مکانيسم عمل قورباغه

اين قورباغه‌هاي زهرپاش که در چندين خانواده رده بندي شده‌اند، با رنگهايشان خود را از ‏‏آسيب شکارگران در امان مي‌دارند و در واقع ، با رنگ فريبنده به شکارگران هشدار مي‏‏دهند که به سراغ آنها نروند. زهر موجود در بدن قورباغه ، فيلوباستي تريبيليز تا حدي ‏زياد ‏است که مي‌تواند 20000 موش يا 20 انسان را بکشد. حتي تماس با اين ‏قورباغه براي ‏انسان کشنده است.
مردم بومي کلمبيا ، هنگام شکار از زهر اين قورباغه استفاده مي‌کنند و آن را به ‏‏تير و کمان خود مي‌مالند.

بررسي و اکتشاف دانشمندان

در سال 1974 دانشمندان با بررسي زهر قورباغه زرد و کوچک ‏‏اپيپدو باستي تري کولور در يافتند که آلکالوييد موجود در زهر اين قورباغه ، مانند ‏داروي ‏مخدر ، واکنشي درد زدايي را در موشهاي آزمايشگاهي ايجاد مي‌کند. دانشمندان با مسايل زيادي روبرو بودند. حتي پس از جمع آوري 750 قورباغه ، فقط ‏500mg ‏‏زهر جمع آوري کردند. نمي‌دانستند عامل فعال اين زهر چيست و بدتر از آن اين قورباغه‌ها از گونه‌هاي حفاظت شده محسوب مي‌شدند.
مشکلات دانشمندان به همين حالت ‏‏باقي بود تا اينکه در اوايل دهه 1990 روشهاي تجزيه‌اي پيشرفته اي بوجود آمد که با ‏‏استفاده از آنها مشخص شد که عامل فعال زهر اين قورباغه ، ترکيبي است که آن را اپي ‏‏باتيرين نام نهادند (بر گرفته از نام علمي اين قورباغه).‏

ساختار اپي باتيرين

اپي باتيرين ساختاري شبيه به نيکوتين دارد و از طريق فعالسازي گيرنده استيل ‏کولين ‏نيکوتين عمل مي‌کند و بدين ترتيب مانند مورفين که از راه گيرنده ديگري ‏عمل مي‌کند، ‏اعتياد آور نيست. اپي باتيرين ، در تسکين درد حيوانات 200 بار قوي‌تر از مورفين است.‏

تشکيل اپي باتيرين در بدن قورباغه

قورباغه‌هاي آزمايشگاهي ، اپي باتيرين توليد نمي‌کنند. بنابراين ، مي‌توان نتيجه ‏گرفت ‏که فقط قورباغه‌ها در زيستگاههاي طبيعي خود که از حشرات (مانند مورچه) ‏و گياهان ‏تغذيه مي‌کنند، اپي باتيرين دارند. شيميدانان راههايي را براي ساخت اين ماده ‏در ‏آزمايشگاه پيدا کرده‌اند.‏

کاربردهاي پزشکي اپي باتيرين

سميت اين ترکيب ، فراتر از آن است که مورد استفاده انساني باشد. بنابراين شيميدانان ‏‏صدها مولکول مشابه آنرا ساخته‌اند. يکي از آنها يعني ‏R‏ ـ 5 (2ـ آزيترينيل متوکسي) ـ2ـ ‏‏کلرو پيريدين که به اختصار 594 ـ ‏ABT‏گفته مي‌شود، نسبت به اپي باتيرين سميت ‏‏بسيار کمتري دارد و درد زدايي موثري تلقي مي‌شود. 594 ـ ‏ABT‏ در حال حاضر در ‏‏آزمايشگاههاي باليني بکار مي‌رود و به نظر نمي‌آيد اعتياد آور باشد.
منبع:http://www.academist.ir