الزامات سنگدانه ها بتن سازه اي :

الزامات سبکدانه ها در آيين نامه هاي ASTM C330-89 ( مشخصات سبکدانه ها براي بتن سازه اي در آمريکا ) و BS 3797:1990 ( مشخصات سبکدانه ها براي قطعات بنايي و بتن سازه اي در بريتانيا ) داده شده اند . در استاندارد بريتانيايي مشخصات واحدهاي بنايي نيز مورد بحث قرار گرفته است . اين آيين نامه ها محدوديتهايي براي افت حرارتي ( 5% درASTM و4% در BS)و همچنين در BS براي مقدار سولفات (% 3 so )به صورت جرمي را مشخص نموده اند .
? ذکر اين نکات براي فهم بهتر مفيد است :
1- آيين نامه BS 1047:7983 مشخصات دوباره در هواي سرد شده ، که منبسط نشده است را در بر مي گيرد .
2- سبکدانه هاي به کار رفته در بتن سازه اي ، صرفنظر از منشأ آنها توليداتي مصنوعي مي باشند و در نتيجه معمولا يکنواخت تر از سبکدانه طبيعي مي باشند . بنابراين سبکدانه را مي توان براي توليد بتن سازه اي با کيفيت ثابت مورد استفاده قرار داد .
نکته : سبکدانه ها داراي خصوصيت ويژه اي هستند که سنگدانه هاي معمولي فاقد آن مي باشند و در رابطه با انتخاب نسبتهاي مخلوط و خواص مربوط به بتن حاصل داراي اهميت ويژه اي مي باشند .اين ويژگي عبارتست از توانايي سبکدانه ها در جذب مقادير زياد آب و همچنين امکان نفوذ مقداري از خمير تازه سيمان به درون منافذ باز ( سطحي ) ذرات سبکدانه (مخصوصا ذرات درشت تر ) در نتيجه اين جذب آب توسط سبکدانه ، وزن مخصوص آنها زيادتر از وزن مخصوص ذراتي مي شود که در گرمچال خشک شده اند .

روشهاي افزايش مقاومت بتن سبک :

کم بودن مقاومت بتن سبک عامل مهمي در محدود نمودن دامنه کاربرد اين نوع بتن و بهره گيري از امتيازات آن بوده است براي بدست آوردن بتن سبک با مقاومت زياد روشهاي زيادي مورد توجه قرار گرفته است .
ـ نکته : عامل موثر و مشترک در کليه اين پژوهشها مصرف ميکروسيليس در بتن مي باشد . در اينجا اجمالا به چند روش اشاره مي گردد :
1- تحقيقات مشترک V.Novokshchenov و W.Whitcomb جهت افزايش مقاومت بتن سبک و بهبود ديگر خواص آن با استفاده از سبکدانه هاي سيليسي منبسط شده ، به اعتقاد آنان مقاومت بتن سبک تابعي از مقاومت سبکدانه ها و ملات است که اين رابطه به صورت ذيل ارائه گرديد .
fc = fm (vm)+fa (1-vm)
=fc مقاومت بتن = fa مقاومت سبکدانه
=fmمقاومت ملات = vm حجم نسبي ملات
بدين ترتيب مشاهده مي شود که مي توان با افزايش مقاومت سبکدانه و مقاومت و حجم ملات مقاومت بتن سبک را افزايش داد .

