متني را که ملاحظه مي کنيد ترجمه اي است از يک مقاله که توسط Mark Lehr نوشته شده است :
يکي از مشکلات عمومي و اصلي آکواريم داران نگهداري و حفظ PH در يک ميزان ثابت است. خيلي از افراد متوجه اهميت نقش PH و فاکتورهايي که بر روي آن تأثير مي گذارند، نيستند.
زمانيکه PH را در نظر مي گيريم، بيشتر از اينکه هدف خود را، حفظ کردن يک PH ثابت فرض کنيم، بايد سعي کنيم هدف ما متعادل نگاه داشتن آن باشد. اگر چه ممکن است PH=7 بهترين و مطلوبترين PH براي ماهيان باشد ولي در هر مقداري بين 6/6 و 8/7 ماهي ها مي توانند به زندگي عادي خود ادامه بدهند. ما به عنوان آکواريم دار بايد از اتفاقاتي که موجب تغييرات ناگهاني PH مي شود، جلوگيري نماييم.
خاصيت تغيير پذيري PH آب مي تواند بوسيله ظرفيت بافرينگ شناخته شود. شما مي توانيد ظرفيت سيستم بافرينگ خود را با اندازه گيري ميزان سختي آب بدست آوريد. ميزان سختي بين 4-6 يا کمي بالاتر معمولا براي نگه داشتن سيستم بافري و به تبع آن نگهداري يک PH ثابت کافي مي باشد. وقتي که سختي آب آکواريم شما زير 4 باشد، به اين معني است که سيستم بافرينگ کافي نيست و احتمال سقوط PH وجود دارد. وقتي که ميزان PH بالاست سختي آب را بين 6 تا 12 فرض مي کنيم. اکثر آکواريم داران ميزان کربنات را براي تنظيم درجه سختي انتخاب مي کنند که ميزان کربنات کلسيم در آب مي باشد. اين تست همچنين براي نگهداري و تنظيم يک سيستم بافري مناسب، مؤثر است که براي آن اندازه گيري يکي از مقادير سختي کل و يا سختي کربنات لازم است، ولي اينکه هر دو را مستقلاً اندازه گيري کنيم نياز نيست. خوشبختانه آکواريم شما معمولاً داراي منبعي طبيعي از کاني هاي نامحلولي است که يک سيستم بافري تشکيل مي دهند و PH را در حد مطلوب حفظ مي کنند. تمام اين کاني هاي نامحلول روي هم سختي تام آب آکواريم شما را مي سازند. شما نياز داريد که تست سختي تام را انجام دهيد. دانستن اين که PH آب آکواريم شما در حد مناسب است نمي تواند گوياي موفقيت کامل باشد. تنها با انجام تست سختي تام است که مي توانيد پيش بيني کنيد PH بعد از آنکه تنظيم شد در همان حد باقي خواهد ماند يا خير. اين مسئله ناشي از چرخه هاي بيولوژيکي طبيعي است که در آکواريم شما روي مي دهند. مانند تنفس ماهي ها و ضايعات و کثيفي هاي معلق و ته نشين شده که نتيجه آن خنثي شدن يون بيکربنات ساخته شده بوسيله سيستم بافرينگ است. آکواريم داران بوسيله تعويض هاي مکرر و منظم آب آکواريم و نگهداري هاي روتين، مثلاً تعويض و تميز کردن تصفيه زير شني، اين نقصان را جبران مي کنند و بدينوسيله به سختي آب مي افزايند.
در اينجا بطور خلاصه توضيح مي دهيم که چرا هر يک از اين نگهداري هاي روتين آکواريم، براي پايدار نگهداشتن PH لازم هستند. بايد بدانيد هر کجا که در آکواريم شما ذرات زائد انباشته مي شوند، توليد تجمعي از فرآورده هاي فسفاتي مي کنند. تجمع مواد زائد بر روي بستر ماسه اي و لايه شما ميزان فسفات را در آکواريم افزايش مي دهد. يونهاي فسفات آزاد مي توانند با مواد بافري کلسيمي پيوند تشکيل داده و موجبات ته نشين شدن کلسيم را در آکواريم فراهم کنند. به اين شکل توانايي تنظيم و تعادل PH کاهش مي يابد. به همين دليل است که تميز نگهداشتن لايه فيلتر، بستر، فضاي زير ماسه ها و تعويض هاي مکرر قسمتي از آب، بسيار با اهميت مي باشد. بعلاوه آب شير محتوي يونهاي بافري مي باشد و شما مي توانيد با تعويض مکرر بخشي از آب به جايگزيني اين يونهاي بافري از دست رفته کمک کنيد. اين مسئله در مورد تمام آکواريم ها اهميت دارد چرا که تنفس ماهي ها و ذرات زائد انباشته شده به تنهايي مي توانند سبب کاهش توانايي سيستم بافري در تنظيم PH شوند.
حال سؤالي که مطرح مي شود اين است که اگر ماهيي که قصد نگهداري از آن را داريم نياز به يک PH مخصوصي داشت چه کاري بايد انجام دهيم. اگر PH آبي که ماهي شما آن را ترجيح مي دهد نزديک به PH طبيعي آب موجود در آکورايم شما است، توصيه مي شود که تغييري در آن اعمال نکنيد. در غير اينصورت، يعني اگر PH طبيعي آب آکواريم شما از PH مورد نياز ماهيي که قصد نگهداري از آن را داريد زياد فاصله دارد، کارهايي هست که بايد انجام دهيد.
