انواع فانتوم

تاکنون 16 نوع فانتوم ساخته شده است:
1- نوع اوليه: F-4A به تعداد 47 فروند با احتساب مدل F4H-1F
2- F-4B جنگنده ي اصلي نيروي دريايي ايالات متحده در دهه ي 1960 و 1970 به تعداد 649 فروند.
3- RF-4B : نوع شناسايي گر مدل B ؛ داراي دستگاههاي حساس و جاسوسي به تعداد 46 فروند.
4- F-4C : مدل ساخته شده براي نيروي هوايي ايالات متحده به تعداد 583 فروند.
5- RF-4C : نوع شناسايي مدل C ؛ داراي دستگاههاي حساس جهت اکتشاف وضعيت نيروهاي زميني دشمن به تعداد 505 فروند.
6- F-4D : نمونه ي اصلاح شده و پيشرفته تر مدل C به تعداد 825 فروند.
7- F-4E : جنگنده اي براي حفظ برتري هوايي و حفظ پشتيباني نزديک به تعداد 1370 فروند.
8- F-4EJ : مدل ساخته شده براي نيروي هوايي ژاپن مجهز به موشکهاي AAM-2 (ساخت Mitsubishi) به تعداد 14 فروند.
9- RF-4E : نوع بسيار پيشرفته تر مدل RF-4C به تعداد 149 فروند.
10- F-4F : جنگنده ي سفارشي براي نيروي هوايي آلمان غربي به تعداد 175 فروند.
11- F-4G : نوع بسيار پيشرفته تري از F-4B براي نيروي دريايي ايالات متحده؛ مجهز به دستگاههاي اخلال گر رادار دشمن و موشکهاي HARM (موشکي که امواج رادار دشمن را دريافت کرده و با استفاده از آن، رادار دشمن را نابود مي سازد) به تعداد 116 فروند.
12- RF-4CCV : نوع جاسوسي فانتوم جهت سازمان ناسا به تعداد نامعلوم.
13- F-4J : نوع بازهم پيشرفته تر مدل B جهت نيروي دريايي به تعداد 522 فروند.
14- F-4K : نوعي از مدل B مجهز به موتورهاي رولزرويس ساخت انگليس جهت نيروي دريايي انگلستان به تعداد 52 فروند.
15- F-4M : مدلي ديگر و بهتر شده ي مدل K براي انگلستان به تعداد 118 فروند.
16- F-4S : طرح تغيير داده شده ي مدل J براي نيروي دريايي. مجهز به سيستم Fly by Wire به تعداد 248 فروند.

مشخصه‌هاي کلي اف-4 فانتوم

نوع هواپيما : هواپيماي رهگير، جنگنده-بمب‌افکن، چندمنظوره کشور سازنده : ايالات متحده شرکت سازنده : مک دانل داگلاس تاريخ نخستين پرواز 27 مي 1958
تاريخ رونمايي : 30 دسامبر 1960
وضعيت کنوني : 631 فروند فعال در کشورهاي غير از ايالات متحده، همچنين به عنوان درون در آمريکا فعال است
بکارگيرنده ها: نيروي هوايي ايالات متحده آمريکا، نيروي دريايي ايالات متحده، گارد ساحلي ايالات متحده آمريکا، نيروي هوايي ايران، اسرائيل، اسپانيا، يونان, ترکيه، انگلستان، آلمان،کره جنوبي، ژاپن، استراليا، مصر.
آغاز ساخت: 1958-1981
تعداد ساخته‌شده: 5195 فروند
بهاي هر فروند: 2/4 مليون دلار ايالات متحده مدل اف-4‌اي

ديگر مشخصات

خدمه: 2
طول: 63 فيت 0 اينچ (19?2 متر)
پهناي بال: 38 فيت 4?5 اينچ (11?7 متر)
ارتفاع: 16 فيت 6 اينچ (5?0 متر)
بال: مساحت 530?0 فيت مربع (49?2 مترمربع)
ماهيواره: NACA 0006?4-64 root, NACA 0003-64 tip
وزن خالي: 30?328 پوند (13?757 کيلو)
وزن بارگيري: 41?500 پوند (18?825 کيلو)
بيشينه وزن برخاست: 61?795 پوند (28?030 کيلو)
پيشرانه: 2× J79-GE17A توربوفن اکسيال کمپرسور, 17?845 پوند نيرو (79?4 کيلونيوتن) هرکدام
نسبت کشيدن بلند کردن از صفر 0?0224
مساحت کشش: 11?87 ft² (1?10 m²)
نسبت بعد بال: 2?77
ظرفيت سوخت 1?994 گالن، با سه مخزن سوخت، 3335 گالون.
حداکثر وزن برخواست: 36?831 پوند

عملکرد

سرعت بيشينه: ماخ 2?23 (1?472 مايل بر ساعت, 2?370 کيلومتر بر ساعت) در 40000 فيتي
سرعت پيمايش: 506 گره (585 مايل بر ساعت، 940 کيلومتر بر ساعت)
شعاع عملياتي: 367 367 ناتيکال مايل (422 مايل، 680 کيلومتر)
برد ترابري: 1?403 ناتيکال مايل (1?615 مايل, 2?600 کيلومتر) با سه مخزن سوخت اضافي
سقف پروازي: 60?000 فيت (18?300 متر)
نرخ اوج‌گيري: 41?300 فيت بر دقيقه (210 متر بر ثانيه)
بارگيري بال: 78 پوند بر فيت مربع (383 کيلو بر مترمربع)
نسبت بلندکردن به کشيدن: 8?58
نسبت نيرو به وزن: 0?86 با وزن پر
مسافت برخواست: 4?490 ft (1?370 m) at 53?814 lb (24?410 kg)
مسافت فرود: 3?680 ft (1?120 m) at 36?831 lb (16?706 kg)

