طلا فلز با ارزش و استراتژي بوده و كشورهاي داراي معادن طلا كه طي سالهاي متمادي توليد كننده طلا بودند عليرغم پائين‌تر شدن عيار طلا و افزايش عمق معاون همواره سعي كرده‌اند تا با استفاده از تكنولوژي پيشرفته استخراج سنگ معدن و استحصال طلاي موجود در معادن را ادامه دهند، بطوري كه سنگ معدن در گذشته در آفريقا با عيار بيش از 20 گرم در تن استخراج و استحصال مي‌شده‌اند در حالي كه امروزه از معادن روباز استراليا و آمريكا سنگ معدن با عيار حدود 5/0 گرم در تن نيز استخراج مي‌گردند.
بطور كلي استخراج انواع سنگ معدن طلا به دور روش عمومي روباز و زيرزميني انجام مي‌‌پذيرد. استخراج سنگ معدن از معادن روباز به مراتب سهل‌تر و با سرمايه‌گذاري و هزينه‌هاي عملياتي كمتري قابل انجام مي‌باشد. در حال حاضر حدود 65 درصد استخراج سنگهاي طلادار در آمريكا از معادن روباز و 35 درصد از معادن زيرزميني صورت مي‌گيرد.
مهمترين عواملي كه انتخاب بين روشهاي استخراج روباز و زيرزميني را تعيين مي‌نمايد، هزينه‌هاي استخراج و بازيافت سنگ معدن مي‌باشند. در معادن روباز از آنجائي كه هزينه باطله‌برداري و جدا نمودن باطله موجود در ذخيره جزء هزينه‌هاي استخراج محسوب مي‌شود، لذا نسبت باطله‌برداري به سنگ معدن استخراجي بعنوان عامل مقايسه هزينه‌هاي استخراج محسوب مي‌شود. لذا نسبت باطله‌داري به سنگ معدن استخراجي بعنوان عامل مقايسه هزينه‌هاي استخراج معادن روباز و زير زميني مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
طلا بعنوان يكي از فلزات گرانقيمت و ارزشمند، علاوه بر مصارف زينتي آن، پشتوانه پولي در سيستم بانكي هر كشور مي تواند در مهار تورم بسيار موثر واقع گردد. بنابراين شناسايي و اكتشاف ذخاير طلا حتي بصورت بر جا نيز تورم زداست. اما اثرات اين مهم هنگامي نمود خارجي و قابل لمس مشهود خواهد داشت كه بتوان عمليات فرآوري و استحصال آن را نيز از كانسنگ مربوط انجام داد.
در بسياري از نقاط جهان، طلا هنوز توسط اشخاص معدنكاري شده و در محل به طلاي خام قابل فروش تبديل مي شود. عمل فوق با فرآيندهاي مكانيكي و دستي مانند لاوك شويي (جدايش گرانشي)، آسيا كردن و ملقمه سازي انجام مي شود. ملقمه سازي بدين صورت انجام مي شود كه در آن يك دوغاب از كانه طلا دار خرد شده را بر روي ورقه هاي مسي جيوه- اندود عبور مي دهند. ملقمه طلاي حاصل را براي Scraping بطور دوره اي جدا مي كنند. ذرات طلاي بسيار ريزدانه را نمي توان با اين روش ها جدا كرد و در بسياري از موارد بويژه در برزيل، روش سيانوري را براي استحصال طلاي بازماندي پيشنهاد كرده اند. وقتي كه طلا در ماسه هاي رودخانه اي مساحت گسترده اي را بپوشاند. ماده معدني را براحتي معدنكاري كرده، با لايروب هاي شناور فرآوري مي كنند. براي نمونه، در سيبري و شمال قاره آمريكا از اين روش معدنكاري استفاده مي شود.

