ج ــــ شنود مکالمات تلفني درشبکه هاي تلفن همراه
ـــ شبکه هاي تلفن همراه درماهيت امر تفاوتي باتلفنهاي ثابت شهري ندارند ومراکز سوئچينگ هردوسيستم بااندکي تغييرات نرم افزاري وسرويس مشابه هم ميباشند وتنها تفاوت اصلي درانتقال سرويس وخدمات يک شماره تلفن مشخص به مشترک درعدم استفاده از کابل وسيم بين مراکز تلفني ومشترکين واستفاده از شبکه وتجهيزات هوشمند راديوئي وآنتن هاي ويژه است .
ـــ شبکه هاي تلفن همراه شبکه تلفني هوشمند ومتحرک از نوع سلولي (Cellular Phone) است که حضور وشرايط واستفاده مشترک ازتوانمندي شبکه را بطوردقيق زير نظر داشته وموقعيت مشترک را درنقاط مختلف شبکه سلولي شناسائي وسرويس وخدمات مراکز تلفني مختلف رادراختيارمشترک قرارميدهد
GSM شبکه ايست بين المللي که دارندگان تلفن همراه را درشبکه هاي تلفن کشورهاي مختلف جهان براساس ضوابط مشخص سرويس ميدهد , ولي بايدتوجه نمود که عنوان وکلمه GSM ماهيت وذات سلولي (cellular phone) شبکه را تحت الشعاع قرارنداده است ودرواقع شبکه تلفنهاي همراه را که به شبکه لانه زنبوري نيز شهرت دارد وعلت اين مسمّي , تشابه نحوه وگستردگي موقعيت جغرافيائي شبکه به صفحه وسطحي از لانه زنبوراست که هرلانه زنبوررا يک سلول تلفني بايد تلقي نمودکه امکانات مخابراتي شبکه تلفن همراه برحسب شرايط وموقعيت ونياز ترافيکي هرسلول ومحاسبه ظرفيتهاي ورودي وخروجي کانالهاي راديوئي و نيزکانالهايارتباط سراسري شبکه درمقياس (MBs) به لحاظ ماهيت ديجيتالي در تعيين ظرفيت ترافيکي هرسلول محاسبه وطراحي وبرنامه ريزي ميگردد , بطوريکه متحرک بودن تلفن مشترک درهر سلول باتغيير موقعيت مکاني , کمترين تغييري دروضعيت کيفيت ارتباطي ومکالمه حاصل نگرديده وفقط امکانات ارتباطي با تعيين موقعيت مشترک از طريق سيگنالينگ ويافتن وي در هر سلول در اختيار وي قرار گرفته ونيز موارد فني ومالي ومحاسباتي ومبادله پيغام واطلاعات (DATA) تحت نظارت وکنترل دقيق قراردارد
هرسلول بوسيله تأسيسات وامکانات وتجهيزات خاص بوسيله مراکز کنترل (BSC) ومراکز راديوئي ( BST ) امکانات مراکز مختلف شبکه تلفن همراه را دراختيارمشترک قرارميدهد.
ـــ اختلالات درشبکه هاي تلفن همراه درايران هرچند به موضوع مقاله مرتبط نميباشد وليکن جهت آگاهي عموم ذکر اين نکته درداخل پرانتز ضروري است که تاسيات ومراکز تلفني (switching) تلفنهاي همراه درايران يکي از پيشرفته ترين مراکز تلفني جهان ومنطبق باکليه معيارهاي مراکز تلفن ديجيتالي بادههاامکان وتوانمندي (features) درتأمين نيازهاي مشترکين است واختلات موجود ناشي ازعدم محاسبات دقيق فني ومنطقه اي درتنظيم ترافيک ومشکلات اساسي درظرفيت جابجائي اطلاعات دراتصالات شبکه تلفن همراه (Carrier/TIE line) وعدم محاسبات درتعيين ظرفيت آنتهاي سلولي وظرفيت مراکز راديوئي BST وظرفيت ونحوه ارتباط آنها که اکثراَ با تجهيزات کم ظرفيت راديوئي (مايکروويو) بامراکز کنترلي BSC وتامراکز اصلي ا ست ومشکلات بحدي شديدوپيچيده است که مدرنترين تلفنهاي همراه موجود درنزد مشترکين که ازنظر ظرفيت باطري براي 3 ساعت مکالمه درشبکه هاي پيشرفته وسالم طراحي گرديده درشبکه ايران مجموعه ظرفيت يک باطري 650 ميلي آمپري صرف شماره گيريهاي مداوم درامکان ارتباط ميگردد.
