چگونگي انتقال ثروت «نوبل» از«فرانسه» به «سوئد»:

در واقع، ثروت و وصيت‌نامه‌ي «آلفرد نوبل»، زمينه‌ساز جايزه‌ي نوبل شده است. او پس از مرگ خود، بيش از 31 ميليون کرون پول همراه با وصيت‌نامه‌اي به جاي گذاشت که آن را به تنهايي و بدون کمک کسي نوشته بود. دارايي «نوبل»، در زمان زندگي وي، ثروت کلاني به حساب مي‌آمد.
وصيت‌نامه‌ي «نوبل» همچون ديگر ويژگيهاي او، تا حدي اسرارآميز و مبهم به نظر مي‌رسيد. در آغاز چنين احساس شد که ثروت تقسيم نشده و دست نخورده‌ي او، نيز از نظر بهره‌برداري ، اشکال زيادي دربر خواهدداشت.
املاک و دارايي «نوبل»، نخست در فرانسه بود. اما هر چه زودتر مي‌بايست به سوئد منتقل مي‌گرديد تا مشخصات وصيت‌نامه در مورد تاسيس بنياد «نوبل» و توزيع جوايز، صورت عملي به خود بگيرد. البته در آغاز کار، مهم اين بود که به جهانيان شناسانده شود که «آلفرد نوبل» شخصيتي سوئدي بوده و نام او در دفاتر ثبت احوال سوئد ثبت شده است.
وضع به گونه‌اي، حساس و آسيب‌پذير بود. يکي از دلائل اين آسيب‌پذيري آن بود که شخص وقف‌کننده‌ي پول، آدرس ثابتي در «سوئد» نداشت. زيرا او از سن 9 سالگي، در کشورهاي ديگر به سر برده بود. به همين دليل پس از مرگش، يک هيأت سوئدي، مسئله را بررسي و دنبال کرد و توانست ثابت کند که «آلفرد نوبل»، محل سکونتي در «بوفورش» داشته‌است.
دادگاه شهر«کارلستاد»، موسسه‌اي بود که براي اين کار درنظر گرفته شده بود تا بتواند از منافع«سوئد» و سوئديها حمايت کند. نتيجه‌ي کار آن شد که توانستند ثروت «نوبل» را بدون هيچ مشکلي به سوئد انتقال دهند. اين کار به شکلي انجام گرفت که مشکل ويژه‌اي پديد نياورد. کساني که عامل اين انتقال بودند، اعتقاد داشتند که خطر اين مسئله وجود دارد که قسمتي از اين ثروت هنگفت، در فرانسه، شامل ماليات گردد. آنها مي‌خواستند که از چنين پيش‌آمدي اجتناب کنند و ثروت را به شکلي به «سوئد» انتقال دهند که کاملا قانوني باشد.
پول‌ها، اسناد و مدارک، با وسايل نقليه‌ي سريع، از صندوق مخفي بانکي در فرانسه، به «سوئد» انتقال داده شد. يک جوان سوئدي به نام «رگنر سولمن»، که همکار «نوبل» در زمان حياتش بود، به عنوان محافظ مسلح، اين محموله را همراهي کرد که نخست آن را به کنسولگري «سوئد» در پاريس انتقال داد و از آن‌جا در بسته‌هاي کوچک به سوئد فرستاده شد. پول‌ها با تمام جزئيات خيال‌انگيز و اسرارآميزشان، راه خود را به محل واقعي خويش پيدا کردند.

بنياد «نوبل» در «سوئد» و «جايزه‌ي نوبل»

پس از انتقال ثروت و دارايي «آلفرد نوبل» به «سوئد»، بنيادي با نام «بنياد نوبل» تشکيل گرديد. اين بنياد موظف گرديد که وصيت «نوبل» را عملي سازد. بنياد مورد اشاره، مسئوليت امور اجرايي به کار انداختن ثروت او، اداره‌ي امور مربوط به کارهاي عملي و اداري و ارزشيابي امور وتقسيم جوايز را به عهده دارد. در اين ميانه، يک هيئت مديره، اين بنياد را اداره مي‌کند که مدير آن از سوي دولت انتخاب مي‌شود.
بقيه‌ي اعضاي اين هيئت از سوي موسسات تقسيم جوايز، انتخاب مي‌شوند. بنياد «نوبل»، سامان دهنده ميهماني و جشني است که هر ساله به مناسبت تقسيم جوايز، برگزار مي‌گردد. بنياد مزبور، کتابي چاپ مي‌کند به نام «جايزه‌ي نوبل»، که دربردارنده‌ي شرح حال و سخنرانيهاي افرادي است که موفق به دريافت جايزه‌ي نوبل مي‌گردند.

