پلاستيكها كلاً به دو نوع ترموست و ترموپلاستيك تقسيم مي شوند .
ترموپلاستيك ها به پلاستيكهايي اطلاق مي شوند كه در اثر حرارت نرم شده و مادامي كه حرارت وجود داشته باشد بهمان صورت باقي مي مانند و بعد از سخت شدن دوباره خاصيت فرم گيري مجدد را دارند .
ترموست ها به پلاستيكهايي اطلاق مي شوند كه در اثر حرارت تغيرات شيميايي داده و سخت مي گردند .
قالب هاي ترانس فريا انتقالي :
در حين عمل قالب گيري فشاري مواد مورد قالب گيري ، توسط حرارت و فشار وارده از طرف پلانچر يا سنبه تغير فرم مي يابد .
اين فشار زياد گاهي باعث كج شدن يا شكستن پين هاي ظريف موجود در قالب و يا از فرم خارج كردن قسمت هاي ضعيف قطعه از لحاظ قطع و ضخامت مي شود . اين عيب با حراح قالب هاي ترانس از بين ميرود .
قالب تزريق :
اين قالب گيري مشابه حالت ترانسفر مي باشد .بخواني كه تغيير حجم مواد سرد به گرم در قالب انجام مي شود . بلكه در محفظه حرارتي ماشين انجام مي گردد و حجم مواد تزريقي نسبت به حجم محفظه با قالب تفاوت زيادي ندارد .
قالب هاي بادي :
بطري ها و بقيه قطعات تو خالي از قطعات ترموپلاست و از طريق قالب هاي بادي ساخته مي شوند . براي اين منظور يك لوله كه ممكن است اكسترود شده باشد گرم شده و اين لوله پلاستيكي گرم شده بين دو پارچه قالب بادي محكم نگه داشته مي شود فشار هوا سريعاً وارد لوله شده و باعث انبساط آن مي شود كه در نتيجه فرم پروفيل داخل دو پارچه قالب را به خود مي گيرد .
قالب هاي اكستروژن :
بعضي مواقع لازم است كه قطعه داراي فرم مقطع معين و مشخص و طول نا محدود باشند ، مواد در حرارت اتاق در يك قيف قرار داده شده و توسط يك پيچ بداخل محفظه حرارت دهي رانده مي شوند . در انتهاي اين محفظه قالب ( ماتريس ) قرار دارد كه مواد نرم فشرده شده با فشار از اين مقطع گذشته و شكل لازم را بخود مي گيرند .
قطعه توليد شده توسط يك تسمه متحرك به خارج حمل مي شود . ضخامت و اندازه نهايي قطعه بستگي به سرعت حركت اين تسمه و سرعت خنك كاري دارد .
انتخاب جنس :
براي اين كه قالب كار آمد باشد جنس ساخت قالب تزريق بايد شرايط مختلفي داشته باشد .
براي افزايش سختي قطعات قالب گيري از تقويت كننده ، مثل الياف شيشه يا پركننده هاي معدني استفاده مي شود . اي مواد و بعضي رنگ دانه ها سايش ايجاد مي كنند .
انواع فولاد هاي قالب گيري :
1- فولاد ابزاري
2- فولاد هاي سخت كاري سطحي : اين مواد فولادهاي كم كربن هستند كه با سخت كاري سطحي سطح سخت و مقاوم در برابر سايش در آنها ايجاد مي شود .
3- فولادهاي پيش سخت كاري سطحي
4- فولاد سخت كاري مغزي
5- فولاد مقوم در برابر خوردگي : براي محافظت در مقابل پلاستيك يا مواد افزودني
ساختمان قالب : قالب هاي توليد مواد ترموست عموماً به صورت الكتريكي گرم مي شوند ، گرماي براي واكنش شبكه اي شدن از قالب جذب مي شود .
ويكسوزينه به قدري كم مي شود كه در فواصل باريك نفوذ كرده بنابراين در حالي كه هوا گيري حفره قالب كافي است سطوح اتصال يابد كاملاً محكم باشند . به علت اين شرايط متضاد جلوگيري كامل از ايجاد مازاد ممكن نيست . قالب ها بايد به قدري سخت باشند كه امكان نقص و در نتيجه تغيير شكل كه ايجاد مازاد مي كند وجود نداشته باشد . پيشنهاد مي شود كه براي تعيين و كنترل فشار تزريق كه خواص مكانيكي قالب بر اساس آن محاسبه مي شود از حس كننده هاي فشار استفاده شود . فشار تزريق متوسط براي رزبنهاي پلي استر غير اشباع 100 تا 300 بار است .
فشار واقعي لازم به شكل و اندازه قطعه قالب گيري بستگي دارد .
سطوح شكل دهنده قطعه :
شكل ظاهري قطعه قالب گيري و عمر مفيد قالب اغلب با سطوح شكل دهنده قطعه تعيين مي شود . اغلب سطوح بافت دار روي قطعه مورد در خواست است .
در اين حالت براي آزاد شدن قطعه بايد شيب كافي را در نظر گرفت .
براي افزايش مقاومت سايش سطوح شكل دهنده قطعه ، آبكاري گرم سخت مفيد است .
پران / هوا گيري :
براي آزاد شدن قطعه با توجه به شكل قطعه قالب گيري و نوع تركيب قالب گيري شيب هاي مختلفي ، اغلب 3-1 بايد ايجاد مي شود . انقباظ قطعات ترموست هنگام بيرون اندازي به علت دماي نسبتاً بالا خيلي كم است .
بنابراين بر اثر ايجاد خلأ داخل حوزه قالب مي ايستد . براي جلوگيري از مشكلات توليد بايد طراحي به صورتي باشد كه بتوان قطعه را از نيمه قالب بيرون انداخت . قطعات ترموست هنگام بيرون اندازي كاملاً عمل آوري نشده بنارباين نسبتاً ترد هستند .
بنابراين تعداد ميل هاي پران يا سطح پران بايد به اندازه كافي بزرگ باشد تا از خرابي قطعه در هنگام بيرون اندازي جلوگيري شود . ميل هاي پران علاوه بر بيرون اندازي بايد هوا گيري قالب در حين پر شدن حوزه قالب را انجام دهند . بنابر اين پران ها بايد نسبت شيار يا مقاطع عميق ديگري كه در آنها هوا به دام مي افتد قرار بگيرند .
براي قطعات پيچيده با شيار هاي فني داخلي از تكنيك ماهيچه ذوب شوند استفاده مي شود .
طراحي راهگاه / گلويي تزريق :
در طراحي راهگاه براي توليد مواد ترموست بايد موارد زيادي را در نظر گرفت . عموماً تركيبات ترموست بازيافت نمي شوند . بنابراين بايد اندازه سيستم راهگاه نسبت به قطعات قالب گيري كوچك باشد گلويي بايد به صورتي قرار گيرد كه بدون تخريب قطعه از آن جدا شود . اساساً همه انواع گلويي تزريق كه براي مواد ترمو پلاستيك به كار مي روند در اينجا قابل استفاده هستند ، در قالب هاي چند حوزه اي طول كانال هاي راهگاه بايد مساوي باشد تا افت فشار برابري ايجاد كند . اين موضوع شرط لازم براي پر شدن مشابه و يك نواخت كيفيت قطعات قالب گيري است.
منبع:www.a-faniyazd.mihanblog.com/س