شرايط ايجاد شده در گلخانه بهتــــرين وضعيت را براي استقرار انواع حشرات و کنه هاي آفت بوجود مي آورد . افزايش سريع جمعيت آفات در گلخانه گاهي اوقات آنچنان غاقل گير کننده است که تنها يک مديريت کارآمد مي تواند از خسارت آنها به محصول جلوگيري کند . براي کنترل آفات در گلخانه استفاده بي رويه از سموم دفع آفات راه حل مناسبي نيست و به هيچ وجه توصيه نمي شود .
شرايط ايجاد شده در گلخانه بهتــــرين وضعيت را براي استقرار انواع حشرات و کنه هاي آفت بوجود مي آورد . افزايش سريع جمعيت آفات در گلخانه گاهي اوقات آنچنان غاقل گير کننده است که تنها يک مديريت کارآمد مي تواند از خسارت آنها به محصول جلوگيري کند . براي کنترل آفات در گلخانه استفاده بي رويه از سموم دفع آفات راه حل مناسبي نيست و به هيچ وجه توصيه نمي شود . مديريت صحيح آفات گلخانه بيشتر بر استفاده از روشهاي پيشگيري استوار است . زيرا اين روشها به مراتب آسانتر و کم هزينه تر از روشهاي مبارزه با آفات پس از ظهور آنها در گلخانه است . پيشگيري از وقوع آفات عمدتاً بر رعايت اصول بهداشت زراعي متکي است که شامل نابودي يا حذف نه تنها مواد آلوده به آفت بلکه کليه منابع بالقوه آلودگي مي باشد . عمليات پاکسازي مي بايست هم در داخل گلخانه و هم در اطراف آن انجام گيرد و در هر مرحله از توليد محصول مي بايست انجام پذير باشد. رعايت اصول بهداشتي در گلخانه فرآيندي مداوم و در تمام طول سال است.
حفاظت و پيشگيري از آفات را ميتوان در سه مرحله اجرا کرد:

الف - مرحله توليد نشاء و کاشت.

در اين مرحله مي توانيد از تله هاي زرد چسبنده به ابعاد 13×8 سانتيمتر ( يک تله براي هر50 تا100 متر مربع) براي رديابي اوليه مگس هاي سفيد ، تريپس ها و شته ها استفاده کنيد اين تله ها مي بايست درطول راهروهاي داخل گلخانه ، نزديک در و پنجره ها و محلهاي ورودي هوا نصب شود و حداقل هفته اي يکبار مورد بازديد قرا گيرد . علاوه بر بازديد تله ها بهتر است بوته هاي نشاء يا گياهچه ها را نيز بصورت هفتگي از نظر وجود کنه يا شته بررسي کنيد . وجود کنه هاي تارعنکبوتي را مي توانيد از طريق مشاهده مستقيم کنه بر روي گياه يا مشاهده آثار خسارت آن مشخص نماييد. بر اثر تغذيه کنه هاي دو نقطه اي ( کنه هاي تار عنکبوتي ) نقاط زرد رنگي در سطح برگ بوجود مي آيد . از آنجائيکه تله هاي زرد تنها براي رديابي حشرات بالدار قابل استفاده است رديابي آفات بي بالي مانند کنه ها و يا شته هاي بي بال بصورت مشاهده مستقيم در نشاء ( يا گياهچه) بسيار مهم است . شته ها بيشتر در زير برگها يا اطراف جوانه هاي رويشي و زايشي گياه مستقر مي شوند و از طريق وجود پوسته هاي سفيد رنگ آنها و يا ترشحات چسبنده براق آنها به نام عسلک بر روي اندامهاي مختلف گياه قابل رديابي هستند.
علفــــهاي هرز مي توانند منبع مهمـــي براي استقرار حشرات و کنه ها در طول سال باشند . بنـــابر اين مي بايست کليه علفهاي هرز داخل و اطراف گلخانه را نابود کنيد . از قرار دادن هر گونه گياه زينتي در اطراف نشاء ها يا گياهچه هاي جوان خودداري کنيد زيرا اين نوع گياهان نيز مي توانند به صورت منبعي براي استقرار آفات عمل کنند.

ب - مرحله توليد محصول

در اين مرحله عمليات توصيه شده در طي مرحله قبل مي بايست ادامه يابد.
توصيه هاي بيشتر عبارتند از :
1- کليه بقاياي گياهي را از مسير راهروها و مسير آبياري به سرعت جمع آوري کنيد و هيچگونه توده زباله را داخل و يا نزديک گلخانه به حال خود رها نکنيد
2- به منظور جلوگيري از گل آلوده شدن و مرطوب شدن سطح خاک که محل مناسبي براي تکثير مگس هاي پوسيده خوار ايجاد مي کند . خاک را بخوبي زهکشي کنيد.
3- هرگز گياهان متفرقه مانند انواع گياهان زينتي و درختچه هارا داخل گلخانه قرار ندهيد چرا که اينها بعنوان پناهگاههاي جايگزين براي حشرات، کنه ها و ساير آفات عمل مي کنند.
4- در جاهائيکه امکان پذير است از توريهاي محافط استفاده کنيد تا از ورود حشرات جلوگيري شود استفاده از توري يک راه موثر و ساده براي جلوگيري از ورود آفات درشت مانند انواع پروانه هاي آفت، سوسکها ، زنبورها و سن ها به داخل گلخانه است.
5- حداقل يک محوطه به پهناي 10 متر فضاي عاري از هر گونه گياه يا چمن زني شده در اطراف گلخانه ايجاد کنيد ( در صورتيکه از علف کشها براي پاکسازي استفاده ميکنيد از عدم پاشش آنها در اطراف پنجره ها و هواکشهاي گلخانه اطمينان حاصل کنيد ). گياهان زنيتي و سبزيجات خانگي محلهاي استقرار خوبي براي حشرات و کنه ها هستند و به همين خاطر در نزديک گلخانه اين گياهان به عنوان علف هرز در نظر گرفته مي شود.