سالشمار زندگي آلفرد نوبل:

1833- تولد 21 اکتبر در استکهلم سوئد.
1841- مهاجرت به روسيه بهمراه خانواده .
- تاسيس کارخانه توليد مواد انفجاري و ادوات نظامي توسط پدرش در سن پترزبورگ روسيه.
1850- سفر به آمريکا براي ادامه تحصيل .
1863- با اضافه کردن پودر سياه ( باروت ) به نيتروگليسيرين مکانيسمي براي کنترل انفجار آن پيدا کرد .
- برگشت به سوئد و کار در گارگاه پدرش در هلنبورگ .
1864- وقوع انفجار و کشته شدن برادر کوچکش بهمراه چند کارمند .
- نخستين شرکت ساخت و توليد نيتروگليسيرين را تاسيس کرد .
1866- ساخت ماده اي که قادر بود بخش اعظم نيترو گليسيرين را جذب نمايد بدون اينکه در خاصيت آن تاثير گذارد .
1867- اختراع ديناميت ( توليد ماده منفجره با ضريب اطمينان بالا در حمل و نقل ).
- در همين سال موفق به ثبت امتياز اختراع خود بنام (( روغن انفجاري نوبل )) شد .
1860- تا سال 1870 بمدت 4 سال چرخ لاستيکي، ابريشم مصنوعي و موتور گازي را اختراع کرد .
1880- تهيه و ساخت باروت بدون دود ( باليستيت ).
1893- کارخانه ي بوفورس در سوئد را خريد تا در توليد تسليحات فعاليت کند .
1895- تنظيم و تهيه وصيت نامه و تعيين جايزه اي از ثروتش براي کساني که بزرگترين خدمات را به نوع بشر کرده اند.
1896- در دهم دسامبر در شهر سان رمو واقع در ايتاليا زندگي را بدرود گفت .
1900- تاسيس موسسه نوبل بر اساس وصيت وي .

جايزه نوبل

جايزه نوبل معتبرترين جايزه‌ي علمي است که به يک دانشمند تعلق مي‌گيرد.
در سال 1901 ميلادي، نخستين جوايز اين بنياد اهدا شد. طبق وصيت وي، پنج جايزه به‌طور سالانه در رشته‌هاي فيزيک، شيمي، فيزيولوژي و پزشکي، ادبيات و صلح؛ به افرادي تعلق مي‌گيرد که بيشترين خدمت را به بشر کرده باشند.
ششمين جايزه يعني نوبل اقتصاد نيز در سال 1968 ميلادي، توسط بانک مرکزي سوئد پايه‌گذاري شد که البته در ليست جوايز مرتبط با بنياد نوبل جايي ندارد.

جايزه? نوبل

هيئت‌هاي مخصوص و کميته‌هاي تخصصي

چهار هيئت مخصوص اعطاء جايزه که تحت اساسنامه بنياد نوبل فعاليت مي‌کنند عبارت‌اند از:
فيزيک، شيمي و اقتصاد و آکادمي سلطنتي علوم سوئد که وظيفه انتخاب برنده جايزه نوبل در رشته‌هاي فيزيک و شيمي را برعهده دارد. هم‌چنين فرهنگستان سلطنتي علوم سوئد، وظيفه انتخاب برنده «جايزه? علوم اقتصادي بانک مرکزي سوئد به ياد آلفرد نوبل» که به جايزه نوبل اقتصاد معروف است را نيز برعهده

ادبيات

آکادمي سوئد وظيفه انتخاب برنده جايزه نوبل در رشته ادبيات را برعهده دارد.