ـــ مشکل اساسي شنود تلفنهاي همراه نيزاز همين نقطه آغاز ميگردد, زيرا استفاده ازامکانات مراکز تلفني ومکالمات بواسطه تجهيزات راديوئي انجام ميگيرد وبزبان ساده تلفنهاي همراه نيز همانند تلفنهاي بيسيم است بااين تفاوت که شنودآن باامکانات معمولي ميسورنبوده وگيرنده اي باندفرکانسي خاص خود راميطلبد وازآنجائيکه چنين گيرنده هائي حتي باقابليت دريافت گروه 2 تلفنهاي همراه به وفوروقيمتهاي ارزان دربازارممکن است وبراساس تعارف انجامي اطلاعات منتشره درهوابصورت امواج راديوئي به سهولت قابل استراق سمع وشنود با انواع تجهيزات پيشرفته موجود دربازار است , که دراين مقاله ( ازذکرمشخصات واطلاعت فني ونام ومارک تجهيزات که دربرخي موارد از يک ماشين حساب جيبي ويا يک دستگاه تلفن مئبايل کوچکتراست درجهت رعايت نکات ايمني وعدم تسري مشخصات آن خودداري ميگردد ) . برخي ازاين تجهيزات به قدري مدرن ومجهز وپيشرفته است که سيگنالهاي شماره گيري انجامي توسط مشترکين را که عموما TONE يا DTMF است تشخيص وشماره هاي مشترکين رانيز شناسائي مينمايد. ومتاسفانهادربه شنود کليه فرکانسهاي راديوئي 500 KHz ~ 2 GH که شامل فرکانسهاي دولتي وخصوصي ونظامي وانتظامي رانيزميگردد. (درعدم تعميم اطلاعات فني کمترين اشاره اي به مشخصات تجهيزات ممکن وموجودنگرديده است )
ـــ شنودمکالمات تلفنهاي همراهدراين مرحله بوسيله عوامل غيرمجازوسازمانهاي اطلاعاتي غير مجاز ممکن ميگردد که باامکانات نامحدود مالي درخريد انواع پيشرفته وکامل تجهيزات مزبور آنان را قادرميسازد که بدون کمترين احساس مسئوليتي درقبال قوانين حاکم نسبت به شنود مکالمات تلفنهاي همراه وغيره اقدام نموده ومهمتر اينکه هميشه به عنوان ناشناس وشبح باقي بمانند.
ـــ نتيجه اينکه بااطمينان ميتوان باور داشت که هيچ مرجع رسمي بدون دليل مکالمات افراد را مورد شنود قرارنميدهد وآگرمصمم به چنين امري باشد با محمل قانوني کليه امکانات وتجهيزات مدرن , حتي موقعيت ياب مکالمه کننده را که دراختيار داردبصورت کاملا وقانوني وشفاف عمل مينمايد , زيرا درنهايت اطلاعات مکسوبه رابايددريک مرجع قانوني عليه فرد يا سازمان مورد استناد قراردهد وکه درصورت غيرقانوني بودن فاقدارزش واعتباروموجب ضمان ومسئوليت است .
ـــ بنابراين ضمن آسودگي خيال ازعدم شنود بدون اساس ودليل , بوسيله مراجع قانوني و رسمي اطلاعاتي که نه مجوز ونه حوصله ونه حساسيتي به اطلاع از زندگي خصوصي مردم جوامع دارند وفعاليهتاي آنان درچهارچوب ضوابط امنيت ملي هرکشور است , بايد نگران عوامل وافرادغيررسمي بودکه بدون کسب مجوزنسبت به مصرف اموال عمومي درسازمانها ويا فرداً درخريد تجهيزات وادواتي که حق استفاده از آنهاعليه مردم جوامع خودراندارند بصورت موازي بامراجع رسمي اقدام نموده وبادراختيارداشتن ازابزاروادوات شنودبه حريم خصوصي وزندگي افاردجامعه خود تجاوز نموده وباايجاد بي امني دراماکن وخطوط ارتباطي خسارات جبران ناپذيري را به جوامع واردميکنند .