استخراج زيرزميني

بيش از 90 درصد سنگهاي معدني طلادار كشورهاي غربي سنگهاي معدني طلادار اوليه مي‌باشد كه عمدتا بصورت زيرزميني استخراج مي‌گردد. در آفريقاي جنوبي و كانادا به ترتيب 100 درصد و 70 درصد معادن به طريقه زيرزميني ولي در آمريكا حدود 5/3 درصد به روش زيرزميني و بقيه معادن به روش روباز استخراج مي‌گردند. در استخراج زيرزميني شامل روشهاي قديمي و جديدتر به شرح زير طلا استخراج مي‌گردد:
1- Drill and Blast
2- Cut and Fill Stoping
3- Shrinkage Stoping
4- Sub Level Stoping
5- Open Stoping
6- Square Set Stoping
بيشتر معادن زيرزميني كه به صورت رگه‌اي مي‌باشند در اعماق زياد (يك تا 4 كيلومتر) قرار دارند و در آفريقاي جنوبي ماهيانه حدود 250 هزار تن سنگ استخراج مي‌گردد، بيش از 125 كيلومتر تونل در سال حفاري مي‌شود و بيش از 8000 نفر كارگر معدن دارد. رگه‌هاي طلادار اين معدن در اعماق به ضخامت‌هاي 10-30 سانتميتر قرار دارند.
مسائل مهمي كه در استخراج زيرزميني مطرح مي‌باشد درجه حرارت بالا، تركيدگي سنگ و مشكلات استفاده از دستگاههاي مكانيزه مي‌باشد. از آنجائيكه هزينه انتقال سنگ معدن از اعماق زمين تا سطح معادن رقم بزرگي از قيمت تمام شده استخراج را تشكيل مي‌دهد. در اين نوع معادن سعي شده است تا حتي الامكان جدايش سنگهاي باطله از سنگ اصلي در زيرزمين انجام گيرد.

استخراج روباز

استفاده از روشهاي مدرن و مكانيزه در استخراج سنگ معدن در معادن روباز متداول مي‌باشد. از نظر ظرفيت معادن روباز طلا نسبتا كوچكتر از معادن روباز مي‌باشد و احتياج به تجهيزات مكانيكي كوچكتري دارند، نمونه بارز اين نوع معادن، كانسارهاي cortez, carlin در آمريكا مي‌باشد كه از سالهاي 1960 استخراج آنها شروع شده است.
هزينه استخراج هر تن سنگ معدن به روش روباز معمولا كمتر از نصف هزينه استخراج به روش زيرزميني است و اين نسبت حتي يا يك دهم مي‌تواند تقليل يابد. عوامل مهم كه باعث پائين آمدن هزينه استخراج در معدن روباز مي‌گردد شامل نسبت باطله‌داري معدن (Stripping-Ratio) ظرفيت استخراج و نوع سنگ معدن مي‌باشد.
نوع ساده‌تر معادن روباز، معادن با سنگهاي آبرفتي و بسيار نرم مي‌باشد كه براي استخراج آنها احتياج به حفاري و آتشباري هم نيست. در اين نوع معادن كه نظير آن در كشور روسيه زياد مي‌باشد با استفاده از دستگاههاي بزرگ و متحرك (Dredge) ماده معدني نرم استخراج و به محل بارگيري انتقال داده مي‌شود. هزينه استخراج در اين نوع معادن بدليل اينكه حفاري و آتشبازي وجود ندارد به مراتب پائين‌تر از معادن روباز معمولي است.
روش روباز كانسارهايي بكار برده مي‌شود كه از نظر نزديكي به سطح زمين در شرايط مناسبي قرار داشته باشد، در صورتي كه كانسار در عمق و در فاصله بيش از حد اپتيمم از سطح زمين واقع باشد در اين صورت بايسيتي به روش زيرزميني استخراج گردد. حد بين انتخاب روش روباز و زيرزميني با توجه به عمق كانسار و بر اساس محاسبه Stripping Ratio انجام مي‌گيرد.
بطور كلي كاربرد روشهاي مختلف در كانسارهاي طلا بستگي كامل به نحوه تشكيل ماده معدني و شكل رگه يا توده دارد. مثلا در كانسارهاي رگه‌اي كه معمولا در اعماق زياد يافت مي‌شوند به روش زيرزميني (Cut & fill) استخراج مي‌شوند. هر چه عيار در رگه بيشتر باشد عمق معادن قابل استخراج و پيچيدگي رگه مي‌تواند افزايش يابد (عيار بيش از 10 گرم در تن و ضخامت رگه تا حداقل 20 سانتيمتر در معادن بسيار عميق) در حالي كه اگر عيار كاهش يابد (تا 3 گرم در تن) استخراج معدن بصورت زيرزميني و نزديك به سطح زمين خواهد بود. در كانسارهاي توده‌اي و با رگه‌اي ضخيم كه معمولا داراي عيار پائيني هستند. (تا ميزان حداقل يك گرم در تن) معمولا ذخيره معدن زياد بوده و امكان استفاده از دستگاه هاي مكانيزه و استخراج روباز بيشتر مي‌باشد. اين نوع كانسارها بدليل عيار كم با روشهاي ارزان قيمت نظير شستشوي تپه‌اي (Head Leaching) استحصال مي‌گردند.