فيزيولوژي و پزشکي

انستيتوي کارولينسکا وظيفه گزينش برنده جايزه نوبل در رشته فيزيولوژي و پزشکي را برعهده دارد.

صلح

پنج کميته نوبل هم وجود دارد که هريک براي توزيع يکي از جوايز مطالعه مي‏کنند (از جمله کميته نروژي براي جايزه صلح).
به‏علاوه چهار مؤسسه نوبل هم وجود دارد که هريک براي يکي از چهار جايزه نام‌برده فعاليت مي‏کنند.
کميته‌‏هاي پنجگانه نوبل هريک سه تا پنج عضو دارند که توسط هيئت مربوط تعيين مي‏شوند. کسي نمي‏تواند خود را نامزد دريافت جايزه نوبل کند. کساني‌که مي‏توانند معرف نامزدهاي جوائز نوبل باشند:
برندگان سابق جوائز نوبل (در رشته‏ مخصوص خود)
اعضاء هيئت اعطاء جوايز و اعضاء کميته‏هاي نوبل (در رشته مخصوص خود)
استادان برجسته دانشگاه و آن‏هائي که توسط اعطاء کنندگان جوايز انتخاب مي‏شوند.
ناشر اثر نامزد. (در مورد ادبيات)
اعضاء پاره‏اي از سازمانهاي پارلماني يا حقوقي‏ بين‏المللي (براي جايزه صلح)
اعضاء پارلمان‏ها و کابينه‏ها (براي جايزه صلح).

