند ان حدود 2 ميليارد دلار مي باشد .
مشخصات :
سازنده : General Dynamics Electric Boat Division
طول : 107.6 متر
عرض : 10.67 متر
ابخور : 12.2 متر
وزن :
زير اب : 9137 تن
روي اب : 7460 تن
سرعت :
زير اب : 35 گره
روي اب : 25 گره
سرعت در حالت سکوت : 20 گره
حداکثر عمق : 600 متر
پرسنل : 121 نفر
موتور : يک راکتور هسته اي به قدرت 52 هزار اسب بخار منتقل به يک پره پمپ جت
تسليحات :
8 مقر پرتاب اژدر 660 ميليمتر با 50 اژدر يا 100 مين دريايي
50 موشک تاکتيکي تاما هاوک Tomahawk cruise missiles يا موشکهاي ضد کشتي هارپون Harpoon
در حال حاضر 3 فروند به نامهاي USS SEAWOLF و USS CONNECTICUT و USS JIMMY CARTER در حال خدمت و در حال ورود به خدمتند .
زيردريايي Snow Leopard
پيدايش کلاس 971 Akula /II به تکميل و پيشرفت کلاسهاي ماقبل ان مربوط ميشود و طرح اکولا در پي انها وارد و ساخته شده است . روسها در پي ان بودند که با ساخت زيردرياييهاي چند مأموريته سد محکمي در برابر حمله دريايي ايالات متحده ايجاد کنند و همچنين بتوانند با ان زيردريايي دست به حمله متقابل بزنند .
اولين طرح با چنين مشخصاتي طرح زيردريايي با نام 971 Shuka-B بود که زيردريايي تهاجمي چند مأموريته اي بود که براي دفاع از سواحل و تهاجم به رزمناوها ساخته شده بود . اما بنابردلايلي اين طرح متوقف و معلق ماند .
بعد از گذشت چند سال روسها با استفاده از طرح قبلي و به روز کردن ان اقدام به شروع پروژه اي نمودند که غربيها نام اکولا بر ان گذاشتند . البته اين زيردريايي به (Snow Leopard) يا گربه وحشي قطبي نيز مشهور است .
زيردريايي هاي کلاس اکولا داراي 2 جداره در بدنه خود مي باشند که نکته مهم فاصله جداره داخلي و بيروني است که طوري طراحي شده تا ميزان صدمه به جداره داخلي که دربر گيرنده بخشهاي داخلي زيردريايي است به ميزان قابل توجهي کم شود .
ويژگي ديگر جداره ها جنس انهاست که از فولاد با خواص بسيار پايين مغناطيسي هستند و از بازتاب امواج رادار و سونار تا حد امکان جلوگيري ميکنند . توليد اين ورقها از 1980 در زماني اغاز شد که طراحان زيردريايي به علت بودجه و هزينه زياد نتوانستند از الياژهاي تيتانيوم در ساخت ورقه هاي جداره ان استفاده ببرند .
وجود دو جداره به طور چشمگيري موجب افزايش مطلوب ميزان شناوري زيردريايي نسبت به انواع يک جداره شده است .
زيردريايي کلاس اکولا مهمترين زيردريايي يگان اقيانوس ارام روسيه محسوب ميشود که توسط شرکتهاي کشتي سازي Severodvinsk و Komsomolsk-on-Amur ساخته شده است . اين زيردريايي به دو مدل اکولا 1 و اکولا 2 تقسيم ميشود که از 9 زيردريايي حاضر ، 3 فروند ان اکولا 2 و 6 فروند اکولا 1 هستند . جز در برخي موارد جزيي اين دو مدل اختلاف زيادي با هم ندارند زيرا مدلهاي اکولا 1 به سمت اکولا 2 به روز و بهينه شده اند .
طبق ادعاي روسها اين زيردريايي کم صداترين زيردريايي در کلاس هم سطح خود در دنيا مي باشد که تا کنون ساخته شده است و از زيردريايي هم سطح خود در ايالات متحده که کلاس ويرجينيا ميباشد نيز کم صدا تر است . ( براي اطلاعات بيشتر به تاپيک ويرجينيا مراجعه کنيد ) .
