سلاح تازه اي که ساخت آن بسيار ساده و تأثير آن کاملاً گسترده است ، نگراني هايي را براي دانشمندان و دولتمردان بوجود آورده است . به نوشته هفته نامه علمي نيوساينتيست اين سلاح مؤثر « بمب الکترو مغناطيسي » نام دارد که اساس و عصاره آنها چيزي نيست جز يک پرتو شديد و آني از موجهاي راديويي يا مايکروويو که قادر است همه مدارهاي الکتريکي را که در سر راهش قرار گيرد ، نابود سازد . در دوراني که بافت و ساخت تمامي جوامع تا حدود بسيار زيادي به دستاوردهاي علمي از نوع الکترونيکي وابسته است و همه امور از تجهيزات بيمارستانها تا شبکه هاي مخابراتي و از رايانه هاي بانکها و مؤسسات بزرگ مالي يا نظامي تا دستگاههاي نظارت و مراقبت ، نحوه کار ماشينها و ادوات صنعتي همگي متکي به ساختارهاي الکترونيک هستند ، کاربرد بمبهاي الکترو مغناطيس مي تواند سبب فلج شدن روند زندگي در مناطق بزرگ مسکوني شود . به اعتقاد برخي کارشناسان به نظر مي رسد کشورهاي پيشرفته پيشاپيش چنين سلاحي را تکميل کرده اند و حتي برخي بر اين باورند که ناتو در جريان جنگ عليه صربستان از اين قبيل بمبها براي تخريب دستگاههاي رادار صربها بهره گرفته است . توجه به بمبهاي الکترو مغناطيس حدود نيم قرن قبل مطرح شد . متخصصان در آن هنگام به اين نکته توجه کردند که اگر بمبي هسته اي منفجر شود ، امواج الکترومغناطيسي که در اثر انفجار پديد مي آيد تمامي مدارهاي الکترونيک را نابود مي سازد . اما مسيله اين بود که به چه ترتيب بتوان موج انفجار را ايجاد کرد بدون آنکه نياز به انجام يک انفجار هسته اي باشد ؟
دانشمندان مي دانستند که کليد حل اين مسيله در ايجاد پالسهاي ( تپ هاي ) الکتريکي که با عمر بسيار کوتاه و قدرت زياد نهفته است . اگر اينگونه پالسها به درون يک آنتن فرستنده تغذيه شوند ، امواج الکترومغناطيس قدرتمندي در فرکانسهاي ( بسامد ) مختلف از آنتن بيرون مي آيند ، هر چه فرکانس موج بالاتر باشد ، امکان تأثيرگذاري آن بر مدارهاي الکترونيک دستگاهها بيشتر خواهد شد . بزودي اين نکته روشن شد که مناسب ترين امواج الکترومغناطيس براي ساخت بمبهاي الکترومغناطيس امواج با فرکانس در حدود گيگا هرتز است . اين نوع امواج قادرند به درون انواع دستگاههاي الکترونيک نفوذ کنند و آنها را از کار بيندازند . براي توليد امواج با فرکانس گيگاهرتز نياز به توليد پالسهاي الکترونيکي بود که تنها 100 پيکو ثانيه تدوام پيدا کنند . يک شيوه توليد اين نوع پالسها استفاده از دستگاهي به نام « مولد ژنراتور مارکس » بود . اين دستگاه عمدتاً متشکل است از مجموعه بزرگي از خازنها که يکي پس از ديگري تخليه مي شوند و نوعي جريان الکتريکي موجي شکل بوجود مي آورند . با گذراندن اين جريان از درون مجموعه اي از کليدهاي بسيار سريع مي توان پالسهايي با دوره زماني 300 پيکوثانيه توليد کرد . با عبور دادن اين پالسها از درون يک آنتن ، امواج الکترومغناطيسي بسيار قوي توليد مي شود . مولدهاي مارکس سنگين هستند اما مي توانند پشت سرهم روشن شوند تا يک سلسله پالسهاي قدرتمند را به صورت متوالي توليد کنند . اين نوع مولدها هم اکنون در قلب يک برنامه تحقيقاتي قرار دارند که بوسيله نيروي هوايي آمريکا کانزاس در دست اجراست . هدف اين برنامه جاي دادن مولدهاي مارکس روي هواپيماهاي بدون خلبان يا در درون بمبها و موشکهاست تا از اين طريق نوعي « ميدان مين الکترومغناطيس » براي مقابله با دشمن ايجاد شود . اگر هواپيما يا موشک دشمن از درون اين ميدان مين الکترومغناطيس عبور کند ، بلافاصله نابود خواهد شد . اگر لازم باشد تنها يک انفجار عظيم به انجام رسد ، به دستگاهي نياز است که بتواند يک پالس الکترونيکي بسيار قدرتمند را بوجود آورد ؛ اين کار را مي توان با استفاده از مواد منفجره متعارف نظير « تي . ان . تي » انجام داد . دستگاهي که اين عمل را به انجام مي رساند ، « متراکم کننده شار » نام دارد . در اين دستگاه از انفجار اوليه يک ماده منفجره متعارف براي فشرده کردن يک جريان الکتريکي و ميدان الکترومغناطيسي توليد شده بوسيله آن استفاده مي شود. زماني که اين جريان فشرده شد ، به درون يک آنتن فرستاده مي شود و يک موج الکترومغناطيس بسيار قدرتمند از آنتن بيرون مي آيد . نيوساينتيست مي افزايد : طرح تکميل دستگاههاي متراکم کننده شار از سوي نيروي هوايي آمريکا در ايالت نيو مکزيکو در دست تکميل است . از جمله طرحهايي که براي کاربرد اين دستگاه در نظر گرفته شده ، جاي دادن آنها در بمبهايي است که از هواپيما به پايين پرتاب مي شود و نصب آنها در موشکهاي هوا به هواست . امتياز بزرگ بمبهاي الکترومغناطيس در دو نکته است : نخست آنکه اين بمبها مستقيماً جان انسانها را به خطر نمي اندازد و تنها بر دستگاههاي الکترونيک اثر مي گذارد ؛ و نکته دوم آنکه ساخت آنها بسيار ساده است . بمبهاي الکترومغناطيس در صورتي مي توانند بالاترين خسارت را وارد آورند که فرکانس امواجشان با فرکانس دستگاههايي که به آنها وارد مي شوند يکسان باشد . بنابراين براي ايجاد مصونيت در دستگاههاي الکترونيکي که در مراکز حساس کار مي کنند ، مي توان طراحي مدارها را به گونه اي انجام داد که اولاً ميان بخشهاي مختلف ، سپرهاي محافظتي موجود باشد و ثانياً در ورودي اين قبيل دستگاهها بايد صافيها و سنجنده هايي را قرار داد که بتواند علامتهاي مورد نياز و امواج حاصل از انفجار را تشخيص دهند و مانع ورود اين قبيل امواج شوند.
منبع:http://www.academist.ir /س