ديد کلي
کرم کدوي خوک و انسان يا تنياسليوم گونه‌اي از کرمهاي پهن ، رده نواريان است. نواريان اکثرا دراز و داراي بدني پهن هستند که از تعداد زيادي قطعات يا بندهاي کوتاه تشکيل گرديده‌اند. اين کرمها از کوتيکول پوشيده شده‌اند. داراي مجاري وازنشي يا دفعي هستند و يک حلقه عصبي با سه جفت طنابهاي عصبي دارند. اينها دهان و لوله گوارش ندارند و مواد غذايي از ديواره بدنشان جذب مي‌شود و همگي انگلهاي داخلي هستند و کرمهاي بالغ در روده مهره‌داران و لاروها در بافتهاي ميزبان واسط به سر مي‌برند.
شکل ظاهري کرم کدو خوک و انسان يا تنياسوليوم از زمانهاي قديم شناخته شده است. يک سر کوچک گره مانند يا اسکولکس دارد که در کناره‌هاي آن چهار مکنده يا بادکش و در نوک يا روستلوم آن دايره‌اي از قلابهاي متعدد ديده مي‌شود. گردن يا منطقه جوانه ، اسکولکس را به بدن متصل مي‌سازد. بدن شامل رشته‌اي تا 1000 بند يا پروگلوتيد مي‌باشد.
بادکشها و قلابها بکار چسبيدن اسکولکس به ديواره روده ميزبان مي‌آيد و زنجيره پروگلوتيدها در حفره روده آزادانه قرار گرفته است. پروگلوتيدهاي جديد در ناحيه گردن دائما بوسيله جوانه زدن پديد مي‌آيند و با فشار پروگلوتيدهاي ديگر به عقب رانده مي‌شود. همچنان که پروگلوتيدها به عقب مي‌روند، اندازه آنها افزايش يافته ، کامل‌تر شده بالاخره جدا مي‌گردند.
پروگلوتيد هر بند بدن کرم کدو را پروگلوتيد نامند. در هر پروگلوتيد ، عضلات ، پارانشيم و قسمتهايي از مجاري وازنشي که بوسيله يک مجراي عرضي به هم متصل است، تعداد زيادي سلولهاي شعله‌اي و اعصاب موجود است. هنگامي که يک پروگلوتيد از اسکولکس فاصله معيني پيدا مي‌کند، مجموعه کاملي از اندامهاي جنسي نر و ماده در آن پديدار مي‌شود. در پروگلوتيد دستگاه گوارش ، جريان خون و تنفس وجود ندارد و دستگاه تناسلي برعکس رشد زيادي کرده است.
دستگاه عصبيدر اسکولکس دو حلقه عصبي وجود دارد که روي اين دو حلقه مزبور چهار جفت گانگليون عصبي واقع شده است. علاوه بر آن گانگليون بزرگ قعري نيز در اسکولکس وجود دارد. در هر طرف بدن در امتداد و نزديک لوله يک زوج رشته عصب طولاني موجود است که در ستاسر بدن وجود دارد.
اندامهاي حسيدر اين جانوران به علت دارا بودن زندگي انگلي اندامهاي حسي موجود نيست. ولي رشته‌ها عصبي زيادي در زير پوست و اسکولکس آنها وجود دارد.
دستگاه تناسلي اين کرمها نر و ماده هستند و در هر قطعه بدن آنها هر دو دستگاه تناسلي نر و دستگاه تناسلي ماده وجود دارد. دستگاه تناسلي نر در قطعات نزديک تر به گردن شروع به تشکيل شدن مي‌نمايد. ولي دستگاه تناسلي ماده در قطعات پايين تر بوجود مي‌آيد. بنابراين بيضه‌ها زودتر از تخمدانها تشکيل مي‌شود. در بندهاي مياني بدن ، هر دو دستگاه وجود دارد. به تدريج که به انتهاي بدن نزديک مي‌گردد. در بندهاي متوالي عمل لقاح انجام مي‌شود و تخمها تشکيل مي‌گردند. در بندهاي آخر اين دستگاه تناسلي از بين مي‌رود و فقط آثاري از آنها باقي مي‌ماند.
رشد تخم و چرخه زندگي کرم کدورشد و نمو يا سير تکاملي تخمها در يک موقع شروع مي‌شود و تا موقعي که پروگلوتيدهاي رسيده از کرم جدا و از مدفوع ميزبان به خارج دفع و سپس متلاشي مي‌گردند، ادامه مي‌يابد. پس از مدتي در هر يک از تخمهاي پراکنده در روي زمين يک لارو شش قلابي بوجود آمده ، آنگاه تکامل تخمها متوقف مي‌شوند. چنانچه خوکي اين تخمها را بخورد، پوسته تخمها در روده خوک هضم شده و لاروها در خون يا عروق لنفي راه مي‌يابند و از آنجا نيز به عضلات ارادي رفته و کيست پيدا مي‌کنند.
کيست بزرگ و پر از مايع مي‌شود و از اين پس آن را کرم مثانه‌اي يا سيستي سرکوس مي‌نامند. داخل سيستي سرکوس اسکولکس با بادکشها و قلابهاي آن بوجود مي‌آيد. ولي رشد و نمو صورت نمي‌گيرد. وقتي انسان گوشت خوک محتوي چنين کيستي را بطور خام يا کاملا نپخته بخورد، ديواره خارجي کيست گوارش يافته و اسکولکس به روده ميزبان (انسان) مي‌چسبد و بدين ترتيب کرم کدوي جديد شروع به تشکيل شدن مي‌نمايد. عفونتهاي روياني در انسان ، موجب ابتلا سيستم اعصاب مرکزي شده و عوارض شديد و وخيمي به بار مي‌آورد.
علايم باليني وجود لارو در عضلات و مغز و کبد که تقريبا دو ماه پس از خوردن تخم کرم ايجاد مي‌شود ايجاد بيماري مي‌کند که سيستي سرکوزيس نام دارد. اگر لارو در مغز باشد علايم عصبي از جمله صرع بروز مي‌نمايد. استقرار لارو در بطن چهارم مغز باعث بالا رفتن فشار داخل مغز و هيدروسفالي مي‌شود که با علايم سر درد ،حالت تهوع و استفراغ و دو بيني همراه است.
تشخيصتشخيص آلودگي به کرم بالغ با مشاهده تخم در مدفوع و يا در لام تهيه شده با نمونه برداري از اطراف نشيمن گاه داده مي‌شود. از روشهاي آزمايشگاهي و سرمي و اشعه ايکس براي تشخيص استفاده مي‌نمايند.
درمانبراي درمان بايد از تجويز داروهايي که باعث حل شدن کرم در داخل بدن شود خودداري کرد و نيز بايد از ايجاد استفراغ در موقع درمان جلوگيري نمود. داروي موثر پرازيکوآنتل است.
پيشگيري خوشبختانه چون لارو اين کرم در بدن خوک پرورش مي‌يابد و خوردن گوشت خوک براي مسلمانان حرام است افراد مسلمان به اين بيماري مبتلا نمي‌شوند