اين زيردريايي تهاجمي چند منظوره دران واحد قادر به درگيري با زيردريايي ها و ناوهاي جنگي دشمن ميباشد و با استفاده از اژدرهاي قدرتمند خود انها حتي در فواصل حدود 100 کيلومتر مورد هدف قرار ميدهد .
مشخصات کلي
وزن خشک ( بيرون اب ) : 7900 تن
وزن حداکثر بر روي اب : 9100 تن
وزن در زير اب در غوطه وري کامل : 12770 تن
حداکثر سرعت روي اب : 20 گره دريايي
حداکثر سرعت زير آب : 28-35 گره دريايي
سرعت در حالت سکوت : 25 گره دريايي
طول کلي : 111.7 متر
عرض : 13.5 متر
ابخور : 9.5 متر
موتورها :
يک راکتور OK-650B pressurized water nuclear reactor به توان 190 مگاوات
يک سيستم OK-7 steam turbine به قدرت 43 هزار اسب بخار
دو توربو ژنراتور OK-2 Turbogenerators به توان 2000 کيلو وات
يک پروانه هفت تيغه
عمق عملياتي : 450 متر
حداکثر عمق قابل تحمل در صورت لزوم : 550 متر
عمق بحراني ( محدوده قرمز ) : 660 متر
پايداري بدون سوپلاي : 100 روز در حالت عادي
پرسنل : 51 – 62 نفر بسته به مأموريتها در مدل اکولا 2 پرسنل 65 نفر
تسليحات :
4 مقر پرتاب اژدر 650 ميليمتر و 4 مقر پرتاب موشکهاي کروز ( slcm ) که مقرهاي موشک ميتوانند براي شليک اژدرهاي 533 ميليمتر هم به کار گرفته شوند . موشکهاي کروز شامل 12 فروند موشک ضد ساحل Granat يا 28 فروند موشک ضد کشتي Starfish هستند و اژدرها شامل 28 اژدر قدرتمند Stallion هستند به علاوه اژدرهاي ضد زيردريايي Mk 40 .
مقر پرتاب موشک ضد هوايي Strela با 18 موشک .
تجهيزات الکترونيک :
رادار سطحي Chiblis
سيستم ناوبري Medvyedista-945
سيستم ارتباطي ماهواره اي Molniya-M
سيستم ارتباطي زير ابي MGK-80
سيستمهاي کنترل رزمي Vspletsk
سونار MGK-503-M Skat active/passive
سونار مين ياب MG-70
سيستمهاي جنگ الکترونيک شامل
سيستم Bukhta ESM/ECM 2 MG-74
سيستم رهگيري سونار MT-70 Sonar
سيستم Nikhrom-M IFF .
زيردريايي دلتا 4
زير دريايي دلتا 4 جزو زير درياييهاي استراتژيک ( قادر به پرتاب موشک قاره پيما ) روسيه محسوب ميشود که مانند دلتا 3 ، در دوران جنگ سرد و رقابت تسليحاتي اتحاد جماهير شوروي با امريکا ساخته شد و اولين فروند ان در سال 1985 تحويل نيروي دريايي شوروي گرديد . مي توان گفت در سالهاي ساخت و تحويل اين موشک که تنش زيادي بين امريکا و شوروي ايجاد کرد ، امريکا عملا زيردريايي قابل رقابت با اين زيردريايي را نداشت .
اين زيردريايي داراي سيستم پرتاب موشک D- 9RM مي باشد که ان را قادر به حمل و پرتاب 16 موشک بالستيک ميکند . موشکهايي که اين زيردريايي حمل مي کند از نوع R-29RM با سوخت مايع است که هر موشک حامل 10 کلاهک هسته اي 100 کيلو تني ميباشد و موشک RSM-54 (SS-N-23) .
از ويژگيهاي اين زيردريايي ، قابليت پرتاب همزمان هر 16 موشک است .
برتري اين زير دريايي نسبت به مدلهاي قبل اينست که ميتواند در هر شرايط نسبت به هدف ( بدون زاويه خاص يا سمت گيري نسبت به هدف ) موشک خود را شليک کند و مشخصه و برتري ديگر ان امکان پرتاب موشکهاي بالستيک درعمق 55 متري و در حال حرکت با سرعت 5-6 گره است .
