کشف مواد راديواکتيو طبيعي:
در اواخر قرن 19 هانري بکرل دانشمند فيزيکدان فرانسوي مشاهده کرد که ترکيبات اورانيوم از خود اشعه اي صادر مي کنند که قادر است مانند اشعه خورشيد صفحات عکاسي را متاثر سازند و رد پاي خود را بر روي فيلم عکاسي بگذارند اما بر خلاف نور خورشيد اين اشعه حتي از کاغذ سياه عبور کرده و بر صفحه اثر مي گذارد .
سير تحولي ورشد: بعدها تعداد زيادي از دانشمندان کار بکرل را دنبال کردند ماري کوري و شوهرش پيري کوري ثمر بخش ترين آزمايشات را در اين زمينه انجام دادند اين دو دانشمند از اول نشان دادند که اوانيوم و توريوم قادر به صدور اشعه اي هستند که بکرل براي اولين بار کشف نمود .
اين اشعه در حين عبور از هوا آنرا يونيزه مي کند و آنرا هادي الکتريسته مي نمايد پيرکوري براي کشف اين اشعه از خاصيت اخير استفاده نمود و دستگاه مخصوصي را ساخت دستگاه پيرکوري از دو صفحه فلزي موازي هم تشکيل يافته است که يکي از صفحات به قطب مثبت يک پيل الکتريکي و ديگري به قطب منفي همان پيل وصل شده است اگر جسمي که اشعه را ساتع مي کند روي صفحه اول قرارگيرد هواي اطراف آن هادي الکتريسته شده و مدار مسدود مي شود و عقربه گالوانومتر بيشتر منحرف مي گردد.
هر چه اين جسم فعالتر باشد يونيزاسيون هوا بيشتر صورت گرفته و عقربه گالوانومتر بيشتر منحرف مي شود ماري کوري ثابت کرد که شدت تشعشع با مقدار اورانيوم موجود در جسم متناسب است بعدها متوجه شدند که فعاليت تشعشعي پيچ بلند که فقط محتوي مقدار ناچيزي اورانيوم است به مراتب بيشتر از اورانيوم خالص است بنابر اين پي بردند که در اين سنگ بايد ماده اي فعالتر از اورانيوم نيز وجود داشته باشد.
پارامترهاي مهم دخيل در ميزان تشعشع مواد راديو اکتيو:ماري و پير کوري به تحقيق درباره سنگ پيچ بلند پرداختند که فعالتر از اورانيوم خالص بود که پس از دو سال کار مداوم توانستند در سنگ معدني اورانيوم دو نوع اتم جديديعني راديوم (Radium) و پلونيوم (Polonium) را کشف کنند عنصر اولي را بعلت تشعشعش راديوم ، و خود اين اشعه را راديواکتيو نام نهادند عنصر دومي به افتخار ميهن اصلي ماري کوري لهستان پلونيوم ناميده شد .
نکته مهم و قابل توجه اينست که درجه حرارت و فشار و عوامل شيميايي هيچگونه تاثيري روي ميزان صدور اشعه راديو اکتيو توسط اجسام ندارند و اين پارامتر ها روشن مي سازد که خاصيت راديو اکتيو فقط مربوط به تغييرات هسته درون اتم مي باشد تشعشع صادره از يک قطعه راديوم در کليه جهات به خط مستقيم صورت مي گيرد سرب جاذب (حاجب) خوبي براي اين پرتوهامي باشد از اين رو هر گاه در ته يک محفظه سربي که سوراخي در بالاي آن تعبيه شده باشد يک قطعه راديوم گذاشته شود اشعه گذرنده از سوراخ بر روي صفحه حساس عکاسي که در کاغذ سياه پيچيده شده و مقابل سوراخ قراردارد ، به اندازه لکه کوچکي اثر مي گذارد اشعه صادره در ساير جهات توسط سرب متوقف خواهد شد .