اکتشاف‌طلا از رسوبات آبرفتي

دستگاهي مورد استفاده در امر اکتشاف‌طلا از رسوبات آبرفتي

روش هاي مختلفي با استفاده از دستگاه هاي متفاوت به منظور پي جويي، اکتشاف و استخراج فلز طلا از رسوبات طلا وجود دارد که گذشته از لاوک طلاشويي که شرح مفصل آن در پيش آمده است متداول ترين آنها عبارتند از:
? دستگاه يابنده ي طلا(Goldspear)
دستگاه يابنده، وسيله اي است که فقط براي کشف طلا طراحي شده است. اين دستگاه شبيه هيچکدام از يابنده هاي ديگر نبوده و داراي اساس کاري متفاوت از ديگر دستگاه ها مي باشد.
اين دستگاه در نواحي مختلف از جمله جبال کاليفرنيا، بيابان هاي آمريکاي جنوبي، صحاري استراليا، رودخانه هاي آلاسکا، سواحل و خاک هاي جنگل هاي اسکانديناوي، به کار گرفته شده و دقت عمل خوبي از خود نشان داده است.
? جعبه ي شن شويي(sluice box)
با استفاده از يک جعبه ي شن شويي در مقايسه با لاوک طلاشويي، مقدار مواد بيشتري را با سرعت زيادتر، مي توان شستشو کرد. در رابطه با استفاده از جعبه شويي اين مسئله قابل اهميت است که براي رضايت بخش بودن نتيجه، به جرياناب فراواني نياز مي‌باشد. بدين منظور آب جويبارهاي کوچک اغلب کافي نبوده و در بسياري از رودخانه ها و رودها سرعت آب براي چنين کاري بسيار پايين است، بنابراين کافي بودن مقدار آب و سرعت آن از نکات قابل توجه است. به هنگام مستقر کردن جعبه، آن را به وسيله ي تعدادي از سنگ هاي بزرگ محکم کرده و با قرار دادن سنگ در زير پايه هاي آن، شيب آن را تنظيم مي کنيم. در يک تنظيم صحيح در شيب در جعبه، مگنتيت black sand و طلا در پشت 4-3 ريفل (riffle ) جلويي قرار مي گيرند و ماسه ها معمولاً در پشت ريفل هاي عقبي قرار مي‌گيرند.
در صورت قوي بودن بيش از حد جريان موجود در جعبه، همه چيز شسته شده و خارج مي شود و در صورت ضعيف بودن بيش از حد جريان، فضاي موجود در پشت ريفل ها توسط ماسه ها پر شده و در نتيجه ي آن نمي‌تواند يک عملکرد طولاني به عنوان تله براي طلا از خود نشان دهند.
استفاده از جعبه شن شويي در اکتشاف متحمل زيان هايي نيز است استفاده از آن پردردسر بوده و دانه هاي ريز طلا به راحتي از آن خارج مي شوند، با اين حال مي توان از جعبه ي شن شويي در کارهاي اکتشافي طلا استفاده کرد ولي کاربرد آن در در هنگام توليد و استخراج سود بخش‌تر است.

