صورت فلکي سنبله ( virgo )

سنبله يک صورت فلکي عظيم در نيمکره شمالي آسمان و دومين صورت فلکي در آسمان از لحاظ بزرگي است .صورت فلکي سنبله يکي از قديمي ترين صورتهاي فلکي است که توسط انسان شناسايي و توصيف شده است . اکثر اقوام باستاني اين صورت فلکي را به عنوان الهه باربري مقدس مي شمردند . بابليها در اين صورت فلکي الهه " ايشتار " را مي ديدند که به خداي غلات " تموز " ( tamuz ) عشق مي ورزيد ، " ايشتار " به سوگ مي نشست . او در زمستان به جهان زيرين مي رفت تا " تموز " را باز گرداند . آنگاه در آغاز سال ، " تموز " در جامه اي سبز و تازه دوباره در زمين ظاهر مي شد .سنبله تنها چهره زنانه در منطقه البروج بوده و يکي از قديميترين و مشخصترين صورهاي فلکي آسمان است. ضمن اينکه نام تعدادي از خدايان اساطيري مونث از جمله ايشتر ، ايزيس(رب النوع مصري) دمتر (رب النوع مادر زمين) آتنا (دختر زئوس و متيس) آرتميس (خواهر آپولون) را در خود دارد. سنبله يک صور فلکي عظيم و دومين صورت فلکي در آسمان از لحاظ بزرگي است.

در تغبير ديگري صورت فلکي سنبله " اورانيا " ( urania ) الهه يوناني اختر شناسي به شمار مي آمد . روميان اين صورت فلکي را " آسترآ " ( astraea ) يعني الهه عدالت و قوانين طبيعت تصور مي کردند و مسيحيان پيشين در اين صورت فلکي " مريم مقدس " ( virgin mary ) را مشاهده مي کردند .

خورشيد در عبور سالانه خود در دايرة البروج ، بيشترين زمان را در اين صورت مي گذراند. تنها ستاره درخشان سنبله ، سماک اعزل" ( spica ) است که به طور مشخص و مجزا مي توان آن را تشخيص داد . با قدر 1 و فاصله 220 سال نوري است . در داخل اين صور فلکي خوشه کهکشاني سنبله قرار دارد که خوشه وسطي آن ابر خوشه سنبله است. در واقع " سماک اعزل " يک ستاره دوتايي است ، که در مدت فقط 4 روز به دور يکديگر مي گردند . سماک اعزل در لاتين به معناي"خوشه گندم" آمده که در دست دوشيزه است. خورشيد در عبور سالانه خود در دايرة البروج ، بيشترين زمان را در اين صورت فلکي مي گذراند . در داخل اين صورت فلکي خوشه کهکشاني سنبله قرار دارد .

خوشه سنبله شايد شامل 3000 کهکشان ، در فاصله 50 ميليون سال نوري تا زمين است .براي مشاهده اغلب اين کهکشان ها نياز به تلسکوپ متوسط است .درخشان ترين آنها M49 به صورت کهکشان بيضوي با قدر 8 و M104 يک کهکشان مارپيچ با قدر 8 است.
منابع :
کتاب صورتهاي فلکي دکتر اوبلاکر ترجمه بهروز بيضايي
پايگاه دانشنامه ستاره شناسي
انجمن ستاره شناسي ثاقب
www.ali-azadegan.com