بر اثر برخورد ابرهاي داراي بارهاي غير هم نام، واکنشهاي الکتريکي شديدي به صورت نور و صداي شديد بنام صاعقه يا رعد و برق توليد ميگردد که با نور و صداي شديد همراه است. رعد و برق قادر است صدماتي جدي وارد آورد، ميتواند به راحتي انسان و يا حيوان را از پاي درآورد، زيرا از جريان الکتريکي بسيار بالايي برخوردار است که مدت آن کم بوده ولي قدرت آن زياد است. براساس مطالعات و بررسيهاي به عمل آمده توسط متخصصين امر تعداد رعد و برق در هر لحظه در سراسر دنيا بين 1500 تا 2000 بار ميباشد.
به عبارت ديگر حدود 6000 جرقه الکتريکي در هر دقيقه در دنيا زده ميشود. شدت جريان الکتريکي در رعد و برق ممکن است بين 10000 تا 40000 آمپر باشد (درحالي که حداکثر شدت جريان قابل تحمل معمولاً ازچند صد متر متجاوز نميکند). تخليه بار الکتريکي از يک ابر به ابر ديگر و يا به زمين بوجود ميآيد، ميتواند قلب انسان را از کار بياندازد، ششها را پاره کند و سبب سوختگيهاي جدي در بدن شود. هوايي که نور برق از ميان آن ميگذرد به شدت گرم ميشود.
جريان الکتريکي شديد ميزان حرارت هوا را در کانالي که برق از آن عبور ميکند براي مدت يک ميلي‌ثانيه از 30000 درجه سانتيگراد بالا ميبرد. هوايي که به طور ناگهاني اين ميزان گرم ميشود به سرعت منبسط شده و ضربهاي به هواي اطراف ميزند و امواجي را با فشار بين 10 تا 30 اتمسفر بوجود ميآورد. اغلب فلزاتي که به عنوان وسايل زينتي به کار ميروند مانند گردنبند و دست بند نيز ميتوان هنگام رعد و برق خطرناک باشند. در موقعي که رعد و برق شديد رخ ميدهد بهترين کار براي حفظ سلامتي اين است که هر نوع وسيله فلزي که در دست داريد را فوراً رها کنيد و از ريسک کردن بپرهيزيد.
هشدار هاي لازم:
• از درختان تک و بلند، تپه ها، تيرکها، سيم برق هوايي،فنس ها، لوله هاي فلزي آب،مناطق و علفزار هاي مرطوب وجويبار ها ومکان هاي پر آب ورودخانه ها دور شويد واز آنها فاصله بگيريد. ايستادن زير درخت روي تپه هنگام صاعقه خطرناکترين اقدام است.
از لبه صخره ها و بلندي قله ها فاصله بگيريد وبه ارتفاعات پايين دست فرود آييد.
به غار هاي عميق پناه ببريد.غار هاي کم عمق مي تواند خطرناک باشد.
• به اشياء فلزي از قبيل کلنگ، باتوم کوهنوردي ،لوازم فني سنگ نوردي،عينک با فريم فلزي وهر وسيله فلزي ديگر دست نزنيد.
• اگر در محوطه اي مسطح هستيد در محلي باز – بدون درخت – به حالت خميده دست را روي زانوهاي خود قراردهيد و باقي بمانيد در نقاط مرتفع پناه نگيريد .
• اگر لباسهاي شما خيس است سعي کنيد آنها را هر چه زودتر خارج کرده و از خود دور کنيد.
• اگر هنگام رعد و برق، احساس کرديد که موهاي سر يا دستهاي شما سيخ شده و يا از سنگها و تورهاي فلزي اطراف خود صداي وزوز شنيدند ويا بوي اوزون به مشام رسيد، فورا آن محل را ترک کنيد.
• به مکانهاي زير برويد:بين درختان کوتاه در بين درختان بلند ،مکانهاي خشک وبدون گياه.
• طناب هاي را که به همراه داريد بخصوص اگر خيس ومرطوب شده اند از خود دور کنيد.