استخراج معادن طلا

استخراج سنگ معدني طلادار از معادني که اکتشاف آنها به طور کامل به اتمام رسيده است، با توجه به اطلاعات زمين شناسي و معدني که از طريق عمليات اکتشافي حاصل شده طراحي مي گردد.
شکل توده يا رگه ي ماده ي معدني در دل زمين در پايان اکتشافات تکميلي مشخص و موقعيت آن در ابعاد مختلف سطحي و عمقي معين مي شود. در صورتي که معدن از دو بخش زون اکسيده و سولفيدي تشکيل شده و نظر اين باشد بخش اکسيده به روشي جدا از روش مورد نظر جهت استحصال طلا از سنگ هاي سولفيدي عمل شود ( در نتيجه محدوده ي اين دو زون هم مشخص شده است) .
لذا با توجه به اطلاعات موجود طرح لازم و مناسب جهت معدن مورد نظر تهيه مي شود.
استخراج معدن عموما به يکي از دو طريق روباز و زيرزميني انجام مي گيرد:
الف) روش استخراج روباز(openpite)
اين روش در مورد ذخايري که داراي ضخامت قابل ملاحظه اي بوده و در قسمت سطح زمين نياز به خاک برداري و باطله برداري زيادي نداشته باشد به کار برده مي شود. براي استخراج سنگ معدن معمولا معدن را به صورت پلکاني باز مي کنند( معدن طلاي چاه خاتون موته – اصفهان ). باز کردن معدن و ايجاد پله ها در صورت نرم بودن طبقات تشکيل دهنده ي سنگ معدن به وسيله ي بلدوزر انجام مي پذيرد در اين حالت پس از آماده شدن پله ها، استخراج و بهره برداري ماده ي معدني به وسيله ي بلدوزر انجام مي پذيرد در اين حالت پس از آماده شدن پله ها، استخراج و بهره برداري ماده ي معدني به وسيله بلدوزر و ماشين آلات بارگيري و حمل و نقل کننده ي مواد معدني و در بعضي موارد به وسيله ي ماشين آلات مدرن و بهره گيري از نوار نقاله صورت مي گيرد در موادي که طبقات تشکيل دهنده ي ماده ي معدني از سنگ هاي سخت وسيليسي باشد استخراج و بهره برداري ماده ي معدني به وسيله ي حفر چال ها و آتش باري به وسيله ي مواد ناريه انجام مي گيرد. روش هاي روباز از نظر نوع و ارتفاع پله ها به انواع مختلفي تقسيم بندي مي شوند که هر يک به نام روش خاصي نامگذاري مي شوند.
ب) روش استخراج زيرزميني(underground)
اين روش در مورد ذخايري که داراي ضخامت قابل ملاحظه نبوده و در قسمت هاي عمقي زمين قرار گرفته و براي رسيدن به ماده ي معدني نياز به باطله برداري زيادي دارد به کار برده مي شود. روش هاي زيرزميني عموما به دو دسته تقسيم مي شوند، يکي روش هاي زيرزميني با استفاده از حفر تونل هاي استخراجي، دوم روش هاي استخراجي زيرزميني با استفاده از حفر چاه هاي استخراجي.
1- استخراج با استفاده از تونل هاي استخراجي
اين روش در مواردي به کار مي رود که معدن از نظر توپوگرافي به حالت کوهستاني و تپه ماهور هاي مرتفع باشد که افراد لازم جهت حفر تونل را داشته باشد در اين حالت در افق هاي مختلف اقدام به حفر تونل هاي استخراجي مناسب مي شود، در صورت وجود تونل هاي اکتشافي در داخل ماده ي معدني و مناسب بودن آنها براي انتخاب در طرح استخراج معدن ضمن عريض‌تر کردن تونل ها و اقدام در مورد نگهداري آنها از وجود همين تونل ها به عنوان تونل هاي استخراجي استفاده مي شود.
در بعضي موارد که ضخامت رگه ي طلادار حدود چند ده سانتي متر بوده اما از نظر عيار طلا به ميزاني است که استخراج و بهره بردري آن مقرون به صرفه مي باشد و از نظر مورفولوژي هم به نحوي است که استخراج آن بايستي به طريقه ي زيرزميني و با استفاده از حفر تونل هاي استخراجي صورت گيرد. اجبارا براي استخراج اين رگه ي کم ضخامت لازم است تونل هايي با سطح مقطع چند متر مربعي حفر شود تا تنها همين رگه ي کم ضخامت را استخراج کرد.
2- استخراج با استفاده از چاه هاي استخراجي
اين روش در مواردي به کار مي رود که معدن از نظر توپوگرافي طوري نيست که بتوان براي استخراج ماده ي معدني از حفر تونل هاي استخراجي استفاده کرد مثلا در مواقعي که ذخاير مورد نظر در زيرزمين در يک ناحيه ي مسطح (دشت) قرار گرفته و همچنين مواقعي که ذخيره ي آن قسمت از معدن که در قسمت هاي مرتفع واقع بوده استخراج شده و نوبت به ذخاير پايين تر از افق تونل هاي استخراجي رسيده است، در اين حالت ها از وجود حفر چاه هاي قائم و مورب استفاده مي شود.
در مورد چاه هاي مورب اين گونه چاه ها به نحوي طراحي مي شود که رگه يا توده ي ماده ي معدني را در اعماق قطع کرده و سپس از افق هاي مختلف تونل هاي افقي حفر مي شود که با استفاده از اين تونل ها ماده ي معدني استخراج و از طريق چاه به بيرون از معدن حمل مي شود.
در مورد چاه هاي قائم هم طراحي به نحوي صورت مي پذيرد که چاه در محل مناسبي نسبت به توده ي ماده ي معدني به صورت قائم حفر شده سپس در افق هاي مختلف از داخل چاه تونل هاي افقي استخراجي ايجاد مي شود در اين حالت هم عمل استخراج با استفاده از تونل هاي افقي انجام و ماده ي استخراج شده از طريق چاه قائم به بيرون از معدن حمل ميشود.
متناسب با چاه هاي قائم و مورب ماشين آلات استخراج و بابري معدني نصب و مورد استفاده قرار مي گيرند

