صورت فلکي اسد ( LEO )

نام يک صورت فلکي در نيمکره شمالي آسمان .ستارگاني که امروزه به نام اسد (شير) خوانده مي شوند در فرهنگهاي باستاني، سومري ، بابلي ، ايراني ، سوري ، يوناني و رومي شناخته شده بودند.
سر صورت فلکي شير و يال آن با هم شکل داس را مي سازند. در ران شير يک مثلث از ستارگان وجود دارند.

اين صورت فلکي نافذ و درخشان انسان را به ياد هرکول قهرمان بزرگ افسانه اي يونان مي اندازد. اين قهرمان مأموريت داشت شير نيميا را که در نزديکي قصبه ي نيميا موجب اذيت و آزار و اضطراب مردم شده بود، از پا در آورد. جانور درنده عملاً شکست ناپذير و پوست او سخت تر از فولاد بود. غاري که شير در آن مي زيست دو راه خروجي داشت و جانور درنده به راحتي مي توانست خود را نجات دهد. هرکول يکي از راههاي خروجي را بست و بر سر راه خروجي ديگر به کمين شير خطرناک و ترسناک نشست. سر و کله جانور درنده خيلي زود پيدا شد. هرکول با کمان خود نيزه هايي به سوي حيوان انداخت، ولي نيزه ها به پوست سخت جانور کارگر نيفتاد و کمانه کرد. هرکول بالاخره موفق شد حيوان درنده را با دستهايش خفه کند. جانور مرده نيز براي هرکول مشکلات زيادي ايجاد کرد، زيرا کندن پوست حيوان با ابزار معمولي غير ممکن مي نمود. تنها يال شير که سخت تر از الماس بود، توانست به قهرمان کمک کند تا عاقبت پوست را پاره کند و از بدن جانورجدا سازد. او پوست با شکوه و فولاد مانند شير را در بر کرد و به اين ترتيب خود، روئين تن و شکست ناپذير شد. خداي خدايان، زئوس، عاقبت شير را به يکي از زيباترين صورت هاي فلکي منطقة البروج تبديل کرد، تا ما را در تمام زمانها به ياد پيکارهاي قهرمانانه ي هرکول بياندازد.

ستاره آلفا به نام قلب الاسد (در لاتين نام اين ستاره سلطان کوچک معني مي شود) کم فروغ ترين ستاره قدر يکم و در حد 4/1 است. طيف آن از نوعV B7 و به فاصله 69 سال نوري از ما قرار دارد. ستاره قلب الاسد مانند نقطه زير علامت سؤال بوده و مکان آن خيلي نزديک به دايرة البروج است. ستاره بتاي اسد به نام دم شير، در زبان عربي هم، چنين معنايي را دارد. طيف آن از نوع A3 V، با قدر1/2 و فاصله 39 سال نوري است.
امروزه مي دانيم که ستاره قلب الاسد حدود 85 سال نوري از زمين فاصله دارد و 350 بار نوراني تر از خورشيد مي درخشد .

در صورت فلکي اسد تعداد زيادي کهکشان وجود دارد که درخشنده ترين آنها از قدر 9 است: 65M و 66 M(يک جفت نزديک)، 3628NGC، 59M و 96M، (نزديک به هم)، از ساکنان صورت فلکي شير بوده و همه مارپيچ هستند.

قلب الاسد :

نوراني ترين ستاره صورت فلکي شير يا اسد باقدر 4/1 قطر آن 5/3 برابر خورشيد و درخشندگي آن 350 برابر خورشيد است .نزديکترين ستاره رده طيفي Bبه خورشيد بحساب مي آيد.بدليل سرعت چرخش زياد (هر 9/15 ساعت يکبار مي چرخد.) شکل آن بيضوي شده است.دماي سطحي آن در حدود 12000 درجه ودما در قطبهاي آن از مناطق استوايي 32 در صد بيشتر است. قلب الاسد ستاره اي جوان باعمر 50 ميليون سال است.
منابع :
کتاب صورتهاي فلکي دکتر اوبلاکر ترجمه بهروز بيضايي
پايگاه دانشنامه ستاره شناسي
انجمن ستاره شناسي ثاقب
www.ali-azadegan.com