ج) مرحله پايان برداشت محصول

در صورتيکه بوته به حشرات و کنه هاي آفت آلوده شده با شد بلافاصله پس از آخرين برداشت محصول و قبل از حذف بوته ها اقدام به مبارزه با آفت نماييد تا جمعيت انتقالي آفت از يک دوره کشت به دوره ديگر نابوده شده يا به حداقل برسد. اين کار فرصت باقي ماندن و پخش يا پنهان شدن آفت را در درزها و شکاف گلخانه و ديگر جاهاي امن آن به حداقل ميرساند. روشهاي مبارزه با آفات در اين مرحله مي تواند شيميايي و يا غير شيميايي باشد . استفاده از يک آفت کش مناسب قبل و پس از حذف بوته ها از داخل گلخانه معمولا" منجر به از بين رفتن بخش عظيمي از جمعيت حشرات و کنه ها مي شود. از توصيه هاي کارشناســان در اين مورد استفاده کنيد . پس از مصرف آفت کشها و قبل از ورود به داخل گلخانه از انجام تهويه مناسب و کافي در داخل گلخانه اطمينان حاصل کنيد.
درجه حرارتهاي بالا بصورت يکنواخت و سراسري حداقل به ميزان 40 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي کمتر از 50 درصد به مدت حداقل 3 تا4 روز بطور موثري حشرات و کنه ها را کنترل خواهد کرد . پس از حذف بوته ها اين روش مي تواند تکرار شود . اين روش در ماههاي گرم تابستان به آساني و با هزينه کمتري قابل اجرا است.
پس از اجراي روشهاي فوق الذکر و حذف بوته ها مي بايست با استفاده از تله هاي زرد چسبنده آفات بالدار احتمالي از قبيل تريپس ها ، مگس هاي سفيد و شته ها رديابي شوند . بطور منظم اين تـله ها را بازديد کنيد و اگر آفتي مشاهده کرديد با استفاده از يک روش مناسب ضربه ديگري به آن وارد کنيد

ضد عفوني بستر کشت

ضد عفوني بستر کاشت ، ذخيره آفات بويژه کنــه هاي تار عنکبوتي و تريپسها را کاهش خواهد داد . روشهاي مختلف ضد عفوني بستر کشت عبارتند از :
الف - ضد عفوني خاک با استفاده از بخار
براي گرفتن نتيجه بهتر از اين روش يهتر است خاک تا عمق 15 تا 20 سانتي متر به خوبي زيرورو شده و رطوبت آن در حد مناسبي باشد. از دماسنجهاي خاک براي اطمينان از گرم شدن خاک در حدود 80 درجه سانتيگراد و به مدت 30 دقيقه اطمينان حاصل کنيد اگر درجه حرارت يا مدت زمان آن افزايش يابد ممکن است مشکلاتي از قبيل افزايش املاح يا از بين رفتن آمونياک خاک پيش بيايد
ب - ضد عفوني خاک با استفاده از گازهاي شيميايي
گاز متيل برومايد به عنوان مرسوم ترين مــاده شيميايي جهت ضد عفوني خاک بکـــار مي رود . گاز دهي مي بايست در خاکي که حداقل تا عمق 15 سانتيمتر به خوبي زيرورو شده است و حرارت آن حداقل 15 درجه سانتيگراد بوده و از رطوبت مناسبي برخوردار است انجام شود . پس از گازدهي خاک مي بايست به خوبي به مدت 3 تا 7 روز هوادهي شود چرا که اين گاز براي گياهان و پستانداران بسيار سمي است .متيل برومايد نبايد قبل از کشت محصولاتي که برگهاي آن مورد استفاده قرار مي گيرد( مانند کلم ) استفاده شود. زيرا برومايد بيشتر در برگها و ساقه هاي گياه تجمع پيدا مي کند. براي ضد عفوني خاک بخار دادن مزيت بيشتري نسبت به گاز دهي دارد زيرا علاوه بر نابودي اکثر آفــات با اين روش هيچ گونه اثر سمي پس از مصرف از خود بجاي نمي گذارد . علاوه بر اين کشت محصول مي تواند بلافاصله پس از سرد شدن خاک و آبياري انجام شود. ج- ضد عفوني خاک با استفاده از انرژي خورشيدي
با استفاده از انرژي خورشيدي بعنوان يک منبع انرژي ارزان ميتوان تا حد بسيار زيادي آفات و عوامل بيماريزاي خاکزي و همچنين بذر علفهاي هرز را نابود کرد.
بهترين زمان براي اينکار ماههاي گرم تابستان است . مانند دو روش قبل بهتر است زمين قبل از اجراي روش بخوبي زيرورو شده و رطوبت آن در حد مناسبي باشد سپس سطح خاک توسط يک لايه بدون درز و روزنه از جنس پلاستيک شفاف که از آن نور عبور کند پوشانده ميشود. براي بررسي بهتر تغييرات درجه حرارت در عمق هاي مختلف مي توان از دما سنج هاي خاک استفاده کرد.توصيه مي شود قبل از کشيدن پلاستيک روي خاک مقداري کود دامي تازه با خاک مخلوط شود تا اثر آفت کشي اين روش افزايش يابد
منبع:http://www.assc.ir
/س