مقابله با خوردگي بتن

مسأله خوردگي فولاد در بتن از معضلات عمده کشورهاي مختلف جهان است. اين مسأله حتي در کشورهاي پيشرفته همچون آمريکا، کانادا، ژاپن و بعضي کشورهاي اروپايي هزينه هاي زيادي را براي تعمير آنها به دنبال داشته است. به عنوان مثال درگزارش هاي اخير بررسي پل ها در امريکا حدود 140،000 پل مسأله داشته اند. اين مسأله در کشورهاي در حال توسعه و در کشورهاي حاشيه خليج فارس بسيار شديدتر بوده و سازه هاي بتني زيادي در زماني نه چندان طولاني دچار خوردگي و خرابي گشته اند. بررسي ها در اين مناطق نشان مي دهد که اگر مصالح مناسب انتخاب گردد، بتن با مشخصات فني ويژه اين مناطق طرح گردد، در اجراي بتن از افراد کاردان استفاده شود و سرانجام اگر عمل آوري کافي ومناسب اعمال شود، بسياري از مسائل بتن بر طرف خواهد گشت. به هرحال براي پيشگيري در سال هاي اخير روش ها و موادي توصيه و به کار گرفته شده است که تا حدي جوابگوي مسأله بوده است.
استفاده از آرماتورهاي ضدزنگ و نيز آرماتورهاي با الياف پلاستيکيfrp يکي از اين روش ها است که به علت گراني آن هنوز کاملا توسعه نيافته است. به علاوه عملکرد دراز مدت اين مواد بايد پس از تحقيقات روشن گردد.
از روش هاي ديگر کاربرد حفاظت کاتديک در بتن مي باشد با استفاده از جريان معکوس با آند قرباني شونده مي توان محافظت خوبي براي آرماتورها ايجاد نمود. اين روش نياز به مراقبت دائم دارد ونسبتا پرخرج است ولي روش مطمئني مي باشد.
براي محافظت آمارتور در مقابل خوردگي، چند سالي است که از آرماتور با پوشش اپوکسي استفاده مي شود. تاريخچه مصرف اين آرماتورها بويژه در محيط هاي خورنده نشان مي دهد که در بعضي موارد اين روش موفق و در پاره اي نا موفق بوده است. به هرحال اگر پوشش سالم بکار گرفته شود با اين روش مي توان حدود 10 تا 15 سال خوردگي را عقب انداخت.
استفاده از ممانعت کننده ها و بازدارنده هاي خوردگي بتن نيز به دو دهه اخير برمي گردد. مصرف بعضي از اين مواد همچون نيترات کلسيم و نيترات سديم جنبه تجارتي يافته است. به هر حال عملکرد اين مواد در تاخير انداختن خوردگي در تحقيقات آزمايشگاهي و نيز در محيط هاي واقعي مناسب بوده است. بازدارنده هاي ديگري از نوع آندي و کاتدي مورد آزمايش قرار گرفته اند ولي دليل گراني زياد هنوز کاربرد صنعتي پيدا نکرده اند.
براي محافظت بيشتر آرماتور و کم کردن نفوذپذيري پوشش هاي مختلف سطحي نيز روي بتن آزمايش و به کار گرفته شده است. اين پوشش ها که اغلب پايه سيماني و يا رزيني دارند با دقت روي سطح بتن اعمال مي گردند. عملکرد دوام اين پوشش به شرايط محيطي وابسته بوده و در بعضي محيط ها عمر کوتاهي داشته و نياز به تجديد پوشش بوده است. روي هم رفته پوشش هاي با پايه سيماني هم ارزانتر بوده و هم به علت سازگاري با بتن پايه پيوستگي و دوام بهتري در محيط هاي خورنده و گرم نشان مي دهند.
با پيشرفت روزافرون انقلاب تکنولوژيک به ويژه در توليد بتن هاي خاص براي مناطق و شرايط خاص مي توان از اين بتن ها در ساخت وسازهاي آينده استفاده نمود. دانش استفاده صحيح از مصالح، اجراي مناسب و عمل آوري کافي مي تواند به دوام بتن ها در مناطق خاص بيفزايد. تحقيفات گسترده و دامنه داري براي بررسي دوام بتن هاي خاص در شرايط ويژه و در دراز مدت بايستي برنامه ريزي و به صورت جهاني به اجرا گذاشته شود.