جشن‌هاي اهداي جوايز

کميته‌ها و مؤسساتي که جزو هيات انتخاب جوايز هستند اغلب نام برندگان را در ماه اکتبر اعلام مي‌کنند. اين جوايز در يک مراسم رسمي که در 10 دسامبر يعني سالگرد درگذشت آلفرد نوبل برگزار مي‌شود به برندگان اهدا مي‌شوند. مراسم جايزه صلح نوبل از 1905 تا 1946 در موسسه نوبل نروژ، پس از آن در "اولاً در دانشگاه اوسلو و از سال 1990 در عمارت شهرداري اوسلو برگزار شده‌است. ساير مراسم‌هاي اهداي جوايز از سال 2005 در سالن کنسرت استکهلم برگزار شده‌اند. هر سال هر يک از جوايز حداکثر به سه نفر اهدا مي‌شود. هر جايزه عبارتست از يک مدال طلا، يک ديپلم افتخار و مبلغي پول.
مبلغ جايزه در سال1900( 150800) كرون سوئيس بود كه در سال 1923 به كمترين حدخود يعني 115000 كرون سقوط كرد، اما در سالهاي اخير اين مبلغ به طور قابل توجهي افزايش پيداكرده است. يک ميليون كرون در سال 1981، 2ميليون درسال 1986 ، 3 ميليون كرون در سال 1989 ، 4 ميليون كرون در سال 1990 ، 6 ميليون كرون در سال 2000 و از 2001 ده مليون كرون درهر رشته به برندگان اهدا مي شود.
در حال حاضر مبلغ اهدايي در حدود 10 ميليون کروناي سوئد (اندکي بيش از يک ميليون يورو يا 1/3 ميليون دلار ايالات متحده) مي‌باشد.
مبلغ جايزه، سال به سال تغيير مي‌کند و بستگي مستقيم به سود ساليانه‌ي بنياد‌ها دارد.
اصولا اهداي اين مبلغ با اين هدف صورت گرفته‌است که برندگان نوبل، به دور از فشار تامين هزينه‌ها، به کار و پژوهش ادامه دهند. اما واقعيت اينست که بسياري از برندگان، پيش از دريافت اين مبلغ بازنشسته مي‌شوند.
صحافي ديپلم ها بر عهده صحافي hassler و falth است0جلدها از چرم بسيار مرغوب بز است0ديپلم فيزيك داراي جلد آبي رنگ و ديپلم شيمي و فيزيولوژي يا پزشكي داراي جلد قرمز است، به علاوه خوشنويسان آرمي كه از تركيب حروف اول اسم شخص تشكيل مي شود را برروي هر يك از ديپلم هاي اختصاصي برندگان حكاكي مي كنند، ديپلم ها درون جعبه اي از جنس مقوا كه به منظورحفظ ديپلمها طراحي شده قرار مي گيرند، ابعاد ديپلم نيز 23در35 سانتي متر است.
طبق اساسنامه بنياد نوبل كه با حضور پادشاه وقت سوئد در تاريخ 29 ژوئن1900 تنظيم شده است هيأت اهدا جوايز موظف به تقديم حواله مبلغ جايزه، ديپلم، مدال و تقديرنامه اختصاصي به برندگان مي باشد. مدال نوبل فيزيك، شيمي، فيزيولوژي يا پزشكي و ادبيات توسط مجسمه ساز و كليشه ساز مشهور سوئدي ( اريك ليندبرگ ) و مدال نوبل صلح توسط مجسمه ساز نروژي ( گوستاو ويگلند ) طراحي شده است، در يك طرف مدال سوئدي تصويري از نوبل و طرف ديگر آن سالروز تولد و مرگ نوبل با حروف لاتين نگاشته شده است، اين مدال تا سال 1980 به وزن 200 گرم و قطر 66 ميلي متر و از طلاي 18عيار تهيه مي شد از آن زمان تا كنون مدال از تركيبي از طلاي 18عيار و 24 عيار تهيه مي شود
اگر در يک گروه دو نفر برنده شوند، مبلغ نام‌برده ميان دو نفر نصف مي‌شود. اگر شمار برندگان سه نفر باشد، کميته اهداي جوايز مختار است که اين مبلغ را بطور برابر ميان سه نفر تقسيم کرده يا اينکه به يک از برندگان يک‌دوم و به هر يک از دو نفر ديگر يک‌چهارم مبلغ مذکور را اهدا کند. معمولا دريافت ‌کنندگان اين مبلغ، آن‌را براي اهداف علمي، فرهنگي يا انسان‌دوستانه، وقف مي‌کنند.
از سال 1902، شاه سوئد، به‌جز جايزه صلح نوبل، رسما کليه جوايز را در استکهلم اهدا کرده‌است. پادشاه اسکار دوم در ابتدا با اهداي جوايز بزرگ ملي به خارجي‌ها مخالف بود، اما گفته مي‌شود پس از آنکه به ارزش تبليغاتي اين جوايز براي کشورش پي برد نظرش عوض شد. اولين جايزه صلح نوبل در سال 1901 توسط رييس مجلس نروژ اهدا شد تا اينکه در سال 1904 کميته نوبل نروژ تشکيل شد. پنج عضو اين کميته توسط پارلمان نروژ (استورتينگت) گمارده مي‌شوند و انجام امور مقدماتي مربوط به داوري و نيز اهداي جايزه صلح نوبل بر عهده اين کميته است. اعضاي اين کميته مستقل هستند و به قانونگزاران پاسخگو نمي‌باشند. اعضاي دولت نروژ حق عضويت در اين کميته را ندارند.

