اطلاعات کلي

طبق بررسيها در دود هر نخ سيگار ، مقدار 23 تا 43 نانوگرم هيدرازين وجود دارد. مالتيک هيدرازيد تجاري که کمي هيدرازين به صورت ناخالصي در آن وجود دارد، براي جلوگيري از تشکيل شاخه جانبي در توتون بکار مي‌رود. ابتدا تصور مي‌شد که هيدرازين از طريق مالتيک هيدرازيد وارد سيگار مي‌شود. با وجود اين ، مقدار هيدرازين اندازه‌گيري شده در توتونهايي که مالئيک هيدرازيد دارند، تفاوت چنداني با توتونهايي که در معرض اين ماده قرار داده نشده‌اند، ندارد. به اين ترتيب روشن مي‌شود هيدرازين موجود در سيگار از مالئيک هيدرازيد ناشي نشده است و بطور طبيعي در توتون وجود دارد.
علاوه بر اين ، در آب و بخار ديگهاي صنعتي که به هيدرازين اکسيژن زدايي مي‌شوند و امکان تماس آنها با مواد غذايي وجود دارد، وجود هيدرازين به اثبات رسيده است. در مواردي ديده شده است که آب سيستم گرمايش ساختمان که حاوي هيدرازين به عنوان بازدارنده خوردگي بوده ، مي‌تواند بطور تصادفي انسان را در معرض آلودگي به هيدرازين قرار دهد. اگر اين آب براي گرم کردن آب معمولي نيز بکار برده شود، در صورت وجود نشتي کوچک در مبدل گرمايي در سمت مصرف کننده ، آب آشاميدني به هيدرازين آلوده مي‌شود. در مواردي آب گرم به مقادير بيش از 10,72 ميلي‌گرم بر ليتر و آب آشاميدني به مقادير بيش از 0,47 ميلي‌گرم بر ليتر هيدرازين آلوده شده است.با اين همه ، اطلاعاتي در مورد مقادير هيدرازين در محيط وجود ندارد، زيرا بدليل تجزيه سريع ، معمولا مقدار آن در محيط قابل اندازه گيري نيست.

آلودگي انسان با هيدرازين به دلايل شغلي

کارگران کارخانجات توليد هيدرازين و مشتقات آن و سکوهاي پرتاب موشک ، در معرض هيدرازين‌اند. کارگران نيروگاههاي با ديگهاي بخار فشار بالا بالقوه در معرض محلولهاي نسبتا رقيق هيدرازين هستند. کارگران صنايع مختلف که در معرض هيدرازين هستند، در حالت عادي در معرض تنفس هواي آلوده به 0,01 تا 0,35 ميلي‌گرم بر متر مکعب هيدرازين هستند.
کارگراني که معمولا در معرض هيدرازين بي‌آب يا غليظند، به ماسکهاي تنفسي و محافظ پوستي مجهزند. بررسي ميزان آلودگي هواي داخل و بيرون ماسکهاي محافظ نشان مي‌دهد که در فضاي بيرون ماسک کارگران حمل سوخت ، ميزان هيدرازين 0,29 تا 2,59 ميلي گرم بر متر مکعب است، در حاليکه در داخل ماسک ميزان آن کمتر از حد تشخيص هيدرازين يعني 0,130 ميلي‌گرم بر متر مکعب است.
البته وجود نشتي موضعي در مخازن نگهداري يا تجهيزات مصرف هيدرازين ميزان آن را در هوا تا 800 ميلي‌گرم بر متر مکعب نيز افزايش مي‌دهد. در ميان کارگران نيروگاههاي کشور با وجود اينکه بررسيهاي دقيقي انجام نگرفته است، با اين همه ، با توجه به شواهد و مشاهدات موجود ، آلودگي کارگران در سطح بالايي پيش‌بيني مي‌شود.

آلودگي به هيدرازين در موارد خاص

با وجود اينکه فراواني هيدرازين در محيط زياد نيست، وجود اين ماده در داروهاي قديمي يا داروهايي که خوب خالص‌سازي نشده‌اند، مي‌تواند عده زيادي را در معرض آلودگي قرار دهد. ايزونيازيد و هيدرازلين از جمله اين داروها هستند که در طي سوخت و ساز اين داروها نيز امکان تشکيل هيدرازين وجود دارد. در پلاسماي خون 8 مرد سالم که بطور داوطلبانه به مدت 2 هفته داروي ايزونيازيد مصرف کردند و همچنين در پلاسماي خون 8 نفر از ميان 14 بيمار مبتلا به فشار خون بالا که هيدرازلين مصرف مي‌کردند، وجود هيدرازين مشاهده شده است.