تقسيم بندي پرتوهاي تشعشعي: با کمک صفحه عکاسي به سادگي مي توان مشاهده کرد که اين اشعه پس از عبور از بين دو صفحه فلزي که داراي بار الکتريکي زيادي هستند يا از بين دو قطب يک آهنربا ي قوي به سه شاخه تقسيم مي شوند و در روي صفحه عکاسي به جاي يک لکه سه لکه ديده خواهد شد يکي دروسط ديگري خيلي نزديک به آن و سومي در طرف ديگر قرارداد اين سه نوع اشعه را آلفا ، بتا و گاما ناميده اند .
اشعه اي که کمي به طرف صفحه منفي منحرف شده داراي بار مثبت است و به نام
ذره آلفانام گذاري شده است .
اشعه اي که کاملاً به سمت صفحه مثبت منحرف شده داراي بار منفي است و به نام
ذره بتا نام گذاري شده است .
اشعه وسطي که بدون انحراف عبور کرده است از نظر الکتريکي خنثي است و به نام
اشعه گاما نام گذاري شده است .
کشف مواد راديو اکتيو مصنوعي: کيمياگران قرون وسطي براي تبديل فلزات معمولي به طلا کوشش فراواني کردند اما تلاش همه آنها بي نتيجه ماند در سال 1919 رادرفورد به اين فکر افتاد که از انرژي تشعشعي اجسام راديو اکتيو ( انرژي هسته اي ) مثلا ذره آلفا براي خورد کردن (شکستن) هسته اتم و تشکيل هسته جديد استفاده کند چون اين ذرات سرعت زيادي دارند ومي توانند به عنوان گلوله هاي توپخانه کوچکي بمنظور خرد کردن هسته اتم و تشکيل هسته جديد به کارروند.
اولين کشف ;تبديل ازت به اکسيژن:
رادرفورد يک منبع تشعشعي راديو اکتيو را در يک لوله پر از گاز ازت قرار داده و ملاحظه نمود که ذرات آلفا که بر اتم هاي ازت برخورد مي کنند در هسته آنها وارد شده و آنها را به دو پاره تقسيم مي نمايند (يک هسته اتم اکسيژن سنگين 17 و يک هسته اتم هيدروژن يعني پروتون) بدين ترتيب براي اولين مرتبه تغيير و تبديل مصنوعي عناصر به حقيقت پيوست بعدها موفق شدند هسته اتم هاي عناصر ساده ديگر را نيز بشکنند.
کشف پوزيترون :
ايران ژوليوکوري (Irene Joliot Curie) و شوهرش فردريک ژوليوکوري (Frederic Joliot Curie) در سال 1934 هنگام مطالعه بمباران عناصر ساده مختلف بوسيله ذره آلفا به کشف بزرگي نائل شدند آنها مشاهده نمودند وقتيکه آلومينيوم با ذرات آلفا بمباران مي شود ذرات پوزيترون گسيل مي کند جرم اين ذرات مساوي جرم الکترون بوده و داراي بار مثبت هستند و مقدار اين بار از لحاظ قدر مطلق مساوي با بار الکترون مي باشد.
صدور پوزيترون بلافاصله پس از بمباران شروع مي شود اما کم کم ضعيف شده و بالاخره کاملا قطع مي گردد بدين ترتيب اين زن و شوهر پي بردند که فعل و انفعالات ذرات آلفا با هسته آلومينيوم سبب توليد يک عنصر راديو اکتيو مصنوعي شده است که نيم عمر اين عنصر راديو اکتيو 3.25 دقيقه است.
واکنش هاي هسته اي مصنوعي :
فسفر حاصل از واکنش آلومينيوم 27 با هليوم 4 يک پوزيترون ساتع مي کند و تجزيه مي گردد و به هسته پايدار سيليبوم تبديل مي شود ، اين پديده را راديو اکتيويته مصنوعي و اجسام نا پايداري که بدين ترتيب بدست مي آيد را عناصر راديو اکتيو مصنوعي ناميده اند.