تکنولوژي بتن

ضرورت تحقيق در خصوص مصالح ساختماني بويژه بتن به عنوان عنصر شاخص در ساخت و ساز، از چند دهه گذشته در کانون توجه موسسه هاي تحقيقاتي در کشورهاي مختلف بوده است. در کشور ما با توجه به حجم انبوه ساخت و سازها در بخش عمومي و در بخش خصوصي و همچنين سرمايه گذاري هاي عظيم براي ساخت فرا سازه ها، که بخش بزرگتر آنها را سازه هاي بتني تشکيل مي دهند، پرداختن به موضوع پژوهش در زمينه مصالح ساختماني و خصوصا بتن از اهميت زيادي برخوردار است. در کشورهاي پيشرفته، امروزه بخش قابل ملاحظه اي از بتن هاي مصرفي را بتن هاي خاص تشکيل مي دهد؛ و با توجه به قابليت هاي شگرف اين مصالح ساختماني ، تحول هاي اساسي در تکنيک ها و روش هاي ساخت و سازه ها ايجاد شده است.
آزمايشگاه مصالح ساختماني دانشکده ي فني دانشگاه تهران از بدو تاسيس به عنوان يکي از مراکز معتبر آزمايشگاهي مصالح ساختماني در کشور محسوب مي شده و هم اکنون به عنوان آزمايشگاه مرجع مورد قبول سازمانها و رسمي است . موسسه ي مصالح ساختماني دانشکده فني دانشگاه تهران در همکاري با آزمايشگاه مصالح ساختماني با هدف ارتباط با صنعت ساختمان و انجام پروژه هاي علمي، تحقيقاتي، مشاوره اي، مديريتي و اجرايي به منظورارتقاي کيفي و کمي دانش مربوط به مصالح و فراورده هاي ساختماني و نيز کاربرد آنها شامل : مطالعات رفتاري، فن آوري توليد، کاربرد مصالح و فرآورده هاي بتني، ترميم و نگهداري سازه ها و طراحي سازه هاي بتني محافظ شروع به کار کرده است. اين مرکز تاکنون توانسته است بيش از20 نفر از نخبگان ( دانشجويان افتخار آفرين در مسابقات بين المللي انجمن بتن آمريکا در سه سال اخير) و فارغ التحصيلان دانشکده فني را جذب کند.
موسسه ي مصالح ساختماني با بهره گيري از تجهيزات کامل آزمايشگاه مصالح ساختماني ، مسوولان مجرب، نخبگان و فارغ التحصيلان دانشکده ي فني آماده ارائه خدمات گسترده به صنعت ساختمان کشور مي باشد و هم اکنون مورد توجه صاحبان صنايع ساختماني در زمينه هاي مختلف قرار گرفته و قراردادهاي پژوهشي و تحقيقاتي متعددي را منعقد نموده است.
موسسه ي مصالح ساختماني دانشکده ي فني با همکاري آزمايشگاه مصالح ساختماني با توجه به ظرفيت قابل ملاحظه ي خود توانايي ارايه ي خدمات مشاوره اي_ پژوهشي و آزمايشگاهي وسيعي در زمينه هاي مختلف صنايع ساختماني را داراست.
حفاظت کاتديک فولاد در سازههاي فولادي و نيز ميلگردهاي فولادي در سازههاي بتني
اگرچه حفاظت کاتديک فولاد از ديرباز در دنيا مطرح بوده است؛ در ايران و به خصوص در سازههاي دريايي و ساحلي خليجفارس اين مسئله کمتر مورد توجه قرار گرفته است. عمدهترين حفاظت به کار گرفته شده در ايران معمولاً استفاده از رنگهاي مخصوص بوده که اين مساله در مورد ميلگردهاي به کار رفته در سازههاي بتن مسلح قابل استفاده نيست. به همين جهت در سازههاي بتن مسلح ساحلي و دريايي خليجفارس، بزرگترين مساله، خوردگي ميلگردها و مترادف با آن زوال و خردشدگي بتن بوده است؛ به طوري که گاه عمر سازه ي بتن مسلح را به کمتر از 5 سال نيزکاهش داده است. بررسي هاي مناسب در اين ارتباط و تنظيم توصيهنامه و دستورالعمل مناسب در جهت حفاظت کاتديک فولاد به خصوص در سازههاي بتن مسلح، ميتواند در اين راستا بسيار راهگشا باشد. اجباري کردن رعايت چنين دستورعملهايي در سازههاي بتن مسلح ساحلي و دريايي جنوب توسط مقام هاي ذيصلاح، به صرفهجويي کلاني در سرمايههاي کشور منجر خواهد شد.