روند پيشنهاد نامزد و انتخاب برنده

در مقايسه با ساير جوايز، روند پيشنهاد نامزد و انتخاب برنده جوايز نوبل طولاني و موشکافانه‌است. به همين دليل است که در گذر سالها، جوايز نوبل به مهمترين و پروجهه‌ترين جوايز در نوع خود تبديل شده‌اند. فرم‌هايي که به منزله دعوتنامه‌هاي شخصي و اختصاصي است، به 3000 شخص منتخب ارسال مي‌شوند تا از آنها براي اعلام نامزدي دعوت به عمل آيد. به عنوان مثال بنياد نوبل اعلام کرده‌است که در مورد جايزه صلح ممکن است افراد زير نامزد شوند:
اعضاي مجامع ملي و دولت‌هاي کشورها
اعضاي دادگاههاي بين‌المللي
رؤساي دانشگاهها
اساتيد علوم اجتماعي، تاريخ، فلسفه، حقوق و الهيات
رؤساي موسسات تحقيقات صلح و موسسات سياست خارجي
افرادي که جايزه صلح نوبل را دريافت کرده‌اند
اعضاي هيات مديره سازمان‌هايي که جايزه صلح نوبل دريافت کرده‌اند
اعضاي فعال يا اعضاي سابق کميته نوبل نروژ
مشاوراني که سابقا توسط کميته نوبل نروژ منصوب شده‌اند
براي جوايز ديگر نيز، اين شرايط حکمفرما هستند.
مهلت دقيق اعلام نامزدي 31 ژانويه است. اعلام نامزدي توسط خود شخص از درجه اعتبار ساقط است. همچنين افرادي که زنده هستند مي‌توانند نامزد دريافت اين جايزه شوند. بر خلاف بسياري جوايز ديگر، نامزدهاي دريافت جايزه نوبل بطور علني معرفي نمي‌شوند و هرگز به آنها اعلام نمي‌شود که آنها براي دريافت جايزه مورد نظر هستند. موارد ثبت شده به مدت پنجاه سال مهروموم مي‌شوند.
پس از اتمام مهلت اعلام نامزدي، يک کميته موارد نامزدي را جمع‌آوري مي‌کند تا به فهرست اوليه‌اي که از 200 نامزد تشکيل شده برسد. اين فهرست براي کارشناسان منتخب در حوزه کار هر يک از نامزدها فرستاده مي‌شود تا اينکه فهرست مذکور به 15 نامزد نهايي محدود شود. پس از آن گزارشي را به پيوست نظرات مربوطه تهيه مي‌کند و آنرا به آکادمي يا بر حسب زمينه جايزه به ديگر نهاد مربوطه مي‌فرستد. براي روشنتر شدن اينکه اين موسسات در چه حد و اندازه‌اي هستند، مجمع جايزه پزشکي را مثال مي‌زنيم که 50 عضو دارد. اعضاي موسسه تشکيل جلسه مي‌دهند و براي انتخاب برنده(ها) جايزه راي‌گيري مي‌کنند. روند انتخاب برنده نهايي در بين زمينه‌هاي گوناگون اندکي با هم متفاوت است. براي نمونه در ادبيات به ندرت به بيش از يک نفر جايزه اهدا مي‌شود اما ساير جايزه‌ها معمولا براي چند نام در نظر گرفته مي‌شوند.

عدم گزينش نامزدهاي فوت شده

انتخاب افراد درگذشته به عنوان برنده جايزه مجاز نيست. گاهي با استناد به اين واقعيت که برخي افراد که لايق دريافت جايزه نوبل بوده‌اند به خاطر اينکه پيش از مرگشان نامزد دريافت اين جايزه نشده‌اند، انتقاداتي صورت گرفته‌است. در دو مورد جايزه‌ نوبل به افراد متوفي‌اي که در هنگام نامزد شدن زنده بوده‌اند اهدا شده‌است. اين دو مورد عبارتند از دگ همرسکيورد دبير کل سازمان ملل (1961، جايزه صلح) و اريک اکسل کارفلت (1931، ادبيات) و mdash؛ به هر دو نفر در همان سالي که درگذشته‌اند جايزه اهدا شد. از سال 1974 به بعد، به افراد درگذشته جايزه اهدا نشده‌است. ويليام ويکري (1996، اقتصاد) پيش از آنکه جايزه را دريافت کند درگذشت و اين مسئله پس از آن بود که برنده شدن وي اعلام شده بود.

انتقاد به اهداي جوايز

در طي سالها، افرادي که معتقدند توافقات رسمي و تاييد اسامي از موفقيت‌هاي واقعي در روند تصميم‌گيري در مورد اينکه جايزه بايد به چه کسي اهدا شود مهمتر است، جوايز نوبل را مورد انتقاد قرار داده‌اند. شايد يکي از بدترين اين موارد در 1973رخ داد که در آن هنري کيسينجر و لي دوک تو به خاطر بازگرداندن صلح به ويتنام به طور مشترک برنده جايزه صلح نوبل شده بودند و اين در حالي بود که جنگ در ويتنام همچنان ادامه دشت. لي‌دوک‌تو با اين استدلال که صلح هنوز محقق نشده‌است از دريافت جايزه خودداري کرد.

