هواپيماي مدل ميگ-31 فاکس هوند

ميگ-31 نوع ارتقا يافته و جايگزين ميگ-25 ميباشد که در زمان خود بي رقيب بود و اکنون جاي خود را به پسرش داده است. بي شک ميگ-31 پرقدرتمندترين رهگير روسيه و در کل جهان ميباشد که توانايي رهگيري همزمان چندين جنگنده مهاجم را دارا ميباشد و نيز اولين جنگنده عملياتي شوروي با توانايي نگاه به پايين و شليک به پايين ميباشد. اين جنگنده از راداري بسيار قوي با نام Zaslon بهره ميبرد که به فاکس هوند اين امکان را ميدهد تا همزمان به 4 (در مدلهاي اوليه) هدف حمله کند و نيز ديگر جنگنده هاي دشمن را تحت کنترل داشته باشد! طبق نظر بعضي کارشناسان اين رادار قويترين و بهترين رادار جهان ميباشد که حتي ميتواند استيلت را هم شناسايي کند!

از نظر سيستم رانش نيز ميگ-31 از دو موتور توربوجت با پس سوز D-30F6 بهره ميبرد که هر کدام تراستي برابر 93KN توليد مينمايند و با آنها فاکس هوند سرعتي برابر با 3 برابر صوت پيدا ميکند! طراحي و شکل ظاهري ميگ-31 بسيار شبيه به ميگ-25 ميباشد و دقيقا مانند آن داراي 2 جايگاه تسليحات در زير هر بال و يکي در انتهاي بال به اضافه 4 جايگاه در زير بدنه هواپيما ميباشد. در دهه 1990 با توجه به قدرتمندتر شدن جنگنده هاي غربي روسيه فاکس هوند هاي خود را ارتقا داد که تواناييهاي ميگ-31 بسيار بهتر و بيشتر از قبل شد که امروزه اين مدل با نام MiG-31BM شناخته ميشود. MiG-31BM داراي آيونيکي بسيار قويتر از نسلهاي قبلي خود ميباشد و ميتواند به راحتي با اهداف هوايي يا زميني درگير شود. و نيز به واسطه رادار پرقدرت خود ميتواند همزمان 24 جنگنده دشمن را شناسايي کرده و با 6 تا از آنها درگير شود! اين رادار جديد همچنين ميتواند به نحو احسن اهداف زميني را نيز شناسايي کند. در ادامه با مشخصات MiG-31A آشنا ميشويد :

MiG-31A

کشور سازنده : شوروي سابق
هواپيماهاي مشابه : MiG-25 , F-14 , F15
تعداد سرنشين : 2 نفر
ماموريت اصلي : رهگير تمام آب و هوايي + ايجاد امنيت هوايي
طول : 21.5 متر
طول بال : 14 متر
ارتفاع : 6.6 متر
حداکثر سرعت : 3 ماخ
وزن خالي : 22 تن
وزن استاندارد : 37 تن
حداکثر وزن : 47 تن
نوع و قدرت موتور : دو موتور توربوجت با پس سوز D-30F6 هر کدام با تراست 93 کيلو نيوتن
حداکثر تحمل G : در سرعتهاي فراصوت +5 جي
حداکثر برد : 3300 کيلومتر
شعاع عملياتي : 720 کيلومتر
ارتفاع پرواز : 25 کيلومتر
ارتفاع پرواز از سطح دريا : ؟
مدت زمان براي رسيدن به ارتفاع 20 کيلومتري : 8 دقيقه و 54 ثانيه
قابليت سوختگيري هوايي : ندارد
حسگرها : LD/SD TWS radar, possible IRST, RWR (رادار Zaslon S-800 با برد 200 کيلومتر)
نوع تسليحات : يک قبضه توپ 23 ميلي متري GSh-6-23 + موشکهاي هوا به هواي R-33 , R-40 , R-60 , R-73

MiG-31BM

اين مدل در بسياري جهات شبيه مدلهاي قبلي است و در اينجا فقط نکات مهم را بيان ميکنم.
نوع رادار : Zaslon-M با برد 400 کيلومتر و توانايي شناسايي استيلت ، همزمان 24 هدف را شناسايي و به 6 تا از آنها حمله ميکند و بقيه را نيز تحت نظر دارد.
توانايي جنگ الکترونيک : داراي سيستم مدرن ECM و ضد ECM
آيونيک اين مدل بسيار پيشرفته تر از مدلهاي قبلي است.

نوع تسليحات :

يک قبضه توپ 23 ميلي متري GSh-6-23
موشکهاي هوا به هواي R-27 , R-33 , R-37 , R-40 , R-60 , R-73 , R-77
موشکهاي هوا به زمين Kh-31P , Kh-58
قيمت ميگ-31 بي ام : 40 ميليون دلار
توضيحاتي چند در مورد موشکهاي هوا به هواي قابل حمل توسط ميگ-31 :
R-27 با برد 70 الي 170 کيلومتر ، حداکثر سرعت هدف : 3600 Km/h
R-33 با برد 160 کيلومتر ، حداکثر سرعت هدف : 3700 Km/h
R-37 با برد 300 ، حداکثر سرعت هدف : ؟
R-40 با برد 50 کيلومتر ، حداکثر سرعت هدف : ؟
R-60 با برد 10 کيلومتر ، حداکثر سرعت هدف : ؟
R-73 با برد 40 کيلومتر ، حداکثر سرعت هدف : 2500 Km/h
R-77 با برد 90 الي 160 کيلومتر ، حداکثر سرعت هدف : 3700 Km/h

هواپيماي مدل ميگ 35 (Super Fulcrum)

جنگنده ميگ-29، يکي از پرفروش ترين جنگنده هاي جهان بوده که تاکنون سود زيادي را نصيب سازندگان آن کرده است، شرکت ميکويان پس از عدم موفقيت در جلب نظر مسئولان روسيه در زمينه طرح هاي خود براي جنگنده نسل پنجم، به توسعه و بهسازي جنگنده ميگ-29 روي آورد که امروزه حاصل آن جنگنده فوق پيشرفته ميگ-35 شده است، جنگنده ميگ-35 در دو گونه اوليه (گونه A تک سرنشين) و گونه دو سرنشين D توليد شده است، لازم به ذکر است که گونه دو سرنشين اين جنگنده تنها يک گونه آموزشي نمي باشد، بلکه اساس توسعه گونه دو سرنشين آن ايجاد جنگنده اي مانند Su-30 بوده تا با تقسيم کار ميان خلبان و افسر تسليحات فشار کار بر روي دو نفر تقسيم شود و عمليات ها نيز با ضريب اطمينان و دقت بالاتري انجام شوند.
جنگنده ميگ-35 جنگنده اي است از نسل 4++ که در ادامه طرح هايي مانند MiG-29K/KUB/M/M2 طراحي شده و اساس طراحي آن بر افزايش کارايي، توانايي عملياتي و جامعيت توانايي هاي جنگنده بوده است، بطوري که از آن يک جنگنده چند منظوره ساخته است.
در مجموع مي توان ويژگي هاي ميگ-35 را به شرح زير بيان کرد:
-سيستم هاي اطلاعاتي و هدفگيري نسل پنجم در سيستم هاي اويونيکي جنگنده بکار رفته است
-توانايي بکارگيري تسليحات پيشرفته روسي و خارجي
-بقاپذيري بالا در ميدان نبرد بواسطه سيستم هاي دفاعي يکپارچه بکار رفته در جنگنده
پيشرفته ترين سيستم هاي اويونيکي در کنار تسليحات پيشرفته به جنگنده ميگ-35 اجازه مي دهند تا ماموريت هاي مختلفي را به انجام برساند:
-برتري هوايي برعليه جنگنده هاي نسل چهار و پنج
-انجام عمليات هاي هوا به سطح بدون وارد شدن به محدوده دفاعي دشمن در روز و شب و در تمام شرايط آب و هوايي
-انجام عمليات هاي شناسايي به کمک تجهيزات الکترو-اپتيک و راديو-تکنيکال
-انجام عمليات هاي گروهي و انجام کنترل هوايي عليه گروه جنگنده ها
تغيير هاي ايجاد شده در ساختار جنگنده بر اساس موفقيت هاي بدست آمده در طرح هاي MiG-29K/KUB/M/M2 مي باشد که شامل موارد زير مي باشد:
-افزايش توانايي حمل تسليحات در نه جايگاه حمل سلاح
-افزايش حمل سوخت، توانايي سوختگيري هوايي و امکان سوخترساني به جنگنده هم گروه (عملکرد بعنوان يک تانکر کوچک)
-بدنه و سيستم هاي اصلي ساخته شده از مواد ضد خوردگي که امکان استفاده از جنگنده برروي ناو و استفاده در مناطق گرم و مرطوب را فراهم مي آورد.
-کاهش چشمگير بازتابش راداري
-سيستم پرواز با سيم با کنترل چهارگانه
در حين طراحي ميگ-35 بيشترين توجه به افزايش توانايي هاي عملياتي آن اختصاص داده شده است:
-اعتماد پذيري هواپيما، موتورها و اويونيک بطور چشمگيري افزايش يافته است
-زمان دوره هاي بين اورهال جنگنده افزايش يافته است
-هزينه پرواز جنگنده دو و نيم برابر کمتر از ميگ-29 است
-در زمان طراحي توانايي نگهداري حين فعاليت عملياتي براي جنگنده پيش بيني شده است
مجموعه اي از رهيافت هاي تکنيکي و تکنولوژيکي نظير سيستم توليد اکسيژن حين پرواز نيز به جهت افزايش آزادي عملياتي در طراحي جنگنده منظور شده اند، پيشران جنگنده شامل دو موتور RD-33MK با نيروي توليدي بيشتر نسبت به نمونه هاي قبلي است که نسبت به نوع اصلي موتور هاي RD-33 دود به مراتب کمتري نيز توليد مي کند، همچنين سيستم کنترل الکترونيکي موتور ها نيز به افزايش اعتماد پذيري و عمر خدمتي موتور ها کمک مي کند، علاوه بر اين در صورت تقاضاي مشتري امکان استفاده از موتورهاي RD-33MK مجهز به سيستم تغيير بردار رانش نيز وجود دارد که برتري مطلق جنگنده در نبردهاي هوايي نزديک را تضمين مي نمايد و پيشتر برروي جنگنده آزمايشي MiG-29M OVT نيز با موفقيت آزمايش شده اند.
ميگ-35 مجهز به مجموعه اويونيکي نويني است که تماما بر اساس تکنولوژي هاي جديد بوجود آمده است، رادار چند کاره آرايه اي بکار رفته در جنگنده ميگ-35 بواسطه فاکتورهاي زير بر نمونه هاي مشابه خود برتري مي يابد:
-افزايش برد در فرکانس هاي عملياتي
-افزايش تعداد اهداف قابل کشف، رديابي و حمله
-افزايش برد کشف
-افزايش وضوح در حين نقشه برداري سطحي
-بقا پذيري بالا و مقاومت در برابر اقدامات الکترونيک دشمن
سيستم IRST جديد ميگ-35 مرکب از تجهيزات هدفگيري مادون قرمز، تلوزيوني و ليزري است که به کمک تکنولوژي هاي فضايي توسعه يافته است بگونه اي که اين سيستم ها پيش از اين در صنعت هوانوردي بکار نرفته اند. ويژگي جديد اين سيستم توانايي کشف، رديابي و قفل روي اهداف از فواصل بسيار دور است، توانايي که در تمامي ساعات شبانه روز دارد و مي توان از آنها براي مسافت يابي، نشانه گذاري و... نيز بر عليه اهداف سطحي و هوايي استفاده کرد، هر چند سيستم IRST جديد بهمراه سايت نشانه روي جديد کلاه خلبان برروي جنگنده نصب شده است، اما امکان نصب غلاف هدفگيري ويژه اي با توانايي هاي بمراتب بيشتر بر روي جنگنده نيز وجود دارد.
ميگ-35 به يک مجموعه دفاعي نيز مجهز مي باشد که شامل موارد زير است:
-سيستم شناسايي راديو الکتريک و سيستم اقدام متقابل الکترونيک
-سيستم جديد کشف حمله موشکي و تابش ليزري
-پخش کننده چف/فلير بمنظور فريب موشک هاي هوا به هوا
علاوه بر تسليحات ارائه شده برروي جنگنده هاي MiG-29K/KUB/M/M2 بهمراه ميگ-35 مجموعه تسليحات جديدي ارائه شده که پيش از اين براي صدور به هيچ کشوري ارائه نشده است، اين تجهيزات جديد و دوربرد به ميگ-35 اجازه انجام حملات بر عليه دشمن بدون ورود به محدوده دفاعي آنها را مي دهند.
معماري باز اويونيک جنگنده امکان نصب تجهيزات و تسليحات جديد روسي و خارجي را بنا به خواست مشتري به MiG-35 مي دهد، هر دو نمونه A و D داراي ساختار يکسان بوده و از لحاظ تجهيزات موجود يکسان اند. بهمراه ميگ-35 مجموعه کامل آموزشي نظير شبيه سازهاي رايانه اي پرواز و شبيه ساز هاي انجام عمليات ارائه شده اند. در نهايت بايد گفت شرکت ميگ آماده است تا با شرکت هاي مختلف به اجراي برنامه هاي مشترک توسعه و بهسازي گونه اوليه ميگ-35 نيز بپردازد.

