در اين بخش مي خواهم به بررسي زير دريايي هاي نيروي دريايي ايران بپردازم. تنها 17 سال از از تشکيل ناوگان زير سطحي ايران مي گذرد ولي در همين مدت کم گوي سبقت را از بسياري از کشورهايي که پيش از ايران داراي زير دريايي بوده اند ربوده است.
پس از پايان جنگ و فرماندهي مشترک دريادار شمخاني بر نيروي دريايي ارتش و سپاه انديشه تشکيل ناوگان زير سطحي در نداجا شکل گرفت و پس از تصويب در ستاد کل تعدادي از پرسنل زبده نيروي دريايي به روسيه و بندر سنت پترزبورگ اعزام شدند و دوره عالي و فشرده زيردريايي را گذراندند. همزمان در بخش شرقي اسکله منطقه يکم بندرعباس ساخت و ساز پهلو گاه زير دريايي ها آغاز شد و به تدريج 3 زير دريايي کلاس کيلو به ايران تحويل شد.
اين زير دريايي هنوز هم از بهترين زيردريايي هاي حال حاضر جهان است که بسيار کم صدا و ضد رادار و داراي قابليت پرتاب موشکهاي کروز است.
سالها گذشت و روسيه در تحويل تعداد بيشتر زير دريايي به ايران خلف وعده کرد تا اينکه در نخستين گام در بهمن81 زيردريايي صابحات 15 به نداجا ملحق شد.
اين زير دريايي براي عمليات هاي تجسسي در ابهاب کم عمق تنگه هرمز مناسب است.
چند سال گذشت و نيرو براي رفع نيازش به نسل جديدي از زيردريايي هاي سبک به نام نهنگ و غدير دست يافت که وارد توليد انبوه شده اند و از کلاس فوق سبک به کلاس سبک تغيير جهت داد.
هم اکنون نيز خط توليد زير دريايي کلاس سنگين قائم در بندرعباس افتتاح شده است که جزئيات بيشتري منتشر نگرديد.
برخي منابع نيز خبر از خريد زير دريايي هاي تهاجمي کوچک و شبه انتحاري از کره شمالي براي بکارگيري توسط نيروي دريايي سپاه داده اند.

شرحي مختصر بر جزئيات زيردريايي هاي ساخت ايران :

زير دريايي کلاس ميد جت غدير

طول:29 متر
وزن:120 تن
سرعت:12 کيلومتر سطح آب-8 کيلومتر زير آب
ديزلي
داراي موشک ضد کشتي حوت(اشکوال) (مقاله مربوط به اژدر حوت را بخوانيد. فکر مي کنم همين يک زير دريايي براي رويارويي با نيروي دريايي آمريکا کافي باشد.)
پس از ساخت زيردريايي‌هاي مختلفي چون نهنگ، زيردريايي سبك از كلاس غدير با تلاش چندساله متخصصان وزارت دفاع به مرحله بهره‌برداري عملياتي رسيده و با حضور فرماندهان نيروي دريايي ارتش و سپاه و وزير دفاع پس از تحويل به نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران، رسماً وارد آب‌هاي جنوبي كشورمي‌شود.
با ساخت اين زيردريايي در كنار ساخت انواع ناوچه‌هاي موشك‌انداز و ناوشكن، زنجيره محصولات دفاع سطحي و زيرسطحي كشور تكميل شده و اكنون ايران تمامي تكنولوژي‌ها و تجهيزات مورد نياز در اين عرصه را در اختيار دارد.
به گفته كارشناسان نيروي دريايي ارتش، زيردريايي كلاس غدير به خاطر سبكي خود از چابكى لازم براى انجام سريع مأموريت‌ها برخوردار بوده و انواع تجهيزات به‌روز الكترونيكي و مخابراتي نيز در آن تعبيه شده است.
اين‎ زيردريايي‎‎ نه‎ تنها قدرت‎ جابجايي سريع‎ نيرو و رهگيري‎‎ دقيق‎ شناورهاي سـطحـي‎ و زيرسطحـي‎ دشمــن‎ را دارد بـلكـه‎ قـدرت‎ مـانـور، قـوس‎ سريع‎ و پنهان‎‎ شـدن از رادارهاي‎ پيشرفته‎‎ را نيز داراسـت‎.
سيستم‌هاي‎ نوين‎ پرتـاب‎ اژدر و شليك‎ موشك‎ به‎ طور همزمان‎ با دقت‎ هدفگيري‎ فــوق‎ العاده‎ اين‎ زيرسطحي‎‎ را از زيـردريايي‌هاي‎ ديگر متمايز مي‎ كند.
نخستين‎ شناور زيرسطحي‎‎ كاملاً ايراني غدير در رزمـايـش‎ بـزرگ‎ اتحـاد 84 كـه‎ در آب‌هاي‎‎ خليج‎ فارس‎ و درياي عـمـان‎ و همچنين‎ اقيانوس‎ هند برگزار شده بود، به‎ شكل آزمايشي‎ شركت كرده بود.
همچنين به گزارش فارس، در مرحله بعدي ساخت زيردريايي نيز با توجه به اينكه اصول و تاكتيك‌هاي ساخت اين شناورهاي زيرسطحي عمدتاً مشابه و يكسان است، زيردريايى نيمه سنگين توليد و به ناوگان زيرسطحي نيروهاي مسلح ايران افزوده خواهد شد.