فرسودگي بتن

علل مختلفي که باعث فرسودگي و تخريب سازه هاي بتني مي شوند - علائم هشدار دهنده که کار مرمت را الزامي مي دارند.
1( علل فرسودگي و تخريب سازه هاي بتني
علل مختلفي که باعث فرسودگي و تخريب سازه هاي بتني مي شود همراه با علائم هشدار دهنده ديگري که کار تعميرات را الزامي مي دارند، در نخستين بخش از کتاب مورد بررسي و تحليل قرار مي گيرند:
1-1( نفوذ نمکها
نمکهاي ته نشين شده که حاصل تبخير و يا جريان آبهاي داراي املاح مي باشند و همچنين نمکهايي که توسط باد در خلل و فرج و ترکها جمع مي شوند، هنگام کريستاليزه شدن مي توانند فشار مخربي به سازه ها وارد کنند که اين عمل علاوه بر تسريع و تشديد زنگ زدگي و خوردگي آرماتورها به واسطه وجود نمکهاست. تر وخشک شدن متناوب نيز مي تواند تمرکز نمکها را شدت بخشد زيرا آب داراي املاح، پس از تبخير، املاح خود را به جا مي گذارد.
1-2( اشتباهات طراحي
به کارگيري استانداردهاي نامناسب و مشخصات فني غلط در رابطه با انتخاب مواد، روشهاي اجرايي و عملکرد خود سازه، مي تواند به خرابي بتن منجر شود. به عنوان مثال استفاده از استانداردهاي اروپايي و آمريکايي جهت اجراي پروژه هايي در مناطق خليج فارس، جايي که آب و هوا و مواد و مصالح ساختماني و مهارت افراد متفاوت با همه اين عوامل در شمال اروپا و آمريکاست، باعث مي شود تا دوام و پايايي سازه هاي بتني در مناطق ياد شده کاهش يافته و در بهره برداري از سازه نيز با مسائل بسيار جدي مواجه گرديم.
1-3( اشتباهات اجرايي
کم کاريها، اشتباهات و نقصهايي که به هنگام اجراي پروژه ها رخ مي دهد، ممکن است باعث گردد تا آسيبهايي چون پديدهء لانه زنبوري، حفره هاي آب انداختگي، جداشدگي، ترکهاي جمع شدگي، فضاهاي خالي اضافي يا بتن آلوده شده، به وجود آيد که همگي آنها به مشکلات جدي مي انجامند.
اين گونه نقصها و اشکالات را مي توان زاييدهء کارآئي، درجهء فشردگي، سيستم عمل آوري، آب مخلوط آلوده، سنگدانه هاي آلوده و استفاده غلط از افزودنيها به صورت فردي و يا گروهي دانست.
1-4(حملات کلريدي
وجود کلريد آزاد در بتن مي تواند به لايهء حفاظتي غير فعالي که در اطراف آرماتورها قرار دارد، آسيب وارد نموده و آن را از بين ببرد.
خوردگي کلريدي آرماتورهايي که درون بتن قرار دارند، يک عمل الکتروشيميايي است که بنا به خاصيتش، جهت انجام اين فرآيند، غلظت مورد نياز يون کلريد، نواحي آندي و کاتدي، وجود الکتروليت و رسيدن اکسيژن به مناطق کاتدي در سل (CELL)خوردگي را فراهم مي کند.
گفته مي شود که خوردگي کلريدي وقتي حاصل مي شود که مقدار کلريد موجود در بتن بيش از 6/0 کيلوگرم در هر متر مکعب بتن باشد. ولي اين مقدار به کيفيت بتن نيز بستگي دارد.
خوردگي آبله رويي حاصل از کلريد مي تواند موضعي و عميق باشد که اين عمل در صورت وجود يک سطح بسيار کوچک آندي و يک سطح بسيار وسيع کاتدي به وقوع مي پيوندد که خوردگي آن نيز با شدت بسيار صورت مي گيرد. از جمله مشخصات (FEATURES ) خوردگي کلريدي، مي توان موارد زير را نام برد:
الف- هنگامي که کلريد در مراحل مياني ترکيبات (عمل و عکس العمل) شيميايي مورد استفاده قرار گرفته ولي در انتها کلريد مصرف نشده باشد.
ب- هنگامي که تشکيل همزمان اسيد هيدروکلريک، درجه PH مناطق خورده شده را پايين بياورد. وجود کلريدها هم مي تواند به علت استفاده از افزودنيهاي کلريد باشد و هم مي تواند ناشي از نفوذيابي کلريد از هواي اطراف باشد.
فرض بر اين است که مقدار نفوذ يونهاي کلريدي تابعيت از قانون نفوذ FICK دارد. ولي علاوه بر انتشار (DIFFUSION) به نفوذ (PENETRATION) کلريد احتمال دارد به خاطر مکش موئينه (CAPILLARY SUCTION) نيز انجام پذيرد.
1-5( حملات سولفاتي
(SULPHATE ATTACK)
محلول نمکهاي سولفاتي از قبيل سولفاتهاي سديم و منيزيم به دو طريق مي توانند بتن را مورد حمله و تخريب قرار دهند. در طريق اول يون سولفات ممکن است آلومينات سيمان را مورد حمله قرار داده و ضمن ترکيب، نمکهاي دوتايي از قبيل:THAUMASITE و ETTRINGITEتوليد نمايد که در آب محلول مي باشند. وجود اين گونه نمکها در حضور هيدروکسيد کلسيم، طبيعت کلوئيدي(COLLOIDAL) داشته که مي تواند منبسط شده و با ازدياد حجم، تخريب بتن را باعث گردد. طريق دومي که محلولهاي سولفاتي قادر به آسيب رساني به بتن هستند عبارتست از: تبديل هيدروکسيد کلسيم به نمکهاي محلول در آب مانند گچ (GYPSUM) و ميرابليت MIRABILITE که باعث تجزيه و نرم شدن سطوح بتن مي شود و عمل LEACHING يا خلل و فرج دار شدن بتن به واسطه يک مايع حلال، به وقوع مي پيوند.