1 ـــ چاره چيست ؟ وچه بايد کرد؟ :
بنظرميرسد تنها چاره، ارتقاء سطح آگاهي عمومي درشناخت وآشنائي باادوات و تجهيزات غيرحرفه اي وآماتوري شنود و سپس سلب فرصت هر نوع تحرک ممکن عوامل غيرقانوني وغير مجاز دردسترسي به منابع اطلاعاتي درتمام سطوح جامعه ازطريق عدم بکارگيري ابزار وادوات غيراستاندارد ونيزعدم مبادله مواردمهم واساسي واطلاعات ازقبيل طبقه بندي شده ومالي وتجاري خصوصي وخانوادگي وغيره در تلفنهاي همراه وهرنوع تلفن بي سيم وتلفن هاي معمولي است .
درچنين مکالماتي حتي المقدور بايد منابع دقيق واطلاعات واضح از قبيل اطلاعات مستند و قابل دسترسي و امکان بررسي و نيز شماره تلفن وآدرس وموضوعات ومسايل خصوصي مهم خودداري نمود واقدامات شنود کننده را خنثي ساخت .
بايد درنظر داشت که ظريب اطمينان تلفنهاي معمولي درصورت عدم بکارگيري تلفن بيسيم وتلفنهاي همراه به مراتب بالاتر وقريب به صددرصدبوده ومکالمه باتلفن معمولي احتمال شنود افرادغيرمجازرا به صفر کاهش ميدهد , بنابراين زمانيکه امکان مکالمه باتلفن معمولي وجوددارد وچه لزومي به مکالمات مهم وحياتي درتلفنهاي بيسيم وهمراه که اطلاعات رادرفضاازطريق امواج راديوئي منتشرمينمايند وجوددارد؟.تااسرارزندگي دراختيارافرادغيرمجازوفاقدصلاحيت قرارگرفته وموجبات اضرارسنگين وعوارض خطرناک گردد. بخصوص افرادي درمناصب وموقعيت هاي عالي ورسمي کشور نبايدفراموش نمايندکه صدهاماهواره جاسوسي درفضادرحال شنودوپي گيري وانتقال اطلاعات دريافتي به پايگاههاي زميني دراقصي نقاط عالم هستند
3 ــــ شنود غير قانوني مکالمات وکنترل ارتباطات
همانطور که قبلا مطرح گرديد به دليل پيشرفتهاي نجومي درصنايع ميکروالکترونيک , تجهيزات ولوازم مخابراتي امنيتي گوناگوني درانواع مختلف توليد وروانه بازار مصرف گرديده که با قيمتهاي بسيار ارزان وبه سهولت قابل دسترسي وخريد است وکافي است که فردي باهدف خاصي وبااندکي مطالعه ومشاوره به چنين تجهيزاتي دسترسي پيداکرده , بنابراين استفاده کنندگان ازامکانات مخابراتي هستند که نبايد زمينه فعاليت افراد ومراکز غير مجاز رافراهم نمايند .
بايدآگاه بودکه تنهاپديده اي که محدوده جغرافيائي وحدود و مرز را تعرفه نمينمايد امواج راديوئي است , بنابراي نبايد تصورنمود که چگونه بانصب يک ميکروفون ويادوزبين مينياتوري وبسيارکوچک ودراندازه يک دکمه پيراهن قادراست باقدرت راديوئي خروجي اندک خودودرمقدارمثلا (يک ميلي وات) ميتوان مکالمات وتصاويررادرطيف گسترده مرئي وشنود نمود , که بااشاره اي کوتاه به وجود انواع گيرنده تکرارکننده هاي حرفه اي راديوئي ميتوان نتيجه گرفت که درساختمان مجاور ويااتومبيلي درنزديکي محل نصب تجهيزات شنود مکالمات رادريافت وبه نحو وترتيب دلخواه ازقبيل شنود وضبط وياارسال به پايگاههاي خاص ازطرق مختلف درفواصل بعيد درنقاط مختلف گيتي ازاطلاعات حاصله استفاده نمود.
4ـــ تجهيزات غيرحرفه اي وآماتوري شنودوجمع آوري اطلاعات
تجهيزات وفرستنده هاي راديوئي بامنظوراستراق سمع صوتي وشنود وکنترل ويدئوئي وتصويري برحسب موردوهدف وذات مخفي آن وعدم امکان کشف وجلب توجه , دراشکال گوناکوني ساخته شده ويا داخل وسائل معمولي تعبيه وجاسازي ميگرددتا ضمن عدم جلب توجه قابليت هاي خود ازقبيل امکان دسترسي هاي مکرروتعويض باطري وموقعيت تجهيزات ورعايت موارد ونکات ايمني وغيره حفظ نمايد.
