يکي از صورتهاي فلکي بسيار قديمي در نيمکره جنوبي آسمان که به شکل بز يا ترکيبي از بز و ماهي تصور مي شود. صورت فلکي کم نور جدي در منطقة البروج ، شايد اولين صورت فلکي است که از دوران ماقبل تاريخ شناخته شده است. تصوير بز يا ترکيب بز- ماهي در لوحه هاي به جا مانده از 3000 سال قبل بابلي ها کشف گرديده. . يونانيان باستان بر اين باور بودند که «پان» خداي جنگل در نبردي که خدايان عليه غولهاي افسانه اي در پيش گرفتند، براي آنکه بتواند از چنگ دشمنان فرار کند، خود را به رودخانه اي انداخت. او مي خواست مانند شماري از ديگر خدايان براي استتار خود را به شکل ماهي در آورد. چون او دير به داخل آب پريد، تنها نيمه ي پاييني تنه ي او به دم ماهي تبديل شد و سر شاخدارش به شکل بز در آمد. به اين ترتيب موجود عجيب و خيالي بزماهي خلق شد ، که بعد زئوس خداي خدايان او را به آسمان انتقال داد. صورت فلکي بزماهي را امروزه جَدْي مي خوانند. براي اين اسم نيز افسانه اي وجود دارد. مي گويند زماني که «زئوس» نبرد بر سر قدرت را با پدرش کرونوس آغاز کرد، «آيجيپان»، پسر خداي جنگل به شکل يک بزماهي در کنار او قرار گرفت و از او حمايت کرد. زئوس خداي خدايان پيروزمند، براي قدرداني از کمک آيجيپان بعداً او را به يک صورت فلکي تبديل کرد.

در حدود 2000 سال قبل، خورشيد در حد اعلاي خود در آسمان نيمکره جنوبي يعني انقلاب زمستاني در نيمکره شمالي (4/23 درجه ي عرض جنوبي) مي رسيد و اين زماني است که خورشيد از مقابل اين صورت فلکي عبور مي نمود. به همين لحاظ اين عرض جغرافيايي را به نام «مدار رأس الجدي» خوانده اند که خورشيد در اين محل در نيمکره جنوبي مي تواند عمود تابيده و بالاي سر قرار گيرد. به هر حال امروز ديگر چنين نيست و خورشيد در انقلاب زمستاني در جدي قرار ندارد بلکه مکان آن به لحاظ چرخش محور زمين در اثر «حرکت تقديمي» جا به جا شده است.

درخشنده ترين ستارگان اين صورت فلکي از قدر سوم است.
30 Mيک خوشه ستاره اي متراکم از قدر هفتم است که در حدود 4 درجه اي جنوبِ جنوب شرقي زتاي (?) جدي قرار مي گيرد.

زمان رسيدن روي نصف النهار: 29 شهريور
مساحت:414 درجه مربع
منابع :
کتاب صورتهاي فلکي دکتر اوبلاکر ترجمه بهروز بيضايي
پايگاه دانشنامه ستاره شناسي
انجمن ستاره شناسي ثاقب
www.ali-azadegan.com