اين زير دريايي مجهز به اژدرموشکهاي TRV-671 RTM است که از 6 مقر اژدر با کاليبر 533 ميليمتر از زيردريايي شليک ميشوند . بر خلاف مدل قبلي يعني دلتا 3 ، مدل دلتا 4 دلفين قادر به پرتاب انواع اژدرها و اژدر موشکها و انواع اژدرهاي ضد زير دريايي است .
دلتا 4 مجهز به سيستم کامپيوتري پيشرفته "Omnibus-BDRM" مي باشد که قادر است تمام سيستمهاي رزمي ان را هم زمان کنترل کند ( مانند شليک اژدرها و موشکها ) و فرمان اتش بدهد .
سيستم "Shlyuz" نيز سيستم پيشرفته ناوبري اين زير دريايي است که باعث بهبود دقت هدايت در اعماق زياد ميشود . همچنين زيردريايي مجهز به انتنهاي ماهواره اي براي دريافت و ارسال پيام در اعماق زياد ميباشد . سيستم هيدرواکوستيک "Skat- VDRM" نيز در اين زيردريايي وجود دارد . بدنه زيردريايي مانند دلتا 3 داراي جدار دولايه مي باشد و اقداماتي در اين زيردريايي صورت گرفته تا صداي توليدي ان تا حد امکان کاهش پيدا کند .
از ديگر امکانات ان ميتوان به پر کردن سريع مقر اژدرها به صورت اتوماتيک و حمل موشک ضد کشتي استار فيش (SS-N-15 Starfish ) است .
در ضمن زيردريايي قادر به حمل موشک اتمي RSM-54 Makeyev هم ميباشد که حدود 8300 کيلومتر برد و 4 کلاهک 100 کيلو تني است .
زير دريايي مشابه ان در نيروي دريايي ايالات متحده کلاس 726 اوهايو ميباشد .
تعداد فعال اين زير دريايي در حال حاضر 5 فروندند که همگي در اسکادران 13 در درياي شمال خدمت مي کنند . و اولين سري از اون در سال 1985 تحويل ناوگان شوروي شد .
مشخصات :
وزن روي اب : 11740 تن
وزن زير اب : 18200 تن
سرعت : 13-14 گره روي اب و 22-24 گره در زير اب .
طول : 167 متر
عرض : 12.2 متر
ابخور : 8.8 متر
موتور : دو راکتور اتمي با توربينهاي بخار که در مجموع 60 هزار اسب نيرو توليد ميکنند و دو پروانه 7 تيغه در انتهاي زيردريايي را به حرکت در مي اورند .
پرسنل : 130 نفر
تسليحات :
16 موشک بالستيک RSM-54 (SS-N-23) با برد 4900 ناتيکال مايل معادل 9080 کيلومتر و 10 کلاهک 100 کيلو تني .
6 مقر اژدر 533 ميليمتر از نوع VA-111 با قابليت حمل 12 اژدر که هر اژدر سرعتي معادل 200 کيلومتر بر ساعت دارد
حداکثر عمق عملياتي : 400 متر
تجهيزات الکترونيک :
سيستم کنترل رزمي "Omnibus-BDRM" که شرح داده شد .
سيستم ناوبري "Shlyuz" که شرح داده شد .
سيستم هيدرو اکوستيک "Skat- VDRM"
آنتنهاي ماهواره براي ارسال و دريافت پيام
سونار
دو انتن براي شنود ارتباطات راديويي .
زيردريايي 945 Sierra class
در جريان جنگ سرد ، وزارت دفاع اتحاد جماهير شوروي تصميم گرفت تا طرحي را در سال 1972 براي توسعه و گسترش زيردرياييهاي چند منظوره اتمي خود ايجاد کند .
در اصل طبق اين طرح گران قيمت انها تصميم گرفته بودند تا زيردريايي قدرتمندي با بدنه تيتانيوم بسازند تا فشاري برابر 70-72 کيلوگرم بر ميليمتر مربع را تحمل کند . که 1.5 برابر زيردرياييهاي قبلي نسل دوم بود . اين عامل باعث ميشد تا زيردريايي بتواند به عمق بيشتري در اب دست پيدا کند و پايداري و استقامت بيشتري در عمقهاي بيشتر داشته باشد و ان دست يابي به عمق 700 متري است که حداکثر عمق عملياتي ان است و براي يک زيردريايي اتمي نظامي بي سابقه و کم نظير مي باشد . و عمقي که از نظر تئوري به ان دست پيدا ميکند رقم نادر 900 متر است !