تجهيزات شنودوارسال صداوتصوير معمولادراشکالي مانند گلدان – زيرسيگاري – قلم – کتاب – بطري – ابزاروادوات مکانيکي – مبل وصندلي – کمد وکتابخانه – انوع لباس – لوازم آرايشي وبهداشتي - دستگيره درب – ظروف غذاخوري وليوان وفنجان – لامپ – چراغ روميزي وآباژور – انواع وسايل چوبي – راديوي جيبي وروميزي – انواع تلفنها ئي که دهــــني آن معمولا يک فرستنده راديوئي است – قاب عکس وتابلو – انواع اسباب بازي - تلفـــن همراه - ماشين حساب – کپسولهاي دهني تلفنهاي معمولي – بلندگو- کيف سامسونت – عينک - تلفنهاي بي سيم که براي منظورشنود طراحي گرديده – جاکليدي وجاسوئچي – دسته دنده اتومبيل – کيف جبيب وبغلي – دفتريادداشت وکلاسور – چـــراغ روميــزي – جاقلمــي - انــواع اشياء روميزي وجيبي لوازم لــوکس وفــانتـــزي – ساک مسافرتي – صنايع دستي – چراغ قوه – کمربند – کراوات – دکمه سردست وانواع دکمه لباس – سنجاق وگل سينه وسنجاق کراوات – عينک – هدفون – ساعت مچي وديواري وروميزي – جاکليدي – لوازم داخل اتومبيل – برس وشانه – کامپوتر ومانيوروکي بورد – انواع لوازم التحرير واداري – انواع دتکتورهاي اعلام حريق سقفي - لامپ هاي روشنائي - انواع کليد وپيريزهاي برق وتلفن ودوشاخه که اطلاعات محيط رامعمولا به منظور ايمني هاي لازم در طول موجهاي بسيارکوتاه وغيرقابل دريافت با گيرنده هاي معمولي ارسال ودرمقصد کنترل با گيرنده هاي خاص دريافت ومورد بهره برداري قرار ميگيرد که نمونه هائي معدودي بدون ذکر اسامي تجاري ومشخصات فني وکارخانجات سازنده به منظورعدم تعميم اطلاعات مربوطه بنظرميرسد.
نمونه هافوق مويد وجودانواع تجهيزات شنود دراشکال واجسام گوناگون ومتاسفانه قابل دسترس با قيمتهاي ارزان ميباشد بنابراين بابودن چنين تجهيزاتي دردسترس عموم شنودونشت اطلاعات وکنترل مکالمات امري اجتناب ناپذيرخواهدبود.
5 ـــ روشهاي خنثي سازي اقدامات عوامل غيرقانوني
بااطمينان ازعدم شنودواستراق سمع مراکز رسمي ودولتي اطلاعاتي وعدم دخالت آنان درامور روزمره وعادي بالحاظ اتلاف وقت وعدم کاربري اطلاعات جمع آوري گرديده وانحراف از اهداف واقعي واصلي (کمااينکه هزاران مکالمه وتماسهاي روزانه که برخي از آنها درطرح ريزي اعمال وافعال غيرقانوني ومجرمانه روزانه درجريان است که شنودودخالت مراکزاطلاعاتي ميتواند از بروز وقايع ممانعت نمايد) به دوربوده وخطراصلي در درز و نشت اطلاعات ازطريق عوامل غيرمجاز وغيرقانوني است که بهردليل اقدام به تحرکات غيرقانوني شنود واستراق سمع مينمايندوبااندکي هوشياري وتدقيق ميتوان اقدامات آنان را بِصُورمختلف خنثي ونقش برآب نمود.
1-5 > افرادوسازمانهاي داراي اطلاعات مهم مالي وتجاري ميبايستي حتي المقدور درخريد ونصب تجهيزات غيراستاندارد ومشکوک امتناع وضمن مشاوره باافراد مطلع وآگاه ضرايب امنيتي حفظ اطلاعات ومکالمات خودرا درحد ارزش آنها افزايش داده وهميشه توجه نمايند که تصوير وصداي آنها به لحاظ اهميت اطلاعات ممکن است درجائي ديده وشنيده شودورعايت نکات به آنهاتوصيه ميگردد.
2-5 > از خريد تجهيزات ناشناخته و مشکوک و دخالت افراد ناشناس در نصب لوازم و تجهيزات مزبور و خود ممانعت گردد.
3-5 > درتحويل لوازم شخصي واداري به تعميرگاههاي ناشناس وغير نمايندگي رسمي ومجازخودداري شود.
4-5 > مناسبت ونوع لوازم اهدائي وکادويي ديگران موردارزيابي قرارگيرد.