هواپيماي مدل سوخو 24 فنسر

توليد جنگنده بمب افكن بال متغير آمريكايي اف.111 در نيمه دهه 1960 تهديدي جدي براي شوروي سابق بود . به همين دليل كارخانه سوخو هم مامور ساختن هواپيمايي با قابليتهاي مشابه شد. بعضي از اهداف طراحان سوخو در طرح جديدشان ، قابليت پرواز فراصوتي در ارتفاع پايين ، توانايي اجراي عمليات در شب يا روز و در همه گونه شرايط جوي ، و قابليت استفاده از باندهاي نامناسب و كوتاه بود. اولين طرح پيشنهادي ، كه يك بمب افكن بال مثلثي عمود پرواز بود، به نتيجه مطلوب نرسيد، و سوخو با استفاده از تجربه حاصله از توليد هواپيماي بال متغير سوخو-17 و ميگ -23 ، به طرح بال متغير ديگري روي آوردكه آن را رسما سوخو-24 ناميدند . پيش نمونه سوخو -24 براي نخستين بار در 17 ژوئيه 1970 پرواز كرد.

(سوخو 24 ايران بر روي کوههاي زاگرس)
سوخو 24 از دسامبر 1974 تدريجا جانشين ياك-28 (بروئر) در نيروهاي نظامي شوروي شد.بالهاي متغير اين هواپيما به صورت خشمگينانه اي درست شده است و بسته به سرعت آن به عقب و يا جلو حركت مي كند . ناگفته نماند كه هنگامي دو بال اين هواپيما جمع مي شود كه دو موتور هواپيما روشن باشد و به علت سرعت زياد اين عمل صورت مي گيرد . بدنه هواپيما كشيده و باريك مي باشد و نوك هواپيما تيز و به شكل مستطيل است و در پشت هواپيما برآمدگي هايي است كه تا انتهاي هواپيما كشيده شده است . اين هواپيماي فوق العاده داراي راداري به شكل چوب گلف مي باشد كه و در زير هواپيما نصب مي شود . كارايي اين رادار بدين صورت است كه هنگامي كه اين هواپيما وارد ميدان نبرد مي شود هر رادار زميني كه روشن باشد شناسايي و در عرض كمتر از يك دقيقه منهدم مي كند . در جنگ 8 ساله عراق عليه ايران ، كشور عراق داراي تعدادي از اين هواپيما بوده كه با ورود اين هواپيما به خاك كشورمان رادارهاي زميني ما سريعا خاموش مي گرديد تا مورد گزند اين هواپيما واقع نشود . 12 فروند از سوخو 24 هاي عراق درسال 1990و زمان جنگ خليج فارس به ايران پناهنده شدند و در سال 1991 ايران 24 قروند از اين هواپيما را مستقيما از روسيه خريداري کرده است . و هدف اصلي خريد آن تهديدهاي اسرائيل مي باشد . ابتدائا غربيها نام محصول جديد سوخو را اشتباها سوخو -19 مي پنداشتند ، و ناتو آنرا به رويه استاندارد نامگذاري جنگنده ها ، فنسر ، ناميد؛ البته پس از فاش شدن اطلاعات دقيق تري درباره سوخو -24 ، اين نام همچنان حفظ شد. كمبود اطلاعات دقيق درباره سوخو-24 ، آن را به شبه ترسناكي براي هواپيماهاي غربي تبديل كرده بود؛ ولي پس از مدتي ، بويژه پس از آگاهي از نوع موتور در دهه 1980 ،‌تا حدي نگراني هاي قبلي درباره آن رفع شد. ويژگي هاي آئروديناميكي سوخو-24 بسيار شبيه ميگ -23 است. شايد دليل اصلي اين شباهت ، بهره گيري هردو دفتر طراحي ميگ و سوخو از پژوهش هاي ” انستيتومركزي آئرو هيدرو ديناميك “ ( ساگي ) در مسكو براي تقويت طرح هايشان بوده است. بال سوخو 24 شهپر ندارد !! ، و حركت غلت هواپيما با تحريك دم تماما متحرك (شهپردم) انجام مي شود. صندليهاي دوسرنشين فنسر به صورت پهلو به پهلو قرار دارد(مانند جنگنده اف-111 ) كه آرايشي غير عادي است. اتخاذ چنين آرايشي احتمالا براي افزايش كارايي چشمي خلبان در پرواز سريع كم ارتفاع و همچنين ، تامين فضاي مورد نياز سيستمهاي راداري بوده است. با استفاده از يك رادار ويژه براي تعقيب ناهمواري هاي زمين ، فنسر مي تواند در ارتفاع بسيار پايين پرواز خودكار انجام دهد. از عيوب سوخو24 سروصداي زياد موتور آن است.

مشخصات :

نام ......................................................................... سوخو24 فنسر
شركت سازنده .......................................................... سوخوي
كشور توليد كننده ..................................................... شوروي سابق
انواع مدل .............................................................. 7 مدل
تعداد توليد شده ...................................................... بيش از 900 فروند
موتور ................................................................ دو موتور توربوجت ليولكا مجهز به پس سوز
سال ساخت .................................................. 1965 الي 1969
اولين پرواز ................................................. 1970
سال به خدمت درآوردن .................................. 1974
هواپيماهاي مشابه .......................................... تورنادو ، ا ف 111 ، ا ف 14 ، ا ف 15 ، ميگ 23 ، ميگ 27
كابين ......................................................... دو نفره
وظيفه ............. هواپيماي تهاجمي در انواع آب و هوا ، بمب افكن دوربرد سنگين ، هواپيماي ضربتي
طول ........................................................ 24 متر
اندازه بال ................................................. 6/17 متر
ارتفاع از زمين ......................................... 19/6 متر
وزن هواپيما بدون بار ................................. 22320 كيلوگرم
' ' با حد اكثر بار ............................. 39700 كيلوگرم
مقدار تسليحات سوار شده بر بال ................... 945 كيلوگرم
سقف پرواز ............................................... 16500 متر
رنج پروازي ............................................. 2500 كيلومتر
رنج دريايي ............................................... 1930 نانو متر
سرعت .................................................... 18/2 ماخ و در مدلهاي پيشرفته 4/2 ماخ
سرعت هنگام بلند شدن ................................ 280 كيلومتر بر ساعت
سرعت هنگام نشستن .................................. 280 كيلومتر بر ساعت
نرخ سرعت ............................................. 30000 پا در عرض يك دقيقه
سقف پرواز براي سرويس .......................... 57 هزار پا
مقدار باند براي پرواز.................................1300 متر
مقدار باند براي نشستن................................950 متر
سوخت گيري در آسمان ............................... بله
سوخت داخلي ........................................... 10385 كيلو گرم
سوخت خارجي ........................................ 2396 كيلوگرم
رادار .................................................... ????
تسليحات ............................................... انواع موشكها و بمبها
كشور هاي دارنده ............ ايران ، روسيه ، اكراين ، بلا روس ، سوريه ، قزاقستان ، ليبي ، ازبكستان ، الجزاير ، آذربايجان ، عراق
جنگها ...................( ايران و عراق 1980-1988 ) (افغانستان 1984 – 1989)
هواپيما هاي مشابه ................................. ميگ 23/29/27 ، اف-15 / 111 .

هواپيماي مدل سوخو 25

سوخو 25 را مي توان همتاي روسي هواپيماي « آ -10» ايلات متحده دانست.طراحي هواپيماي پشتيباني نزديک هوايي سوخو -25 از سال 1968 آغاز شد . اولين پيش نمونه اين هواپيما با موتور بدون پس سوز تومانسکي آر.دي.9 در 22 فوريه 1975 به پرواز در آمد. پيش نمونه دوم با موتوري پر توانتر در سال 1977 پرواز کرد. در همين سال غربيها با برسي عکسهاي ماهواره اي به وجود اين هواپيماي جديد پي بردند.
توليد هواپيماي سوخو -25 در سال 1978 آغاز شد . با وقوع جنگ در افغانستان ؛ اين هواپيما در سال 1982 براي پشتيباني نزديک هوايي از قواي روس و هلي کوپترهاي ميل -24 در رشته کوهها به اين کشور اعزام شد و عملا مورد ارزيابي قرار گرفت ؛ با اين حال سوخو 25 تازه در سال 1984 به مرحله آمادگي کامل رسيد . اين هواپيما نهايتا تا سال 1995 توليد شد و کار بر روي مدل جديدتر آن آغاز شد . توسعه اين هواپيما در سال 1997 باعث بوجود آمدن هواپيماي جديد سوخو -39 شد که بسيار پيشرفته مي باشد.
اين هواپيماي يك نفره براي مسيرهاي كوتاه ساخته شده ولي هر گاه كه دست به كار شود جهنمي از آتش بپا مي كند كه نه انسان و نه تجهيزات آن مي تواند سالم از دستش بيرون بيايد. اين هواپيما كه هدفهايش را بر روي زمين پيدا مي كند با سرعت بسيار كم در مقابل اهدافش ظاهر شده و براحتي هر چه تمامتر آنها را مورد هدف قرار مي دهد.
اتاق خلبان از 24 ميلي متر تيتانيوم ساخته شده كه مانند زرهي مسدود كننده اتاق خلبان را نگهداري ميكند .
لازم به ذکر است که اخيرا نيروي هوايي سپاه تعداد نامعلومي از اين نوع هواپيما را خريداري نموده است ؛ با توجه به اين که از اين نوع هواپيما مي توان براي جنگ هاي الکترونيک نيز استفاده کرد براي همين تاثير بسزايي در تقويت بنيه دفاعي کشورمان خواهد داشت .

مشخصات :

كشور سازنده::::::::::::::::::::::::::::: روسيه
شركت سازنده:::::::::::::::::::::::::::: سو خوي
سال ساخت ::::::::::::::::::::::::::::::1978
خدمه:::::::::::::::::::::::::::::::::::: يك نفر بعضا دونفر
وظيفه :::::::::::::::::::::::::::::::::: جنگنده تهاجمي زميني
طول ::::::::::::::::::::::::::::::::::::53/15 متر
مقدار طول باند براي پرواز :::::::::::::: 600 متر
مقدار طول باند براي فرود :::::::::::::: 600 متر
وزن :::::::::::::::::::::::::::::::::::: 9500كيلوگرم خود هواپيما
موتور::::::::::::::::::::::::::::::::::: دو موتور توربوجت تومانسکي آر-195
حد اكثر سرعت ::::::::::::::::::::::::: 975 كيلومتر در ساعت 8/0 ماخ
رنج پروازي :::::::::::::::::::::::::::: 2500 كيلومتر
رنج دريايي::::::::::::::::::::::::::::::950 كيلومتر
سقف پرواز ::::::::::::::::::::::::::::: 10000 متر
رنج حمله::::::::::::::::::::::::::::::: 1250 كيلومتر بدون در نظر گرفتن تانكر هاي اضافي
سوخت گيري در هوا ::::::::::::::::::: اين امكان را ندارد
سوخت داخلي :::::::::::::::::::::::::: 3500 ليتر كه با تانكر هاي اضافي به 6000 ليتر هم مي رسد
تعداد توليد ::::::::::::::::::::::::::::: 402 فروند
انواع :::::::::::::::::::::::::::::::::: 10 مدل
تسليحات ::::::::::::::::::::::::: يک قبضه توپ دولوله 30 ميلي متري با نرخ شليک 3000 گلوله بر دقيقه
انواع راکت انداز ؛ راکت ها هدايت شونده ؛ موشکها هوا به سطح و هوا به هوا ؛ بمب هاي ليزري ؛ بمبهاي ضد نفر ؛ بمب هاي خوشه اي ؛ بمب هاي آتش زا ؛ بمب هاي شيميايي و ...

كشورهاي دارنده اين هواپيما :

1-جمهوري اسلامي ايران
2- روسيه 3- كره شمالي4- بلغارستان5- بلا روس6- چك7- گرجستان8- عراق9- قزاقستان10- مقدونيه11- پرو 12- اسلواكي 13- تركمنستان 14- اكراين 15- آنگولا 16- آذربايجان

هواپيماي مدل سوخو 27 فلانکر

در سال 1969 دفتر طراحي سوخو طراحي جنگنده دوربرد تك سرنشينه جديدي را آغاز كرد كه آن را (( تي 10 )) ناميد . مراحل طراحي و ساخت ، چنان به درازا كشيد كه اولين فروند از ده فروند پيش نمونه اوليه تي – 10 در 20 مه 1977 براي نخستين بار پرواز كرد. چون مطالعات رايانه اي نشان داد كه طرح جديد ، در مقايسه با رقيب غربي اش ، يعني اف-15 آمريكاي ، ويژگي هاي ضعيف تري دارد ، ميخائيل سيمونوف تصميم به تكرار مراحل طراحي گرفت . با حفظ بعضي از قسمتهاي نماي عمومي طرح ، بقيه قسمتها مجددا طراحي شد ، و هفتمين فروند پيش نمونه تي-10 با ساختار اصلاح شده اي در 20 آوريل 1981 پرواز كرد . ويژگي اين طرح اصلاح شده ، ناپايداري آئروديناميكي هواپيما بود كه با استفاده از سيستم كنترل پرواز با سيم مهار مي شد . پس از آزمايشهاي پروازي ، هواپيماي جديد را سوخو-27 ناميدند ، و از سال 1983 توليد آن را آغاز كردند .
شباهت ظاهري سوخو 27 با ميگ 29 نشان مي دهد كه هر دو گروه طراح ميگ و سوخو از يك برنامه مطالعات مركزي براي مقابله با جنگنده هاي نسل جديد آمريكايي بهره برده اند . پيش آمدگي ريشه بالها و وروديهاي بزرگ و دوبعدي هواي موتورهاي سوخو 27 بسيار شبيه ميگ 29 است ؛ ولي بلند تر بودن ارابه هاي فرود ، حمل تسليحات بيروني بيشتري را براي طرح سوخو ميسر مي سازد. سوخو 27 با وجود جثه نسبتا بزرگش به مدد سيستم كنترل پرواز با سيم ، عملكرد پروازي قوي و قدرت مانور بسيار زياد ( به ويژه در ارتفاع پايين ) دارد. ويكتور پوگاچف ، سرخلبان آزمايشي كارخانه سوخو ، با استفاده از قدرت مانور بسيار زياد سوخو 27 مانور جديدي را با نام كبري ( عكسهاي اين مانور در قسمت قبلي موجود مي باشد ) ابداع كرده است . در اين مانور پوگاچف با كاهش سرعت هواپيما ، زاويه پيچ آن را به حدود 130 درجه مي رساند ، و در شرايطي كه سرعت پيش روي هواپيما صفر مي شود و كمي به عقب مي لغزد با افزايش توان موتور ها آن را به وضعيت عادي باز مي گرداند( اين مانور فقط در مدل تك سرنشينه قابل استفاده مي باشد ).

