معرفي استانداردهاي طراحي وب 2

با افزايش کاربرد هاي وب ، طراحان وب روش هاي جديدي را در ايجاد وب سايتها به کار بستند که باعث راحت تر شدن دسترسي به داده ها براي کاربر و مشارکت کاربر در ايجاد داده ها ميشود. نمونه بسيار روشني از اين سايت ها Wikipedia است که توسط کاربرانش گسترش پيدا ميکند و مديران اين سايت فقط محيطي را براي استفاده از توانايي هاي کاربران فراهم ميکنند.
مفهوم وب2 اولين بار در يک همايش توسط معاون موسسه oreilly مطرح شد. آنها به دنبال نسل جديدي از وب بودند که بتواند جذاب، کاربردي و قابل گسترش باشد. اينگونه بود که کنفرانس وب2 شکل گرفت و بحث هاي زيادي پيرامون اين پديده مطرح شد. امروزه جستجوي اين عبارت در گوگل بيش از 10 ميليون نتيجه را بر مي‌گراند.

مقايسه چند سرويس وب دويي با رقباي هاي وب يک آنها:

Wikipedia يک سايت وب دويي است، يک دايره المعارف که هيچ مولف خاصي ندارد و با نيروي کاربرانش گسترش پيدا ميکند. اما دايره‌المعارف بريتانيکا يک سايت وب محسوب ميشود. زيرا تعداد بسيار محدودي مولف هستند که مقالات اين سايت را به روز ميکنند و بر روي سايت قرار مي دهند.
سايت Last.fm يک سايت وب دويي است. اما MP3.com يک سرويس وب يک محسوب ميشود. در سايت Last.fm اين کاربران هستند که براي خوانندگان بيوگرافي درست ميکنند ، عکس هاي خوانندگان را روي سايت قرار مي دهند، به آهنگ ها امتياز مي دهند وميزان محبوبيت آهنگ هاي يک خواننده را مشخص ميکنند. اما در سايت mp3.com پروسه هاي مذکور توسط مسئولان سايت انجام ميشود.
در سرويس هاي آپلود عکس قديمي، دسته بندي عکس ها بر اساس دايرکتوري هاي آنها مشخص ميشد. اما در سرويس هاي جديد TAG ها (کلمات کليدي مرتبط) هستند که باعث دسته بندي عکس ها ميشوند. با وجود اين سيستم هر عکس مي تواند مرتبط با چندين کلمه باشد. در حالي که در دايرکتوري‌ها هر عکس فقط با يک موضوع در ارتباط بود. Flickr.com نمونه ي بارزي از يک سايت عکس با نگرش وب2 است.
در سرويس هاي اشتراک فايلي قديمي ، چندين سرور وجود داشت که امکان دانلود را براي کاربران فراهم ميکرد. اما در سرويس هاي جديد ، هر کسي که فايل را دانلود ميکند خودش تبديل به سروري براي ديگران ميشود و بطور ناخودآگاه وظيفه ي سرور ها را کاربران به عهده گرفته اند. Bittorent نمونه ي روشني از اين سرويس جديد است. هر کاربر با اتصال به شبکه‌ي بيت تورنت، از روي رايانه‌ي ديگر کاربران شروع به دانلود ميکند و رايانه‌ي خودش نيز تبديل به يک سرور براي ديگر کاربران ميشود.

وب يک پلتفرم است

يکي از مهم ترين اصول وب2 ، نگاه کردن به وب بعنوان يک پلتفرم است. بر اساس تحقيقات يک شرکت آمريکايي ، بيش از يک ميليارد کاربر در سراسر جهان هستند که رايانه شخصي و به دنبال آن سيستم عامل، نرم افزارهاي کاربردي آفيس، و حتي فضايي جهت نگه داري فايل هايشان ندارند، اما کاربر اينترنت هستند و با استفاده از Device هاي گوناگون مانند موبايلشان و يا با استفاده از کافي‌نت کارهاي خود را انجام ميدهند. وب2 به نيازهاي اين افراد پاسخي مستقيم داده است.
سرويس هايي مانند Google Docs و Zoho.com امکان داشتننرم افزار Office آنلاين را فراهم کرده اند. سايت هاي بسيار زيادي براي نگه داري فايل ها تحت وب وجود دارند که نياز اين افراد را به هارد شخصي مرتفع کرده اند، سايت هايي مانند Delicious.com امکان نگه داري بوکمارک هاي هر فرد را بر روي وب فراهم ميکنند. و حتي سايت هاي متنوعي امکان ويرايش عکس را بر روي اينترنت بوجود آورده اند که اين افراد را از داشتن يک نرم افزار ويرايشگر عکس مانند Photoshop بي نياز ميکنند.
همانگونه که مي بينيد، وب2 باعث بي نياز شدن بسياري از کاربران از داشتن سيستم عامل شخصي شده است. اينجا بود که مفهومي بنام سيستم عامل جهاني شکل گرفت. کاربران با داشتن يک مرورگر روي هر دستگاهي، و با اتصال به اينترنت ميتوانند از کليه سرويس هاي لازم جهت کارهاي روزمره خود بهره گيرند.
يکي از پيامد هاي سيستم عامل جهاني، پايان چرخه ي سنتي توليد و عرضه نرم افزار است. نرم‌افزارهايي مانند MS Office هر چند سال يکبار نسخه جديدي را منتشر ميکنند و کاربران بايد آنها را خريداري کنند تا از مزاياي نسخه جديد بهره مند شوند. اما برنامه هاي تحت وب هر ماه و گاهي هر روز آپديت ميشوند و سريعا در دسترس همگان قرار مي گيرند.

