موضوع: محصولات و بازارِ فناوريِ نانو
در اولين بخش مقاله ي بررسي کاربرد هاي فناوري نانو در علوم کشاورزي و صنايع غذايي سعي شد تا به گوشه اي از کاربري فناوري نانو در شاخه هاي زراعت ، اصلاح نباتات ، گياهپزشکي و آبياري اشاره گردد.
در اين بخش ضمن بررسي کاربرد نانو فناوري در حوزه هاي علوم دامي ، صنايع غذايي و ماشين آلات کشاورزي ، نگاهي اجمالي به وضعيت اين علوم در کشور مان خواهيم داشت .
کاربردهاي نانو در حوزه علوم دامي
استفاده از نانوذرات نقره (نانوسيلورها) در افزايش بهداشت دام و جايگاههاي پرورش دام و طيور
نانوذرات نقره به عنوان ضدعفوني کننده قوي ( ضد ياکتري و ضد ميکروب ) مطرح بوده و با توجه به پايداري آنها و عدم مصرف اين ذرات (عدم نياز به تهيه مجدد) استفاده از آنها در ضدعفوني کردن جايگاههاي نگهداري دام و طيور کاربرد گسترده اي يافته است.
استفاده از نانوفيلترها به منظور فرآوري محصولات لبني
در فرآوري محصولات لبني، استفاده از فيلترها بسيار مرسوم است. نانوفيلترها، امکان عبور انتخابي ذرات خاص را فراهم آورده و از اين رو فرآوري مورد نظر را ممکن مي سازند.
استفاده از نانوکپسولها بعنوان پوششي براي آنزيمهاي خوراکي و داروهاي دامي
با توجه به کاربرد برخي آنزيمها و پروتئين هاي خاص در جيره هاي دام و طيور که بمنظور افزايش عملکرد و تاثير در بافتي مشخص استفاده مي شوند و معمولا در دستگاه گوارش بخوبي جذب نمي شوند، لذا استفاده از نانوکپسولها براي پوشش دار کردن و محافظت از آنها تا رسيدن به بافت هدف، موثر خواهد بود.
استفاده از نانوحسگرها در بخشهاي مختلف سيستمهاي پرورش دام و طيور و شناسايي انفرادي دامها
استفاده از نانوحسگرها و نانوبيوحسگرها در ماشين‌هاي شيردوشي
شتاب تحقيقاتي در اصلاح نژاد انواع دام ، طيور و آبزيان مؤثر
توليد خوراك‌هاي غيربيولوژيك و داروهاي دامي
نانو واكسيناسيون DNA با استفاده از نانوكپسول‌ها و روش‌هاي التراسوند
کاربردهاي نانو در حوزه صنايع غذايي
استفاده از نانوفيلتراسيون در صنايع غذايي به منظور تشخيص متابوليت هاي كنترل كيفي و تشخيص عوامل بيماريزا و تحولي اساسي در بسته بندي مواد غذايي و انبارداري
بهسازي ثبات مواد غذايي
اين روش براي ترکيبات خاص فعال مثل طعم ها که با ساير ترکيبات مواد غذايي واکنش مي دهند استفاده مي شود و به اين مواد عمر ماندگاري بالاتري مي دهند
حفاظت در برابر اکسيداسيون مواد غذايي
توليد غذاهاي مولکولي توسط رباط ها با سه عنصر اصلي اکسيژن، کربن و هيدروژن
کاربردهاي نانو در حوزه ماشين آلات کشاورزي
کاربرد در پوششهاي بدنه ادوات و ماشينها و ابزارهاي کشاورزي و حتي شيشه ها براي افزايش در برابر خوردگي و سائيدگي و انعکاس امواج ماوراء بنفش
توليد قطعات مكانيكي مستحكم تر با استفاده از نانوروكش ها و استفاده از بيوحسگرها در ماشين آلات هوشمند جهت مبارزه مكانيكي – شيميايي با علف هاي هرز
بهينه سازي ميزان و شکل سموم مصرفي و وسايل سم پاشي
توليد روکش هاي نانويي ياتاقانها براي کاهش اصطکاک
توليد قطعات مختلف موتورماشينهاي کشاورزي مقاوم به ساييدگي، خوردگي ، حرارت و کاهش اصطکاک
استفاده از آنها در توليد سوختهاي جايگزين و آلودگي کمتر محيط زيست
تا کنون محصولات مختلف نانويي در دنيا توليد شده و برخي از آنها به شکل تجاري در دسترس قرار گرفته است .
از جمله کارهاي صورت گرفته در نانوتكنولوژي سبز مي توان به موارد زير اشاره کرد:
استفاده تايلند از اين فناوري به منظور توليد نوع جديدي از برنج (بي تفاوت نسبت به طول شب ، پاكوتاه و معطر ) و ابريشم ( ضد آب و با قدرت جذب كمتر گرد و غبار )
توليد نوعي نانوبرنج توسط شركت نانورايس ايتاليا كه 2 برابر وزن خود آب جذب مي كند .
توليد نانو كودها و نانو سم ها در مقياس آزمايشگاهي
در ايران نيز موسسات مختلفي در اين زمينه در حال کار مي باشند . که از اين بين مي توان به پژوهشکده مهندسي جهاد اشاره نمود که با محوريت قرار دادن توليد نانوپودرها گام بلندي را در اين زمنه برداشته است. مانند توليد پودر دي اکسيد تيتانيم در ابعاد نانو جهت گندزدايي و نگهداري مواد غذايي و استفاده به عنوان فوتوکاتاليست و تصفيه آب و يا توليد نانوپودر طلا در مقياس نانو جهت استفاده هاي بيولوژيک.
از ديگر موسسات پيشگام در اين زمينه مي توان به مؤسسه تحقيقات واكسن و سرم سازي رازي، موسسه گياه‌پزشكي كشور، موسسه تحقيقات خاک و آب، موسسه تحقيقات شيلات ايران، موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع و پژوهشکده بيوتکنولوژي اشاره نمود.کاربرد هاي فناوري نانو در علوم کشاورزي و صنايع وابسته به آن گسترشي روز افزون دارد ،که ادامه ي اين روند در آينده اي نه چندان دور توليد و توزيع مواد غذايي سالم ، ارزان و با کيفيت را براي استفاده ي همه ي ملل دنيا محقق خواهد کرد.