تعمير بتن در مناطق دريايي

در مناطق گرمسيري و دريايي، به سبب وجود شرايط محيطي حاد و خورنده، سازههاي بتن مسلح در معرض ابتلا به انواع خرابيها قرار دارند. در حال حاضر سالانه براي ترميم خرابيهاي آرماتور و خسارت ناشي از آن، ميلياردها دلار در سراسر دنيا هزينه ميشود. تعمير بتن در مناطق دريايي شامل تعمير بتن در خارج از آب و تعمير آن در داخل آب ميگردد. در خارج از آب عمدهترين خرابيها ناشي از خوردگي ميلگرد در بتن، خرابي سولفاتي، واکنش قليايي سنگدانهها و کربناتي شدن بتن ميباشد که سبب خوردگي فولاد ميگردد. تعمير سازههاي بتني در زير آب مسائل پيچيده و مشکلي را در بردارد. هر چند که روشهاي تعمير و نوع مصالحي که به کار ميرود شبيه به حالتهاي تعمير بتن در خارج از آب است، ولي شرايط سخت محيطي و مشکلاتي که کار در زير آب و يا در ناحيه ي پاشش آب به همراه دارد، تفاوتهاي عمدهاي را ايجاد ميکند. فرسايش و تخريب بتن در نواحي جزر و مد و يا در ناحيه ي پاشش آب نيز يک مساله ي جدي از نقطه نظر اقتصادي ميباشد. موج آب که حاوي اکسيژن و املاح متعددي ميباشد، اثر تخريبي مؤثري بر سنگدانههاي بتن دارد.

ساختمانهاي بتني

يک مد خرابي معمول در سازه هاي بتني بهنگام زلزله، فرو افتادن دال کف، تقريبا بدون شکست، بر روي کف زيرين خود ميباشد. در اين نوع خرابي که تحت عنوان " پن کيک " از آن ياد ميشود، دالهاي کف فرو افتاده از دسترسي و رهايي مصدومان جلوگيري مي کند و لذا مشکلات زيادي را بخصوص درصورتي که موقعيت و وضعيت قرباني نا معلوم باشد ايجاد مي نمايد. دال بتني هر طبقه به ابعاد 30 متر در 30 متر و به ضخامت 10 سانتيمتر وزني بالغ بر 250 تن دارد که از ظرفيت جرثقيل هاي معمول فراتر است. لذا بايد اين دالهاي بتني به قطعات کوچکتر بريده شوند تا قابل حمل و جابجائي بوسيله جرثقيل هاي عادي شوند.

ترميم سازهاي بتوني

خوردگي يکي از مؤثرترين فاکتورها در تعيين عمراقتصادي براي ساختمانها مي باشد.خوردگي نتيجه يک سري فعل و انفعالات شيميايي در بتون و آرماتور ها مي باشد . در بتون آرماتورها توسط محا فظت مي گردد. (PH=13) بالا که از خصوصيات بتون مي باشد PH بالا کاهش يابد، محافظت بتون از روي آرماتورها حذف مي گردد و اين جزء از PH زماني که اين مقاطع بتوني زنگ مي زند ،اين زنگ زدگي باعث افزايش حجم ميلگردها مي گردد که اين موضوع موجب ايجاد ترک در مقطع به موازات ميل گردها خواهد شد. زمانيکه بتون ترک خورد ميل گرد به طور کامل در معرض اثرات جوي و عوامل خوردگي قرار مي گيرد که اين خود باعث کاهش عمر ساختمان خواهد گرديد . از عوامل د يگرخوردگي در بتون يک واکنش شيميايي با نام کربناسيون در مقطع بتوني است که عامل آن يون هاي فعال کلسيم که ناشي از هيدراسيون سيمان است ، مي باشد. اين يون هاي فعال به سرعت با گازهاي جو و رطوبت هوا واکنش انجام داده و باعث ايجاد ترکيبات شيميايي پيچيده مي گردد که سبب تغييرات درمشخصات مقطع خواهد گرديد. اين زنجيره از واکنشهاي شيميايي به سرعت بتو ن را کاهش داده و بنابراين باعث شروع خوردگي در ميل گردها مي گردد. در ادامه PH سيمان نيز خواص خود را از دست مي دهد و قابليت تحمل خمش در آن به شدت کاهش مي يابد . در واقع يک روش ترميم بتون است که براي مقاطع بتوني که مقاومت خود را در اثر Izo-BTS خوردگي از دست داده اند و يا آنکه در هنگام اجرا در اثر عدم دقت کافي به مقاومت مورد نظر نرسيده اند و يا در اثر زلزله دچار تخريب شده اند ، استفاده مي گردد . با توجه به مراحل کار در اين روش ابتدا قسمتهاي ضعيف مقطع بتوني که مقاومت لازم را ندارند توسط روشهاي مکانيکي تخريب مي گردد که لازمه آن، در ابتداي کار قبل از تخريب ، تعيين عمق دقيق نفوذ خوردگي در مقطع است که توسط آزمايشات خاصي اين عمق و نواحي که ترميم بايد در آن انجام شود مشخص مي گردد.ترميم مي گردد،اين ماده در مرحله بعد سطح بتون توسط ماده اي خاص با نام IZOMET-BRM داراي شباهت زيادي با بتون مي باشد اما قابليتها و خواص آن چه به لحاظ مشخصات ساختماني و چه به لحاظ مقاومت در برابر عوامل خوردگي بسيار بالاتر از بتونهاي معمولي است .