به رسميت نشناختن موفقيت‌هاي مشابه

در فاصله سالهاي 1937 تا 1948، ماهاتما گاندي پنج بار نامزد دريافت جايزه نوبل شد اما هيچگاه جايزه‌اي دريافت نکرد. تحقيقات نشان مي‌دهد که مقامات مسئول قصد داشتند در سال 1948جايزه نوبل را به وي اهدا کنند؛ با اين حال وي در همان سال ترور شد. گفته مي‌شود کميته در همان سال براي وي جايزه پس از وفات در نظر گرفت اما سرانجام اين تصميم را منتفي کرد و در عوض تصميم گرفت که در آن سال جايزه نوبل را به هيچکس اهدا نکند.
يکي ديگر از نقاط مورد اختلاف، قوانين سختگيرانه‌اي است که با ارائه همزمان جايزه به بيش از سه نفر مخالفت مي‌کند. در مواردي که جايزه براي ارج نهادن به موفقيت کار تيمي که بيشتر از سه نفر است در نظر گرفته مي‌شود، ناگزير يک يا چند نفر از دريافت جايزه محروم مي‌شوند. به عنوان مثال در سال 2002، جايزه‌اي که به دليل پيشرفت‌هاي صورت گرفته در زمينه طيف سنجي توده‌اي در شيمي پروتئين به کويچي تاناکا و جان فن اهدا شد تلاش‌هاي فرانس هيلن‌کامپ و مايکل کاراس را از موسسه شيمي فيزيک و نظريه‌اي دانشگاه فرانکفورت را به رسميت نشناخت.
همچنين، قانون عدم ارائه جوايز به اشخاص متوفي، اغلب موفقيت‌هاي کساني را که پيش از دريافت جايزه در پيشبرد آن رويداد علمي خاص همکاري داشته‌اند را به رسميت نمي‌شناسد. به عنوان مثال در سال 1953، روزاليند فرانکلين در کشف ساختار دي ان اي به پيشرفت‌هاي مهمي رسيد اما وي در سال 1958 در پي ابتلا به سرطان تخمدان درگذشت و در سال 1962 جايزه نوبل به فرانسيس کريک، جيمز دي واتسون و موريس ويلکينز (يکي از همکاران فرانکلين) اهدا شد.
جايزه نوبل فيزيک در سال 2005 و بويژه برنده شناختن روي گلابر و برنده ندانستن جورج سودارشان انتقادات فراواني را به همراه آورد. در حاليکه نقل قول‌هاي ارئه شده در مقاله گلابر در سال 1963 نشان مي‌دهند که کار وي از منابع بيشتري بهره برده، اما کاملا روشن است که مقاله‌هاي هر دو فيزيکدان، در زمينه نورشناسي کوانتوم و فرضيه همگرايي تاثير بسزايي داشته‌است. متاسفانه در اين مورد نيز درگذشت لن ماندل و دان والز که به پيشبرد موارد مذکور کمک‌هاي فراواني کرده بودند، باعث شد اين دانشمندان نيز از گردونه حذف شوند.
همچنين جايزه نوبل شيمي در سال 2000 براي «کشف و پرورش پوليمرهاي آلي رسانا»، اکتشاف پوليمرهاي درهم تنيده انتقال شارژي با همان سطح رسانايي بالا، که قبلا کشف آن توسط ويس ات آل در گزارش وي در سال 1963 در مورد رسانايي بالاي پولي‌پيرول اکسيد شده آيودين دارشده و نيز گزارش قبلي وي در مورد يک ابزار الکترونيکي آلي با رسانايي بالا اعلام شده بود را ناديده گرفت. همچنين مراجعه کنيد به پوليمرهاي رسانا.