جنگ‌افزار

تا 18650 پوند (8480 کيلو) مهمات در 9 جايگاه خارجي، شامل بمبهاي چندمنظوره، بمبهاي خوشه‌اي، بمبهاي هدايت ليزري و تي‌وي، پاد راکت، موشکهاي هوا به زمين، مهمات ضد باندفرودگاه، موشک ضد کشتي، پادهاي هدف‌گيري، پدهاي شناسايي، تسليحات هسته‌اي. پادهاي حمل و مخزن سوخت هم قابل به‌کارگيري است

نکات تکميلي

بيشتر مدلهاي فانتوم در کشورمان E و تعداد کمي (حدود 20 فروند) نيز از مدل D هستند.
15 فروند RF-4E تا زمان وقوع انقلاب 1357 به ايران تحويل شده بود. بسياري از آنان در جريان جنگ از بين رفتند و به اعتقاد کارشناسان نظامي مجله Aviation Week تنها يک يا دو فروند از آنها قادر به پرواز مي باشند.
بيش از 30 فروند فانتوم خريداري شده کشورمان، پس از انقلاب هيچگاه تحويل نشدند.
آمار دقيقي از ميزان فانتوم هاي ساقط شده در جنگ از سوي مسئولان مربوطه ارائه نشده است اما کارشناسان مجله Aviation Week به تعداد حدود 70 فروند اشاره دارند.
بنا به گفته ي يکي از خلبانان پايگاه نوژه ي همدان، در سال 1367 و در زمان اجراي آتش بس، تنها 12 فروند فانتوم (در کل کشور) قادر به پرواز بودند و اين در حالي بود که رژيم صدام در آن روزها با بهره گيري از پشتيباني بي دريغ دولتهاي روسيه، فرانسه و چين، 714 فروند جنگنده ي آماده ي پرواز داشت. (از قبيل: ميگهاي 21، 23، 25، 27 و 29 ؛ سوخوي20، 22، 24 و 25 ؛ توپالف16 و 22 ؛ آواکس ايليوشين76 و F-7 ساخت چين)
رادار قديمي هواپيماهاي فانتوم در بسيار از کشورها جايگزين شده است. در آلمان رادار اف18 و در اسرائيل نيز رادار ساخت صنايع الکترونيک البيت به جاي رادار قديمي و پرهزينه ي APQ-120 نشسته است. ترکيه نيز حدود 50 فروند هواپيماي فانتوم خود را توسط صنايع هوافضاي اسرائيل به روز کرده و بسياري از ادوات آنالوگ کابين F-4E هايش توسط اسرائيل با نمونه هاي ديجيتال اسرائيلي، تعويض نموده است.

تصويري استثنايي از کابين F-4E ارتقا يافته با پردازشگر پنتيوم و

سنسورهاي ساخت صاايران - سيستم آلتيمتر اصلاح شده و . . .
رادار اسرائيلي فانتوم (بنا به ادعاي سايت مربوطه) دو برابر رادار اصلي، برد دارد.
بسياري از کشورهاي کاربر فانتوم (F4) و تايگر (F5)، هواپيماهاي F-15 و F-16 را جانشين کرده اند. نيروي هوايي ترکيه در قالب قراردادي، دهها فروند از F-16C/D را در داخل ترکيه مونتاژ مي کند. اردن نيز به جاي F-5A/B خريداري شده از ايران (قبل از انقلاب)، هواپيماهاي F-16C/D را خريداري کرده است.
اسرائيل نيز پس از درگيري هاي سالهاي 1980 تا 1983 با لبنان، سوريه و حمله به تاسيسات ساخت بمب اتمي عراق (عمليات Opera با استفاده از جنگنده هاي اف15 و اف16) نقش برتري هوايي فانتوم را به اف15 (که در اسرئيل به آنها باز2000 گفته مي شود) سپرده است. اف15 هاي اسرائيلي تاکنون دهها فروند از ميگهاي 21 ، 23 و 25 سوري را به راحتي و بدون حتي يک مورد تلفات، سرنگون کرده اند.
کشور ما نيز در زمان قبل از انقلاب، سفارش 300 فروند F-16A/B را به ايالات متحده داده بود. قرار بود 140 فروند F-16A به صورت آماده و 160 فروند F-16B در صنايع هساي اصفهان (هواپيماسازي ايران) مونتاژ شوند. تا سال 1357 تنها 2 فروند F-16A به ايران جهت پروازهاي آزمايشي تحويل شدند و مابقي آنها پس از لغو قرارداد توسط دولت موقت، به نيروي هوايي اسرائيل فروخته شدند. (وجود دو فروند اف-16 در ايران، مورد ترديد برخي کارشناسان قرار دارد)
منابع تحقيق :
Fa.wikipedia.org
www.fas.org
military.blogfa.com
www.air.blogfa.com
منبع: انجمن هوافضا www.air-mag.blogsky.com
/ن