اين مسيله از واضحات است که براي يک کاربر فارسي زبان سيستم عاملي ارزش دارد که در آن بتوان از امکانات فارسي مانند تايپ فارسي و فارسي نويسي در بخش هاي مختلف بهره برد. لينوکس هم به عنوان سيستم عاملي که کم کم جاي خود را در خانه ها باز ميکند، از اين قاعده مستثني نيست. اين مقاله به بررسي چگونگي فارسي نويسي در لينوکس مي پردازد.

به چه چيزهايي نياز داريم؟

خوب براي اينکه عمليات فارسي نويسي براي لينوکس موفقيت آميز باشد، به برنامه هاي زير نياز داريد:
- محيط گرافيکي GNOME نسخه 2 و بالاتر يا KDE نسخه 3 و بالاتر
- XFree86 نسخه 4.2.0 و بالاتر
لازم به ذکر است که نسخه هاي محيطهاي GNOME و KDE که در بالا ذکر شدند، از Unicode پشتيباني ميکنند که ميتوانند کاراکترهاي فارسي را به درستي نشان دهند. ضمنا برنامه Xfree86 نسخه 4.2.0 داراي بهبودهايي در بارگزاري فونت ها و پشتيباني از antialiasing است.

چگونه شروع کنيم ؟

براي شروع ابتدا بسته فارسي را از بخش دانلوددريافت کرده آنرا باز کنيد. براي بازکردن اين فايل کافي است دستورات زير را در يک پنجره ترمينال تايپ کنيد:
cp *.ttf /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/ $
cp fa /usr/X11R6/lib/X11/xkb/symbols/ $
حاصل کار 3 فايل خواهد بود که دو تاي آنها قلم Tahoma و يکي صفحه کليد فارسي است که من آنرا با هر طوري بود درست کردم.
مراحل بعدي به صورت زير است:
- يک پنجره ترمينال باز کرده، سپس با تايپ دستور su بصورت کاربر ريشه وارد سيستم شويد. سپس دستور vi /etc/X11/XF86Config را تايپ کنيد تا برنامه ويرايشگر vi اجرا شده و فايل پيکربندي Xfree86 را برايتان باز کند.
- در برنامه vi در متن فايل بازشده، به دنبال Section InputDevice گشته و پس از پيدا کردن آن، در يک فضاي خالي کايد insert را فشار داده و فرمانهاي زير را تايپ کنيد:
Option “XkbOptions” “grp:ctrl_shift_toggle“
Option “XkbLayout” “fa”
کار کردن با vi مشابه ويرايشگرهاي متني ديگر است. خط نخست به Xfree86 مي گويد که با فشرده شدن، Ctrl+Shift زبان صفحه کليد عوض شود و خط دوم، زبان دوم را که فارسي است به آن معرفي ميکند.
پس از اتمام تايپ خطوط بالا، کليد Esc را فشار دهيد، سپس کليد : را فشار داده و تايپ کنيد wq و کليد Enter را فشار دهيد. اين کار تغييرات انجام شده را ذخيره کرده وبه خط فرمان باز ميگردد.
- در اين مرحله بايد دايرکتوري مربوط به فونتهاي TrueType را به Xfree86 معرفي کنيد. براي اين کار، مجددا در خط فرمان دستور vi /etc/fonts/fonts.conf را تايپ کنيد. اين کار فايل پيکربندي قلمها را باز ميکند. به دنبال خط زير که در ابتداي صفحه است بگرديد:
/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Type1
و مجددا با فشار دادن کليد insert خط زير را زير آن اضافه کنيد:
/usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF
پس از اتمام کليد Esc و سپس : را فشار داده و تايپ کنيد wq تا تغييرات ذخيره شده و از برنامه vi خارج شويد.
- خوب بخشهاي مشکل کار را به اتمام رسانديد. در مرحله بعدي بايد فايل هايي را که باز کرده ايد به مسيرهاي مربوطه کپي کنيد.براي اين کار فرامين زير را تايپ کنيد:
cp *.ttf /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/ $
cp fa /usr/X11R6/lib/X11/xkb/symbols/ $
پس از اتمام کار، کليدهاي Alt+Ctrl+Backspace را فشار دهيد تا Xserver مجددا راه اندازي شود و تغييراتي که ايجاد کرديد در سيستم اعمال شود. مجددا در سيستم login کرده و اين بار در منوي اصلي قسمت Preferences بخش Font را انتخاب کرده و براي قسمتهايي که در شکل زير مي بينيد، فونت Tahoma را انتخاب کنيد :
- اکنون ميتوانيد در بخشهاي مختلف و برنامه هايي که با استفاده از GTK 2.0 طراحي شده اند، فارسي تايپ کنيد. ميتوانيد در مرورگر اينترنت خود نيز از زبان فارسي استفاده کنيد.
آيا در مجموعه برنامه هاي اداري OpenOffice امکان تايپ فارسي وجود دارد؟
استفاده از امکانات فارسي در محيطهاي متفرقه امکان خوبي است، ولي اين هنگامي تکميل ميشود که بتوان در محيطهاي اداري نيز از امکانات فارسي استفاده کرد. بله شما ميتوانيد در مجموعه برنامه هاي اداري OpenOffice فارسي تايپ کنيد. البته اين بستگي به نسخه اي دارد که شما در حال استفاده از آن هستيد. اين امکان در نسخه 1.00 وجود ندارد، زيرا در آن پشتيباني از CTL فعال نمي باشد. براي استفاده از امکانات فارسي بايد نسخه هاي داراي پشتيباني از CTL مانند نسخه 1.1 را دانلود کنيد. کافي است به آدرس http://www.openoffice.org مراجعه کنيد. البته دانلود کردن اين مجموعه کمي جرات مي خواهد که البته به آن مي ارزد.واقعا مجموعه OpenOffice جانشين خوبي براي MS-Office به شمار ميرود. اين مجموعه هم فايلهاي MS-Office را ميخواند و هم به فرمت آن Save ميکند. (حتي بهتر از خود مايکروسافت!) حجم آن حدود 74 مگابايت است. البته براي دانلود با مودم عدد بزرگي است ولي در مقايسه با 700 -800 مگابايت MS-Office يک شاهکار به شمار ميرود. اين مجموعه محصول يکي از دشمنان مايکروسافت يعني Sun Microsystems است و بصورت کد باز ارايه ميشود و تماما با Java نوشته شده است.
آيا امکان استفاده از قلمهاي TTF آشناي زبان فارسي در مجموعه OpenOffice وجود دارد؟
خوب خيلي از ما به قلمهاي آشناي فارسي کهسالهاست از آنها استفاده ميکنيم، عادت کرده ايم. مانند قلمهاي زر، نسيم، نازنين، لوتوس، کامپيوست و… . متاسفانه در حالت عادي اگر اين قلمها را طبق اصول بالا در مسير /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/ کپي شوند، بعلت اينکه Unicode نيستند، نمي توانيد از آنها در OpenOffice بهره گيري نماييد، ولي من توانستم به هر نحوي نسخه هاي Unicode آنها را ايجاد کنم و براي دانلود در وبلاگ قرار خواهم داد تا همگان استفاده کنند.
آيا لينوکس واقعا ميتواند جايگزين ويندوز در امور روزمره شود؟
خوب با روند پيش رونده اي که لينوکس در حال انجام آن است، اين امکان بزودي براي همگان فراهم خواهد شد تا به راحتي از ويندوز دل بکنند، چون معادل تمام برنامه هاي ويندوز و حتي قوي تر از آن در لينوکس موجود است.
منبع:http://www.academist.ir