اثرات هيدرازين بر انسان

عوارض مسموميت با هيدرازين

يک تکنسين آزمايشگاه که 20 تا 30 ميلي ليتر محلول 6% هيدرازين در آب را نوشيده بود، فورا آن را استفراغ کرد و 4 ساعت بعد دچار ضعف عمومي ، خواب آلودگي و ضربان نامنظم قلب شد. نتايج آزمايشگاهي ، نشان دهنده اثرات خفيف ولي مداوم در گلبولهاي سفيد خون وي بود، بطوري که بخش سرم آلبومين خون ، کاهش و بخش گلبولي آن افزايش يافته بود. فرد مزبور پس از 2 روز ، کمي تب کرد و مقداري سلولهاي قرمز خون در ادرار وي مشاهده شد. وي پس از 5 روز سلامت خود را باز يافت.
مرد ديگري يک فنجان از محلول غليظ هيدرازين را نوشيد. وي فورا آن را استفراغ کرد و بيهوش شد. حالت تهوع فرد تا حدود 12 ساعت از انتقال به بيمارستان ادامه يافت. در اين مدت حرکات و عکس العملهاي عضلاني تند و ناهماهنگ ، حرگات غير ارادي و غير عادي مردمک چشم ، لرزش بدن ، حساسيتهاي غيرعادي نظير خارش شديد پاها و بازوها و کاهش ميزان ادرار در اين شخص مشاهده شد. درمان بيماري وي با ويتامين B6 شروع شد، ولي نتايج حاصل از درمان نهايي يا بهبودي وي گزارش نشد. در موارد ديگري اثرات بر کبد از روي افزايش مقدار آنزيم آسپارتات آمينوترانسفراز ، لاکتات دهيدروژناز و بيلي روبين نيز گزارش شده است.
فردي بر اثر آتش‌سوزي در يک کارخانه توليد مواد شيميايي که منجر به انتشار هيدرازين در محيط شد، دچار مسموميت با هيدرازين شد. ورود هيدرازين به بدن وي احتمالا هم از راه تنفس و هم از راه جذب پوستي انجام گرفته بود. در موقع انتقال به بيمارستان ، وضعيت عصبي بيمار که حدود 22% از پوست وي سوخته بود، عادي بود، ولي 14 ساعت بعد به حالت اغما فرو رفت. وي در طي حدود 60 ساعت حالت اغما با ويتامين B6 درمان مي‌شد. در 12 ساعت اول اختلالات عصبي ، افزايش ميزان قند خون ، وجود خون در ادرار و اختلالات تنفسي بطورکاملا واضح مشاهده مي‌شد و تا روز سوم پس از حادثه ، اختلالات زيست شناختي متعدد ديگري نيز در وي ديده مي‌شد. بهبود حال بيمار بطور کامل و بازيابي حالت عادي حدود 5 هفته طول کشيد.
يک نمونه مسموميت بر اثر تماس با هيدرازين ، در مورد يک تکنسين آزمايشگاه که به جهت شغلي در معرض تماس با هيدرازين قرار داشت، گزارش شد. اين فرد دچار يک بيماري شديد پوستي و ايجاد لکه‌هاي سرخ در سطح بدن شد. وي مکررا دچار دردهاي شديد مفاصل ، جوشهاي زياد در سطح بدن ، خستگي و تب مي‌گرديد. با انجام آزمونهاي متعدد معين شد که اين بيماري ناشي از هيدرازين است. آزمايشات مفصل روي اين فرد و افراد خانواده‌اش نشان داد که هيدرازين در افرادي که استعداد ژنتيکي براي اين بيماري دارند، مي‌تواند سريعا بيماري را ايجاد و تشديد کند.

