تلسکوپ يا اختربين وسيله‌اي است براي ديدن اجرام فضايي دور.
پيشينه
اغلب گاليله را نخستين کسي مي‌‌دانند که از تلسکوپ براي مشاهدات نجومي بهره گرفت. تا آن زمان شناخت بشر از آسمان محدود به قوه بينايي بود و ابزاري براي مشاهده آسمان وجود نداشت. اخترشناساني چون گاليله و کپلر به کمک تلسکوپ دامنه آگاهي بشر از هستي را وسعت بخشيدند. اين منجمان با بهره گيري از تلسکوپ، بر باورهاي باطل بشر درباره مرکزيت زمين در کاينات، خط بطلان کشيدند.
تلسکوپ در سده 18 براي ستارهشناسان به ابزاري غير قابل چشمپوشي بدل شده بود. با پيشرفت فن تراش عدسي‌ها و دانش اپتيک، تلسکوپهاي بزرگتر و بهتر در رصد خانه‌ها نصب شد. حال آدمي سيارات و ستارگاني را مي‌‌ديد که پيش از اختراع تلسکوپ از وجود آنها بي خبر بود. او به ياري تلسکوپ پي برد جهان بزرگتر از پندارهايش است.
با افزايش بزرگنمايي و وضوح تصاوير تلسکوپها، دامنه شناخت بشر از دنياي پيرامونش، بزرگ و بزرگتر شد. با اين حال در آغاز سده بيستم، اغلب ستاره شناسان اعتقاد داشتند که، جهان فقط از يک کهکشان تشکيل شده است که همان راه شيري است که منظومه خورشيدي از اجزاي آن است.
در سال 1924 ادوين هابل، ستاره شناس امريکايي با استفاده از تلسکوپ 100 اينچي خود کهکشانهاي بسياري، خارج از کهکشان راه شيري، رصد کرد. وي مشاهده کرد که کهشکانها در حال دور شدن از يکديگر هستند. پس جهان در حال گسترش است. کشف وي بار ديگر مرزهاي شناخت هستي را فروريخت و در پي آن نظريه انفجار بزرگ مطرح شد که تاکنون بهترين پاسخ به دورشدن کهکشانهاست.
اخترشناسان براي مشاهده بهتر آسمان، تلسکوپها را در کوهستانها و نواحي عاري از گرد و غبار و نور شهرها، نصب مي‌کنند با اين وجود براي رصد آسمان، در بند شرايط جوي هستند.
تلسکوپ گاليله‌اي
بزرگنمايي در اين تلسکوپها بر اساس يک عدسي که در جلوي دهنه تلسکوپ قرار دارد انجام مي‌گيريد و روش استفاده شده در آنها مانند دوربين‌هاي دوچشمي معمولي است. هزينه اين تلسکوپها در سطوح حرفه‌اي عموما بسيار بيشتر از مدل‌هاي ديگر است، و کلفيت بهتري را نيز ارايه مي‌کنند.
تلسکوپ نيوتني
بزرگنمايي در اين تلسکوپها بر اساس يک آينه مقعر انجام مي‌شود که روي آن پوششي از آلومينيوم دارد. پوشش آلومينيومي باعث مي‌شود که اکسيده شدن آن باعث از بين رفتن قابليت بازتاب آينه نشود. در بعضي ديگر از تلسکوپها از نقره استفاده مي‌شود سپس روي آن پوششي قرار مي‌گيرد که اکسيده نشود. روش کارکرد اين تلسکوپهاي نيوتوني بدين صورت است: ابتدا پرتوها وارد تلسکوپ مي‌شوند، سپس توسط آينه مقعر اصلي به نزديکي دهانه تلسکوپ باز مي‌گردند، و از آنجا توسط يک آينه يا منشور به سمت چشمي تلسکوپ بازتابيده مي‌شوند. اين تلسکوپها عموما قيمت مناسبي نسبت به نوع‌هاي ديگر دارند، و استفاده زيادي از آنها بخصوص در نجوم آماتوري مي‌شود. تلسکوپهاي نيوتوني عموما طول بلندي دارند، همچنين پس از مدتي نياز به تميز کردن آينه، و پس از آن بسته به کيفيت روکش آلومينيوم آينه، نياز به تجديد روکش دارند.
تلسکوپ کاسگرين
تلسکوپهاي نيوتني عموما بلند هستند، و هنگامي که اندازه آينه اصلي آنها بزرگتر مي‌شود، طول تلسکوپ بسيار زياد مي‌شود. براي حل اين مشکل از روشي به نام کاسگرين استفاده مي‌شود. در اين روش، مرکز آينه اصلي تلسکوپ توسط تکنولوژي خاصي سوراخ شده، و چشمي در پشت تلسکوپ قرار مي‌گيرد. همچنين آينه يا منشور جلوي تلسکوپ که پرتوهاي نور را به سمت بدنه، يه چشمي هدايت مي‌کرد، اکنون تنها پرتوها را به صورت مستقيم به آينه اصلي بازتاب مي‌کند. در اين روش به دليل اينکه پرتوها طول تلسکوپ را دوبار طي مي‌کنند، طول تلسکوپ به نصف کاهش مي‌يابد. از روش کاسگرين در لنزهاي آينه‌اي دوربين‌ها نيز استفاده مي‌شود.
تيغه اشميت
در بسياري از تلسکوپهاي امروزي، براي رفع مشکلات و خطاهاي نوري که بخاطر نوع تراش آينه بوجود مي‌آيد، در دهانه تلسکوپ تيغه باريکي به نام تيغه اشميت قرار مي‌گيرد که کار تصحيح اين خطا را بر عهده دارد و بر اساس تراش و خطاي آينه ساخته مي‌شود.
تلسکوپ اشميت-کاسگرين
تلسکوپ اشميت-کاسگرين به تلسکوپي گفته مي‌شود که از هر دو فن‌آوري کاسگرين و تيغه اشميت در آن استفاده شده باشد. اين روش عموما براي تلسکوپهاي 8 اينچ به بالا به کار مي‌رود.
منبع:http://www.academist.ir