ماهيت كار
مهندسين هوا- فضا مسئوليت طراحي و ساخت ماشينهاي غير عادي ، از هواپيماهاي با وزن بيش از 250 تن گرفته تا فضا پيماهائي كه قادر به طي مسافتهاي طولاني با سرعتي بالاتر از 30000 كيلومتر در ساعت هستند ، ميباشند. آنها هواپيماها و فضاپيماها و موشكها را طراحي كرده و توسعه داده ومورد آزمايش قرار ميدهند و بر مراحل ساخت آنها نظارت ميكنند . مهندسين هوا- فضايي كه با هواپيما سروكار دارند را مهندسين هوانوردي و آنهائي را كه اختصاصا با فضاپيما كار ميكنند ، مهندسين فضانوردي گويند .
مهندسين هوا- فضا فناوريهاي جديدي را براي استفاده در هوانوردي ، سيستمهاي دفاعي و اكتشافات فضائي بوجود آورده و اغلب در زمينه هايي مانند طراحي ساختار ، هدايت ، ناوبري و مراقبت ، تجهيز و ارتباطات و يا شيوه هاي توليد متخصص ميشوند. آنها اغلب از طراحي رايانه اي ( كد ) ، دستگاههاي خودكار ( روبوتيكز) ، ليزر و تجهيزات نوري الكترونيكي پيشرفته در كارشان بهره ميگيرند.
آنها ممكن است درزمينه يكي از توليدات خاص هوا- فضا مانند حمل و نقل تجاري (هواپيماهاي باري و مسافربري ) ، جتهاي جنگنده نظامي ، هليكوپترها ، فضا پيماها و يا موشكها وراكتها تخصص بگيرند.
مهندسين هوا- فضا ممكن است در آيروديناميك ( دانش مربوط به حركت اجسام در گازها و هوا ) ، ترموديناميك ( مبحث فعاليت مكانيكي و رابطه آن با حرارت ) ، مكانيك سماوي ، نيروي محركه ، آكوستيك ( علم اصوات ) ، و يا سيستمهاي هدايت و مراقبت ، مهارت داشته باشند.
مهندسين هوا- فضا عموما در صنعت هوا- فضا به كار گرفته ميشوند ، اگر چه مهارت آنها به صورت روزافزوني در رشته هاي ديگر نيز كاربرد پيدا ميكند. به عنوان مثال ،در صنعت توليد وسايط نقليه موتوري ، مهندسين هوا- فضا خودروهائي را با مقاومت هوائي كمتر طراحي ميكنند كه اين كار، كارآيي مصرف سوخت آنها را بالاتر ميبرد.
فرصتهاي شغلي
بيشترين فرصتهاي كاري براي مهندسين هوا- فضا در صنايع توليد هواپيما ، قطعات هواپيما ، موشكهاي هدايت شونده و فضا پيما ميباشد. بعضي از آنها به استخدام وزارت دفاع در مي آيند . ديگر فرصتهاي شغلي در زمينه هاي خدمات مهندسي و ساخت و ساز ، سرويسهاي تحقيقاتي و آزمايشي و شركتهاي تجهيزات ناوبري ميباشند.
چشم انداز آيندهبا افزايش نياز به صنايع دفاعي ، نياز به متخصصين اين رشته نيز افزايش ميابد. از طرف ديگر ، با رشد ترافيك هوائي و افزايش تعداد مسافران و نيز براي جايگزيني ناوگانهاي هوائي موجود با هواپيماهائي با سرعت بالاتر و مصرف سوخت كمتر ، نياز به مهندسين هوا- فضا افزايش خواهد يافت . با گرايش شركتهاي سازنده هواپيما براي استفاده از فناوري موجود در زمينه هاي جديد، فرصتهاي شغلي جديدي براي اين مهندسين بوجود خواهد آمد. بعضي فرصتهاي استخدامي نيز در صنايعي كه واضحا با هوا- فضا ارتباطي ندارند ، مانند صنايع اتومبيل سازي ايجاد خواهد شد.
