روغن ترانسفورماتورهاي قدرت نقش بسيار مهمي در عملكرد ترانسفورماتورها دارند. نقش عايق كنندگي، خنك كنندگي و تشخيص عيب از جمله مهمترين وظايف روغن مي باشند. با پيرشدن ترانسفورماتور ، روغن اين دستگاه بعضي از خصوصيات شيميايي و الكتريكي خود را از دست مي دهد. از جمله مهمترين اين خصوصيات مي توان به خصوصيات الكتريكي كه حائز اهميت مي باشند، اشاره نمود.
دلايل اصلي كه روغن ترانسفورماتورهاي قدرت را دچار مشكل مي نمايند عبارتند از:
1) افزايش ذرات معلق در روغن
2) وجود آب به مقدار زياد در روغن
3) وجود آلودگي هاي شيميايي مانند اسيديته و...
مسائل فوق باعث تغيير پارامترهاي متعدد مي شوند. به عنوان مثال افزايش ذرات معلق و وجود آن باعث كاستن قدرت دي الكتريك روغن و افزايش اسيديته، باعث خوردگي كاغذ و اجزاي داخلي ترانسفورماتور مي شود. براي بهبود روغن ترانسفورماتوري كه دچار ضعف هاي متعدد شده است مي توان از فيلتراسيون استفاده نمود. با فيلتر نمودن روغن مي توان ذرات معلق آن را جدا نمود و در نتيجه ولتاژ شكست را بالا برد. مي توان با خلاء نمودن روغن ، آب را بصورت بخار از روغن جدا نمود. حذف آلودگي هاي شيميايي فقط با كمك فيلترهاي شيميايي ممكن است.
از جمله مهمترين آلودگي كه روغن ترانسفورماتور را تحت تأثير قرار مي دهد وجود آب به مقدار كم در داخل روغن است. جدا نمودن آن در داخل ترانسفورماتور به راحتي امكان پذير نمي باشد. علت اين مسأله وجود مقادير بسيار زياد آب داخل كاغذ ترانسفورماتور مي باشد كه با جدا نمودن آب روغن دوباره جايگزين آن مي شود.
روشهاي فيلتر نمودن
الف) روشهاي Off-line
از زمانهاي دور براي بهبود کيفيت عايقي روغن ترانسفورماتورهاي قدرت از روشهاي فيلتراسيون هنگامي که ترانسفورماتور خاموش بوده است استفاده مي کردند. در اين روش هنگامي که ترانسفورماتور خاموش مي باشد به مدت چند شبانه روز به صورت پيوسته روغن را داخل ترانسفورماتور چرخانده و آنرا در بيرون تحت فيلتراسيون و خلاء به منظور جدا نمودن ذرات معلق و آب محلول قرار مي دادند.
اين روش داراي معايب فراواني است از جمله لزوم داغ نمودن روغن ترانسفورماتور و همچنين لزوم خاموش نمودن ترانسفورماتور را مي توان نام برد.
ب) روشهاي نوين – روشهاي در حين کار
براي جدا نمودن آب به صورت بهينه، لازم است كه از فيلترهاي در حين كار استفاده نمود. مهمترين مزاياي فيلترهاي (خشك كن) هاي در حين كار خشك نمودن بهينه ترانسفورماتور در طول زمان و همچنين عدم لزوم خاموشي ترانسفورماتور را مي توان عنوان نمود. اصول عملکرد اين فيلترها مانند شکل زير است که در آن روغن از مخزن تحت فشار خارج شده و در مسير آن يک فيلتر فيزيکي قرار مي گيرد. در اينجا ذرات معلق فيلتر شده و تحت تاثير خلاء آب محلول در آن گرفته مي شود. روغن فيلتر شده به وسيله پمپ به ترانسفورماتور برگردانده مي شود. اين چرخه با دبي پايين در حدود 250 ليتر در ساعت به صورت پيوسته از چند ماه تا چند سال با توجه به وضعيت ترانسفورماتور صورت مي گيرد.
مزاياي خشك كردن On-Line روغن و كاغذ عايقي ترانسفورماتورهاي قدرت با استفاده ازدستگاه V30
? رطوبت زدائي از روغن ترانسفورماتور بصورت On-Line
? افزايش ولتاژ شکست روغن عايقي
? رطوبت زدائي از کاغذ عايقي ترانسفورماتور
? کاهش ميزان ذرات معلق داخل روغن ترانس
? کاهش ميزان ضريب تلفات عايقي روغن
? کاهش ميزان اسيديته روغن
? افزايش قابليت بارگيري ترانسفورماتور
? افزايش عمر باقيمانده ترانسفورماتور
? عملکرد مطمئن و عدم تأثير سو بر بهره برداري عادي از ترانسفورماتور
? گاززدائي از روغن ترانسفورماتور با استفاده از روش De-Gassing
? اعلام آلارم و خروج ترانسفورماتور از مدار در صورت تشکيل مقدار زياد گاز
منبع:موسس? روانشناختي کاريزما مشاور /س