گاوچران يا عوا يکي از پيکرهاي آسماني (صورتهاي فلکي) است. در شب هاي گرم تابستان در يک محوطه? رو باز به سمت مجموعه? آبگردان بزرگ که خود يک راهنما براي پيدا کردن ديگر پيکرهاي آسماني است، بايستيد. ميتوانيد هفت ستاره را ببينيد که طرح يک ملاقه را در ذهنتان تداعي ميکند. اين ملاقه، همان هفتاورنگ (دب اکبر) معروف است. نگاه دقيقي به ستارهاي که در انحناي دسته? آن قرار دارد بياندازيد. اين ستاره، بُزک (عَناق، mizar)، با درخشندگي قدر دوم است. چشماني با قدرت بينايي زياد قادر به کشف ستارهاي کم نورتر در مجاورت عناق است. اين ستاره? قدر چهارم، ستاره فراموشک (سُها، alcor) است. يافتن سهاي کوچک، آزمايشي براي سنجش قدرت بينايي است.
همانطور که ميدانيم با امتداد لبه? آبگردان (به اندازه? 5 برابر) به ستاره? قطبي ميرسيم. اين ستاره، درخشانترين ستاره? پيکر آسماني خرس کوچک است و در انتهاي دم آن قرار دارد. يافتن خرس کوچک به مراتب دشوارتر از يافتن خرس بزرگ (هفتاورنگ) است و يافتن آن مستلزم سفري کوتاه به خارج از شهر است.
.jpg)
پيکر آسماني راهنماي ما خرس بزرگ (دب اکبر) است. اگر منحني دسته? آبگردان را امتداد دهيم، ناخود آگاه چشم شما با ستارهاي قرمز رنگ به نام ژوبيندار (سماک رامح، arcturus) روبهرو ميشود که اين ستاره در رأس پاييني پيکر آسماني گاوچران (عوا) ديده ميشود. ژوبيندار ششمين ستاره? درخشان آسمان است که 36 سال نوري از زمين فاصله دارد. قطر اين ستاره 23 برابر قطر خورشيد است. گاوچران مجموعهاي چند ضلعي از ستارگاني است که عمدتاً قدر سوم و چهارم هستند. هر چند اين ستارگان از درخشندگي زيادي برخوردار نيستند، ولي به دليل شکل بادبادک مانند آن، به آساني قابل مشاهده اند.
.jpg)
يونانيان قديم پيکر آسماني گاوچران را خرسبان ناميدند. از مکان اين صورت فلکي در آسمان، به نظر ميرسد که گاوچران از خرس بزرگ نگهباني ميکند.
منبع: ويکي پديا/خ