مشخصات كلي :

نام غربي ................................................. فلانكر
كشور سازنده .......................................... اتحاد جماهير شوروي
شركت ................................................................................... سوخو
موتور ......................... دو موتور توربو فن ساتورن / ليولكا ( اي . ال . 31 . اف )
طول هواپيما ........................................................................... 935/21 متر
ارتفاع ...................................................................................... 935/5 متر
وزن (عادي) ............................................................................ 22000 كيلوگرم
وزن ( بيشترين )....................................................................... 30000 كيلوگرم
كشور هاي دارنده ....................................................................
جهوري اسلامي ايران / روسيه / چين / ويتنام/اكراين
انواع مدل ................................................................................ 8 مدل
Su-27 A \ Su-27 P \ Su-27 S \ Su-27 UB \ Su-27 LL-PS \ Su-27 K \ Su-27 KU \ Su-27 PU
قيمت ....................... حداقل 40 ميليون دلار
مسلسل ................................
30 mm DP GSh-301
انواع موشك هاي قابل استفاده ...............................................
4 AA R-27 (R-27R, R-27T, R-27TE)
6 AA R-73
AS

آشنايي با جنگنده ي چندمنظوره ي سوخوي30

سوخوي30 ام (Su-30M) يک جنگنده چندمنظوره ي دونفره است که به طور کامل با جنگنده ي لاکهيد مارتين F-15E ايالات متحده برابري مي کند. مدل MK نوع ويژه ي صادراتي اين جنگنده است. سوخوي30 يک مدل توسعه يافته از خانواده ي جنگنده هاي موفق سوخوي27 (فلانکر) است که توسط دفتر طراحي سوخو در مسکو به انجام رسيده و به وسيله ي شرکت ايرکوت (IRKUT) توليد شده است.
در اين جنگنده از ادوات آويونيک و سيستم هاي ناوبري مشابه استفاده شده در سوخوي37 جهت ايجاد برتري هوايي و مانورپذيري بالا استفاده شده است. اين جنگنده به موشکهاي هوا به زمين بسيار دقيق مجهز شده است که يک مدل از اين موشکها بردي برابر 120 کيلومتر دارد!
نيروي هوايي هندوستان 40 فروند از اين جنگنده را در سال 1996 سفارش داد سپس 10 فروند ديگر را نيز به سال 1998 بر آن افزود. به سال 2006 ، 18 فروند SU-30K به سطح تکنولوژيکي مدل MKI ارتقا داده شدند. اولين 10 فروند نمونه ي آماده شده ي از مدل MKI مجهز به سيستم تغيير بردار رانش (يعني خروجي متغير موتورها) و رادار بهبود يافته در سپتامبر 2002 آماده گشتند ولي مرحله نهايي تکامل اين جنگنده تا سال 2004 به طول انجاميد.
صنايع هواي فضاي هندوستان (HAL) پس از اطمينان از کيفيت بي نظير اين جنگنده، قراردادي را با روسيه براي توليد (مونتاژ) 140 فروند از اين هواپيما تحت نظارت شرکت سوخو در هندوستان بين سالهاي 2003 تا 2017 به امضاء رساند. اولين نمونه ي مونتاژ شده در هندوستان در نوامبر 2004 به نيروي هوايي هند تحويل گشت.
تعداد 38 فروند SU-30MKK و 24 فروند مدل ناونشين SU-30MK2 که قابليت تغيير بردار رانش ندارند، هم اکنون در نيروي هوايي چين مشغول خدمت مي باشند.
در سال 2003 مالزي سفارش 18 فروند SU-30MKM را به روسيه داد که قرار است بين سالهاي 2006 تا 2007 تحويل داده شوند. اين در حالي است که کشور مالزي پيشتر جنگنده هاي F/A-18C از ايالات متحده دريافت کرده بود و پس از قياس، جنگنده ي سوخوي30 را بسيار بالاتر تشخيص داد.

کابين خلبان

کابين خلبان دو نفره است. سيستم هاي آويونيک سوخوهاي مخصوص نيروي هوايي هند (SU-30MKI) توسط شرکت RPKB ساخته شده اند. (Ramenskoye Design Bureau)
نمايشگرهاي LCD درون کابين ساخت شرکت تالس (Thales) (همان سکستانت فرانسه= Sextant Avionique) هستند که شامل 7 نمايشگر LCD رنگي و يک نمايشگر سربالا (Head Up Display) مدل VEH3000 مي باشند. شش نمايشگر 127 در 127 ميلي متري و يک نمايشگر 152 در 152 ميلي متر است. SU-30MKI همچنين يک مکان ياب جهاني با دقت بسيار بالا ساخت شرکت ساژم (SAGEM) فرانسه و يک مکان ياب ليزري دارد. در کابين عقب نيز، يک صفحه ي نمايش تک رنگ بزرگ جهت هدايت موشکهاي هوا به زمين تعبيه شده است.
SU-30M يا با رادار بسيار قدرتمند N010 ZHUK-27 ساخت فازاترون مجهز مي شود يا از رادار پالس – داپلر NIIP N011M بهره مي برد.
در مدل SU-30MKI از رادار N011M استفاده شده است که مي تواند همزمان تا 15 هدف هوايي را رهگيري کند. همچنين سنسورهايي براي کنترل فضاي پشت هواپيما تعبيه شده و اطلاعات آن در صفحه ي رادار منعکس مي شود.

تسليحات

اين جنگنده به توپ بسيار قدرتمند 30 ميلي متري GSH-301 با 150 تير فشنگ مجهز شده است.
در اين جنگنده 12 مکان حمل تسليحات پيش بيني شده است که مي تواند تا ميزان 8000 کيلوگرم مهمات را به همراه غلافهاي هدايت ليزري و سيستم منحرف کننده ي موشکهاي ضدهوايي حمل کند.

موشکهاي هوا به هوا

SU-30M همانند مدل SU-30 مي تواند هم زمان دو هدف هوايي را رهگيري کند. اين جنگنده حداکثر تا 6 موشک هوا به هواي ميان برد از نوع R-27RE (اين موشک در ناتو به نام َAA-10C يا ALAMO-C شناخته مي شود) مي تواند حمل کند.
همچين موشکهاي R27TE (نام ناتو = AA-10D يا ALAMO-D) و موشکهاي ويمپل RVV-AE (نام ناتو = AA-12 ADDER) نيز از جمله ي تسليحات است.
در يک ماموريت رهگيري هوايي به طور معمول از دو موشک ميان برد AA-10D و شش موشک بردکوتاه حرارت ياب از نوع ويمپل R-73E (نام ناتو = AA-11 يا ARCHER) استفاده مي شود.

موشکهاي هوا به زمين

اين جنگنده يک سيستم با صفحه ي نمايش بزرگ هدايت موشکي دارد.
موشکهاي هوا به زمين شامل چهار موشک ضدرادار، شش موشک بسيار دقيق هدايت ليزري يا شش موشک بردکوتاه هدايت تلويزيوني مي شوند.
اين هواپيما همچنين داراي جايگاه مخصوص پرتاب موشک دوربرد 120 کيلومتري نيز مي باشد. براي پرتاب به سوي اهداف دور از موشکهاي KH-29 (نام ديگر: AS-14) استفاده مي شود که براي اين مسافتهاي دور همزمان از دو صفحه ي نمايش هدايتي استفاده مي شود. اين موشک بسيار قدرتمند داراي سرجنگي 317 کيلوگرمي مي باشد.
از ديگر موشکهاي دوربرد مي توان به موشک KH-31A (نام ديگر: AS-17 يا Krypton) و موشک KH-59M (نام ديگر: AS-18 يا Kazoo) اشاره کرد.
براي ماموريتهاي ضدکشتي از يک موشک مافوق صوت به نام Raduga 3M80E Moskit استفاده مي شود.

ساير تسليحات قابل حمل

از ديگر مهمات هوا به زمين اين جنگنده مي توان انواع بمب، راکت و غلافهاي راکت انداز را نام برد.
همچنين اين جنگنده مي تواند بمب هاي AB-500 ، KAB-500KR و KAB-1500KR و راکتهاي 80 ميلي متري و 130 ميلي متري و 250 ميلي متري (موسوم به S-25) را حمل و پرتاب کند.

قابليت عمليات ضدعمل الکترونيک

اين جنگنده مجهز به يک رادار ضدعمل الکترونيک پيشرفته مي باشد که توسط وزارت دفاع هند به اسرائيل سفارش داده شده و اکنون در هند ساخته مي شود.

موتورها

SU-30MK به وسيله دو موتور ساخت ساترن AL-37FP با قابليت تغيير بردار رانش (خروجي موتور تغيير جهت مي تواند بدهد) به پرواز در مي آيد. اين همان موتوري است که بر روي جنگنده ي سوخوي37 نيز نصب شده است.
سيستم هدايت و کنترل اين جنگنده بر اساس محاسبات و کنترل سيستم بردار تغيير جهت هر موتور عمل مي کند. خروجي هاي موتور تا 15 درجه در طرفين مي توانند تغيير جهت دهند. در هنگام معيوب شدن اين سيستم، خروجي هاي موتور توسط سيستم هيدروليک هواپيما به حالت عادي بازگردانده مي شوند.
اين جنگنده به طور معمول 5090 کيلوگرم سوخت را در سه محل تعبيه شده در داخل بدنه ي هواپيما مي تواند حمل کند که با احتساب مخازن سوخت خارجي اين مقدار به عدد 9400 کيلوگرم مي رسد.
اين جنگنده همچنين مجهز به غلاف مخصوص سوختگيري هوايي است. برد عملياتي اين جنگنده تا 3000 کيلومتر است که با استفاده از امکان سوختگيري هوايي اين مقدار به 5200 کيلومتر افزايش مي يابد.

سيستم فرود

اين جنگنده از سيستم هيدروليکي براي جمع کردن سه چرخ هواپيما استفاده مي کند که توسط شرکت Hydromash ساخته شده است. براي جلوگيري از داغ شدن چرخها پس از ترمز از يک سيستم خنک کننده الکتريکي استفاده مي شود.
همچنين يک چتر ترمز براي کاهش سرعت هنگام فرود در انتهاي بدنه تعبيه شده است.

