ماهواره مصنوعي يا قمر مصنوعي يک شيء ساخته دست بشر است که به طور پيوسته و بدون وقفه در فضا به دور زمين يا بعضي از اجسام ديگر مي گردد. بيشتر ماهواره هاي مصنوعي به دور زمين مي گردند. انسان ها آنها را براي مطالعه جهان، پيش بيني وضعيت آب و هوايي، انتقال مکالمات تلفني روي اقيانوس ها، کمک به ناوبري (تعيين مسير کشتي ها و هواپيماها)، آگاهي از وضعيت محصولات کشاورزي و منابع ديگر و حمايت از فعاليت هاي نظامي مورد استفاده قرار مي دهند.
ماهواره هاي مصنوعي علاوه بر زمين مي توانند به دور مدارهاي ماه، خورشيد، سيارک ها و سيارات ناهيد، مريخ و مشتري بگردند. به طورکلي چنين ماهواره هايي اطلاعاتي درباره اجرامي که به دورشان مي گردند جمع آوري مي کنند.
فضاپيماهايي که در مدار هدايت مي شوند مثل کپسول هاي فضايي، شاتل هاي فضايي و ايستگاه هاي فضايي هم ماهواره هاي مصنوعي به حساب مي آيند. همچنين زباله هاي فضايي (قطعاتي مثل تقويت کننده هاي سوخته موشک و مخزن هاي خالي سوخت که روي زمين نيفتاده اند و همچنان در مدارها در حال گردشند هم جزو ماهواره هاي مصنوعي به حساب مي آيند. البته ما در اين مطلب درباره اين نوع ماهواره هاي مصنوعي صحبت نمي کنيم. بلکه بحث ما درباره همان ماهواره هايي است که نزد همه شناخته شده است.
ماهواره هاي مصنوعي با ماهواره هاي طبيعي متفاوتند. ماهواره هاي طبيعي اشيايي طبيعي هستند که به دور يک سياره مي گردند. به عنوان مثال ماه زمين يک ماهواره طبيعي است.
اتحاد جماهير شوروي اولين ماهواره مصنوعي، يعني اسپوتنيک 1 را در سال 1957 پرتاب کرد. پس از آن ايالات متحده و چهار کشور توسعه يافته ديگر هم ماهواره هايي پرتاب و از آنها بهره برداري کردند. امروزه حدود 3000 ماهواره مفيد و 6000 قطعه زباله فضايي به گرد زمين مي گردد.

تاريخچه

در سال 1955 ايالات متحده و اتحاد شوروي نقشه هايي را براي پرتاب ماهواره هاي مصنوعي اعلام کردند. در سال 1957 اتحاد شوروي اسپوتنيک1 را پرتاب کرد که اولين ماهواره مصنوعي بود. هر 96 دقيقه يک بار مي چرخيد و علايم راديويي را منتقل مي کرد که مي توانست به زمين برسد. در همان سال شوروي دومين ماهواره اش اسپوتنيک2 را پرتاب کرد. اين ماهواره سگي به نام لاليکا را به عنوان اولين حيوان به فضا فرستاد. ايالات متحده هم اولين ماهواره اش اکسپلورر1 را در 1958 و دومي ونگارد1 را در 1958 پرتاب کرد.
منبع:www.020.ir