تقويت سازه هاي بتوني

هدف در اين روش مقاوم سازي ساز ه ها در مقابل زلزله و يا بالا بردن مقاومت سازه بنا به نياز (مواردي همچون تغيير کاربري ساختمان و يا اشتباه درمحاسبات اوليه طراح ) مي باشد . در اين روش علاوه بر بدست آوردن مشخصات مورد نظر به لحاظ ساختماني مسائل معماري ساختمان و زيبايي بنا نيز مد نظر است بدين صورت که در اين روش بعد از اتمام کار سطح مقطع اجزا ساختمان تغييراتي نخواهد داشت . روش کار بدين صورت است که يک سري ورقهاي فولادي با توجه به محاسبات انجام شده و مقاومت موردنظر ا ز خارج مقطع توسط يک نوع Steel-plates اپوکسي خاص به مقطع اضافه مي گردد. طراحي اين فولادها و مقادير آن با توجه به محاسبات اوليه ساختمان و نيز مشخصاتي از مقطع که در نظر داريم به آن برسيم انجام مي گيرد. مراحل انجام کار و نيز مواد استفاده شده به صورتي است که بعد از پايان مقطع جديد و قديم به خوبي با يکديگر کار مي کنند .

جزئيات اجرايي ساختمان هاي بتني

? ديوار چيني
1- ديواري که از آجر فشاري يا با سنگ مخلوط و يا با مصالح ديگر با ملات ماسه سيمان يا ماسه آهک ويا ملات باتارد چيده شده .
2- نماي ديوار را مي توان از ابتدا با نما سازي خارجي پيوسته ساخته و به تدريج بالا ببرد بطوري که هر رگ آجر چيني قسمت جلوي کار آجر تراشيده گذارده و پشت آنرا از آجر فشاري يا مصالح ديگر مي چينند.که ضخامت و مقاومت هر ديوار بستگي به نوع کار بري آن دارد .که در اين ساختمان بيشتر ديوار چيني هابه وسيله آجر لفتون و آجر فشاري انجام گرفته.
? نحوه شمشه گيري
ابتدا بالاي يکي از گوشه هاي هر قسمت ساختمان را مقدم گرفته و يک کروم گچي به يک زاويه نصب مي شود، سپس شاغولي آن کروم را به پايين ارتباط داده کروم ديگري به پايين متصل مي سازد بعد خط گونيا 90 درجه را به زاويه هاي ديگر انتقال داده به طوري که عمل کروم بندي چهار گوشه هر قسمت را زير پوشش دهد بعد ريسماني به بالاي هر قسمت روي کروم ها گرفته و هر دو متر يک کروم به زير ريسمان به وجود آورده که اين عمل پايين نيز انجام مي شود بعد کروم هاي قسمت وسط و گوشه ها از بالا به پايين با شمشه چوبي يا آلومينيومي شمشه گچي گرفته روي کروم گچي که سرتاسر ارتفاع ديوار را در چند قسمت گرفته از ملات گچ و خاک يا ماسه سيمان مي پوشانند.
? فرش کف ساختمان
براي عمل فرش کف ابتدا در گوشه هاي هر قسمت يک قطعه سنگ ساييده شده يا موزائيک يک اندازه بطوريکه تراز روي چهار نقطه باشد قرارمي دهندسپس ريسماني نازک و محکم به اضلاع بسته و خط گونيا 90 درجه را به گوشه ها انتقال ميدهد.بعد ملات را کف آن پهن مي کنند و کف را فرش مي نمايند البته ريسمان ها را به ترتيب جا به جا مي کنند .
? نحوه اجراي خط گونيا معماري
ابتدا از گوشه ها دو ريسمان عمود بر هم بسته و 60 سانتي متر به يک طرف نشان گذارده ضلع همجوار را80 سانتيمتر علامت گذاري مي کنيم در اين حالت خط ارتباط بين اين دو بايد 100 سانتيمتر کامل باشد که در مغايرت ريسمان را جا بجا کرده تا نقطه 100 سانتيمتر تکميل گردد.که در اين صورت زاويه 90 درجه درست مي شود .
? قرنيز