5-5 > از حضور و تردد افراد مشکوک و ناشناس به محل کار و زندگي ممانعت گردد.
6-5 > باتوجه به اهميت محيط کار و زندگي از تجهيزات الکترونيکي نظارتي ( surveillance) بهره گرفته شود .
7-5 > نسبت بــــه اهميت مکالمات خـــود اقدام به نصب و تجهيز محيط و اماکن مسکوني واداري خود به ابــــــزار و وسايل خنثي کننـــده نمايد. ( (Jammer & BUG / RF Detectorانواع فرستنده و ميکروفون مخفي و ساير لوازم و ابزار شنود گردد.
8-5 > نسبت بـــــــه درجه اهميت ارتباطات واطلاعات ازتجهيزات رمزکننده مانند (Encription – Scrambler – Chpher ) درکليه وسايل ارتبـــــاطي مهم خود مانند تلفن موبايل وفاکس وکامپيوتروديگروسايل ارتباطي راديوئي وبيسيم پس ازرمز کردن وغيرقابل شنود واستراق سمع نمودن اطلاعات و مکالمات از نشت و شنود آن جلوگيري گردد. ( البته بايدتوجه داشت که اقدامات مذکور در خنثي سازي اقدامات افراد و مراکـــز غيرمجازبوده وسازمانهاي قانوني ورسمي توانائي وقابليت وتوان باز کردن وشکستن هرنوع رمز را دارا ميباشند ) .
9-5 > ازمشاوره افرادوموسسات وشرکتهاي الکترونيکي ومخابـــــراتــــــــي حرفه اي ومطلع ومجاز درحفاظت وکنترل محيط کاروزندگي درانجام کنترل وتستهاي لابراتواري درکشف وخنثي سازي تجهيزات شنود بهره گرفته شود.
10-5 > نظر به وجود برخي تجهيزات وفرشتنده هاي استراق سمع وشنود درخطوط تلفني ثــــــابت شهري به اشکال وسيستمهاي مختلف مانند ا لقائي (induction Coil & instruments) که باپيچيدن سيم حساس فرستنده درحدچند سانتيمتر آنرا فعال ويا بااتصال انواع فرستنده هاي مينياتوري به روش موازي وياسري به کابل وخطوط مشترک ودرمسيرکــــــابل وسيم اقدام به ارسال راديوئي مکالمات وشنودمينمايند , که مشترک ميبايستي ضمن اطمينان محض به شرکتهاي مخابــــــراتي درعـــــدم مشــــــــارکت درچنين مسائل واقدامات غيرقانوني ترتيبي اتخاذ نمايند که سيم ياکابل تلفن درنقاط دردسترس ازنوع محافظ دار(shilded) ودر داخل لوله وياديواروکانال ودرنهايت به دوراز دسترس براي حفاظت ازنصب تجهيزات شنوددرمسيراستفاده گردد .
11-5 > اکثر موارد استراق سمع وشنود درخطوط تلفني , ازطـــريق قـــراردادن نـوعي ميکروفون فرستنده به شکل کپسول دهني تلفن که ازنظرظاهري تفاوتي با دهني معمولي ندارد وتشخيص آن بيسار مشکل وکارلابراتواري است انجام ميگيرد, که به سهولت وفوري قابل تعويض است که اين امرپيوسته مدنظرباشد.
12-5 > درکمترين امور مخابراتي وتجهيزات مربوطه ازمشاوره اشخاص آگاه وخبره بهره گرفته شود.
13-5 > ميکروفونهاي فرستنده وبي سيم دراشکال مختلف دستي ويقه اي وکمـــــري وغيــــره که دربـــازارمصرف بـــــه سهـولت قــــابل دسترسي است نيز وسيله اي براي شنود است که بـــه اين امر توجه نموده وازغيــــرفعال بودن چنين وسايلي درمحل کارويامنزل خوداطمينان حاصل گردد.
14-5 > افرادباشرايط وموقعيتهاي مهم اجتماعي واقتصادي واداري درموارددعوت وورودبه اماکن ناشناخته وهتل وجلسات واتومبيل ومنزل خودوديگران حتمايکدستگاه کاشف ميکروفون دستي وفرستنده ازنوع جيبي که بسيارارزان ومطمئن است به همراه داشته تاپس ازاطمينان ازامن بودن محيط اقدام به محاوره نمايند .