زير دريايي کلاس نهنگ:

اين زيردريايي کلاس ميد جت که مخصوص عمليات هاي ويژه است و البته گفته مي شود در رزم دريايي ضعيف است.موشک چيني اي ام 52 را دارد.در برخي اخبار غير معتبر در خزر ديده شده است.
صابحات 15:
طول:8 متر
خدمه:2 نفر
کنترل آن بسيار راحت و مخصوص عمليات هاي نيروهاي ويژه تفنگدار دريايي است.
به علت سبکي بوسيله هلي کوپتر سي کينگ-ام آي 17 و يا شنوک قابل حمل به کشتي است.
زير دريايي نهنگ اولين زير دريايي ساخت ايران است که باعث افزايش چشمگير وجهه ي صنايع دفاعي ايران گشته است . اين زير دريايي منطبق با شرايط محيطي آبهاي شمالي و جنوبي ايران طراحي شده است . 220 متخصص در رشته هاي مختلف در طراحي و ساخت نهنگ دخالت داشته اند. اين زير دريايي داراي سونار و يک رادار جستجوي سطحي براي کنترل سطح آب مي باشد . منابع غربي معتقدند اين زير دريايي 135تن وزن دارد و 30 متر طول و داراي يك موتور قدرتمند ديزليست.
نهنگ داراي 2 تا 4 لول پرتاب اژدر مي باشد و همچنين توان شليك موشك نور نيز در آن تعبيه شده است. اين زيردريايي امواج منعكس شده از شناورهاي دشمن را بوسيله سيستم سونار دريافت كرده و امواج ارتباطي زير دريا را شناسايي مي كند. و به سرعت به حالت آفند در مي آيد.
اين زيردريايي ها براي مين گذاري، عمليات هاي ويژه موسوم به واكنش سريع ، حملات ضدكشتي به كار مي روند و بيانگر تلاش نيروي دريايي براي توسعه توانمندي رزمي در زير دريا محسوب مي شوند. به گزارش منابع نظامي غربي ،نيروي دريايي سپاه يك شبكه پيچيده از دوربين هاي ويدئويي دوربرد براي روز و شب در محل هاي مختلف امتداد خط ساحلي نصب كرده است تا نفوذ مخفيانه را رديابي كند و شايد حتي اطلاعات هدف مورد نظر را به زيردريايي هاي مورد استفاده از جمله نهنگ در ارتباطات زيرآبي كه توسط صنايع الكترونيك ايران توسعه يافته اند، منتقل كند.
آب برعكس هوا يك رساناي نامناسب به شمار مي رود كه جريان انتقال صدا را به آساني بر هم مي زند. نيروي دريايي آمريكا از انواع ابزارها براي رديابي زيردريايي ها برخوردار است اما آب هاي كم عمق ساحلي و صداهاي بالا عملكرد دستگاه ها را با مشكل مواجه مي كند و كار رديابي، مكان يابي و تشخيص زيردريايي ها را بسيار مشكل مي سازد به همين علت از ويژگيهاي منحصر به فرد زير دريايي نهنگ كه آن را در رده سلاحهاي راهبردي قرار مي دهد اين است با کف نشيني در اعماق آب به صورت ساکن در آمده و بدين ترتيب از سوي رادارهاي مستقر در بالاي آب، سطح آب و زير آب غير قابل شناسايي خواهد بود.