چگونگي عمل طلاشويي:

لاوک ها با جنس هاي مختلف عرضه مي شوند مثل لاوک هايي از جنس چوب، فلزات ورقه اي، پلاستيک، بعضي لاوک ها داراي شيارها و يا برآمدگي هاي مخصوصي اند که به صورت يک تله براي طلا عمل مي کنند. لاوک هاي چهارگوش و لاوک هايي از پلاستيک هاي قابل انعطاف نيز وجود دارد.

طلا شويي: براي انجام عمل طلاشويي موارد زير مورد نياز است:

يک لاوک ، ده گلوله ي سربي کوچک، چند ليتر ماسه ( ترجيحا به رنگ روشن و ريزدانه ) و آب، البته وجود يک نهر مطلوب تر است.يک محل مناسب با جريان ملايم و آرام آب را، جهت انجام عمليات انتخاب کرده سپس لاوک توسط ماسه پر مي شود. ده گلوله ي سربي را در بالا قرار داده طوري که لاوک کاملا در آب فرو رفته و ماسه ها از آب اشباع شوند.
? مرحله ي اول
در حالي که لاوک در زير آب قرار دارد آن را به شدت از پهلويي به پهلوي ديگر تکان داده طوري که مخلوط خاک موجود در آن محفوظ بماند. در همين حال بايد به چگونگي ناپديد شدن گلوله هاي سربي به طرف پايين و رفتن آنها در داخل ماسه ها توجه شود. شدت تکان دادن بايد به حدي باشد که همه ي ماسه ها حرکت کنند، نه اين که فقط قسمت هاي بالايي جابه جا شوند. در صورت انجام طلاشويي به نحو غير اصولي نه تنها خاک ها، بلکه ماسه هاي سفيد نيز به همراه جريان آب شسته و خارج مي شوند.
عمل تکان دادن را آنقدر ادامه داده تا توده ي ابري دودي شکل کاملا شسته شده و مواد موجود در لاوک ها کاملا تميز شوند. در هر تکان، گلوله هاي سربي که ديگر ناپديد شده اند، به خاطر جرم حجمي بالايشان حتي پايين تر از ماسه ها، در ته لاوک قرار مي گيرد.
? مرحله ي دوم
عمل تکان دادن را براي يک لحظه قطع کرده به طوري که مواد داخل لاوک به حالت سکون برسند، لاوک را تا اندازه اي سرازير کرده طوري که مواد داخل آن از کناره ها بيرون نريزد. بدين طريق چند قاشق از مواد سبک بالايي شسته مي شوند. مراحل 1و 2 را بايد آنقدر تکرار کرد تا يک قاشق از مواد در داخل لاوک باقي بمانند.
? مرحله ي سوم
در اين مرحله ذرات ريز و کوچک شسته شده و مواد متمرکز شده، به وسيله ي عمل تکان دادن، به گوشه اي از لاوک ها هدايت مي شوند، لاوک را از آب خارج کرده به طوري که نيم ليتر آب در داخل آن باقي بماند سپس لاوک را به سرعت از پهلو تکان داده ( با مختصري تغيير مکان ) تا مواد باقي مانده پخش و گسترده شوند. حال گلوله هاي سربي شمرده مي شوند، در اين حال تعداد آنها بايد به اندازه ي اوليه باشد.
? مرحله ي چهارم