15-5 > بايد توجه نمود که امواج راديوئي حدومرز جغرافيائي ندارد ويک فرستنده راديوئي شنود باقدرت 2 ميلي وات (به انداره وشکل يک لوبيا ) قادربه ارسال مکالمات به واسطه انواع شبکه هاي ارتباطي مانندخطوط تلفني وتکــراکننده هــــاي راديوئي وتجهيزات ماهواره اي به اقصي نقاط کره زمين است .
6ـــ استراق سمع وشنود صدا وجمع آوري اطلاعات ازطريق شبکه هاي کامپيوتري واينترنتي نيز قابل بررسي است که سواي قرار دادن تجهيزات شنود درداخل آنها, نرم افزارهاي خاص وويژه شنود وجمع آوري اطلاعات (DATA) وفعال کردن ميکروفون ودوربين منصوب درکامپيوتر درشرايطي که کامپيوتر دروضعيت نيمه خاموش (satandby) قراردارد , بدون کمترين جلب توجه , باقابليت فرمان وکنترل از راه دورکنترل درمحيطي که کامپيوتر درآن قراردارد بااستفاده از نرم افزارهاي خاص ويادرموارد حرفه اي با قرارداردن انواع تجهيزات کنترل وانتقال اطلاعات وصداوتصوير راديوئي وياشبکه اي بوسيله برخي سازندگان وتوليدکنندگان قطعات ولوازم کامپيوتر مانند کارت صدا وگرافيک ويامادربورد وياکارتهاي ديگرازقبيل مودو وفاکس وکه به سفارش مشتران طراحي ونصب گرديده وبکارگيري نرم افزارهاي ويژه که علاوه بر صدا وتصوير , کليه اطلاعات وفايلهاي ذخيره شده درکامپيوتررابدون اطلاع کاربر,درموارد ورود به شبکه اينترنت و شبکه هاي LAN / WAN ويا standby , بدون برجاي کمترين گذاشتن کمترين اثر ورد پاازخود , ازجديدترين روشهاي شنود وکنترل اطلاعات حرفه اي ومدرن است که پرداختن به آن مقاله مستقلي مي طلبد , البته موارد حرفه اي ديگري قابل طرح وبررسي است که به دليل عدم موضوعيت وممانعت ازامکان سوء استفاده , از ذکر اطلاعات ومشخصات واسامي فني وتجاري آنهاخودداري ميگردد .
7ـــ درممانعت ازشنودواستراق ازتلفن همرا ضرورت دارد افرادواشخاص که داراي مشاغل وفعاليتهاي حساس و کليدي بوده ويا که مکالمات آنهاازدرجه اهميت بالائي برخورداراست , ازمکالمه باتلفن همراه معمولي درمسائل طبقه بندي شده ومهم خودداري ودرصورت اظــــــــطـــــــــرارازتــلفـــنــهــــــــاي هـــمــــــراه ويـــــــژه کــــــــــه داراي مشخصـــــــات ايمــنــــي بـــــالا و مجهــــــزبه مـــــــــدارات >
( DVSI ) - Encryption Devices - Vocoder for superior speech quality & RSA – RIPEMD /160 & ميباشد استفاده نمايند , اين نوع تلفنهابه دليل بالابودن استانداردايمني ومجهز به مدارات ويژه رمزکننده غيرقابل شنودميباشند .
درپايان بارديگرذکراين نکته ضروري است که ازخريدوياقبول امانت وهديه ازاشخاص درموردتجهيزاتي که احتمال ايجادزمينه شنودرافراهم مينمايدويانصب وقراردادن اشياء ولولزم لوکس وبه ظاهرزيباولي ويژگي بسيارخطرناک دراماکن کارومنزل واتومبيل وداخل جيب ولباس خودداري نمودودانش واطلاعات عمومي خودرادرموردآنچه که مورد نظربراي استفاده است افزايش دادوتوجه نمودزمانيکه اطلاعات نشت کردغيرقابل جمع آوري واسترداد است .
درخاتمه شنودواستراق سمع رانبايدتنهابه خطوط وشبکه هاي ارتباطي واماکن محدودکرد زيزاتجهيزات مدرن والکترونيک ديداري وشنيداري دردست بشردرصورت بي اعتنائي به ارزش واهميت اسرارواطلاعات فردي واداري وسازماني درکمين ربايش وشنوداطلاعات است , نمونه هاي زير تجهيزاتي براي شنود واستراق سمع درفضاي باز وسالنهاوپشت پنجره وديواروازراه دورطراحي وساخته شده اند که اهميت شنودوجمع آوري اطلاعات واسرارراميرساند.
منبع: www.bisim.org
/خ