بر روي فرش موزائيک يا سنگ قسمتهاي ساختمان قطعه سنگي به ديوارنسب مس شودکه قرنيز نا ميده مي شود . تا شستشوي کف و تنظيم گچ کاري ديوار ها آسان گردد.که در بيشتر ساختمان ها اين قرنيز حدود 10 سانتيمتر استفاده مي شود که در اين جا هم به همين صورت است.
? سفيد کاري با گچ
هر بنا اول شمشه گيري آستر مي شود در اينصورت گچ آماده را پس از الک کردن با الکي که سوراخ هاي آن نيم ميليمترمربع است الک نموده و سپس حدود سه ليتر آب سالم در ظرفي ريخته گچ الک شده را با دو دست آهسته در آب مي پاشند تا اينکه ضخامت گچ به روي آبها برسد بلا فاصله با دست گچ هاي داخل آن را مخلوط نموده که اين عمل بدست شاگرد استاد کار انجام مي شود بعد به سرعت استاد کار خمير گچ را با ماله آهني روي ديوار آستر شده مي گشد و بلا فاصله يک شمشه صاف روي آن مي کشد تا ناهمواري هاي آن روي ديوار گرفته شود.
? کاشيکاري
هنگام شروع نصب کاشي به اين صورت اقدام مي گردد ابتدا خميري از خاک رس تهيه و آن را مي ورزند اين خمير در ظرفي نزديک دست استاد کار آماده مي ماند سپس با گچ يا سيمان يا ماسه يا خاک رس کوبيده شده زير رگه اول کاشي در يک ضلع کنار ديوار شمشه کاملا تراز به وجود مي آورد تا امکان چيدن رگه اول کاشي به وجود آيد.
دو عدد کاشي دو سر ضلع مو قتا با فاصله حداقل 1 سانتيمتر از ديوار قرار مي دهند سپس ريسماني نازک به بالاي آن متصل نموده جلوي کاشي ها را از گل ورزيده شده موقتا بست مي زنند بعد شمشه فلزي بسيار صاف جلوي کاشي در حال نصب قرار مي دهند و بقيه کاشي ها را پشت شمشه چيده بعد با ريسمان کنترل مي نمايند،
جلوي بند ها را از گل ورزيده شده کروم موقت گذارده سپس دوغاب سيمان رابه صورت رقيق محلول شده از ماسه پاک و سيمان معمولي آماده با ملاقه به آهستگي پشت کاشي ها را پر مي کند تمام اضلاع را در رگ اول دور مي گردانندتا امکان کنترل تمام زاويه ها وضلع ها ،گوشه ها و نبشه ها به عمل آيدکه چنان چه کنار ضلعي تکه هاي غير استاندارد احتياج شود کاشي هاي رگه اول را جا بجا نموده و تکه ها به کنار منتقل شود و دوغاب ريزي پشت انجام گيرد پس از کنترل اضلاع هر بنا رگه هاي ديگر را از اول شروع و انقدر تکرار مي شود تا کاشيکاري در حد مطلوب به اتمام برسد پس از خودگيري کامل ملات کاشي ها دوغابي از رنگ کاشي با سيمان سفيد ورنگ مشابه تهيه نموده و با پارچه يا گوني به لاي بند ها ماليده و بعد از خشک شدن سطح کاشي ها را کاملا نظافت مي نمايند ، در اين هنگام نصب کاشي هاي ديواري خاتمه يافته و آماده فرش سراميک کف مي شود.
? نماي سيماني
براي تزيين نماي خارجي سيماني ساختمان در اولين مرحله ملاتي از ماسه پاک نه چندان درشت آماده کرده يعني چهار پيمانه ماسه و يک پيمانه سيمان معمولي پرتلند را با آب به صورت ملات مخلوط در آورده سپس همان گونه که در قسمت شمشه گيري گفته شد ابتدا بالاي دو سر يک ضلع ديوار را کروم بندي و روي کروم ها را رسيمان کشيده وهر يک متر کروم به ديوار متصل مي نمايند ، سپس شاغولي کروم ها را به پايين ديوار داده عمل بالا را در پايين نيز انجام مي دهند بعد فاصله کروم ها را از بالا به پايين با ملات ساخته شده فوق پرکرده وروي آن را شمشه کش مي نمايند .