مشخصات :
نام جنگ افزار : زيردريايي نهنگ
تجهيزات : داراي سونار و يک رادار جستجوي سطحي
تسليحات : 2 تا 4 لول پرتاب اژدر و محفظه هاي شليك موشك نور ، مين گذار.
سال شروع خدمت : 1384-1385
وزن : 135 تن
قابليت ويژه : كف نشيني و دور ماندن از شناسايي
سرعت در سطح آب : 25 كيلومتر بر ساعت
سرعت زير سطح آب : 44 كيلومتر بر ساعت
ساخت : صنايع دفاع جمهوري اسلامي ايران

ميني زيردريايي ويژه

طول:7 متر
وزن 3 تن
سر نشين:2 نفر
اين زير دريايي که هيچگونه اطلاعاتي از آن در دسترس نيست ولي به نظر براي عمليات هاي شبانه کاماندويي و ضربه ناگهاني به دشمن به کار مي رود.

زير دريايي کيلو:

پروژه ساخت زيردرياييهاي کلاس 636 که ناتو اسم انها را کيلو گذاشته بود ، طرحي ويژه بود که روسها در زمان اتحاد جماهير شوروي براي نابودي احتمالي زيردريايي هاي دشمن و نابودي خصوصا ناوها و کشتي هاي آنها و دفاع از ناوها و سواحل خودي و پايگاههاي نيروي دريايي دشمن در زمان جنگ احتمالي طراحي کرده بودند .
اما چرا اين زيردريايي با وجود زيردرياييهاي قدرتمند و عظيم اتمي شوروي طراحي شد ؟
يعني روسها با وجود داشتن زيردريايي هاي اتمي متعدد چرا به ساختن يک زيردريايي توربو – ديزلي با ابعاد کوچکتر پرداختند ؟
جواب اين سؤالات در اين طرح نهفته بود : هدف اصلي روسها از ساخت اين زيردريايي غافلگيري و شناسايي کشتي هاي دشمن در آبراهه ها و تنگه ها و مناطقي بود که زيردريايي هاي بزرگ جثه اتمي يا قادر به تردد در آن نبودند و يا به سختي در آن تردد مي کردند و به همين دليل تصميم به ساخت زيردريايي با ابعاد کوچکتر که در عين ابعاد کوچکتر بتواند از تسليحات ديگر زيردريايي ها نيز استفاده کند گرفتند . ( بي شک اين زيردريايي با اين خصوصيات بهترين گزينه براي تردد در آبهاي خليج هميشه فارس خواهد بود که داراي مناطق کم عرض و کم عمق زيادي است ).
در حقيقت زيردريايي 636 مدل پيشرفته و توسعه يافته 877EKM است . اين مدل داراي مشکلات زيادي بود که با رفع و بهبود انها مدل کيلو ساخته شد .مشکل اصلي طراحان در ابتداي طراحي بزرگي و در نتيجه سنگيني اين زيردريايي به عنوان يک زيردريايي ديزلي بود که منجر به افزايش قدرت در موتور ان گرديد .
به دنبال اين افزايش قدرت ، سرعت و ميزان برد زيردريايي افزايش قابل توجهي پيدا کرد . ولي با بهبود نقايص تکنيکي و ايزوله کردن کامل بدنه با اينکه قدرت موتورافزايش يافته بود صداي زيردريايي به طور قابل توجهي کاهش پيدا کرده بود . اين تغييرات و اصلاحات که ابتدا در مدل 877EKM انجام شد منجر به طراحي زيردريايي جديدي شد که از روي طرح اوليه 877EKM ساخته شده بود ولي بسيار پيشرفته تر و بهتر عمل مي کرد .
اولين زيردريايي کلاس کيلوي روسيه در اوايل دهه 80 به اب انداخته شد . اين زيردريايي توسط شرکت تحقيقاتي ناوگان دريايي به نام Rubin در بندر سن پيترزبورگ ساخته و به اب انداخته شد . البته زيردرياييهاي جديد کيلو از سالهاي 95 به بعد توليد شده اند و بيشتر انها صادر شده اند توسط کشتي سازي Komsomolsk در سن پيترزبورگ ساخته شده اند .
زيردريايي کيلو از نظر شرايط رزمي جزو (ASW) ** ضد زيردريايي } و (ASuW) ** ضد سطحي } قرار ميگيرد . به گفته کارشناسان نظامي اين زيردريايي از بي صداترين زيردرياي هاي ديزلي در دنيا محسوب ميشود به طوري که امکان شناسايي ان براي زير دريايي هاي دشمن ، تنها 4/1 يک چهارم زيردريايي هاي مشابه هم کلاس خود ميباشد .به طور مثال اگر زيردريايي دشمن زيردريايي را در فاصله 400 متري شناسايي کند ، کيلو تا فاصله 100 متري آن مورد شناسايي قرار نخواهد گرفت . در حاليکه خود کيلو آن زيردريايي را کاملا زير نظر دارد .