اجازه بدهيد با روش افزايش سطح PH شروع کنيم. امروزه تعداد زيادي افزايش دهنده PH در فروشگاه ها وجود دارد. محصولات مايع را وقتي به تنهايي استفاده کردم، در حد 50/50 با موفقيت همراه بود. همچنين نياز به محصولي داريد که بتوانيد با آن توان سيستم بافري آکواريم خود را بالا ببريد. براي نگهداري PH در يک مقياس بالا، به شما استفاده از يک بستر بافري مثل مرجان هاي خرد شده را پيشنهاد مي کنم. شما مي توانيد اين مرجانهاي خرد شده را به آکواريم کنوني خود اضافه نماييد. من خودم مرجانهاي خرد شده را داخل يک کيسه توري قرار داده و آنرا زير بستر آکواريم جاي داده ام. براي اينکه PH آکواريم خود را در حدود 6/7 حفظ کنيد، به ازاي هر 40 ليتر آب نياز به 1 کيلوگرم مرجان خرد شده داريد. برخي از آکواريم داران، اين کيسه محتوي مرجان هاي خرد شده را مانند يک لايه در سيستم خود قرار مي دهند. اين متد به شما اجازه استفاده از مرجان هاي خرد شده درشت تر را نمي دهد. اما اگر شما در حد کمي نيازمند تعديل و سازگاري در سيستم بافري خود هستيد اين روش مي تواند مؤثر باشد. اگر ترجيح مي دهيد که از مرجانهاي خرد شده استفاده نکنيد، پودرهاي زياد ديگري در بازار وجود دارد که عمل افزايش سختي آب يا خاصيت قليايت آنرا انجام مي دهند. شما به راحتي توانيد اين پودرها را طبق دستورالعمل آن به آکواريم خود بيافزاييد. البته اين متدها گرايش به ايجاد تغييرات شديد در سختي آب دارند که اگر در تنظيم سختي و PH ورزيده و با تجربه نباشيد، ممکن است خطرناک باشند. بي خطرترين متد همان استفاده از مرجان هاي خرد شده مي باشد.پس از اينکه توانايي بافرينگ آکواريم خود را تقويت نموديد، مي توانيد PH آب را در درجه دلخواه تنظيم کرده و به آکواريم بيافزاييد. محصولات زيادي در فروشگاه ها موجود است که اينکار را انجام مي دهند. اغلب اوقات آبي که براي آکواريم استفاده مي کنيد به طور طبيعي داراي PH بالايي است و شما فقط نيازداريد که با اضافه کردن مرجانهاي خرد شده به تقويت سيستم بافري خود کمک نماييد تا بتوانيد PH را در همين سطح بالا حفظ و نگهداري کنيد.
اما پايين آوردن PH کاري سخت تر است. اگر فکر مي کنيد که مي توانيد براحتي با اضافه کردن مواد کاهش دهنده PH سطح آنرا پايين بياوريد کاملاً در اشتباه هستيد، چرا که سيستم بافري شما بسادگي و بسرعت ميزان آنرا به همان مقدار طبيعي خود افزايش خواهد داد. در واقع شما بايد يونهاي بافري را از آب آکواريم خود جدا کنيد، به اين شکل مي توانيد PH آب را نيز پايين بياوريد. بهترين راه براي انجام اين کار اينست که يک دستگاه پالاينده آب ( دستگاهي که آب را سبک مي کند ) تهيه کنيد. اين دستگاه آب شير را بوسيله يونهاي رزين که در خود دارد مي کند. آبي که حاصل مي شود عاري از نمک و کاني هاي ديگر است و در واقع آبي است سبک و با سختي صفر.
( در مورد اين دستگاه قبلاً و در مطالب گذشته وبلاگ صحبت شده است که دراينجا نحوه کار آن و چگونگي ساخت نوع دست ساز آن را مروري ميکنيم:
درکارگاه هاي پرورش ماهي معمولاً از اين دستگاه براي کاهش سختي آب و در واقع بدست آوردن آبي با سختي صفر ( آب سبک ) استفاده مي کنند. اين وسيله که داخل آن ماده شيميايي بنام رزين يا صمغ شيميايي است املاح اضافي آب را بخود گرفته و آب سبک و صفر درست مي کند. قيمت اين دستگاه گران است ولي چون مکانيسم ساده اي دارد مي توان نمونه دست ساز آن را ساخت. شمايي از مکانيسم عمل اين دستگاه را در شکل زير مي بينيد. )
استفاده از اين دستگاه بهترين روش براي پالايش آب و در نهايت بدست آوردن آبي است که مخصوص استفاده در آکواريم مي باشد. همانطور که گفته شد بدون داشتن يک آب پالايش شده نيز مي توانيد PH آب را با مواد مخصوص اينکار کاهش دهيد، ولي اين تنظيم فقط يک يا نهايتاً دو روز پايدار خواهد ماند و بزودي دوباره به ميزان اوليه خود بازخواهد گشت. ضمن اينکه اين پايين آمدن و بالا رفتن مجدد PH، خطرناک تر و بدتر ازPH نامناسبي است که شما از ابتدا داشتيد.
اين را هم بايد اضافه کنم که برخي از آکواريم داران براي بدست آوردن آبي با سختي کم، از زغال سنگ استفاده مي کنند. با قرار دادن زغال سنگ درتصفيه کننده آب و يا قرار دادن يک لايه از آن در زير بستر آکوراريم مي توانيد سختي آب خود را کاهش دهيد. اين تکنيک نيز مي تواند بخوبي مؤثر باشد ولي داراي پيچيدگي بيشتري است و کمتر قابل پيش بيني مي باشد و احتمالاً بهتر است که آکواريم داران کم تجربه از آن دوري نمايند.
منبع:www.forum.p30world.com
/خ