ايران بدليل مساحت فراوان، الگوهاي متنوع زمين شناختي و سطح ارتفاع آن از دريا داراي گونه هاي بشدت متفاوت آب و هوائي است و به همين دليل فراورده هاي کشاورزي مناطق مختلف آن به شرايط آب و هوائي بستگي دارد. در جريان برنامه اول توسعه 4/2ميليارد دلار در بخش کشاورزي سرمايه گذاري شد. کشاورزي ايران در سالهاي 1996 و 1997 به ترتيب 1 و 4/5 درصد رشد داشت. ارزش ناخالص فراورده هاي کشاورزي در سال 1997 به 25 ميليارد دلار رسيد در حاليکه 28 درصد نيروي کار کشور در بخش کشاورزي شاغلند، محصولات آن تنها 30 درصد صادرات غير نفتي ايران را تشکيل مي دهد. بر اساس گزارش وزارت کشاورزي 237 کارخانه فرآوري مواد غذائي با ظرفيت سالانه 1/5 ميليون تن شروع به کار خواهد کرد.
خرما محصول اصلي کشاورزي در مناطق جنوبي ايران است که آب و هوائي بسيار گرم دارد. خرماي ايران در جهان شناخته شده است. اين ميوه يکي از محصولات صادراتي ايران است که در کشورهاي همسايه از جمله روسيه و همچنين کشورهاي اروپائي مشتري فراوان دارد.
از 163/6 ميليون هکتار اراضي سطح ايران حدود 11 درصد قابل کشت و زرع است، که از اين ميزان هم 63 درصد هنوز مورد بهره برداري قرار نگرفته است. با توجه به اين موضوع که 18/5 ميليون هکتار از اراضي زير کشت فعلي فقط 50 تا 60 درصد بهره وري دارند. مي توان گفت براي تامين نيازهاي داخلي يک هفتم کل اراضي قابل کشت کفايت مي کند.
پسته به عنوان يکي از مهمترين فراورده هاي کشاورزي کشور، معرف ايران در اقتصاد جهاني است. از نظر تاريخي پسته را با مفاهيمي چون نظام سلطنتي، پشتکار و غرور ملي مرتبط مي دانند. پسته در ابتدا بصورت خودرو در بيابانهاي وسيع خاور ميانه رشد و نمو کرد. پسته امروزه قلم اساسي خشکبار و يکي از مقوي ترين خوراکي هاي جهان به شمار مي آيد.
گفته ميشود مردم عصر حجر در سرزميني که امروزه ايران مي خوانيم و مرکز امپراطوري ايران بوده است، پسته مصرف مي کرده اند. در تاريخ آمده که ملکه بلقيس سبا با نمونه ي اعلي پسته از مهمانان دربارش پذيرائي مي کرد. بهترين نوع پسته در آن زمان در انحصار مطلق خانواده سلطنتي بود. در حال حاضر ايران بيش از هر کشور ديگر در جهان پسته توليد و صادر ميکند.
زعفران مهمترين محصول کشاورزي ايران است که بسيار خوش طعم، گران قيمت و در دنيا بي نظير است. استان خراسان در شمال شرقي کشور مهمترين توليد کننده زعفران است و به طوري که براي نمونه در سال 1999، 69 تن زعفران به ارزش تقريبي 27/8 ميليون دلار از اين استان به خارج از کشور صادر شده است. در خراسان بيش از 120 نوع زعفران با رنگ و بوي متفاوت يافت مي شود.
زعفران تجاري از ميله قرمز رنگ پرچم گل زعفران به دست مي آيد. گياه زعفران در فصل پائيز علاوه بر ايران در کشورهائي چون هند، يونان و اسپانيا به گل مي نشيند. زعفران را معمولا رشته رشته يا کوبيده شده عرضه مي کنند. که هر يک در آشپزي موارد استفاده خاصي دارد.
زعفران هر چه رنگ بيشتري پس بدهد قيمتي تر است. رنگ زعفران تعيين کننده بو و طعم آن است.
همچنين ميوه هاي ديگر، داروهاي گياهي، خشکبار و ادويه جات ديگري نيز وجود دارند که ارزش صادراتي دارند.
برخي از کارخانجات محصولات مختلف خود را به کشورهاي اروپائي، شوروي سابق و بويژه آمريکاي شمالي همچون کانادا صادر مي کنند. مشهورترين آنها عبارتند از: يک و يک، مهنام، پاکديس و بيژن.