دراين مرحله آب را دايره وار به حرکت درآورده در نتيجه در هنگامي که ماسه هاي باقي مانده شسته مي شوند، گلوله هاي سربي ساکن مي شوند. نهايتا گلوله هاي سربي از ماسه ها جدا مي شوند. گلوله ها را برداشته، در صورتي که تعداد آنها به اندازه ي يک يا بيشتر کم شده باشد، عمل طلاشويي به خوبي انجام نگرفته است.

لاروب(The Dredge)

لاروب يا ماشين مکش گراول در حقيقت يک نوع جعبه ي شن شويي است که به وسيله ي موتورپمپ کار مي کند. اختلاف بين جعبه ي شن شويي و دستگاه لاروب اين است که دستگاه لاروب احتياج به حفاري ندارد.
يک دستگاه لاروب در مدت زمان کوتاهي قادر است مقادير زيادي از مواد را شسته و در حقيقت قادر است کار 100 کارگر را انجام دهد.
يکي از مزاياي لاروب اين است که توسط آن طلا از لابه لاي ترک هاي سنگ مبنا که دسترسي به آنها مشکل است مکيده مي شود.
گرچه لاروب هايي با وزن کم هم توسط بعضي کارخانه ها ساخته مي شود ولي با اين حال لاروب به خاطر سنگين بودن وزنش بيشتر براي توليد و استخراج طلا مناسب است.
انواع متنوعي از ماشين هاي طلاشويي نيز وجود دارد که عبارتند از: تمرکز دهنده هاي مارپيچي (spiral concertrator) و drypan .

جمع بندي مطالب

- لاوک طلاشويي ساده، ارزان و حمل آن آسان است اما به طور مايوس کننده اي کند است.
- جعبه شويي تقريبا سريع بوده و ساختماني ساده دارد وليکن طلاهاي ريزدانه را به سختي در تله ي خود نگه مي دارد.
- وسايل شستشودهنده ي موتوري گران، بزرگ و سنگين است اين گونه وسايل در حقيقت فقط در هنگامي مناسب بوده که يک مکان خوب با مقادير بالايي از گراول هاي طلادار کشف شده و هدف، استخراج و توليد آنهاست. اين وسايل، طلاهاي ريزدانه را نيز با اشکال به دام مي اندازد.
در هنگام اکتشاف تلفيق دو دستگاه لاوک طلاشويي (goldpan) و goldspear بسيار نتيجه بخش است. دستگاه يابنده (goldspear) به تنهاي بيش از 1000 برابر سريع تر از لاوک طلاشويي است.

آشنايي با روش بيوليچينگ طلاي مقاوم

ماده معدني مس استخراج شده تا ابعاد موردنظر خرد شده و به منظور آگلومره شدن ذرات ريز با ذرات درشت و کار با باکتري ها با اسيدسولفوريک در دستگاه هاي آگلومراسيون مخلوط مي شوند ...
براي استحصال کاني هاي طلاي مقاوم که با روش سيانوراسيون بازيابي کمي دارند، از روش بيوليچينگ استفاده مي شود. به هرحال شباهت هاي بسيار زيادي بين بيوليچينگ مس و مواد معدني سولفيدي طلاي مقاوم وجود دارد و البته اختلافاتي نيز وجود دارد ...