داستان پرفراز و نشيب SU-30MKI در نيروي هوايي هند

جنگنده ي سوخوي30 نخستين بار براي تامين نياز اتحاد شوروي پيشين تکميل شد. اما به علت دارا بودن امکانات و طراحي فوق العاده با موفقيت تمام توانست به بازار هواپيماهاي چندمنظوره دست يابد. (Multi Role)
با اين وجود، نخستين مشتري اين هواپيما، يعني کشور هند دشواري هاي بسياري با آن داشته است و تحويل اين جنگنده به هند به علل عدم تکميل طرح، تا به حال چندين بار به تعويق افتاده است.
هواپيماي سوخوي30 (فلانکر) در ابتدا Su-27PU ناميده مي شد. اين هواپيما از نمونه ي دوسرنشينه و آموزشي Su-27 به نام Su-27UB برگفته شده بود. نمونه ي اصلي Su-27 اگرچه تک سرنشينه بود، ولي برد و مداومت پروازي زيادي داشت که اين مداومت پروازي در مدل دوسرنشينه Su-27UB به علت گنجايش کمتر مخازن سوخت، بسيار کمتر بود ولي مدل UB بازهم يک هواپيماي دوربرد به شمار مي آمد. در سال 1985، Su-27UB وارد خط توليد شد و در همين سال نيز کار روي تغيير آن به يک جنگنده ي بسيار دوربرد آغاز شد.
برنامه ي Su-27UB در سال 1986 آغاز شد. بايد برد Su-27UB با سوختگيري هوايي باز هم بيشتر مي شد تا اين جنگنده بتواند در اعماق خاک اروپاي غربي به عمليات بپرازد. بنابراين يک غلاف سوختگيري هوايي در سمت چپ بدنه نصب شد. با اضافه شدن اين غلاف، سيستم جستجوگر Infrared يا IRST (سيستمي که بدون رادار و با استفاده از حرارت موتور هواپيماي دشمن، آن را رهگيري مي کند) به سمت راست هواپيما منتقل شد و با اين کار زاويه ي ديد بهتري نيز براي خلبان ايجاد شد.
دومين نمونه ي Su-27UB به عنوان نخستين جنگنده ي عملياتي رهگير و دوربرد و با نام Su-27PU استفاده شد. در جريان يکي از پروازهاي آزمايشي دوربرد، اين هواپيما در مدت 15 ساعت و 24 دقيقه، مسير 13440 کيلومتري بين مسکو و کامسامولسک را با انجام 4 سوختگيري هوايي پيمود و دوباره به پايگاه خود بازگشت.
آزمايشها بسيار موفقيت آميز بودند و نشان دادند که Su-27 بايد توانايي انجام پروازهاي دوربردتر نيز داشته باشد. بنابراين بايد به سيستم هاي آويونيک دوربرد بسيار دقيق و مطمئن و راحتي خلبان توجه بيشتري مي شد.
بدين ترتيب تغييرات ديگري نيز در دو پيش نمونه ي Su-27PU داده شد. تقويت بخش مرکزي و سيستم لندينگ (ارابه ي فرود) براي تحمل وزن برخاست بيشتر از جمله تغييراتي بود که ناشي از حمل سوخت بيشتر ناشي شده بود. در پايان پروژه ي تکميل مدل UB در 31 دسامبر 1989، نخستين پرواز خود را با ترکيب و تغييرات جديد انجام داد.
به دنبال پايان آزمايشها در کارخانه و سفارش اين نمونه به وسيله نيروي هوايي هند، هردو Su-27PU به مرکز پژوهشهاي پروازي روسيه تحويل شدند. نخستين هواپيماي توليد شده در 14 آوريل 1992 اولين پرواز خود را انجام داد. اين هواپيما به همراه دومين نمونه ي توليدي Su-27PU براي انجام آزمايشات بيشتر در کارخانه و نيروي هوايي هند استفاده شدند. در آن زمان اين دو هواپيما سيستم هاي جنگ افزاري نداشتند اما توانايي سوختگيري هوايي و تجهيزات هدايت و آويونيک دوربرد و دقيق خود را حفظ کرده بودند و با رنگهاي سفيد، قرمز و آبي دوباره رنگ آميزي شده بودند.
اين هواپيماها با عنوان Su-27PUD به گروه آکروباتيک خلبانان آزمايشگر در ژوکوفسکي تحويل داده شدند. در بين سالهاي 1992 تا 1998 تنها تعداد انگشت شماري از اين هواپيما ساخته شد.
سوخوي به اميد اين که سرمايه گذاري روي يک هواپيماي جديد، آسانتر صورت مي گيرد، اين سوخوي27 جديد را Su-30 ناميد اما مشتري اصلي با اين طرح موافقت نکرد و به زودي سرمايه گذاري روي اين طرح قطع شد. بنابراين تنها 5 فروند PU به هند تحويل داده شدند و 8 فروند ديگر به دليل نبود سرمايه جهت تکميل، در کارخانه متروک ماندند. اين شکست سنگين، سوخوي را نااميد نکرد و اين شرکت به بازاريابي براي اين هواپيما جهت مشتريان جديد پرداخت و آن را Su-30K ناميد.
سوخوي در عين حال که مدل Su-27PU را تکميل مي کرد، يک نمونه ي تک سرنشين با نام Su-27P نيز طراحي کرد و ساخت. سيستم هاي اين نمونه نيز همانند Su-27PU بود. اما تک سرنشين بودن آن سبب شد که بهره برداري کامل از مداومت پروازي بالاي اين هواپيما غيرممکن شود و اين نمونه به هيچ يک از مشتريان ارائه نشد. البته دو فروند از اين نمونه به گروه خلبانان آزمايشگر موسسه پروازي گروموف تحويل شد و با نام Su-27PD به Su-30 هاي قبلي اين گروه پيوستند. با پيش بيني نياز اندونزي، يک نمونه ي تک سرنشينه ي ديگر به عنوان اثبات گر تکنولوژي بالاي سوخوي27 به نام Su-30KI ساخته شد.
از آنجا که براي هواپيماي دوسرنشينه و رهگير Su-30KI مشتري پيدا نشد، سوخوي توانايي هوا به زمين محدودي به آن افزود و Su-30M (در اين حالت M مخفف کلمه ي Multipurpose است) را توليد کرد. اين نمونه با نام گذاري مجدد به نام Su-30MK فقط براي ارائه به مشتريان خارجي در نظر گرفته شد.
سوخوي در نمايش اين جنگنده – بمب افکن درنگ نکرد و آن را با جنگ افزارهاي نمايشي در نمايشگاه هوايي پاريس در سال 1993 به نمايش گذاشت. با وجود رنگ آميزي زيبا و خوشبيني مقامات سوخوي به فروش بالاي اين جنگنده، پس از مدتي کارشناسان و مقامات رسمي نمايشگاه متوجه شدند که اين هواپيما يک فروند Su-27UB با کابين بدون تغيير بوده است! با وجود اينکه گفته مي شود Su-27PU پيش نمونه و الگوي ساخت Su-30MK بوده است، اما به نظر مي رسد که اين هواپيما در آن زمان وجود خارجي نداشته است!
در سال 1994 با تغيير يک فروند از هواپيماهاي Su-30 ، تکنولوژي بالاي اين جنگنده به نمايش درآمد. اين هواپيما داراي غلاف سوختگيري هوايي، سيستم هاي جهت مداومت پروازي طولاني تر و تجهيزات آويونيک دوربردتر بود. اما هنوز فاقد سنسورهاي لازم براي شناسايي اهداف زميني و حمله به آنها بود و صفحات نمايشي LCD نداشت. اين هواپيما براي شرکت در يک نمايش مهم در کشور شيلي، سراسر اقيانوس آتلانتيک را بدون سوختگيري هوايي! پيمود و پس از آن در نمايشگاه سال 1994 برلين و سپس در نمايشگاه فارنبرو شرکت کرد.
Su-30MK با جگ افزارهاي هوا به زمين نمايشي در اين نمايشگاهها شرکت کرد و نمايشهاي آن بسيار مورد توجه قرار گرفت. احتمال مي رود علاقه ي هند نيز از نمايشهاي همان سال سرچشمه گرفته باشد.
نيروي هوايي هند (IAF) به منظور تکميل و جايگزيني جنگنده هاي قديمي خود نظير ميگ21 و ميگ27 همواره از مشتريان خوب جنگنده هاي روسي بوده است. پيشتر از اين، صنايع هوافضاي هند تحت ليسانس شرکت ميگويان گيرويچ، هواپيماهاي ميگ21 و ميگ27 را تحت ليسانس توليد (مونتاژ) کرده بود. در آن زمان قرار بود جنگنده هاي MiG-29A جايگزين ميگهاي21 و فرسوده ي ناوگان هوايي هند شوند و شمار زيادي از اين ميگهاي29 در هند مونتاژ شوند. با اين وجود، هنوز درباره ي توانايي رزمي مدل A اين جنگنده نکات مبهم و ترديدهاي زيادي وجود داشت به خصوص پس از جنگ خليج فارس و نبرد بالکان، توانايي هايي ميگ29 بسيار مورد ترديد قرار گرفته بود. هند به يک جنگنده ي چندمنظوره با توانايي حمل مهمات و برد پروازي زياد نياز داشت که اين امر به هيچ وجه از پس جنگنده ي ضعيف MiG-29A بر نمي آمد. برخي از مقامات نيروي هوايي هند بر اين عقيده بودند که به جاي مدل A مدل MiG-29M خريداري شود که توانايي خوبي در Ground Attack دارد و سوختگيري هوايي نيز در آن پيش بيني شده است. اما مقامات عاليرتبه ي هند با اين خريد موافقت نکردند (شايد دلائل سياسي وجود داشت) افزون بر اين، با توجه به سياست سازمان صادرات جنگ افزار روسيه، پشتيباني و خدمات خوب و مناسبي از ميگ29 صورت نمي گرفت (؟) و اين موضوع در اعتبار دفتر طراحي ميگ تاثير بسيار منفي گذاشته بود. بدين ترتيب هندي ها احساس کردند Su-30MK مي تواند جانشين خوبي براي MiG-29M باشد. از سوي ديگر با توجه به اينکه سوخوي30 از همان نوع رادار سوخوي27 استفاده مي کرد که براي هدايت مهمات هوا به زمين خود از سنسورهاي ناشناخته اي استفاده مي کرد اين عقيده به وجود آمد که سيستم هاي هدايت تلويزيوني و هدايت راداري اين جنگنده از MiG-29M ضعيف تر است. همچنين در نيروي هوايي با سابقه اي از جنگنده هاي دو نفره داشتند، ديد مثبتي به اين جنگنده وجود نداشت.
اما سوخوي از سفارش هند براي خريد سوخوي30 تقريبن مطمئن شده بود به خصوص که پيشتر از اين نيروي هوايي هند جنگنده ي Su-27IB را جايگزين سوخو24 هاي قديمي و ضعيف خود کرده بود. با ادعاي شرکت سوخوي مبني بر توانايي هاي فوق العاده ي سوخوي30 ، علاقه ي هندي ها به سوخوي30 بازهم بيشتر شد.
بالاخره در 30 نوامبر 1996 قرارداد 8/1 ميليارد دلاري براي خريد 40 فروند Su-30MK امضاء شد. در ضمن اين قرارداد سوخوي متعهد شد اين جنگنده ها را همگي با استاندارد ثابت MKI تحويل دهد. قرار شد نخستين گروه هواپيماهاي تحويلي به هند از نوع Su-27K باشند که Su-30MK-I (سري 1) نيز ناميده مي شوند و اين گروه نخست از سوخوها براي آموزش و آشناسازي خلبانان هندي از مارس 1997 به کار گرفته شوند. به دنبال تحويل اين نمونه هاي اوليه، 8 فروند از نمونه ي Su-30MK-II (سري 2) نيز در سال 1998 مجهز به سيستم هاي الکترونيکي ساخت Sextant Avionique فرانسه تحويل شدند. سيستم فرانسوي شامل LCD هاي رنگي، سيستم GPS ، تجهيزات ضدعمل الکترونيک ساخت اسرائيل و سيستم هدفگيري تصويري بسيار دقيق و يک گيرنده ي و هشداردهنده ي راداري بود که به خلبان اطلاع مي داد توسط رادار دشمن مورد رهگيري قرار گرفته يا موشکي بر روي جنگنده قفل شده است. قرار شد که 12 فروند ديگر Su-30MK-III (سري 3) در سال 1999 و آخرين گروه 12 فروندي ديگر يعني Su-30MK-IV (سري 4) با موتورهاي بسيار پيشرفته ي تغيير دهنده خروجي AL-37FP در سال 2000 تحويل شوند.
بدين ترتيب در مارس 1997 هند چهار فروند Su-30MKI دريافت کرد. ولي بسياري از متخصصين هندي عقيده داشتند که اين هواپيما تفاوتي چنداني با مدل Su-27UB ندارد.

عملياتي شدن Su-30MKI در هند

پس از مونتاژ اوليه در هند، نخستين اسکادران اين هواپيماها در نيروي هوايي هند در 11 ژوئن 1997 وارد خدمت شدند. در مارس 1998 اين هواپيماها با شرکت در يک تمرين سخت و مهم با بمب هاي سقوط آزاد (غيرهدايت شوند) به 11 هدف حمله کردند.

نيروي هوايي هند اين توانايي را ناشي از تکنولوژي پيشرفته ي سوخوي30 مي دانست ولي ناظران بي طرف نظامي، تنها توانايي خلبانان هندي را در اين امر موثر مي دانستند.
و اما تحويل گروه 8 فروندي سري دوم در سال 1998 به دليل آزمايشات هسته اي هند از طرف روسيه معلق ماند. ولي برخي ناظران نظامي دليل اين تاخير را ناتواني نيروي هوايي هند در تکميل سيستم هاي الکترونيک پروازي مناسب براي اين هواپيما دانسته اند. زيرا بر پايه ي قرارداد في مابين هند و روسيه، سازمان پژوهش و توسعه ي دفاعي هند مامور تکميل سيستم هاي کامپيوتري و الکترونيکي اين هواپيما شده بود که در عمل به دليل ناتواني تکنولوژيکي هيچگاه موفق به اينکار نشد و نهايتن يک سيستم جايگزين از روسيه خريداري و نصب شد.
همچنين نصب سيستم هدآپ (نمايشگر سربالا که اطلاعات پروازي را روي شيشه جلوي خلبان منعکس مي کند) و همچنين ساير سيستم ها نظير GPS ، سيستم هاي ناوبري دقيق، سيستم هاي ضدعمل الکترونيک، سيستم غلاف سوختگيري هوايي و . . . تا پايان سال 1998 به تعويق افتاد. هرچند وزير دفاع هند اين تعويق ها را به دشواري هاي موجود در زمينه اجازه ي واردات اين گونه ادوات حساس از کشورهاي غربي اعلام کرد.
در سال 1999 تعداد درخواستي هند از روسيه از 8 فروند به 18 فروند افزايش يافت که با توجه به تاخيرهاي ايجاد شده بسياري از مقامات هندي اين موضوع را توجيه ناپذير مي دانستند.
در 28 دسامبر 2000 قراردادي براي توليد 140 فروند Su-30MKI با موتورهاي تغيير دهنده ي خروجي AL-31FP در مدت 17 سال و نرخ توليدي حدود 10 تا 12 فروند در سال با روسيه به امضاء رسيد. ضمنن هند حق صادرات اين جنگنده را نداشت اما به دليل مشارکت مالي در توليد اين جنگنده اين اجازه را يافت تا سوخوي بدون هماهنگي هند اقدام به فروش اين جنگنده به کشور ديگري نکند و در صورت فروش به کشور ثالث، هند در توليد آن مشارکت داشته باشد.
بدين ترتيب نيروي هوايي هند تاسيساتي را با سرمايه گذاري 160 ميليون دلاري تاسيس کرد تا اين جنگنده ها در آنجا مونتاژ شوند و در کل، محاسبات نشان داد که اين مونتاژ حدود 10 درصد از قيمت تمام شده ي هر سوخوي30 را مي کاهد.
در سال 2000 دو فروند آواکس روسي A-50 با خدمه ي مجرب روسي به همراه يک اسکادران از سوخوهاي هندي به کار گرفته شدند و ضمن اين آزمايش مشخص گرديد که توان رهگيري اين هواپيما بدين ترکيب بسيار افزايش مي يابد اما فرمانده نيروي هوايي هند با خريد A-50 مخالفت کرد و به جاي آن خريد هواپيماي پيش اخطار فالکن ساخت اسرائيل را در نظر گرفت. فالکن اسرائيلي اکنون به نام کندر و برپايه ي هواپيماي ايليوشين76 روسي براي نيروي هوايي هند ساخته مي شود.
مخالفان هندي به بهانه ي اينکه اين هواپيما بيش از حد پرهزينه و برد آن بيش از اندازه ي مورد نياز هند است! به مخالفت با برنامه ي ساخت اين هواپيما در هند پرداختند. ولي فرمانده ستاد هوايي هند در دفاع عنوان کرد که اين جنگنده افتخار نيروي هوايي هند است.
در برنامه ي رهگيري و شکار هوايي اين جنگنده در نيروي هوايي هند، اين جنگنده با چهار موشک دوربرد RVV-AE و چهار موشک بردکوتاه AA-11 تجهيز مي شود. هرچند عنوان مي شود که موشک RVV-AE هنوز عملياتي نيست و بر روي هيچ جنگنده اي نصب نشده است.
طبق آزمايشات خلبانان آزمايشگر نيروي هوايي هند، برد رادار اين جنگنده 300 کيلومتر اعلام شد! که از برد رادار تمام جنگنده هاي غربي (منجمله رپتر و نايت هاوک) بسيار بيشتر است و مي تواند به عنوان يک پيش اخطار آواکس، انجام وظيفه نمايد.
همچنين يک خلبان آزمايشگر هندي ديگر نيز ادعا کرد که تنها با 40 فروند از اين هواپيما مي توان تمام 700 فروند هواپيماي ديگر نيروي هوايي هند را در نبرد هوايي به راحتي نابود کرد.
يک خلبان ميگ29 هندي نيز دو نفره بودن سوخوي30 و حمل همزمان 12 موشک هوا به هوا را يک امتياز بزرگ مي داند که اين امر (دو نفره بودن) از درگيري ذهني شديد خلبان هنگام نبرد مي کاهد هرچند ابعاد بزرگ اين جنگنده، شناسايي جشمي و راداري آن را آسان مي سازد.