يکي از دلايل کم صدا بودن و کم شناسايي شدن اين زيردريايي ترتيب خطي چيدمان اجزاي سازنده زيردريايي و پوششي ضد سونار است که دور تا دور زيردريايي را پوشانده است و از انعکاس و انتشار امواج جلوگيري مي کند .
اما خصوصيت اصلي و مهم اينست که با نزديک شدن تا منطقه اي نزديک به دشمن که هنوز کيلو شناسايي نشده است ، اين زيردريايي با قابليت مسلح شدن سريع اژدرها قبل از آنکه دشمن متوجه باز شدن دهانه اژدرها شود ، اژدر را به سوي دشمن شليک کرده و برنده دوئل خواهد شد !!! در حاليکه زيردريايي يا کشتي دشمن وقتي متوجه شليک اژدرها مي شود که اژدرها بيشتر مسافت را طي کرده و نزديک هدفند .!! زيرا اژدرهاي زيردريايي کاملا اتوماتيک لود ميشوند . و داراي سيستم لود سريع هستند .
از ديگر خصوصيات بارز آن ميتوان به طراحي خاص مجاري و تانکهاي آب زيردريايي اشاره داشت که موجب بهترين حالت شناوري در آب ميشود . با وجود جداره هاي محکم در ديواره ، زيردريايي مي تواند به راحتي به عمق 300 متري دست يافته و در اين عمق حرکت کند .
از آنجايي که زيردريايي در اصل يک زيردريايي چند منظوره مي باشد ، در بهينه سازي سيستمهاي آن يک کامپيوتر قدرتمند براي پردازش اطلاعات سطحي و زير سطحي قرار داده شده که به مرکز کنترل زيردريايي در شليک اژدر ها و موشکه در زمان درست کمک ميکند . اين سيستم با پردازش داده ها بهترين حالت و محاسبه شليک تسليحات را معين مي کند . اين سيستم همچنين به ناوبري و مسافت يابي نيز کمک مي کند .
نيروي محرکه زيردريايي از دو ژنراتور ديزلي ، يک پيشرانه اصلي و يک پره 7 تيغه تشکيل شده است . همچنين موتور داراي سيستمي است که براي حرکت در مناطق فوق کم عمق و نزديک سواحل طراحي شده که با ايجاد سرعتي کم و ملايم امکان عبور از آن مناطق را به زيردريايي مي دهد .
مشخصات
وزن
2300 تا 2325 تن در سطح آب
3076 تا 3950 تن در زير آب
سرعت
11- 12 گره در سطح آب
17 – 25 گره در زير آب
طول : 72.6 متر
عرض : 9.9 متر
آبخور : 6.5 متر
حداکثر عمق : 300 متر
حداکثر برد : 6000 مايل در سرعت 7 گره در زير آب
استقامت با يک بار سوپلاي : 45 روز
موتور :
دو ديزل ژنراتور هر يک به توان 1000 کيلو وات
يک موتور به قدرت 5500 تا 6800 اسب بخار
يک پروانه 7 تيغه
پرسنل : 52 نفر
تسليحات
8 مقر استرلاي 3 (SA-N-8 Gremlin) يا 8 مقر ايگلا (SA-N-10 Gimlet) Igla
6 مقر پرتابگر اژدر 533 ميليمتري شامل 18 فروند اژدر VA-111 (w: c/nucl) يا 24 مين دريايي يا موشک ضد کشتي SS-N-27 Sizzler / P-900
تجهيزات الکترونيک
سيستم سونار ACTIVE/PASSIVE
سيستم پردازش اطلاعات رزمي
سيستم ناوبري کامپيوتري
يک رادار هدف يابي MRK-50
يک سونار MGK-400 Rubikon موسوم به دندان کوسه
دو پريسکوپ
در انتها هم به اطلاع شما مي رسونم که ايران داراي 3 فروند کيلو به نامهاي طارق ، يونس و نور هست که طبق منابع تاييد نشده قراره 2 فروند ديگه هم خريداري بشه و غير از ايران چين هم از مشتريهاي پر و پا قرص اين زيردريايي محسوب ميشه .
خود روسيه هم در حال حاضر 17 فروند کيلو داره که در يگانهاي مختلف مشغول خدمتن .

زير دريايي قائم:

زيردريايي قائم در كلاس نيمه سنگين ، قابليت حمل و پرتاب انواع اژدر ، موشكهاي زيرسطحي و جابجايي نيروهاي عمليات ويژه را داراست.
تذکر : تمام منابع مورد استفاده ، در مقاله ي « تسليحات نظامي ايران(1)- صاعقه» ذکر گرديده است.
/خ