• تنها در موارد اورژانس از تلفن همراه استفاده کنيد.
• در هنگام رعد و برق سريعا بر روي زمين نشسته ،دولا شويد.هرگز به طور مستقيم روي زمين دراز نکشيد.
• در هنگام رعدوبرق از تجمع به دور هم خودداري نماييد.
• دستگاههاي الکتريکي خود را خاموش کنيد.
سوختگي هاي الکتريکي ناشي از رعد و برق :
عبور جريان الکتريکي و صاعقه از بدن احتمالاً باعث ايجاد جراحتهاي وخيم و حتي مرگ آور مي شود . جريان برق ممکن است از صاعقه ( برق زدگي )باشد . وقتي جريان برق از نقطه اي وارد بدن مي شود از محل ديگر که در آن بدن با زمين تماس دارد خارج مي شود . نقاط ورود و خروج جريان برق از بدن آسيب مي بيند و آسيب اين نقاط به صورت حفره اي شبيه به محل ورود گلوله به چشم مي خورد . به غير از محل ورود و خروج جريان برق ،بافتهايي که در مسير اين دو نقطه قرار دارند نيز تحت تأثير جريان برق و حرارت توليد شده تخريب مي شوند به طوري که هرچه ولتاژالکتريکي که وارد بدن مي شود بيشتر باشد ، سوختگي ايجاد شده عميق تر و جراحتهاي باقي مانده وخيم تر خواهند بود .
علاوه بر اين ، جريان الکتريکي ضمن عبور از بدن در اعصاب ( محيطي و مرکزي ) ، ماهيچه ها و قلب تغييرات شيميايي قابل توجهي ايجاد مي کند و باعث اختلال در واکنش هاي بدن شده و يا به طور کلي باعث توقف آنها مي شود ، در بسياري از موارد اگر چه سوختگي خارجي ( محل ورود و خروج جريان برق ) به طور فريبنده اي کوچک است اما اين مقدار کوچک نبايد پوششي بر آسيب هاي وخيم تر عمقي باشد و ما را به اشتباه بياندازد .
صاعقه يک منبع طبيعي توليد الکتريسيته ( جريان مستقيم با سرعت و ولتاژ فوق العاده زياد ) است که به طور عادي براي رساندن خود به زمين از نزديکترين زائده بلندي که در آن حوالي وجود دارد استفاده مي کند و اگر شخصي در تماس با ، يا حتي نزديکي به يک زائده طبيعي مانند درخت ، برج يا دکل باشد صدمه شديدي خواهد ديد . الکتريسيته توليد شده به وسيله برق آسمان عمرش فوق العاده کوتاه است اما مي تواند موجب مرگ آني ( به علت ايست قلبي - تنفسي ) يا حداقل سبب به آتش کشيدن لباس شخص شود ( اما صدمات بافتهاي عمقي به نسبت سبکتر است ) . بنابراين در زمان رعد و برق بايد به سرعت از محلهاي خطرناک دور شد .
عوارض تهديد کننده جان مصدوم در صاعقه زدگي :
با ورود جريان برق وصاعقه به بدن در اثر انقباضهاي الکتريکي سفت ( کزازي شکل ) عضلات تنفسي يا آسيب مراکز تنفسي در مغز ( در بصل النخاع ) ايست تنفسي عارض مي شود و پس از مدتي قلب نيز از حرکت مي ايستد . البته اگر جريان برق از خود قلب نيز عبور کرده باشد با ايجاد انقباضات کرمي شکل و غيرمؤثرو اسپاسموديک در بطن ( فيبريلاسيون بطني ) ايست قلبي اوليه خواهيم داشت . پس از ايست قلبي - تنفسي اگر در عرض 4 تا 6 دقيقه عمليات احياء شروع نشود مرگ قطعي و حتمي خواهد بود . اما قبل از شروع عمليات احياء ابتدا بايد تماس مصدوم را با جريان برق از بين ببريم .
ارسال مقاله توسط عضو محترم سايت با نام کاربري : vahidgolil
/س