استاندارد روسي MKI

تکميل استاندارد MKI با مشکلات فراواني همراه بود. پيش نمونه ي Su-30MKI با بکار گيري موتورهاي تغيير دهنده ي خروجي AL-31FP و سيستم هاي الکترونيک روسي و رادار جديد فازاترون بر روي يک Su-27PU شکل گرفت و اولين پرواز خود را در يکم ژوئيه ي 1997 انجام داد. دومين پيش نمونه ي Su-30MKI روسي نيز در 23 آوريل 1998 پرواز کرد اما در جريان نمايش هوايي پاريس به سال
گفته مي شود نخستين مدل عملياتي هندي Su-30MKI اولين پروازش را در 23 سپتامبر سال 2000 انجام داده است. اين نخستين پرواز Su-30MKI هندي بود که داراي سيستم هاي الکترونيک پروازي ساخت فرانسه، روسيه، اسرائيل و . . . بود!
دومين پيش نمونه ي هندي Su-30MKI ستاره ي نمايشگاه هوايي سال 2001 هلند شد. اين اولين نمايش پروازي جنگنده ي استاندارد و تکميل شده ي Su-30MKI هندي بود. در جريان اين نمايشگاه، فرمانده نيروي هوايي هند با آن پروازي نمايشي انجام داد و سپس در مصاحبه با خبرنگاران آن را بسيار تحسين نمود.
امروزه انتظار مي رود 50 فروند نمونه ي کامل و استاندارد شده ي Su-30MKI در نيروي هوايي هند مشغول خدمت باشند که بدين ترتيب رقيب نيروي هوايي هند يعني پاکستان هيچ تواني براي روبه رو شدن با نيروي هوايي هند ندارد و از قبل شکست خورده به حساب مي آيد.
اکنون گفته مي شود هند در حال ارتقا اين هواپيماست که گاهن با نام Su-35UB يا Su-37VB از آن ياد مي شود.
همکاري روسيه و هند، نمونه ي بسيار خوبي براي دست يابي کشورهاي جهان سوم به جنگنده هاي پيشرفته و نسل پنجم محسوب مي شود. چنين همکاري مشترکي، انبوهي از تجارب گرانبها را در اختيار نيروي هوايي ضعيف هند قرار داد.

مشخصات کلي

کشور سازنده: روسيه
شرکت سازنده: سوخوي
قيمت: 35 ميليون دلار آمريکا
هواپيماهاي معادل: سوخوي34 ، سوخوي33 ، سوخوي37، F-15E و F-14D
طول بدنه: 94/21 متر
ارتفاع از سطح زمين: 36/6 متر
وزن خالص: 17700 کيلوگرم
وزن نرمال: 25670 کيلوگرم
حداکثر وزن: 34000 کيلوگرم
حداکثر وزن مهمات قابل بارگذاري: 8000 کيلوگرم
وزن نرمال بارگذاري: 1400 کيلوگرم
حجم سوخت: حداکثر 5090 کيلوگرم در مخازن داخلي
حجم کلي سوخت: 9400 کيلوگرم
موتور: دو موتور توربوفن AL-31
سرعت نرمال: 1380 کيلومتر بر ساعت
حداکثر سرعت: 2125 کيلومتر بر ساعت (3/2 ماخ در ارتفاع 10000 فوتي)
درجه ي اوج گيري: 230 متر بر ثانيه
برد عملياتي: 3000 کيلومتر
حداکثر برد با سوختگيري هوايي: 5200 کيلومتر
حداکثر برد عبوري: 6990 کيلومتر
مسافت لازم جهت برخاست: 550 متر
مسافت لازم جهت فرود: 670 متر
حداکثر شتاب g قابل تحمل: 9+

هواپيماي مدل Su-34 Fullback ، تانك پرنده روسي

جانشيني شايسته براي Su-24
در خلال آخرين سالهاي جنگ سرد، نيروي هوائي شوروي تركيبي از جنگنده هاي بازدارنده و ضربتي را به خدمت گرفت كه ميتوان به Sukhoi Su-24 Fencer نمونه ساخت شوروي و كوچكترF-111 و تكميل شده Su-17 Fitter كه خود برگرفته از Su-7بود،‌ MiG-23BM و MiG-27 كه هردو نمونه برگرفته از MiG-23 بودند اشاره كرد. دكترين شوروي در خلال اين سالها به شدت توسط جنگنده هاي پرشمار جديد و نوپاي آمريكا و ناتو خصوصا توسط اسكادرانهاي F-15 و F-16 به چالش كشيده شده بود . فقط در صورتيكه جنگنده هاي خط مقدم شوروي از قبيل MiG-29 و Su-27 پيروز نبردهاي هوائي ميشدند اين امكان به جنگنده هاي ضربتي با مانور كمتر مانند Su-24, Su-17, MiG-23BM و MiG-27 داده ميشد تا سالم از مهلكه عبور كرده و به اهداف خود حمله كنند. اين خود دليل آشكاري بود براي طراحان شوروي تا به فكر جايگزيني جنگنده هاي ضربتي خود با نسل جديدي كه قابليت بقاء و توان عبور در هنگام روياروئي نزديك با F-16 و به ويژه با F-15 را داشته باشند بيفتند. طراحان شوروي از ايده به كارگرفته شده در طراحي كاكپيت Su-24 به صورت صندليهاي Side by Side بسيار راضي بودند. آنها معتقد بودند كه اينگونه طراحي، فشار كاري زيادي را كه در ماموريتهاي طولاني مدت ضربتي به خلبانان وارد ميشود را كاهش داده و باعث افزايش پايداري و كارائي در نقشهاي ضربتي ميگردد.
ايده طراحي Su-27IB به عنوان جايگزيني براي Su-24 در سال 1983 پديدار گشت و تغييرات در نظرگرفته شده شامل: كاكپيت side-by-side با محيط (به طور محسوس) بزرگتر و بيشتر شبيه به يك بمب افكن بزرگتر، تغيير شكل و طراحي مجدد در قسمت جلوئي بدنه هواپيما و بزرگ تر شدن اين قسمت بود. هدف اساسي از طراحي جديد، فراهم آوردن ارگونوميك بهتر براي پروازهاي طولاني، پايداري و دوام بالا، فراهم آوري امكانات رفاهي بيشتر براي خدمه پرواز ازقبيل: دستشوئي / آشپزخانه كوچك جهت فراهم ساختن غذاي گرم/ مكاني جهت استراحت خلبانان و صرفه جوئي در به كارگيري از سيستمهاي نمايشگر پروازي در دو كابين مجزا (به صورت پشت سر هم) و در نتيجه پائين آوردن هزينه توليد. خدمه پرواز به راحتي ميتوانند براي رفع خستگي در كاكپيت بايستند، خستگي عضلات خود را رفع كنند، در فضاي وسيع كاكپيت دراز كشيده و استراحت كنند و در صورت نياز از آشپزخانه جهت گرم كردن غذا استفاده كنند. همچنين براي رفاه بيشتر خلبانان در پروازهاي طولاني دستشوئي در كاكپيت نصب گرديده است. از نكات جالب توجه در طراحي جديد، به كارگيري كابين (به طور كامل) تحت فشار بود كه اين امر باعث عدم به كارگيري ماسك در حين پرواز توسط خدمه ميشد ( مگر در شرايط اضطراري و مانورها). درست مشابه با Su-25 Frogfoot ، كاكپيت Su-34 مجهز به پوشش حفاظتي با ضخامت 17 ميليمتر است تا خدمه پروازي و سيستمهاي آويونيك را در برابر تركش موشكها و گلوله ها محافظت نمايد.
دسترسي خدمه به كابين به راحتي از طريق يك نبردبان مستقر در چرخ جلوئي امكان پذير و صندلي خدمه از نوع K-36DM با امكان عمل در شرايط صفر-صفر بود. همچنين سطوح آئروديناميكي تثبيت كننده پرواز نيز از زير بدنه حذف گرديدند. اولين پيش نمونه آزمايشي با نام T-10V-1 و با ماموريت ضربه زدن به عمق اهداف دشمن اولين پرواز خود را در 13 April 1990 به انجام رساند. در اين پرواز خلبانان آزمايشگر عبارت بودند از: ايگور وتينتسيف و يوگني رونوف. T-10V-1 از كاناردهاي Su-30/Su-33 'Flanker-D'/Su-35 'Flanker-F' به جهت افزايش مانور، كاهش نيروي پسا و بهبود شرايط پرواز در ارتفاع پائين بهره ميبرد. جنگنده جديد بسياري از ديگر قسمتهاي بدنه اش با خانواده بزرگ زير مجموعه Su-27 يكسان بود. از جمله بال،‌ دم و موتورها. حجم داخلي 30 درصد نسبت به Su-27 افزايش پيدا كرده بود. آيا اين همه نوآوري لازم بود؟ سيمونوف پاسخ ميدهد كه بلي. پيش نمونه آزمايشي Su-27UB به فرماندهي نيكولاي سادونيكوف پرواز آزمايشي را از مسكو تا اخوتسك به صورت رفت و برگشت انجام داد. هواپيماي او 16 ساعت در پرواز بود و در اين مدت 4 بار سوخگيري هوائي با تانكرهاي نيروي هوائي داشت، تمام سيستمها بدون كوچكترين مشكلي كار ميكردند اما چهره به رنگ خاكستري درآمده خلبان آن هنگام پائين آمدن از كاكپيت تنگ مركب خود گواه اين بود كه او بسيار خسته است. آنها به نظر نميرسيدند كه توانائي درگيري با دشمن را بعد از اين پرواز طولاني داشته باشند.
بخش مركزي داخلي جهت همسازي با حداكثر وزن 45 تن تقويت گرديد. چيزي در حدود 28 تن بيشتر نسبت به Su-27. ميخائيل سيمونف سرپرست پروژه Su-34: حداكثر وزن بارگيري شده Su-34 به رقم قابل توجه 45.1 تن بالغ ميشود كه قابل مقايسه با تانكهاي T-90S و T-80U است! قابلت مانور و قدرت خوفناك Su-34 نام ديگري به غير از تانك پرنده را به ذهن خطور نميدهد. Su-34 داراي حداكثر سرعت 1.8 ماخ ميباشد كه در حقيقت از Su-30 كمتر است. اين موضوع (شايد) حيرت انگيزي نيست زيرا Su-34 براي حمله به جنگنده هاي دشمن و ماموريتهاي بازدارندگي هوائي طراحي نشده است. در صنايع هوائي سرعت زياد و قيمت زياد همواره دست به دست ميشود. يك جنگنده با امكان سرعت زياد نياز به سوخت و تجهيزات اضافه دارد، از جمله تجهيزات سوختگيري هوائي. در نتيجه قيمت بيشتري را كارخانه سازنده و مشتري متحمل خواهند شد. Su-34 براي حمل مهمات زياد براي اهداف از قبل تعيين شده، نابودي دقيق اهداف و عمليات گريز موفقيت آميز و درامان ماندن از شكاريهاي رهگير دشمن طراحي گرديده. 2 دستگاه موتور پرتوان AL-31FM1 ساخته شده توسط شركت معروف ساليوت با توان توليد كششي بالغ بر 13.5 تن قدرت بسيار مناسبي را به اين جنگنده نوظهور ميبخشند.همچنين از بنا به گفته يوري يليسيف، CEO شركت ساليوت، طول عمر و زمان سرويس دوره اي موتورها به ميزان قابل توجهي افزايش پيدا كرده است. در نتيجه Su-34 به اندازه كافي سريع است كه ماموريت خود را به انجام برساند. اين يك موفقيت قابل توجه براي هواپيماهائي در اين كلاس به حساب ميايد.
Su-34 مجهز به سيستم سوختگيري هوائي و سيستم كارامد و به كارگرفته شده در Su-24 به نام Sakhalin UPAZ-1A است كه امكان ايفاي نقش تانكر سوخت رسان را به جنگنده هاي ديگر فراهم ميسازد. بنا به اظهارات سيمونوف، يك هواپيماي جنگي در شرق دور روسيه گاها 7 روز طول ميكشد تا به تاجيكستان برسد! به خاطر اينكه فرودگاههاي بين راه بيشتر اوقات به خاطر شرايط بد جوي تعطيل ميشوند، سوخت به موقع تحويل نميشود و خلبانان زمان كافي براي استراحت ندارند، اما خدمه Su-34 هيچكدام از مشكلات نامبرده شده را ندارند.
ديگر امكانات Su-34 شامل رادار آفندي آرايه فازي multimode ، سيستم هدفيابي داخلي IRST/TV/laser نگاه به جلو، سيستم كنترل آتش و رادار هشدار دهنده انتهاي هواپيما و سيستم دفاعي داخلي jammer. طراحي رادار به عهده Leninetz و توسعه سيستمهاي الكترواپتيكي به عهده Ural و Geofyzika گذاشته شد. Su-27IB مجهز به سيستمهاي تسليحاتي ديجيتالي بسيار پيشرفته بود از جمله بكارگيري نمايشگرهاي شيشه اي در سطحي وسيع. اين گونه تقليد ، دو دهه قبل در F-111D هاي آمريكائي مشاهده شده بود. گستره وسيعي ازتسليحات شمال بمبهاي هدايت شونده و سقوط آزاد، راكتها و موشكهاي هوا به زمين و موشكهاي هدايت شونده هوا به هوا براي Su-34 پيش بيني شده از جمله: Kh-29 و S-25LD مشابه ماوريك، بمب هوشمند الكترواپتيكال KAB-500Kr ،‌ بمب هدايت ليزري KAB-500L ، بمب الكترواپتيكال/ ديتالينك KAB-1500TK مشابه GBU-15 ، موشكهاي دورايستاي Kh-59 مشابه AGM-142، موشكهاي ضد كشتي Kh-31 و Kh-35 و همچنين موشكهاي ضد رادار Kh-31R . غلافهاي راكت B-8M1 براي راكتهاي S-8 و غلافهاي راكت B-13L براي راكتهاي S-13 جهت ماموريتهاي پشتيباني نزديك استفاده ميشود. تسليحات دفاعي شامل توپ 30 ميليمتري GSh-301 ، موشكهاي هوا به هواي R-73 Archer WVR و موشكهاي هوا به هواي R-27 BVR ميباشد. Su-34 حداكثر توان حمل 8 تن مهمات را داراست و داراي 12 مقر حمل سلاح و تجهيزات ميباشد.

