علوم طبيعت > فيزيک > فيزيک محيط زيست (cached)
همه محيطهايي که در آنها زندگي جريان دارد محيط زيست ناميده ميشود. به عنوان مثال استخر آب ، يک شهر ، اقيانوس و کوير همگي انواعي انواعي از محيط زيست به حساب ميآيند.
مقدمه
در محيط زيستي عوامل غير زنده مانند خاک ، آب ، گازها و غيره به همراه جانداران وجود دارند. موجودات زنده با هم و با محيط غير زنده خود ارتباطي متقابل برقرار ميسازند. اين ارتباطها براي بقاي محيط زيست بسيار لازمند. کارشناسان محيط زيست هنگام بررسي ، مناطق زيستي را مورد مطالعه قرار ميدهند. هر منطقه زيستي شامل موجودات زنده ويژه عوامل غير زنده است اکوسيستم نام دارد و دانشي که به بررسي اکوسيستمها ميپردازد. اکولوژي ناميده ميشود.
پارک ملي يلوستون پارکهاي ملي و محلهاي طبيعي بايد با دقت تمام کنترل و اداره شوند تا مراجعين ، تعادل زندگي طبيعي را بر هم نزنند. قطب جنوب در اينجا يک گروه از توريستهاي زيست شناس را در منطقه قطب جنوب شاهده مي کنيد روزي خواهد آمد که تمام منطقه قطب جنوب به يک پارک جهاني تبديل شود. عوامل زنده اکوسيستم جانداران را براساس نقشي که در محيط دارند به دستههاي زير تقسيم ميشوند.
1. موجودات توليد کننده (گياهان سبز)
2. موجودات مصرف کننده (جانوران)
3. موجودات تجزيه کننده (باکتريها و قارچها)
ارتباط موجودات زنده با هم ديگر
مهم ترين ارتباط غذايي است که به صورت زنجيره غذايي و شبکه غذايي در جريان است. علاوه بر ارتباط کلي ميان جانداران که به صورت زنجيره غذايي نشان داده ميشود. انواع ديگري از ارتباط نيز ميان آنها وجود دارد که در آن الزاما ارتباط غذايي منجر به از بين رفتن طرفين نميشود بلکه در اين نوع ارتباط جانداران به زيستن در کنار هم ادامه ميدهند.
ارتباط غذايي
زنجيره غذايياگر وابستگي غذايي يک موجود زنده را با موجود زنده ديگر به صورت A?B نمايش دهيم بدين معني است که موجود زنده A غذاي موجود زنده B است و به عبارت ديگر B از A تغذيه ميکند. بدين ترتيب ميتوانيم روابط غذايي زير را که بين چند موجود زنده برقرار ميشود نشان دهيم. در اين روابط هر موجود زنده به صورت حلقهاي از يک زنجير با موجود زنده ديگر مربوط ميشود. هر يک از اين روابط را يک زنجيره غذايي مينامند. در تمام اين زنجيرههاي غذايي حلقه اول يک گياه سبز است حلقه دوم يک جاندار گياهخوار است و حلقههاي بعدي را موجودات گوشتخوار تشکيل ميشوند.
شبکه غذاييچند زنجيره غذايي که با يکديگر ارتباط داشته باشند يک شبکه غذايي را بوجود ميآورند.
شبکه حيات همه شبکههاي غذايي با يکديگر ارتباط دارند بطوري که همه موجودات زنده کره زمين يک شبکه غذايي بزرگ را تشکيل ميدهد اين شبکه غذايي بزرگ ، شبکه حيات نام دارد.
نوع ديگر ارتباط جانداران با هم
رقابت در رقابت يک موجود به چيزهايي که مورد نياز موجود زنده ديگر نيز هست احتياج پيدا ميکند. مثلا جانوران بين يافتن غذا و لانه سازي و غيره با هم رقابت ميکنند. در عمل رقابت گاهي دو رقيب با يکديگر با خبر نيستند. بعضي از رقابتها ميان جانداران يک گونه و برخي ديگر در بين جانداراني که از گونههاي متفاوت است صورت ميگيرد. موضوع مورد رقابت اغلب جانوران غذاست. رقابت تختصاص به جانوران ندارد. گياهان نيز براي بدست آوردن نور ، آب و کانيها با هم به رقابت ميپردازند.
هم زيستيهم زيستي يعني زندگي کردن با يکديگر و با هم زيستن اما در اکولوژي منظور از هم زيستي هر نوع ارتباط نزديک ميان دو نوع موجود زنده است صورتهايي از هم زيستي عبارتند از:
هم سفرگيدر اين نوع هم زيستي يکي از افراد ، نه سود ميبرند و نه زيان و ديگري سود ميبرد. مانند رابطه چسبيدن ماهي بادکشدار ، بدن کوسه ماهي ، که ماهي بادکش دار در اين رابطه سود ميبرد.
همياري در اين نوع هم زيستي دو موجود زنده هر دو از يکديگر بهره ميبرند- همياري ممکن است داوطلبانه و يا اجباري باشد. همياري گلسنگها اجباري است و قارچي که در ساختمان گلسنگ بکار رفته بدون جلبک سبز قادر به ادامه حيات است ميان باکتريها و گياهان تيره نخود نيز همياري است - هميار s شته و مورچه حالت اجباري دارد.
زندگي انگليدر اين نوع همزيستي يک موجود (انگل) سود ميبرند و موجود ديگر (ميزبان) زيان.
زندگي صياديمستقيمترين رابطه غذايي هنگامي وجود دارد که جاندار ديگر را بخورد. هر مصرف کنندهاي که جانداري ديگر را بکشد و بخورد يک صياد است و جانداري که خورده شود صيد نام دارد.
عوامل غير زنده اکوسيستم
گرمابيشتر از اشعه مادون قرمز بخشي از نور خورشيد به دست ميآيد و در فعاليتهاي موجودات زنده نيز انرژي به صورت گرما آزاد ميشود.
دمايکي از عوامل غير زنده محيطي است و تغييرات زيادي دارد و کليه جانداران به نحوي با اين تغييرات سازش پيدا کردهاند سازش باعث بقاي جانوران ميشود.
نورنور نقش مهم در غذاسازي توليد کننده دارد.
گازها مهمترين گازهايي که در اتمسفر وجود دارند عبارتند از : اکسيژن و دياکسيد کربن. که اکسيژن در تنفس و در اکسيد کربن در فتوسنتز نقش دارد.
آبآب به صورت تبخير شده وارد اتمسفر ميشود و به صورت برف و باران به زمين برميگردد.
مواد شيمياييبه دو صورت کاني و آلي در اکوسيستمها وجود دارد مواد آلي ناشي از تجزيه موجودات زنده ، در اکوسيستمهاي مختلف مورد استفاده جانداران قرار ميگيرد. مواد کاني نيز به ترکيبات مختلف مثل نمک خوراکي يا کلريدسديم که در غذاي آدمي مهم است و يا کودهاي شيميايي که در حاصل خيزي خاک اهميت دارد.