اهميت داده ها

ارزش داده ها در وب2 همان چيزي است که باعث رشد يک سايت ميشود. آنچه ويکي پديا را امروز به اينجا رسانده است، داده هايي است که کاربران در طول مدت زمان طولاني در اين سايت وارد کرده اند. اين موضوع را در سايت هايي مانند Amazon.com در زمينه ي فروش کالا و کتاب ، در سايت Last.fm در مورد آثار موسيقي، در Flixster.com در زمينه ي سينما ، در Google Maps در زمينه ي نقشه هاي شهرها و در بسياري ديگر از سايت هاي وب2 ميتوان مشاهده کرد.
گوگل از کاربران سرويس MAPS براي نامگذاري خيابان ها و کوچه هاي نقشه هايش استفاده ميکند. به همين دليل است که امروز شما مي توانيد حتي به فارسي "برج ميلاد" را در اين سرويس جستجو کنيد و اين منطقه از شهر را روي نقشه هاي گوگل مشاهده کنيد. و در مقابل ميتوانيد مدرسه ي دوران کودکي خود را روي نقشه بيابيد و نام مدرسه تان را روي نقشه وارد کنيد. روزگاري شرکت MapQuest بزرگترين مرجع نقشه هاي جهان به شمار مي رفت. اما گوگل با استفاده از نيروهاي کوچک جمع بزرگي از کاربرانش ، گوي سبقت را از شرکت MapQuest ربود.

طراحي رابط کاربري پويا

بارز ترين شاخصه‌ي يک سايت وب دويي، داشتن رابط کاربري قدرتمند است. استفاده از روش هاي جديد و ترکيب تکنولوژي هاي موجود مانند Ajax CSS , xml , HttpRequest و Javascript باعث بهبود سرعت و افزايش کارايي بسياري از وب سايت ها شده است. بطور مثال ميتوان از سرويس Gmail گوگل در اين مورد نام برد که رابط کاربري بسيار سريع و پويايي را در مقايسه با ساير رقبايش ارائه کرد و باعث بدست آوردن محبوبيت در ميان کاربران شد.
يکي از پروسه هاي وقتگير در هنگام چک کردن ايميل ها، رفرش شدن صفحه در هنگام باز کردن يا حذف کردن يک ايميل بود که جيميل با بکارگيري روش طراحي آجاکس، اين پروسه را حذف کرد و شما هنگام کار با جيميل خود از بالاترين سرعت ممکن بهره مند هستيد.

سرويس هاي وب 2 از شما ياد مي گيرند.

سرويس هاي وب 2 براي وقت کاربرانشان ارزش زيادي قائلند و شما را در پروسه هايي مانند ذخيره سازي داده هايتان بهتر ياري ميکنند. بطور مثال شما در جيميل نيازي به ذخيره کردن ايميل افرادي که براي شما يکبار ايميلي زده اند نداريد. زيرا هر آدرس ايميلي که دريافت ميشود بطور اتومات در دفترچه ايميل هاي شما ذخيره ميشود و هنگامي که نيازمند ارسال ايميل به يکي از دوستان خود هستيد، کافيست ابتداي نام او را تايپ کنيد تا جيميل از بين هزاران ايميل ثبت شده، ايميل مورد نظر را نمايش دهد. همچنين اگر چند دوست همنام داريد که بيشتر به يکي از آنها ايميل مي زنيد، هنگام تايپ نام آنها ، جيميل ايميل دوستي را که بيشتر برايش ايميل زده ايد بالاتر از بقيه نمايش مي دهد.
قابليت يادگيري سرويس هاي وب2 در بخش جستجوي گوگل نيز قابل مشاهده است. گوگل نتايج جستجوي شما را ذخيره ميکند و هنگامي که يک مدخل جديد را جستجو ميکنيد ، گوگل آنرا با موضوعات و مطالب قبلي تان مقايسه ميکند و تا جاي ممکن نتايج را بر اساس سليقه شما مرتب کرده و نمايش ميدهد.
همچنين در بخش جستجوي عکس گوگل، هنگامي که شما بعد از جستجوي يک کلمه، روي يکي از عکس ها کليک ميکنيد گوگل ميفهمد که عکس مورد نظر رابطه ي نزديکي با آنچه جستجو کرده ايد دارد و از آن به بعد در جستجوهاي بعدي آن عکس را به کلمه‌ي جستجو شده، مرتبط تر ميداند و در صفحه ي جستجويش آنرا بالاتر نمايش مي دهد. به اين فرايند استفاده از هوش جمعي ميگويند که گوگل به خوبي از آن در الگوريتم هايش استفاده ميکند.
با آنچه در مورد وب 2 گفته شد اکنون ميتوانيد سايت هاي وب2 واقعي را از سايت هايي که ادعاي وب2 بودن دارند تشخيص دهيد و در طراحي هاي خود نيز استفاده از اين روش ها را بکار ببنديد تا بتوانيد بر رقباي بسيار بزرگتر از خود چيره شويد.
منبع: http://www.macromediax.com
/خ