چرا تانك پرنده؟

همانگونه كه ذكر گرديد اولين پيش نمونه آزمايش با نام T-10V-1 در آوريل 1990 به پرواز درآمد و در طي ماههاي بعد به انجام تمرين سوختگيري هوائي دست زد . اين نمونه در سال 1992 براي اولين بار به معرض نمايش عمومي درآمد. دومين پيش نمونه آزمايشي با نام T-10V-2 در سال 1993 با به كارگيري بالهاي Su-35 همراه مقرهاي اضافه، مخازن سوخت داخلي وسيعتر و برامدگي انتهاي بدنه طويلتر و ارابه هاي دوگانه پشت سرهم ساخته شد. نمونه T-10V5 در اوايل سال 1994 پرواز كرد و به Su-34 تغيير نام داده شد. بازي با كلمات در جهت نشان دادن جانشيني براي Su-24. اين پيش نمونه آزمايش با رنگ استتار غير معمول سبز/ آبي و با نام 'Su-32FN' در نمايشگاه هوائي 1995 پاريس با ماموريت جنگنده ضربتي و گشت دريائي به نمايش درآمد (F= Fighter , N= Navy). دو فروند Su-34 ديگر در سالهاي 1996 و 97 توليد شدند و در نمايشگاه هوائي 1997 پاريس با مجددا نام 'Su-32FN' به نمايش درآمدند. در نمايشگاه هوائي ماكس 1999 نام اين جنگنده ها به Su-34MF تغيير پيدا كرد (MF for MnogoFunksionalniy, multi-function).
به دليل شباهت زياد قسمت دماغه Su-34 با پلاتي پوس، كه به نوعي يادآور SR-71 ميباشد نام Platypus بر روي آن گذاشته شد در حاليكه ناتو نام Fullback را برگزيده بود. درحاليكه Su-32FN و Su-32MF/34 اساسا از لحاظ بدنه برگرفته از T-10V-5 ميباشند اما بنا به گزارش برخي منابع تفاوتهاي زيادي در نوع ماموريتها و آوينيك دارند و بايد به طور جداگانه مورد بررسي قرار گيرند.
در يك مقايسه بين بدنه Su-32/34 با رقباي غربي،‌ Su-32/34 با 12 تن سوخت داخلي بين Boeing F-15E و F-111 از لحاظ شعاع رزمي و ميزان مهمات بارگيري شده قرار ميگيرد، همچنين ميزان چالاكي آن از F-15E كمتر اما از F-111 بيشتر و حداكثر سرعت آن از هر دو نمونه آمريكائي كمتر است اما مشابه هر دو نمونه آمريكائي داراي قابليتهاي فراوان جهت نفوذ در ارتفاع پست به مناطق حساس دشمن ( توسط رادار تعقيب عوارض زميني TFR) ميباشد. بر خلاف F-15E با غلاف LANTIRN TFR و F-111 با سيستم APQ-171 TFR، جنگنده Su-32/34 از يك رادار آرايه فازي با قابليت TFR استفاده ميبرد كه اين ايده اولين بار فقط در رادار فازي APQ-164 در B-1B بكار گرفته شده بود. ماموريتهاي اصلي جنگنده چند منظوره Su-32MF/Su-34 نفوذ به عمق مراكز حساس دشمن (در فواصل دور) و بمباران دقيق اهداف ، ايفاي نقش بازدارندگي در ميدان نبرد، پشتيباني نزديك هوائي است كه در حال حاضر اين ماموريتها را براي روسيه Su-24 و F-15E براي آمريكا و F-111براي استراليا انجام ميدهند. سيمونف در اين باره ميگويد: Su-34 قادر است با موشكهاي هدف ياب زير صوت و مافوق صوت و بمبهاي هدايت شونده، اهداف مستحكم و به خوبي استتار شده را تا فواصل 250 كيلومتر نابود سازد. كارخانه سازنده Su-34 مدعي شده است كه Su-34 براي پيروزي در درگيريهاي هوائي با F-15, F/A-18 ، Eurofighter Typhoon طراحي شده است، به نظر ميرسد روسها در حال برطرف كردن ضعف بزرگ جنگنده هاي ضربتي خود كه همانا نداشتن توان كافي و درماندن در نبردهاي هوائي است ميباشند ( Su-7/17/24، Mig-27). روسها ادعا ميكنند كه رادار آرايه فازي Leninets V-004 آنها بسيار مشابه با رادار APQ-164 است و توان توليد 15 را داراست. همچنين Su-34 در برامدگي طويل انتهائي بدنه خود مجهز به رادار ديد- عقب V005 ميباشد كه فضاي پشت سر هواپيما را بو خوبي پوشش ميدهد.
بنا به گفته روسها. برد رادار Su-34 براي اهداف بزرگ سطحي بين 200 تا 250 كيلومتر، امكانات نقشه برداري زميني 150 كيلومتر،‌براي اهداف هوائي 90 كيلومتر است. سيستم ناوبري داخلي بوسيله يك دريافت كننده GNSS (گلوناس) همراهي ميشود. Su-32/34 مجهز به يك پنل عايق بزرگ مدور در بالاي بدنه خود ميباشد كه فقط از نظر مكان و ابعاد ميتواند يك آنتن ارتباطات ماهواره اي باشد است. Su-34 مجهز به سيستم ايمني فعال با عناصر هوشمند مصنوعي است. اين سيستم هواپيما را قادر ميسازد تا هر مانوري را در نبردهاي هوائي مديريت كند و بر بالاي 'نوك درختان' و يا در ارتفاع پست با حداكثر سرعت 1400 كيلومتر بر ساعت پرواز نمايد. Su-34 همچنين قادر به پرواز در حالت TERCOM ( عبور از موانع غير مترقبه و از ميان مناطق پدافند ضدهوائي دشمن ميباشد). واحد آويونيك مشتمل بر كامپيوترهاي پيشرفته، بردهاي حافظه، نمايش دهنده هاي چند منظوره رنگياست. datalink ديجيتالي به كار گرفته شده قادر به به هنگام سازي مختصات اهداف در هنگام پرواز و يا توسط هواپيما- به هواپيما ميباشد. ميتوان مختصات و كليه برنامه هاي لازم براي يك عمليات را از لحظه پرواز تا فرود به 2 دستگاه كامپيوتر مركزي بارگيري نمود. هواپيما به طور اتوماتيك در هر مختصات بارگيري شده يا زمان وارد اوردن ضربه به طور اتوماتيك سوئيچ ميشودو عمل مينمايد در نتيجه خلبان نيتواند دستانش آزاد باشد و يا خود را درگير ديگر مراحل عمليات نمايد. خلبان در سمت چپ و ناوبر/ اپراتور تسليحات در سمت راست مينشينند.
Datalink توسط فرمان هواپيما، ايستگاه زميني، كشتي هدايت ميشود و در صورتيكه ديد كم باشد با ارتباط ماهواره اي منطقه پوشش افزايش پيدا ميكند.
سيستم هاي محافظتي شامل يك دريافت كننده هشدار راداري، بسيار شبيه به دريافت كننده ديجيتال SPO-32 / L150 Pastel كه در Su-27/30 بكار رفته،‌ سيستم هدشدار دهنده نزديك شدن موشك، غلاف KNIRTI SPS-171 / L005S Sorbtsiya-S جمر دفاعي باند H/I (بر طبق گزارشات) مستقر در نوك بالها است. اين سيستم نمونه تكامل يافته اي از jammer توسعه داده شده براي Backfire C است. برخلاف بيشتر غلافهاي jamming غربي، اين مدل به صورت دوگانه و نگاه به جلو و عقب براي حداكثر تاثيرگذاري jamming طراحي گرديده است. Su-32MF/34به خاط ميزان سوخت بيشتر، آويونيك بسيار پيشرفته، قابليتهاي تحسين برانگيز رادار تعقيب عوارض زميني، راحتي بيشتر خدمه پرواز و ميزان مهمات بيشتر قابليت نفوذ و ضربه زدن به اهداف دشمن را ميتواند بهتر از Su-30MKI و Su-30MKK/MK2 به انجام برساند. Su-34 با مخازن سوخت استاندارد ميتواند تا 3000 كيلومتر و با مخازن سوخت كمكي تا 4000 كيلومتر را طي كند. متخصصين روسي آناليز تمام نبردهاي كوچك، درگيريهاي هوائي Supersonic، سيستمهاي ECM، جستجوهاي راداري و حرارتي و تركيب شده با موشكها را انجام داده اند. درسهاي گرفته شده از علل سقوط هاي هوائي نشاندهنده اين است سيستمهاي حفاظتي خدمه Su-34 ، چهارصد درصد موثرتر از ديگر هواپيماهاي جنگي مشابه هستند! اين جنگنده براي خدمت در 30 تا 40 سال آينده به تازگي وارد نيروي هوائي روسيه شده و بنا به گفته منابع روسي Su-34 در آيندهبه هيچ كشوري صادر نميشود.

مقدورات و قابليتها:

تعداد خدمه: 2
طول: 23.34 متر
فاصله دو نوك بال: 14.7 متر
ارتفاع: 6.09 متر
حداكثر مهمات قابل حمل: 8000 كيلوگرم
حداكثر سرعت در سطح دريا: 1,400 كيلومتر بر ساعت (بدون مهمات)
حداكثر سرعت در ارتفاع بالا: 1,900 كيلومتر بر ساعت (بدون مهمات)
سقف پرواز: 15000 متر (بدون مهمات و بار اضافه)
شعاع عملياتي: 100 كيلومتر
حداكثر برد (بدون سوخت گيري هوائي): 4000 كيلومتر
حداكثر زمان پرواز (بسته به خلبان): 10 ساعت
حد شتاب G (عملياتي): 9
نسبت كشش به وزن: 0.68

هواپيماي مدل سوخو Su-37 Terminator، پايان دهنده افسانه هاي بي پايان!