جاي خالي جايزه رياضيات

دلايل فراواني وجود دارد که چرا نوبل براي رياضيات جايزه‌اي در نظر نگرفت. در وصيتنامه نوبل از ارائه جوايز به آندسته از«اکتشافات و اختراعاتي» صحبت به ميان آمده که براي نوع بشر در عمل بيشترين فايده را داشته‌اند، و به احتمال جنبه عملي اين کارها بيش از جنبه تئوريک آن مورد نظر بوده‌است. در نتيجه رياضيات علمي نبود که به حال بشريت فايده‌اي عملي داشته باشد؛ چيزي که اساس تشکيل بنياد نوبل را تشکيل مي‌داد. يک دليل احتمالي ديگر اين بود که پيش از آن در اسکانديناوي يک جايزه مشهور براي رياضيات وجود داشت. جوايزي که در آن زمان در زمينه رياضيات داده مي‌شد، عمدتا به دليل تلاش‌هاي گوستا ميتاگ لفلر بود که بنيانگذار نشريه «اکتا متمتيکا» بود و اين نشريه پس از گذشت يک قرن همچنان يکي از مهمترين نشريات رياضي در جهان است. او با استفاده از نفوذش در استکهلم، شاه اسکار دوم را متقاعد کرد تا رقابت‌هاي جايزه‌داري را ترتيب داده و از رياضيدانان برجسته سراسر اروپا از جمله هرميت، برتراند، ويرستراس و پوينکار تقدير بعمل آورد. درسال 2001، دولت نروژ ارائه جايزه آبل را در زمينه رياضيات آغاز کرد تا جاي خالي جايزه رياضي نوبل را پر کند. جايزه شاو نيز که اهداي آن در سال 2004 آغاز شده و به جايزه نوبل شباهت دارد، در زمينه علوم رياضي اعطا مي‌شود. مدال فيلد اغلب به «جايزه نوبل رياضي» تشبيه مي‌شود، اما از آنجا که اين جايزه به رياضيدانان زير چهل سال محدود مي‌شود، اين مقايسه چندان مناسب نيست. جايزه کرافورد در زمينه رياضي، مانند جوايز علمي نوبل، توسط آکادمي سلطنتي سوئد اعطا مي‌شود. بطور کلي، اين جايزه معادل جوايز علمي نوبل است.

دانستني‌ها

در تاريخ جوايز نوبل تنها چهار نفر بوده‌اند که دوبار موفق به دريافت جايزه شده‌اند. اين افراد عبارتند از:
ماري اسکلودوسکا کوري
فيزيک [1903]: کشف راديو اکتيويته
شيمي [1911]: انزواي راديوم خالص

ماري کوري؛ اولين کسي که دو بار برنده جايزه نوبل شد
لينوس پاولينگ
شيمي [1954]: نظريه اوربيتال به‌هم‌آميخته
صلح [1962]:عمل‌گرايي پيمان منع آزمايش‌هاي هسته‌اي
جان باردين
فيزيک [1956]: اختراع ترانزيستور
فيزيک [1972]: نظريه ابررسانايي
فردريک سانگر
شيمي [1958]: ساختار مولکول انسولين
شيمي [1980]: توالي ويروس نوکلئوتايد
علاوه بر اين، کميته بين‌المللي صليب سرخ در سال‌هاي 1917، 1944 و 1963 جايزه صلح نوبل را دريافت کرد. دو جايزه اول، بطور ويژه به خاطر تلاش‌هاي اين گروه در طي جنگ‌هاي جهاني اعطا شدند.
تنها خواهر-برادراني که برنده جايزه نوبل شدند جان تينبرگن (اقتصاد 1969) و برادر کوچکترش نيکو تينبرگن (پزشکي، 1973) بودند.
تاکنون دو نفر برنده هر دو جايزه اسکار و نوبل بوده‌اند. جورج برنارد شاو از ايرلند در سال 1952 جايزه ادبيات نوبل و در سال 1938 به خاطر بهترين بازي روي صحنه، جايزه اسکار را به خود اختصاص داد و ال گور آمريکايي که در سال 2007 نوبل صلح را به خاطر تلاش براي پايان جنگ عراق و در فوريه 2008 اسکار بهترين فيلم مستند براي کارگرداني فيلم يک حقيقت آزاردهنده را بدست آورد.
منابع تحقيق :
سايت روزنامه جام جم
siemorgh.com
centralclubs.com
ايرنا
Econews.ir
تابناک
Ebtekarnews.com
Wikipedia