صورت فلکي يا پيکرآسماني مجموعهاي از ستارهها است که از ديدگاه زميني به شکل خاصي تشبيه و نامگذاري شدهاست.
در واقعيت سه بعدي، ستارگان يک پيکرآسماني لزوماً به هم نزديک نيستند و ربطي به هم ندارند. قرار دادن آنها در يک مجموعه صرفاً به خاطر نزديکي ظاهري از ديدگاه زميني است. دستهبندي ظاهري ستارگان به صورت پيکرهايآسماني از نظر نشانيدهي و تهيه نقشههاي آسانفهمِ آسمان مفيد است.
مطالعات باستانشناسي نشان ميدهد که نگارههاي نقاشي شده بر روي ديوارهاي غار لاسکو در جنوب فرانسه حاوي نشانههاي نجومي است. گمان ميشود خوشه ستارهاي پروين در کنار خوشه قلائص (صورت فلکي گاو) بر روي اين نگارهها نمايش داده شدهاست.
شايد انسانهاي دوران پارينهسنگي (30?000 تا 26?000 سال پيش از ميلاد) نخستين کساني بودند که چهار جهت اصلي را تشخيص دادند. در اواخر دوره پارينهسنگي (20?000 تا 16000 سال پيش از ميلاد) در فرانسه هنر ساخت ابزارهاي سنگي به اوج خود رسيد و در آن هنگام انديشه نخستين صورتهايفلکي پايه گذاري شد. اين را در آثار باقيمانده? نقشهاي درون غارهاي اين دوران ميتوان يافت. در دره ميرملاس و هميان در شمال کوهدشت لرستان نيز پناهگاههايي از اين دوران وجود دارند. در اين پناهگاهها نقشهاي رنگدار زيادي است. حدود 16?000 تا 8?000 سال پيش از ميلاد، کمکم اسامي گروههاي ستارهاي (صورتفلکي) به سه دسته? نمادين تغيير کرد. دنياي پاييني، مياني و بالايي. حدود 10?000 سال پيش از ميلاد، عصر يخبندان در اروپا به پايان رسيد. با گرم شدن زمين، علفزارها و دشتهاي اروپا جاي خود را به جنگلها دادند و دوران نوسنگي آغاز شد. در اين دوره، انسانها به جاي شکار و جمعآوري غذا به کشاورزي و توليد غذا ميپرداختند. از اين رو نياز آنها به وضعيت آب و هوا، و دانستن فصلها بيشتر شد. به اين ترتيب به مسير سالانه خورشيد در آسمان توجه بيشتري کردند. ميتوان گفت حدود 5?600 سال پيش از ميلاد ، چهار صورت فلکي در آسمان شکل گرفته بودند: دو پيکر، سنبله، قوس و ماهي. آنها نمايانگر نقاط اعتدالها و انقلابهاي آن زمان بودند و مبناي صورت فلکيهاي منطقةالبروجي امروزي شد.
.jpg)
تا زمان بطلميوس، ستاره شناس يوناني الاصل اسکندراني که حدود150 سال بعد از ميلاد مي زيست ، تعداد صورفلکي شناخته شده 48 مورد بود. امروز 88 صورت فلکي شناخته شده که هريک محدوده ي مشخصي در آسمان دارند. به طوري که تمام آسمان با اين صور پوشيده مي شود. با اين که ستارگان يک صورت خاص از نظر ما شکل خاصي را در آسمان مي سازند، اما در واقع اين ستارگان هيچ ربطي به هم ندارند و چندين سال نوري از هم فاصله دارند و اگر از سمتي ديگر در آسمان (جايي خارج از منظومه ي شمسي) به آن ها بنگريم به شکلي ديگر ديده خواهند شد. ستارگان حرکت بسيار آهسته اي در آسمان دارند (به دليل دوري بسيار آن ها حرکت سريع آن ها آهسته به نظر مي رسد) اين حرکت باعث مي شود که در طي هزاران سال شکل ظاهري صورت هاي فلکي عوض شود. اما در طول عمر يک انسان اين تغييرات بسيار نامحسوس است. در قديم از رصد صور فلکي براي جهت يابي و تعيين فصول و به طور کلي زمان يابي استفاده مي کردند.
در ستاره شناسي نوين ، لغت صورت فلکي به بخشي از آسمان اطلاق مي شود که در مرحله اول شکل هايي را تداعي مي کند که هزاران سال پيش براي اولين بار مورد توجه انسان هاي باستاني قرار گرفته است.
اين مناطق بر روي کره سماوي مانند استان ها و يا کشور هاي مختلف بر روي نقشه هاي زميني مي باشند. در حال حاضر هر نقطه اي از آسمان بالاي سر ما ، حتما متعلق به يک صورت فلکي است. حد فاصل بين صورت هاي فلکي در قالب خط مستقيم بوده ولي شکل ها مي توانند کاملا غير متقارن و غير هندسي باشند. به هر تقدير هر صورت فلکي تعدادي از ستارگان آسمان را درون محدوده خود جاي مي دهند.
.jpg)