اگر اطلاعاتي از پروژه هاي دور و دراز طراحي روس ها در بعد هوانوردي نظامي داشته باشيم جستجوي شركت هاي سازنده آن را به دنبال يك مهره سنتي همچنان خواهيم يافت چرا كه عامل مانورپذيري يك جنگنده در شرايط سخت گرچه امروزه قابل توجيه است اما روح سازندگان روس چندان با نبردهاي آينده سازگار نيست و بسياري معتقدند هنوز هم ركورد اين امر در انحصار رقيب داخلي آن يعني ميكويان گوروويچ موسوم به (ميگ) مي باشد نقطه درخشان طرحهاي شركت با سابقه سوخوي را پس از توليد نخست نمونه فلانكر مي توان در همين جنگنده يافت هرچند اين جنگنده را هنوز نمي توان يكي از رقباي قدر جنگنده هاي چندماموريته و سرسخت امروزي به دليل طي دوره ي اوليه عمر آن ناميد اما اين طور كه پيداست مي توان در اين جنگنده نكات برجسته اي را يافت كه به تفصيل به آنها مي پردازيم چرا كه ترميناتور ناميست كه بر آن نهاده اند.
از آنجا كه سروصداي روسها در بخش نظامي و رقابت آنان با ايالات متحده همچنان ادامه داشته و دارد،رقابت هاي داخلي بين شركت هاي بنام روسي نيز منجر شده طرحهاي مفهمومي سوخوي بيش از پيش دقيق و اقتصادي باشد.هرچند در حيطه كاري دو شركت سوخوي و ميگ با ارايه طرحهاي مشابه با نقاط نسبتاً مشترك زياد در زمينه سوخو-27 و ميگ-29 ثابت كردند براي مقابله با طرح هاي جديد بلوك غرب متحد هم اند اما مي توان رويه هركدام را بر اساس پيشينه به طور جداگانه بررسي نموده و تشخيص داد حال اين طرح نيز هرچند ملهمي از پيشينيان خود و خصوصاً Su-35 بوده اما يك خط شكن در گروه خود به حساب مي آيد چرا كه نخستين جنگنده روسي است كه از فناوري TVC يا كنترل و هدايت تغيير بردار رانش سه بعدي كه امكان تغيير درسه بعد خروجي هاي هردو موتور را در حالات مختلف،به طور همزمان يا غيرهمزمان و به طور جداگانه براي انجام مانورهاي خاص فراهم مي آورد، برخوردار است.سوپر فلانكر را بايد هواپيمايي با قابليت مانوردهي فوق العاده بالا دانست هرچند اگر نگاهي به جثه سنگين و نسبتاً طويل آن بياندازيد كمي در اين مورد شك مي كنيد اما جالب اينجاست كه سوپر فلانكر با شگردي خارق العاده كه تا فرصت يافته در نمايشگاه هاي عظيم هوايي در اقصي نقاط پهنه اين كشور خودنمايي كرده و موجب بهت و حيرت عموم و حتي كارشناسان شده است مانورها و صرفاً مانوري كه تا پشت رل اين هواپيما در شبيه ساز پرواز Lock On Modern Aircraft ننشينيد به پيچيدگي آن يعني مانور كولبيت پي نخواهيد برد. در اين مانور كه عملاً در شرايط عملياتي اگر كمي بدبينانه به آن نگاه كنيم غير ممكن مي نمايد،هواپيما يك پشتك كامل 360 درجه اي در هوا مي زند و ازآنجا كه اكثر مانورهاي سنگين افت شديد سرعت و رانش را به همراه دارند،آن را به سيبلي براي دشمنان تيزبين خود بدل مي كند هرچند مهارت خلبان نيز مي تواند كمك زيادي براي بهبود سريع وضعيت و نامتعادلي جنگنده باشد و به كارش آيد اما برخي آن را به منزله اتمام كار اين جنگنده در همان نقطه از نبرد مي دانند علاوه بر اين،نمايشگاه هوايي فارن برو در سال 1996نيز عرصه درخشاني براي هنرنمايي اين جنگنده به حساب مي آمد چرا كه چشم سازندگان و طراحان روسي به استقبال خصوصاً عموم از اين جنگنده دوخته شده بود.
با اين اوصاف گويي پنجره جديدي به روي دنياي حركات آكروباتيك گشوده شده بود.طراحان مطمئن روس،اين پرنده را رويايي براي شكستن ركوردهاي مرگبار مي پنداشتند و به حيات مجدد صنعت هميشه در صحنه اما ضعيف هوانوردي روسيه اميدوار بودند.هرچند ترميناتورها از اين وهله سربلند بيرون آمدند و مانور استثنايي سوپر-كبري را براي اولين بار به نام خود در كتاب ركوردهاي هوانوردي به ثبت رسانيدند، حركتي كه در آن، هواپيما ابتدا با سرعتي معادل 400 كيلومتر بر ساعت كار خود را براي استقبال از خطر آغاز مي كرد و سپس با كشيدن دسته هواپيما به طرف عقب و كاهش تراتل باعث كششي به طرف عقب با زاويه اي حدود 135درجه و سپس چرخش كامل به طور عمود و حفظ اين حالت به مدت 4الي 6ثانيه و سپس مجدداً با پايين آمدن دماغه و Level كردن هواپيما در سطح افق و رساندن سرعت از دست رفته به 150Km/hبدون تغيير ارتفاع و نهايتاً استفاده از سيستم تحريف جهت اعمال رانش براي تنظيم تعادل اوليه.البته با توجه به پيچيدگي ظاهري كه از لابلاي جملات فوق پيداست توصيه مي شود تا زمان دريافت گواهينامه مربوطه آن را در شبيه ساز پرواز امتحان نكنيد! زياد هم هيجان زده نشويد چرا كه در مورد هواپيمايي كه تنها چند فروند پيش نمونه از آن تهيه شده و فعلاً توليد آن تعليق و يا درواقع متوقف شده است و دليل آن نيز عدم اختصاص بودجه لازم به پروژه آزمايشي Su-37 اعلام شده و حتي دو فروند نيز با وجود تفاوت نه چنداني كه با Su-35 خود دارد در طرح اصلي اين هواپيما ادغام شده است قضاوت صحيح كمي دشوار است و از اين حيث نمي توان آينده اي براي آن متصور بود،جنگنده اي كه نخستين پرواز خود را در دوم آوريل 1996 انجام داده و از توان بالايي در زمينه پيشرانش برخورداراست به طوري كه براي توليد و تامين نيروي جلوبرندگي خود از دو موتور توربوفن AL-37FU ساخت شركت Lyulkaكه در واقع نوع ارتقا يافته AL-31F به كار رفته در مدل پايه Su-27 است، هركدام با رانشي معادل 30855پوند بهره مي برد و از سيستم Avionic والكترونيكي پيشرفته اي برخوردار است به طوري كه رادار چندحالته NO-11M ساخت شركت NIIPبا قابليت ترك و نظارت همزمان بر 15 هدف و شليك انتخابي با توجه به سيستم راداري موشك مجهز به قفل روي هدف به طور مستقل در حالت فعال يا غير فعال به آسودگي مي تواند به هدايت و مشايعت موشكهاي هوا به هواي خود نظير R-77 پرداخته و شاهد نابودي آن باشد.
از ديگر تجهيزات پيشرفته آن مي توان به كاكپيت و صفحه آلات پيشرفته آن اشاره داشت تعجب نكنيد بله پيشرفته! البته چنانچه پيشتر گفته شد تمايل روسها به قطعات آنالوگ همچنان ادامه داشته و ردپاي آنها هنوز پيداست اما در ترميناتور اطلاعات ناوبري و تاكتيكي مورد نياز خلبان بر روي چهار نمايشگر با فناوري استفاده از كريستال مايع ،يك دستگاه صفحه نمايش تعيين شده اختصاصي نقش بسته و يك صفحه كليد گسترده براي كنترل وضعيت تجهيزات خارجي تعبيه شده است. اطلاعات مربوط به سيستمهاي اختصاصي نيز هر يك به طور همزمان با انتخاب خلبان نمايش داده مي شوند، هرچند اعتقاد بسياري بر اين است كه هنوز توانايي روس ها براي ساخت تجهيزات پيشرفته الكترونيكي در حد رقابت نيست اما اين بار شركت كرانستت سازنده قطعات Avionics اين جنگنده متفاوت ظاهر شده است.بيشترين سرعت سوپر فلنكر(در حالت روشن بودن پس سوز) به حدود 2 برابر سرعت صوت يا 2500Km/h خواهد رسيد برد گذري جنگنده در حالت Full Load به 3500 كيلومتر رسيده و 2000 كيلومتر در مقايسه با فلنكر پايه بهبود يافته است.تسليحات سوپر فلنكر، از نظر وزن كلي 18075 پوند (مقداري معادل 8200 كيلوگرم) هستند كه به نسبت هاي نابرابر بين موشكهاي هوا به هواي R-73 و R-77 ،هوا به زمين،بمب ها،راكتها و پادهاي مغشوش كننده رادار و ضد عمل الكترونيك و... تقسيم شده اند.
نهايتاً لازم به ذكر است طرح اين هواپيما همانطور كه پيشتر گفته شد در حد شايعاتي متوقف شده اما برنامه هايي نيز پس يك دوره استراحت براي دفتر طراحي آزمايشات سوخوي(EDB) حول كار بر روي گونه 2 سرنشينه اين هواپيما با قابليتهايي باز هم وسيع تر در زمينه اهداف و ماموريت هاي زميني به طور گسترده در دست بررسي است و بايد منتظر ماند و ديد كه آيا همچون بسياري از شاهكارهاي روسي به قبرستان مدرن هواپيماهاي اين كشور به دليل مشكلات فوق منتقل خواهد شد يا خواهد ماند و آسمان را زير چشم هاي تيزبين خود اداره خواهد كرد.

هواپيماي مدل سوخوي 39 (Frogfoot)، جنگنده ضربتي کارآمد

سوخوي 39 يک جنگنده چند ماموريته و نگارش جديد جنگنده سوخوي 25 فروگ فوت است، البته اين جنگنده از قابليت مانور بيشتر، پرواز در ارتفاع پايين بهتر و قابليتهاي درگيري هوا به هواي بهتري نسبت به سلف خود برخوردار است. اين جنگنده همانطور که گفته شد همان سوخوي مدرنيزه شده است که توانايي نفوذ به سيستمهاي دفاع هوايي دشمن را دارد بدون اينکه خطري آن را تهديد کند.
مزيت مهم اين جنگنده خلباني و نگهداري آسان آن و در عين حال ارزان بودن و قابليت اعتماد زياد به اين جنگنده است. اولين سريالهاي شروع سوخوي 39 در سال 1996 وارد خدمت شد. در سال 1984 اولين سري جديد پيشرفته سوخوي 25 موسوم به سوخوي 25 ( تي ) اولين پرواز خود را انجام داد. هدف از ساخت اين جنگنده نابودي مخازن سوخت و توانايي حمله به وسايل نقله جنگي و کشتي ها و همچنين توانايي پرواز در روز و شب و در انواع شرايط اب و هوايي و در نهايت حمله به مراكز تجمع و نفوذ به عمق مواضع دشمن است. اين جنگنده بر مبناي سوخوي 25 ( يو بي ) که گونه آموزشي دو نفره سوخوي 25بود، ساخته شد. البته در سوخوي 39 کابين کمک خلبان به تجهيزات جديد مجهز شده و همچنين مخازن سوخت اضافي براي اين جنگنده تعبيه است. سرعت جنگنده به 450 کيلومتر در ارتفاع پايين و 800 کيلومتر در ساعت در ارتفاع بالا با مهمات و مخازن سوخت افزايش يافته است. همچنين اين جنگنده به اين قابليت دست يافته است تا مخازن سوخت بيشتري نيز حمل کند. سوخوي 39 قادر به حمل چهار مخزن سوخت با وزن استاندارد 800 يا 1150 ليتري در زير بالهاست.
هواپيما از مانورپذيري بالايي در ارتفاع بالا و پايين برخوردار است و مي تواند با سرعت در طول يک خط بچرخد و حمله اش را دوباره شروع کند بدون اينکه آسيبي ببيند و يا با مشکلي در مواجهه با اهداف زميني يا هوايي روبرو شود. اين خصيصه به سوخوي 39 امكان حمله به اهدافي كه حمله به آنها به علت موقعيت جغرافيايي براي ساير هواپيماها دشوار است ( جنگلها، مناطق کوهستاني و از اين قبيل) را مي دهد. قدرت موتورهاي سوخوي 39 نسبت به سوخوي 25 تا حدود 10 درصد افزايش يافته است. موتور ها هرکدام 4500 کيلوگرم قدرت دارند كه اين قدرت زياد، وزن بالا را براي مانور جبران مي كند. وزن هواپيما در بيشترين حالت 2 تن افزايش يافته است. تجهيزات بورد هاي هواپيما، سيستم کنترل تسليحات و سيستم الکترونيک-نوري هدف گيري همه مدرنيزه شده است. سوخوي 39 يک تلويزيون کنترل بنام شاکول در سمت راست کاکپيت خود دارد. زاويه ديد شاکول 10 درجه است و توانايي بزرگ نمايي 23 ايکس را داراست. اين سيستم شامل جستجو-شناسايي و انتخاب هدف وتصميم به رديابي براي موشک هاي وييخر و تسليحاتي که با ليزر رهگيري ميکردند هماهنگ شده بود. خلبان ميتواند به کمک اين سيستم اهداف را به طور مستقيم علامت گذاري کرده و طبق علامت گذاري ، موشک ها را به طرف آنها شليک کند.
سوخوي 39 به کمک اين سيستم ميتواند که در ارتفاع پايين و شب هم پرواز داشته باشد و و با استفاده از روزنه زير بدنه جنگنده که سوراخ( لنز) ديد تلويزيون در آن واقع شده اهداف را ببيند و ترتيب کار را بدهد.
سيستم جهت يابي ترکيب شده با سيستم هاي علامت دهنده هوايي، سيستم فرود، سيستم مخابراتي، سيتم هاي زاويه هاي رفت وبرگشتي ، همه با هم يک پارچه شده اند.سوخوي 39 با بي سيم هاي الکترونيکي ميتواند مجموعه اقدامات پدافندي پيچيده متقابل دشمن را با صحت زياد گزارش دهد.
دستگاه شناسايي اصلي براي رديابي اهداف و رادار ها از فرکانس 1.2 تا 18 گيگاهرتز استفاده مي کند. سازند گان سوخوي 25 ( تي ) با استفاده از سيستم اقدام متقابل سعي در دفاع از هواپيما در مقابل موشک هاي جستجوگر مادون قرمز داشته اند.
سوخوي 39 اصلاحات زيادي را در مورد حمل موشک هاي هوا به زمين را پذيرا شده است. اين در مورد موشک هاي هوا به هوا نيز صادق است. سوخوي 39 ميتواند موشک هاي ضد رادار، راکتهاي 85 يا 250 ميليمتري ،توپ 30 ميليمتري، بمب هاي با وزن از 500 کيلو تا بيش از 3000 کيلو، موشک هاي ضد تانک وييخر که از سلاح هاي اصلي و انعطاف پذير سوخوي 25 ( تي ) يا همان سوخوي 39 هست مورد استفاده قرار دهد. سوخوي 39 قادر به حمل 16 موشک است که در دو طرف هواپيما به صورت 2 دسته 8 قرار مي گيرد. اگر موقعيت مرکز راديويي اجازه دهد سوخوي 39 با رادار فعال قادر به شليک موشک هاي ضد کشتي کا-اچ-31 و کا-اچ-35 است.
هر سوخوي 39 مدرنيزه شده قادر به حمل 4 موشک ضد کشتي است. وزن تمام تجهيزات قابل حمل توسط سوخوي 39 برابر 1151 کيلو گرم است. ترکيب سيستم هاي مخابراتي جديد هواپيماهاي سوخوي 25 ( تي ) بنام kopiye-25 برگرفته از سوخوي 25 ( تي/ام ) هست.ديد عملياتي سيستم موقعيت ياب kopiye-25 براي تعيين اهداف زميني و انتخاب موشک هاي هوا به زمين در باندامواج الکترومغناطيسي طرح ريزي شده است و براي درگيريهاي هوايي وانتخاب موشک هاي هوا به هوا از حالت نقشه خواني هوايي استفاده ميشود. سوخوي 39 با داشتن مهمات، قابليت تيک-آف و لندينگ در باند هاي فرود غير هموار ( يا نا آماده ) مثلا در کوهستانها تا ارتفاع 3000 متر از سطح دريا را داراست. يك باند 1200 متري براي تيك-آف هواپيما کافيست . به اين ترتيب سوخوي 39 مي به طور غير مترقبه به دشمن هجوم آورد.
سوخوي 39 از ارزانترين هواپيماهاي ضربتي از نوع خودش است. به علاوه تعمير و نگهداري و پرواز با آن نياز به مهارت بالايي ندارد.. سوخوي 39 حتي مي تواند به جاي نفت سفيد از سوخت ديزل هم استفاده کند. خلبانان با هر درجه ايي از مهارت مي توانند با آن پرواز کنند. در نهايت سازندگان اين هواپيما به جهت كاربري آسان آن طي مدت خدمت پيش بيني شده30 ساله به خود مي بالند به گونه اي كه تعميرات و سرويس موتوريش در همان پايگاهي که مستقر است قابل انجام مي باشد و ديگر نياز به حمل ونقل هوايي آن نيست . يک گروه از جنگنده هاي سوخوي 39 در صورت مسلح شدن به موشک هاي هوا به هواي کلاس مياني مي توانند در درگيري هاي موشکي با جنگنده هاي مدرن با موفقيت بجنگند به ويژه اگر سوخو هاي 39، موشک هاي جديد RVE-DE را به کار ببرند. در اين صورت اين هواپيماها مي توانند براي محافظت در مقابل جنگنده هاي دشمن، اتكاي بيشتري به خود داشته باشند و با آسودگي خاطر بيشتر به اهداف خود هجوم برند.