پس از اتمام کليه کارها کروم بندي ها فاصله دو کروم را با همان ملات پر کرده شمشه صافي را از پايين به بالا روي ملات ها کشيده تا روي شمشه صاف کردن اين عمل را آستر مي نامند ، پس از تمام شدن کل طول ديوار خاک و پودر سنگ را با سيمان بطور نصبي مخلوط نموده يعني براي سه پيمانه از دو مخلوط يک پيمانه سيمان سفيد يا معمولي را با آب مخلوط کرده تاخميري نسبتا رقيق تهيه شود سپس خمير را با کمچه آهني يا چوبي روي آسترها ماليده و با پاشيدن آن به وسيله قلم مو روي آن را با تخته ماله هاي چو بي ماساژ داده تا زير تخته ها صاف و موج آن گرفته شود چنانچه بنا به تشخيص استاد کار احتياجي به خط کشي وبه فرم هاي مختلف داشته بايد پس از اتمام نرمه کشي ذکر شده آماده خط کشي و شيار زني شده است پس از خاتمه يافتن کل آستر ونرمه کشي تزيين رويه آن با مصالح ورنگهاي مختلف امکان پذير است.
? تيرچه بلوک
براي اجراء سقف تيرچه بلوک ابتدا تيرچه هاي ساخته شده از ميله گرد آجدار و زير آن از فوندوله هاي سفال يا بتون است را به بالاي ساختمان حمل مي نمايند سپس زير تيرچه ها به فاصله هاي حداکثر 120 سانتيمتر چوب کشي نموده و به وسيله شمعها فلزي يا چوبي بار سقف به زمين منتقل مي شودسپس بلوکه هاي که از سفال يا سيمان و ماسه تهيه شده است در فاصله تيرچه ها چيده مي شود و وسط دهانه را مقداري که نبايداز کل عرض دهانه کمتر باشد بالا گرفته اين بالازدگي به منظور خستگي بتون سقف در نظر گرفته مي شود و آن را در اصطلاح معماري چتر مي گويند چتر فوق پس از چند سال خستگي بتون و تحمل فشار به صورت صاف در خواهد آمد در پايان آرماتور تقسيم فشار در جهت خلاف تيرچه روي بلوکه ها با فاصله حداقل 40 سانتيمترنصب ورودي سقف را از بتون سالم پر مي سازند تا موقعي که روي بلوکه ها بتون ريزي شود .هنگام بتون ريزي نيز ويبراتوربراي ارتعاش و دفع هواي بتون الزامي است و اگر نبود با قطعه چوبي به صورت تخماق به بتون ضربه مي زنندتا هواي بتون خارج شود و نيز فشرده گردد. بتون نام برده تا 12 روز نياز به آب پاشي دارد و هنگامي که ترک هاي سطحي روي بتون ديده شود به وسيله دوغاب سيمان پر مي شود ترک ها نيز به مقاومت سقف آسيبي نمي رساند .
? سقفهاي کاذب
سقف کاذب يعني سقف دوم که در مقابل فشار ضعيف ساخته مي شود و معمولا زير طاق به وجود مي آيد زيرا کانال کشي ها لوله هاي برق و غيره از زير سقف عبور مي نمايد به اين منظور شاخه هاي فلزي از سقف به پائين ارتباط داده مي شودبعد ازاتمام وکنترل کليه کانالها لوله ها وغيره با آهن هاي سپري يا نبشي يک سقف کاذب زير کانالها به وجود مي آورندکه آنها نيز به نوبه خود به شاخه هاي پائين آمده متصل مي گردد. پس از کنترل آهن کشي ها تورفلزي مخصوص بنام رابيز را با سيم هاي نرم آرماتور بندي به آهن کشي هاي سقف کاذب پيوسته مي سازند در خاتمه روي آن را از يک قشر خاک و گچ به ضخامت حداقل يک سانتيمتر مي پوشاننددر اين صورت زير سقف کاذب شمشه کاري مي شود وسقف را براي سفيد کاري و گچ بري آماده مي سازند
ادامه دارد.....
/خ