اصول کلي بيوليچينگ مس:

ماده معدني مس استخراج شده تا ابعاد موردنظر خرد شده و به منظور آگلومره شدن ذرات ريز با ذرات درشت و کار با باکتري ها با اسيدسولفوريک در دستگاه هاي آگلومراسيون مخلوط مي شوند.
به منظور کاهش ميزان رطوبت موجود براي خوب آگلومره شدن آب يا رافينت )رافينت محلولي است که از مسير بازگشتي جدايش محلول الکترووينينگ به دست مي آيد( اضافه مي شود.
اگر ماده معدني از نوع خيلي مصرف کننده اسيد نباشد ميزان اسيد مصرفي براي آماده سازي ماده معدني مي تواند از محلول رافينت تامين شود.‏
رافينت معمولا شامل ميزان کمي از باکتري است که منجر به اکسيد شدن مس مي شود .باکتري ابتدا توسط لوله هايي بر روي کپه هاي ماده معدني ريخته مي شوند تا سنگ سولفوري را به اکسيدي تبديل کند.سنگ آگلومره و آماده شده براي اسيدشويي به محوطه اي فرستاده مي شود که در محلي به ارتفاع 6-10متر بر روي زميني که قبلا مسطح شده است و يا بر بالاي ماده معدني که قبلا اسيدشويي شده است ريخته مي شود.
به منظور تامين هواي موردنياز براي عمليات باکتري ها لوله هاي پلاستيکي با سوراخ هاي مخصوص هوادهي بر روي پد قرار داده مي شوند.‏
بادبزن هاي فشار پايين هواي مورد نياز براي سيستم تهويه زير ماده معدني را تامين مي کنند.‏
پدهاي ايجاد شده توسط ميزان مشخصي از محلول که شامل باکتري نيز مي باشد مورد پاشش قرار مي گيرند و اين باکتري هاي موجود سنگ سولفوري را به اکسيدي تبديل مي کنند و در اسيد حل مي شوند، محلول باردار شده ‏‎(PLS)‎‏ )شامل مقدار مشخصي مي باشد ( در زير توده جمع مي شوند و بعضا دوباره به بالاي هيپ عمليات برگردانده مي شوند و يا مستقيما اگر ميزان مس در حد مورد نظر باشد به مرحله ‏EW/SX)‏ (جدايش محلول/ الکترووينينگ براي بازيابي مس فرستاده مي شوند. رافينت دو مرتبه به توده هاي اسيدشويي قرار گرفته، بازگردانده مي شوند. زمان اسيدشويي براي عمليات هاي مختلف متفاوت است اما به طور ايده آل در حدود 200 روز براي ماده معدني مس ثانويه است. بازيابي مس در حدود 85-75 درصد متغير است.

روشهاي مختلف بيوليچينگ مس:

بيوليچينگ توده اي: در مقياس ها و تناژهاي بزرگ روش اسيدشويي توده اي مس براي باطله و يا مواد معدني مس به عنوان يک طرح کاملا اقتصادي که با روش بيوليچينگ توده اي در غرب ايالت آمريکا به عنوان يک کار اقتصادي عرضه شد. امروزه، دامپ هاي بيوليچينگ در سراسر دنيا و مخصوصا در شيلي به طور گسترده اي استفاده مي شود. هزينه هاي عملياتي خيلي پايين است و با استفاده از روش هاي ‏EW/SX‏ اين هزينه ها خيلي پايين تر مي شوند.‏
جدايش مس از ماده معدني طلا: حضور مس در ماده معدني طلا به خاطر مصرف بالاي مواد شيميايي توسط مس مشکلاتي را در عمليات سيانوراسيون طلا به وجود مي آورد. در عمليات ليشون در کونيزلند استراليا تقريبا 500 هزار تن در سال20 درصد خروجي معدن از روش بيوليچينگ براي جدايش مس استفاده مي شود که کالکوپيريت را توسط باکتري جدا مي کند. بعد از اين مرحله است که طلا مي تواند به راحتي و به صورت کاملا اقتصادي استحصال شود. مس نيز توسط سمنتاسيون همراه با آهن براي عمليات بعدي جدا مي شوند.
بيوليچينگ لايه هاي نازک: اين روش تنها براي مواد معدني اکسيدي به کار مي رود. روش لايه هاي نازک شامل خردايش و بيوليچينگ مواد معدني سولفيدي مس ثانويه در هيپ هاي کوچک در مراحل باردار- بدون بار است. اخيرا عملياتي در مقياس بزرگ در معدن کبرادا بلانکا و سروکلورادو در شيلي از اين روش براي مواد معدني سولفيدي)کالکوسيت اوليه( مورد استفاده قرار گرفته است.‏
بيوليچينگ مخزني: اولين بيوليچينگ مس و کنسانتره آن با استفاده از روش رآکتورهاي مخزني به منظور دستيابي به سينتيک سريع تر بوده است که اين روش به خاطر بازيابي پايين آن از خوراک کالکوپيريت و اقتصادي بودن روش ذوب پيوسته نسبت به روش مذکور فقط در مقياس آزمايشگاهي استفاده شده است. بيوليچينگ کنسانتره کالکوپيريت در حضور يون هاي کاتيوني مثل نقره منجر به سريع تر شدن سينتيک آزمايش و بازيابي بالاي مس در جزئيات آزمايشگاهي شده است. ميزان هزينه محاسبه شده براي روش بيوليچينگ - استخراج از محلول - الکترووينينگ، 30-25 سنت به ازاي هر پوند است.

اصول کلي بيوليچينگ طلاي مقاوم

براي استحصال کاني هاي طلاي مقاوم که با روش سيانوراسيون بازيابي کمي دارند، از روش بيوليچينگ استفاده مي شود. به هرحال شباهت هاي بسيار زيادي بين بيوليچينگ مس و مواد معدني سولفيدي طلاي مقاوم وجود دارد و البته اختلافاتي نيز وجود دارد.
به طور مثال طلا نيز مانند مس بايد تا ابعادي که از نتايج آزمايشگاهي به دست آمده است، خرد شود. اگر ماده معدني به شدت اسيد مصرف کند، به منظور آماده سازي کانه از اسيدسولفوريک غليظ در حين آگلومراسيون استفاده مي شود و اگر ماده معدني اسيد مصرف نکند از محلول برگشتي از عملياتي قبلي استفاده مي شود. بعد از آگلومراسيون، ماده معدني بر روي پدهاي ديناميکي با بسترگر اولي درشت انباشته مي شوند. خطوط هوادهي در بسترگر اولي درشت قرار داده مي شوند. هوادهي هنگامي که پد کاملا پر شد، انجام مي شود. پدهاي فلزات قيمتي با مخلوطي از باکتري هاي اکسيدکننده آهن که سولفات فريک توليد مي کنند، آبياري مي شوند. زمان قرار گرفتن ماده معدني تحت تاثير باکتري به خصوصيات کاني شناسي، ميزان اکسيداسيون مورد نياز براي تبديل سولفيد به سولفور و فاکتورهاي ديگر مثل دماي توده هاي انباشته بستگي دارد. به منظور از بين بردن اسيد از پدها و کم کردن ميزان آهک و سيانور مصرفي ماده معدني اکسيد شده، توسط آب تميز شسته مي شوند. بعد از شستشو، ماده معدني اکسيد شده، از پدها حمل و با آهک مخلوط مي شوند و بر روي پدهاي موقت به منظور سيانوراسيون انباشته مي شوند و عمليات سيانوراسيون طلاي اکسيد شده مانند روش هاي مرسوم انجام مي شود.‏
منابع:
1-www.docfa.ir
2-http://forum.parsigold.com
3-http://www.aftab.ir
4-http://www.vakonesh.ir
5-http://www.ngdir.ir
/خ