مشخصات جنگنده سوخوي 39

خدمه:1 نفر
سال ورود به خدمت:1996
طول:21.9 متر
طول باله ها:14.7 متر
ارتفاع:5.9 متر
وزن نرمال:17 تن
ماکزيمم وزن براي تيک اف: 21.5 تن
موتور :2 عدد موتور
با کشش 9000 کيلو گرم2*4500 (بيش از 18000 پوند)
سقف ارتفاع:16کيلو متر
ماکزيمم سرعت:950 کيلو متر در ساعت در ارتفاع بالا
برد پروازي:1000 کيلومتر
مهمات
1 عدد توپ 30 ميليمتر،توانايي حمل موشک هاي هوا به هواي آر-60/ آر-73 و موشک هاي هوا به زمين
KH-23/25/29/31/35/58
توانايي حمل 16 موشک ضد تانک وييخر و ديگر موشک ها. همچنين توانايي حمل 3 تن .

هواپيماي مدل Su-47 بركوت

ملقب بهs.37 گلدن ايگل جنگنده اي با بال پيشگرا كه توسط شركت سخوي براي رقابت در برنامه ي جنگنده نسل پنجم روسيه طراحي گرديد البته با اقبال كمي براي ورود به خدمت مواجه است كه علت آن قيمت زياد مواد مركب بال هاي آن است
و اما پيشينه، در واقع مي توان گفت ايده بال هاي پيشگرا در اصل از ايده ي هواپيماي x.29 شركت گرومن گرفته شده كه يكي از موفق ترين ها در اين ضمينه است

فوايد بال هاي پيشگرا:

مهمترين فايده ي بال هاي پيشگرا در سرعتهاي فرو صوت و در ارتفاع پايين است كه بال هاي پيشگرا پايداري بيشتر و بسيار بهتري دارند اما در سرعت هاي فرا صوت اين كارايي اهميت خود را از دست مي دهد واين جاست كه بال هاي پسگرا بهتر نقش ايفا ميكنند براي جبران اين مشكل در s.37 بال هاي آن را كاملا از مواد گران قيمت مركب كه به تازگي در صنعت هواپيما استفاده ي چشمگيري پيدا كرده استفاده شده و اما ساير موارد به شرح زير است:
بيشينه سرعت :2,500km/h
سلاح ها:R-77, R-77PD, R-73, K-74
X-29T, X-29L, X-59M, X-31P, X-31A, KAB-500, KAB-1500
موتور: دو دستگاه AL-37FU(گونه اي ازموتور SU-37 )

هواپيماي مدل جنگنده سوخو تي-50

در ابتدا توضيح بدم كه تحت عنوان T.50 دو پروژه وجود دارد يكي مربوط به طرح جت آموزشي پيشرفته كره جنوبي و ديگري طرح سخوي براي جنگنده ي نسل پنجم روسيه (البته اين طرح براي مقابله با رپتور ها كاملتر شده و زودتر وارد خدمت خواهد شد)
مدتهاست كه طرح جنگنده ي نسل پنجم روسيه(LFI كه مخفف logkiy frontovoi istrebitel) مطرح است و با مشكلات بسياري همراه بود تا كنون طرح هاي بسياري براي آن مطرح گرديده كه حتي تا نمونه سازي هم پيش رفته ولي نبود بوجه و پشتيباني موجب كنسل شدن آنها گرديده طرح هايي همچون mig.144 كه شركت ميگ اميد بسياري به آن داشت ولي پيشنمونه ي آن حتي پرواز هم نكرد يا طرح su.47 بركوت كه درواقع يك طرح آزمايشيست با وجود بسيار كارا بودن اين طرح و حتي جنبه هاي برتر آن نسبت به رپتور هاي آمريكايي اميد كمي به توليد آن وجود دارد(رقيب اين طرح طرح x.29 نبود طرح فوق محرمانه ي F.25 بود كه كنسل گرديد) اگر هم توليد شود در تعداد پايين و آهنگ كند خواهد بود I.2000 هم كه تنها روي كاغذ نقش بست و هيچگاه فراتر نرفت.(البته اين طرح را بايد مشتقي I.2000 دانست)
اما با رشد اقتصادي روسيه تصميم گرفته شده تا بوجه مورد نياز را تامين كنند پروژه اي جاه طلبانه كه اميد بسياري به آن مي رود اين طرح از سوي سخوي پيشنهاد شده و اولين طرحيست كه از اين شيوه ي پنهانكاري در شرق استفاده مي كند به تقليد از آمريكا طرح T.50 بسيار شبيه به f.22 از كار در آمده البته دماق و قسمت دم تفاوت دارند اما در نهايت شباهت در انتخاب شيوه ي آيرو ديناميكي بسيار بچشم مي آيد البته از محفظه هاي سلاح خبري نيست(چيزي كه حتي در بركوت هم بود)
اين جنگنده به نام PAK FA خوانده مي شود كه مخفف Perspektivnyi Aviatsionnyi Kompleks Frontovoi Aviatsyi - Future Air Complex for Tactical Air Forces است.
اما ويزگي ها قرار است اين جنگند از قدرت پرواز سوپر كروز همانند رپتور برخوردار باشد همچنين بيشينه وزن برخواستن آن(20 تن) است كهاين ميزان براي F.22 رپتور (24 تن) و براي F.35 هم 17.2 تن مي باشد كه اين يعني وزن كمتر و چابكي بيشتر نسبت به رپتور براي افزايش پنهانكاري از جنبه هايي از روشهاي بكار رفته از بركوت استفاده شده جنگنده ي T.50 از دو موتور AL-41F استفاده مي كند.
در مورد رادار T.50 قرار است از يك رادار چند حالته ي جديد با توان آشكار سازي بالا وبرد بيشينه ي زياد توسط فازاترن (Fazatron-NIIR) در حال تكميل است استفاده كند.
قرار است اولين پيشنمونه هاي T.50 يا همان PAK FA بين سالهاي2006 تا 2010 انجام گردد و تا سال 2011 يا 2012 وارد خدمت گردد(البته بعيد است به اين سرعت آزمايشات آن تمام شود چون بطور مثال رپتور مدتها در انتظار ورود به خدمت بود)
گفته مي شود ممكن است اين طرح بيش از 1.5 بيليون دلا هزينه ي كلي داشته باشد(واقعا نجوميه)گفته مي شود حد اقل به 800 ميليون دلار تنها براي تكميل ايونيك آن مورد نياز است اينكه آيا اين جنگنده با اين ارقام نجومي در سال 2010 وارد خدمت مي شود يا نه يك معماست؟

هواپيماي مدل Tu-160، بمب افکن سنگين ميان قاره اي

هواپيماي بلک جک، که اغلب با کد Tu-160 شناخته مي شود، بمب افکن سنگين وزن مافوق صوتي است که در طي دوران جنگ سرد به منظور شليک موشک هاي ALCM يا موشک کروز شليکي از هوا به مرحله طراحي و توليد رسيد. اين هواپيما ساخت شرکت توپولف بوده و با لقب بلک جک يا شلاق چرمي شناخته مي شود. بلک جک امروزه سنگين وزن ترين و مي توان گفت تا حدودي قدرتمند ترين بمب افکن حال حاضر دنياست. اين هواپيما قادر است با ماکزيمم سرعتي معادل 2.200 کيلومتر بر ساعت پرواز کرده و فاصله اي برابر با 13.950 کيلومتر را بپيمايد.
اين هواپيما، به دليل پرواز در سرعت هاي مافوق صوت، داراي سيستم بال متغير است که بنابر سرعت موجود ميزان به عقب رفتگي بال را توسط کامپيوتر تنظيم مي نمايد. اين هواپيما براي تامين قدرت خود از چهار موتور قدرتمند NK-32 توربوفن مجهز به پس سوز بهره مي جويد که هر جفت در يک طرف بدنه آرايش يافته و حتي داراي ورودي هاي هواي متغير هستند. ارابه فرود اين هواپيما شامل يک ارابه دو چرخي در دماغه يا جلوي هواپيما و دو ارابه شش چرخي در دو جفت، در ميان موتورها مي باشد. همچنين در امتداد جلو و عقب اين چرخ ها محفظه هاي حمل تسليحات در خط مياني وسط هواپيما تعبيه شده است. در دماغه اين هواپيما، سيستم راداراي آبزور K قرار گرفته است که از آن هم براي اسکن آسمان و همينطور براي بررسي و مطالعه اهداف زميني استفاده مي شود. همچنين در دماغه رادار سپوکا نيز براي بررسي سطح زمين هنگام پرواز سينه مال يا بسيار نزديک به زمين و در ارتفاعات پايين نيز تدارک ديده شده است. براي انجام عمليات سوخت گيري هوا به هوا با دقت بيشتر، لوله سوخت گيري در جلوي شيشه خلبانان قرار گرفته که عمل سوخت گيري را به مراتب ساده تر مي سازد. در کابين تحت فشار اين هواپيما، حداکثر چهار خدمه سوار بر صندلي هاي نجات موشکي مي توانند به عمليات بپردازند که اين افراد را خلبان، کمک خلبان، مهندس پرواز يا ناوبر و مسئول تسليحات نظامي تشکيل مي دهند.
تسليحات يا همان موشک هاي کروز Kh-55SM در اين بمب افکن در شش محفظه حمل مي شوند. براي هدايت موشک ها، از سيستم پيشرفته راداري ناوبري/حمله اختاپوس که هم براي هدايت هواپيما و هم به منظور هدايت سلاح ها به کار برده مي شود، استفاده مي شود. اين سيستم اطلاعات و مختصات محوري لازم را براي موشک هاي کروز شليک شده به خوبي فراهم مي آورد. همچنين اين سيستم نقشه اي ديجيتالي را از سطح زمين قبل از پرتاب موشک به آن تحويل مي دهد که عمل هدايت را دقيق تر مي کند. همچنين اين هواپيما مي تواند با موشک هاي کوتاه برد کروز و يا حتي موشک هاي ضد تشعشع نيز تجهيز شود. بال هاي متغير اين هواپيما کلاً مي تواند در سه حالت 20 درجه براي فرود، 35 درجه براي کروز يا گشت زني عادي در آسمان و 65 درجه براي پرواز در سرعت هاي بالا قرار گيرد. در حالتي که بال ها کاملاً به عقب برگشته اند، از سطح داخلي بال ها فلپ هايي به صورت عمودي روي هر بال بلند مي شوند که نقش ايجاد ثبات را در سرعت هاي بالا ايفا مي کنند. اين هواپيما براي دفاع از خود از انواع موشک هاي حرارتي مادون قرمز، مغشوش کننده رادار و پرتاب کننده فلر يا همان گوي هاي آتشين گمراه کننده موشک حرارتي برخوردار است. در انتهاي مخروطي دم هواپيما، چترهاي فرود آن قرار داده شده اند که به کاهش سرعت در هنگام فرود کمک مي کنند. با انجام عمليات ارتقاء بر روي اين هواپيما، انتظار مي رود که تا سال 2020 تا 2025 در خدمت باقي مانده و پرواز نمايند.
ادامه دارد ...
منابع :
آشنايي با انواع هواپيماهاي جنگي http://newcoy.persianblog.ir
عكس هايي از هواپيماهاي جنگي http://www.parsclubs.com
آشنايي با تاريخچه هواپيماي بدون سرنشين http://aftab.ir
هواپيماهاي جنگي در جهان http://forum.p30parsi.com
اولين هواپيماي جنگي جهان http://www.fadack.com
جنگنده شفق http://fa.wikipedia.org/wiki/
/خ