گرچه استفاده از الياژ تيتانيوم بخش اصلي اين طرح را تشکيل مي داد ولي هزينه بالا و مسايل فني موجب شد تا عملا تعداد کمي از اين زيردريايي ساخته شود . اما اين تنها مزيت اين طرح نبود ، بلکه در طراحي اين پروژه سرعت و برد پرتاب اژدر هم تا 1.5 برابر افزايش پيدا کرد و امادگي بيشتري نيز براي شرايط جنگي داشت .
اين زيردريايي پايه گذار زيردرياييهاي نسل سوم شوروي محسوب مي شد و اولين زيردريايي مجهز به سيستم پرتاب اژدر TAST-71 و سيستم هامينگ active-passive hydroacoustic نيز بود . اين زيردريايي داراي سيستم فرار اظطراري زيرابي به صورت اتاقک است که ميتواند تمام خدمه ان را به بيرون انتقال دهد . اين زيردريايي در نوع خود بينظير است چون تنها زيردريايي است که بدنه ان از الياژ کامل تيتانيوم ساخته شده است و اين امر به خاطر کم کردن انعکاس و خواص مغناطيسي ان را در اعماق اب دست نيافتني ميکند .
از اين زيردريايي کلا 3 فروند ساخته شده و هم اکنون در حال خدمتند دونوع شامل sierra1 , 2 است که 2 فروند ان سيرا 2 و 1 فروند سيرا 1 هستند که جز در موارد جزيي فرقي ندارند .
مشخصات کامل :
حداکثر وزن روي اب : 7200 تن
حداکثر وزن زير اب : 10100 تن
حداکثر سرعت در روي اب : 18 گره
حداکثر سرعت در زير اب : 35 گره
حداکثر عمق قابل تحمل عملياتي : 700 متر
عمقي که منطقه خطرناک محسوب ميشود : 790 متر
عمق منجر به غرق : 910 متر
طول : 112.7
عرض : 12.3
ابخور : 9.4
استقامت : 4500 ساعت با حداکثر توان
استقامت با يک سوپلاي : 50 روز
موتور : يک راکتور از نوع OK-650 به توان 190 مگاوات و قدرت 47000 اسب متصل به توربينهاي بخار و يک پروانه 7 تيغه
پرسنل : 61 نفر
تسليحات :
موشکها ي AS-15 Kent/SS-N-21 Sampson
موشکهاي ضد کشتي P-100 Oniks/SS-N-22 Sunburn
راکتهاي داراي هامينگ RPK-6 Vodopod/SS-N-16 Stallion
موشک ضد هوايي استرلا
4 مقر اژدر 650 ميليمتري مجهز به اژدرهاي نوع SET-72, TEST-71M, USET-80
راکتهاي زيردريايي w/BA-111 Shkval
42 مبن دريايي در صورت حمل نکردن اژدر
تجهيزات الکترونيک
رادار سطحي Chiblis
سيستم ناوبري Medvyedista-945
سيستم مخابراتي ماهواره ا ي Molniya-M
سيستمهاي مخابراتي زيرسطحي MGK-80
سيستم کنترل رزمي Vspletsk
سونار active/passive مدل MGK-503
سونار مين ياب MG-70
سيستم Bukhta ESM/ECM
سيستم شبيه ساز و اختلال ساز و پارازيت ساز مدل MG-74
سونار رهگيري MT-70
سيستم IFF مدل Nikhrom .
منابع :
زيردريايي ها http://www.military.ir
آشنايي با عملکرد زير دريايي ها http://jangafzar.mihanblog.com
معرفي زير دريايي تهاجمي كلاس "كيلو" ايران http://forum.bitiran.com
انواع زير دريايي ها http://forum.gigapars.com
زيردريايي http://fa.wikipedia.org
زير دريايي CSS kilo ( http://myswastika.blogfa.com
زير دريايي چگونه کار ميکند http://www.articles.ir
زير دريايي چگونه کار ميکند http://daneshnameh.roshd.ir/خ