تلفات انساني

مرگ و مير در يک گروه متشکل از 427 نفر از کارگران کارخانه‌هاي توليد هيدرازين که در بين سالهاي 1945 تا 1971 دست کم مدت 6 ماه در آن کارخانه‌ها کار کرده بودند، بررسي شد. اين افراد بر حسب قرار گرفتن در معرض غلظتهاي مختلف هيدرازين به سه گروه تقسيم شدند. در گروه اول 78 نفر از اين افراد که احتمالا در معرض غلظتهاي 1,3 تا 13 ميلي‌گرم بر متر مکعب هيدرازين در هوا قرار گرفتند، قرار داده شدند. در گروههاي 2 و 3 مجموعا 375 نيز از افرادي که در معرض غلظتهاي 0,6 تا 1,3 ميلي‌گرم بر متر مکعب (گروه 2) و غلظتهاي کمتر (گروه 3) بودند، قرار داده شدند. برخي از افراد که در بيش از يک گروه قرار داده شدند، همزمان در معرض مواد شيميايي ديگري نيز بودند. در بين افراد تحت مطالعه ، تا سال 1990 مشاهده شد که اين ميزان در مقايسه با عده متوسط فوت افراد با توجه به سن آنها در جامعه مورد مطالعه کمتر از حد انتظار بود، چون با توجه به متوسط سن افراد حدود 61 مورد مرگ پيش‌بيني مي‌شد.
طبق آمار انتظار مي‌رفت 6 يا 7 مورد مرگ بر اثر سرطان ريه و 9 مورد بر اثر سرطانهاي ديگر روي دهد. در حالي‌که 5 نفر بر اثر سرطان ريه که فقط 2 نفر از انها در گروه اول قرار داشتند و 7 تن بر اثر سرطانهاي ديگر فوت کردند. جزئيات ديگري گزارش نشده و فقط عدم وجود سرطانهاي بيني در اين افراد تاييد شده است.
به عقيده پژوهشگران در اين بررسي عده افراد مورد مطالعه کم بوده است و نتيجه گيري دقيق از آن ممکن نيست. با اين همه ، بروز 2 مورد سرطان ريه در افرادي که بيش از 10 سال در معرض بالاترين دُز هيدرازين بوده‌اند کمي بيشتر از حد انتظار 1,61 مورد بوده است.
وقوع ظاهرا بالاي انسداد سرخرگ ماهيچه قلبي در ميان کارگران يک کارخانه توليد هيدرازين ، منجر به انجام مطالعات بيشتري شده است. جمعيت در مخاطره ، محدود به کارگراني است که بين سالهاي 1953 تا 1978 دست کم به مدت 3 ماه بطور پيوسته در آن کارخانه هيدرازين کار کرده‌اند. در اين بررسي فقط مطالعه ظاهري محيط کار و افراد در معرض خطر بطور کامل انجام گرفته است. اطلاعات اوليه از اداره نيروي انساني نيروي هوايي آمريکا در بين سالهاي 77-1975 و افراد شرکت کننده در يک مطالعه در طي 30 سال بوسيله موسسه ملي قلب امريکا بدست آمده است. مطابقت نزديک بين دو سري داده وجود دارد.
در ميان کارگراني که در طي دوره استخدام با طول متوسط 16 سيال با هيدرازين سروکار داشته‌اند، در کل 5 مورد انسداد سرخرگ ماهيچه قلبي تشخبص داده شده است. حد انتظار وقوع انسداد سرخرگ 2/1 مورد است که اختلاف موجود را از نظر آماري قابل توجه مي‌نمايد.

نظر پژوهشگران

به عقيده پژوهشگران ، به دليل اينکه يافته هاي فوق از بررسي عده محدودي از افراد بدست آمده است، بايد خيلي احتياط‌ آميز به انها توجه کرد. همچنين غلظتهاي هيدرازين که افراد در معرض آن قرار گرفته‌اند گزارش نشده و عوامل اشتباه بر انگيز ديگر از جمله سابقه استعمال دخانيات ، عادات ورزشي و غيره در نظر گرفته نشده است. با وجود اين هيدرازين از سوي سازمان جهاني بهداشت و موسسه بين‌المللي سرطان جزو مواد سرطانزا معرفي شده است.

توصيه‌هاي پزشکي

افرادي که در زمينه حمل و نقل و کار با هيدرازين و محلولهاي آن فعاليت دارند، بايد بطور سالانه تحت آزمايشهاي پزشکي دقيق ، از نظر عملکرد سيستم تنفسي ، عصبي ، کبد ، کليه‌ها ، دستگاه گوارشي ، چشم ، پوست و خون قرار گيرند. همچنين بايد همواره خطرهاي کار با هيدرازين به کارکنان مربوط يادآوري شود که هيدرازين ماده اي سرطانزا است و قابليت ايجاد حساسيستهاي شديد پوستي و... را دارد.
درمان عوارض ناشي از تماس با هيدرازين در موارد متعدد استفاده از ويتامين B6 موفقيت‌آميز گزارش شده است. البته درمان بيمار با دُزهاي بالاي اين دارو مي‌تواند مشکلاتي در دستگاه عصبي ايجاد کند، ولي با اين حال پس از توقف مصرف دارو ، مشکلات ايجاد شده بتدريج رفع مي‌شود. توصيه مي‌شود در درمان سوختگي‌هاي پوستي بر اثر هيدرازين ، همانند سوختگي‌هاي ناشي از مواد قليايي يا سوختگي‌هاي حرارتي انجام گيرد.
منبع: http://atwis.com
/س