ميزان درآمد
درآمد ميانگين ساليانه براي مهندسين هوا- فضا درسال 2000 در ايالات متحده 67930 دلار بوده است .
رشته هوافضا در دانشگاههاي ايران
هدف رشته دانشگاهي هوافضا تربيت کارشناساني است که کارکنان مورد نياز محاسبات، طراحي، پژوهش و ساخت صنايع گوناگون هواپيمايي، بالگردسازي و موشکي را فراهم سازند. دانشجويان اين رشته موظف هستند که در طي تحصيل 3 واحد پروژه بگيرند و در تابستان نيز در دفاتر مهندسي صنايع مربوط کارآموزي بکنند .
دروس تخصصي رشته مهندسي هوافضا بر چهار پايه کلي استوارند: هواپويش (آيروديناميک)، پيشرانه‌ها (جلوبرنده ها)، مکانيک پرواز، سازه‌هاي هوافضايي و هواکشساني.
هواپويشهواپويِش يا آيروديناميک به مطالعه و بررسي جريان هوا، محاسبه نيروها و گشتاورهاي ناشي از آن بر روي جسم پرنده مي‌پردازد. مهندس هوافضا با فراگيري اين دانش به تحليل جريان‌هاي پيچيده در اطراف پيکرهاي پرنده پرداخته و با به دست آوردن نيروهاي هواسرشي امکان بررسي پايداري و طراحي سازه را فراهم مي‌کند .
پيشرانه هادرس پيشرانه‌ها به مطالعه و بررسي سامانه‌هاي جلوبرنده اعم از موتورهاي پيستوني، چرخپره‌اي (توربيني)، موشک‌ها و نحوه توليد نيروي رانش در آنها مي‌پردازد.
مکانيک پروازمکانيک پرواز به مطالعه و بررسي رفتار و حرکات هواگرد با بهره گيري از داده‌هاي هواپويشي، هندسي و وزني مي‌پردازد و در واقع علم مکانيک پرواز از عملکرد تشکيل مي‌شود و عملکرد به بررسي برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازي در سرعت‌هاي گوناگون و پايداري و کنترل وسايل پرنده مي‌پردازد .
سازه‌هاي هوافضاييسازههاي هوافضايي به مطالعه و بررسي سازه‌هاي هواپيما و ديگر هوا/فضاگردها مي‌پردازد و هدف آن طراحي سازه‌هايي است که علاوه بر استواري کافي در برابر بارهاي آيروديناميکي و ديگر بارهاي استاتيکي وارد بر وسايل پرنده، کمترين وزن ممکن را نيز داشته باشند.
هواکشسانيهواکشساني يا آيروالاستيسيته برهمکنش نيروهاي هواسرشي و نرمش سازه‌اي است که مي‌تواند باعث اهتزاز (فلاتر)، واگرايي و جز اينها شود.
رشته دانشگاهي هوافضا خويشاوندي زيادي با تمامي گرايشهاي مهندسي مکانيک دارد به اين جهت داراي شماري درس‌هاي مشترک با گرايشهاي مهندسي مکانيک مثل مکانيک جامدات و مکانيک شاره‌ها است .
پايه بيشتر اين درس‌ها بر رياضي است، مانند ديناميک سيالات براي آئروديناميک يا معادلات حرکت براي ديناميک پرواز. با اين‌همه، اجزا تجربي بسياري نيز در اين رشته وجود دارد. از نظر تاريخي، اين اجزا تجربي از آزمايش مدلهاي کوچک و نمونه اوليه، در تونل باد و يا در فضاي باز منشا گرفته است. پيشرفت‌هاي رايانه ما را قادر ساخته از ديناميک سيالات رايانه‌اي، و شبيه سازي رفتار سيال، براي کاهش هزينه و زمان صرف شده در آزمايش تونل باد استفاده کنيم.